با استمرار شیوع ویروس کرونا در کشور و افزایش شمار مبتلایان و جان باختگان، تدابیری برای افزایش اقدامات مراقبتی و درمانی در دستور کار مسئولان وزارت بهداشت قرار گرفت که از جمله این تدابیر، راه اندازی مراکز ۱۶ ساعته سرپایی برای تشخیص اولیه کرونا و ارائه خدمات مورد نیاز به افراد مشکوک و علامت دار و گروه های پرخطر بود.

این مراکز از این رو ۱۶ ساعته نامیده می‌شوند که ۱۶ ساعت در هر شبانه روز، از ۸ صبح تا ۸ شب فعال بوده و پاسخگوی مراجعان هستند؛ مراجعانی که علامت دار و مشکوک هستند و نیاز به تشخیص اولیه و دقیق کرونا دارند.

تب خفیف، سردرد، سرفه های خشک، تنگی نفس، دل درد، از دست دادن حس بویایی، خستگی و … علائمی است که افراد برای بررسی آن باید به مراکز ۱۶ ساعته که در شهرستان های مختلف تعیین شده مراجعه کنند تا ضمن بررسی دقیق تر علائم بیماری، درصورتی که نیاز به تست تشخیص کرونا یا همان تست پی‌سی‌آر (PCR) دارند و جزو گروه های پرخطر یعنی افراد بالای ۶۰ سال، زنان باردار و افراد دارای بیماری زمینه ای هستند، در این مراکز از آنها نمونه گیری شود و در غیر این صورت به آزمایشگاه های خصوصی ارجاع داده شوند.

ادامه کار هم مشخص است؛ اگر فرد مبتلا به کرونا نیست که به تداوم مراقبت و پیشگیری توصیه شده و به منزل باز می گردد، اما اگر بیماری تشخیص داده شود، بسته به سطوح مختلف بیماری و شرایط بیمار به مراکز درمانی ارجاع شده و یا به قرنطینه خانگی می‌روند.

کاهش خطر انتقال بیماری و بار مراجعات بیمارستانی

به گزارش ایسنا، راه اندازی این مراکز شاید در شمار یکی از بهترین تدابیر برای پیشگیری و مقابله با کرونا از سوی افرادی بود که علائم بیماری را ندارند، ولی در تماس با بیمار بوده و یا اینکه با داشتن علائم خفیف و مشکوک به کرونا، نیاز به معاینه دقیق دارند، درحالی که مراجعه آنها به بیمارستان ها علاوه بر افزایش خطر بیماری، بار مراجعات بیمارستانی را نیز زیاد می کرد.

در شهرستان اصفهان ۶ مرکز سرپایی ۱۶ ساعته برای دسترسی شهروندان در نقاط مختلف راه اندازی شده است، که یکی از آنها مرکز جامع سلامت شهری شهید اول در خیابان معراج، نرسیده به چهارراه فجر است.

در بدو ورود به این مرکز برچسب های قرمز جای پا، راهنمای مراجعان برای حفظ فاصله ایمن است، اگرچه تابلوهای مختلف هشدار دهنده "ورود بدون ماسک ممنوع" باعث نشده برخی مراجعان همچنان بدون ماسک وارد این مرکز شوند! در این مرکز مسئول پذیرش، پزشک، پرستار، پذیرش و نمونه گیر آزمایشگاه در بخش های مختلف مستقر شده و در دو شیفت کاری به مراجعان خدمت رسانی می کنند.

مراجعان نیز از گروه های مختلفی هستند؛ از ساکنان منطقه که پیش از این نیز به این مرکز جامع سلامت مراجعه می کردند تا افرادی که برای اولین بار و با راهنمایی پزشک معالج و یا سامانه های تلفنی وزارت بهداشت و یا ۳۱۱۳ دانشگاه علوم پزشکی اصفهان برای مراجعه به این مرکز راهنمایی می شوند.

پس از انجام اقدامات اولیه تشخیصی و درمانی در این مرکز، افرادی که علائم شدید کرونا داشته و نیاز به ارجاع به بیمارستان داشته باشند، توسط اورژانس مستقر در مرکز به بیمارستان منتقل می شوند، افراد دارای علائم خفیف هم توصیه به قرنطینه خانگی می شوند. همچنین اطلاعات بیماران توسط پرستار مرکز در سامانه یکپارچه سیب ثبت و روند درمان بیماران پیگیری می شود.

نمونه گیری آزمایش پی‌سی‌آر برای گروه های هدف

اگرچه در مراکز ۱۶ساعته تست تشخیص ملکولی کرونا نیز از بیماران گرفته می شود، اما از همه مراجعان نمونه گیری نمی شود و این موضوع بر روی بنر بزرگی در ورودی مرکز نیز ثبت شده است. تست کرونا فقط از افرادی بالای ۶۰ سال، زنان باردار و افرادی که دچار بیماری های زمینه ای هستند گرفته می شود و بقیه افراد در صورت نیاز به این تست به بخش خصوصی راهنمایی می شوند. پرسنل بهداشت و درمان هم می توانند ماهی یک بار به خاطر تماس مستمر با بیماران در این مراکز نمونه گیری انجام دهند.

در بخش آزمایشگاه مرکز ۱۶ ساعته، محیط های انتقال آماده است و اطلاعات و کدملی مراجعه کنندگان توسط پذیرش آزمایشگاه بر روی آن ها ثبت می شود. پس از نمونه گیری از بینی و حلق فرد، نمونه گیر محیط های انتقال را در محیط سرد قرار داده و آماده ارسال به آزمایشگاه مرجع تشخیص ملکولی کرونا در مرکز بهداشت استان می کند.

همه کارکنان این مرکز موظف به استفاده از وسایل حفاظت فردی هستند و باید ماسک، گان، عینک و شیلد استفاده کنند، این درحالی است که نمونه گیر آزمایشگاه تنها فردی است که در این مرکز باید پوشش کامل و نه فقط گان داشته باشد.

باوجود همه اقدامات حفاظتی، تاکنون تعدادی از کادر پرستاری و پزشکی در این مراکز نیز به کرونا مبتلا شده و برای مدتی به قرنطینه رفته اند. البته باتوجه به هزینه بالا، آزمایش کرونا برای پرسنل هم محدودیت هایی دارد و بسته به نوع کاری که به عهده دارند، فقط پزشک، پرستار و نمونه گیر می تواند بعد از قرنطینه و برای بازگشت دوباره به کار، تست مجدد بدهد.

مراکز مراقبت بیماری های حاد تنفسی، خط اول تشخیص کرونا

کمال حیدری، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و رئیس مرکز بهداشت استان، با اشاره به اینکه هم اکنون ۵۷ مرکز مراقبت بیماری‌های حاد تنفسی در استان از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب فعال است، به ایسنا می گوید: از ابتدای شیوع ویروس کرونا این نگرانی وجود داشت که بسیاری از افراد همراه بیمار و یا افراد مشکوکی که بیمار نیستند با مراجعه به بیمارستان آلوده شوند، همچنین به خاطر گستردگی بیماری، بیمارستان ها به جای ارائه خدمات به بیماران، انرژی زیادی صرف مراجعات سرپایی می کردند. 

وی با اشاره به تدبیر وزارت بهداشت برای راه اندازی مراکز منتخب بیماری های تنفسی با دسترسی مناسب در همه شهرستان ها، یادآور می شود: در اصفهان ۶ مرکز داریم که در این مراکز تیم توانمند و با تجربه ای مستقر شده و پزشک، پرستار و نمونه گیر آزمایشگاه پاسخگوی مراجعان هستند. افرادی که مشکوک و علامت دار هستند به این مراکز که در واقع خط اول تشخیص کرونا هستند مراجعه می کنند. بعد از آن با تشخیصی که داده می شود، مراجعان یا به به بیمارستان ارجاع داده می شوند و یا برای قرنطینه در منزل آموزش می بینند تا با کمترین آسیب روند درمان و بهبودی خود را طی کنند.

علی صالحی، کارشناس مسئول واحد مبارزه با بیماری های مرکز بهداشت شماره یک اصفهان، در حاشیه بازدید از این مرکز، هدف اصلی از راه اندازی مراکز منتخب سرپایی را ارائه خدمات تشخیصی و درمانی اولیه برای افراد علامت دار و مشکوک به کرونا عنوان می کند و می گوید: یکی دیگر از اهداف راه اندازی این مراکز کاهش بار مراجعات بیمارستان ها بود تا افراد دارای علائم خفیف و متوسط با مراجعه به این مراکز و گرفتن خدمات اولیه، نیازی به مراجعه به بیمارستان نداشته باشند و در معرض خطر ابتلا به ویروس قرار نگیرند.

وی بدون اشاره به آمار مراجعات روزانه به این مراکز، گفت: میزان مراجعات به مراکز مختلف متفاوت است. تا اواخر فروردین ساعت کار این مراکز تا ۱۲ شب بود، اما باتوجه به کم بودن مراجعات مردم از ساعت ۸ شب به بعد، زمان خدمت رسانی این مراکز نیز تا ساعت ۸ شب و ۱۶ ساعته شد.

کارشناس مسئول واحد مبارزه با بیماری های مرکز بهداشت شماره یک اصفهان، با اشاره به اینکه مرکز بهداشت شماره یک اصفهان دو بیمارستان ریفرال امین و خورشید را در محدوده خود دارد، گفت: همین موضوع باعث شده تعداد بیمارانی که در این مراکز شناسایی می شوند بیشتر باشد، اما در مجموع توزیع بیماری در سطح شهر اصفهان تفاوت محسوسی ندارد و در همه نقاط موارد ابتلا به ویروس و بیماری وجود دارد.

افراد با علائم خفیف و مشکوک به کرونا در منزل بمانند

وی با اشاره به اینکه وضعیت اصفهان پس از چند هفته همچنان قرمز است، تاکید کرد: امیدواریم با مراعات بیشتر توصیه های بهداشتی و استفاده از ماسک، رعایت فاصله ایمن و خودداری از حضور در اماکن شلوغ میزان شیوع ویروس کرونا و به تبع بیماری در جامعه کاهش یابد.

صالحی ادامه داد: در کنار رعایت توصیه های بهداشتی، از افراد با علائم خفیف و مشکوک به کرونا هم درخواست می کنیم در منزل استراحت کرده و مراقبت اولیه انجام دهند، اما اگر بیماری به سمت شدید شدن رفت به نزدیک ترین پزشک محل سکونت خود مراجعه کنند، در صورت نیاز به مراکز سرپایی ۱۶ساعته و نهایتا بیمارستان ارجاع می شوند.

وی با تاکید براینکه در این مراکز تمام پروتکل های بهداشتی و فاصله گذاری رعایت می شود، خاطرنشان کرد: مراکز ۱۶ ساعته حداقل روزی دو بار به طور کامل ضدعفونی می شوند و کسانی که علائم شدید و بحرانی کرونا ندارند اما نیاز به مراجعه به پزشک دارند بدون نگرانی و ترس از انتقال ویروس به این مراکز ۱۶ ساعته مراجعه کنند.

نتیجه تست کرونا بیشتر مراجعه کنندگان مثبت است

دکتر معصومه عسگری، پزشک مرکز جامع سلامت شهید اول، می گوید: در روزهای اول تست های پی‌سی‌آر به میزان کافی نبود و بیشتر علائم بالینی بیماران را بررسی می کردیم، اما به مرور و با سازماندهی بهتر، امکان ارائه خدمات به مردم بیشتر شده است.

وی با اشاره به اینکه در ابتدای راه اندازی مراکز ۱۶ ساعته غربالگری کرونا با توجه به اینکه مردم با این مراکز آشنا نبودند بار مراجعات کم بود، ادامه می دهد: هم اکنون از همه جا مراجعه کننده داریم و بیشتر مراجعه کنندگان نیز افراد مشکوک و علامت دار هستند که چون نمی توانیم از همه آنها تست بگیریم، توصیه می کنیم به قرنطینه خانگی بروند، در عین حال کسانی که تست می دهند هم به خاطر اینکه از قبل انتخاب شده اند، معمولا کرونا مثبت هستند.

این پزشک با اعتقاد براینکه اگر ارزیابی بیماران برای انجام تست کرونا در اختیار پزشک باشد بهتر است، تصریح می کند: برخی افراد جزو گروه هایی که در این مراکز از آنها تست رایگان گرفته می شوند نیستند و خودشان هم هزینه تست در آزمایشگاه خصوصی را ندارند. متاسفانه برخی با همین وضعیت به سر کار می روند و باعث انتقال بیماری می شود، درصورتی که اگر پزشک بتواند یکسری موارد را با تشخیص خودش برای تست ارجاع دهد، در جلوگیری از چرخه انتقال ویروس بسیار موثر خواهد بود. مثلا یک فرد مسن که ۱۰ روز قبل با فرد مبتلا به کرونا در ارتباط بوده را باید برای تست بفرستیم، ولی اگر کسی علائم زیادی دارد ولی زیر ۶۰ سال است نمی توانیم برای تست بفرستیم.

او درباره علائم بیمارانی که مراجعه می کنند نیز می گوید: اوایل شیوع کرونا علائم بیماران زیاد مشخص نبود، اما الان بیمار با مجموعه علائم سردرد، سرفه، مشکل گوارشی و از دست دادن حس بویایی و چشایی مراجعه می کند، ضمن اینکه بیماران الان علائم شدیدتر دارند و یا شاید بیمارانی که به ما مراجعه می کنند شدیدتر هستند.

علائمی که با کرونا اشتباه گرفته می شود

عسگری درباره مراجعانی که در این مرکز معاینه کرده، می گوید: مراجعی داشتم که فکر می کرد علائم کرونا دارد اما پس از معاینه متوجه شدم علائم سکته قلبی دارد! به خاطر همین باید در کنار کرونا ارزیابی های دیگر هم انجام دهیم، چون هنوز مواردی هست که با کرونا اشتباه گرفته می شود، یا مثلا مراجعی سردرد داشته و سابقه فشار خون هم نداشت اما بعد از اندازه گیری فشار خون متوجه شدیم سردرد به خاطر فشار بالای ۱۸ است، بنابراین هر علامتی را نمی شود فقط به عنوان کرونا درنظر گرفت.

او درباره ترس از کرونا هم می گوید: اوایل ترس از کرونا خیلی بیشتر بود و حتی خاطرم هست خانمی اینقدر استرس کرونا داشت که هر روز مراجعه می کرد و با اینکه جزو شرایط نمونه گیری نبود، مجبور شدم با مسئولیت خودم برای نمونه گیری بفرستم و وقتی تست منفی شد دیگر مراجعه نکرد. خوشبختانه الان این موارد کمتر شده است.

گلایه از انکار کرونا و کروناگریزی برخی افراد

عسگری با بیان اینکه متاسفانه برخی افراد وقتی مشکوک به کرونا می شوند انکار می کنند و نوعی کروناگریزی از سوی برخی افراد در جامعه داریم، ادامه می دهد: کرونا ویروسی است که در جامعه شایع شده و درصد بالایی از مبتلایان به این ویروس بهبود پیدا می کنند، بنابراین نه تنها نباید بیماری را انکار کنند، بلکه باید فکر کنند کوچکترین علائم سرماخوردگی، ممکن است کرونا باشد.

این پزشک که خودش هم حدود یک ماه پیش به کرونا مبتلا شده، توضیح می دهد: خوشبختانه درگیری ریه نداشتم و تقریبا دو هفته قرنطینه بودم. به مردم هم توصیه می کنم درصورت داشتن هرگونه علائمی چند روز در خانه بمانند و قرنطینه را رعایت کنند، اگر علائم بدتر شدند به پزشک مراجعه کنند و آزمایش بدهند و این را بدانند که هرچقدر بیشتر مراعات کنند به نفع خودشان و خانواده هایشان است.

ملیحه جهانگیری، پرستار مرکز جامع سلامت شهید اول که یک ماه و نیم به خاطر کرونا در قرنطنیه بوده و اولین روزی است که دوباره به سر کار برگشته است. او می گوید: با وجود استفاده از تجهیزات حفاظتی، چند روز سرفه های خشک داشتم ولی فکر نمی کردم کرونا باشد. بعد از ادامه دار شدن سرفه ها تست دادم و متوجه شدم مبتلا شده ام. چون پدر و مادرم مسن هستند آنها هم تست دادند که خوشبختانه منفی بودند.

وی با اشاره به اینکه بیشتر مراجعان این مرکز افراد بالای ۶۰ سال و دارای بیماری هایی مثل بیماری قلبی هستند، می افزاید: البته اوایل شیوع کرونا بیماران بیشتر سرفه و مشکلات گوارشی داشتند، ولی الان علائم بیشتر شده و ضعف و بی حالی و از دست دادن حس بویایی و چشایی را هم زیاد داریم.

این پرستار همچنین با یادآوری اینکه به خاطر محدود شدن نمونه گیری از چند گروه هدف، بار مراجعات این مرکز کمتر شده، ادامه می دهد: در یک مقطع زمانی که از تمام مراجعان علامت دار نمونه گیری انجام می شد در مرکز جای ایستادن نبود و همین خودش مشکل ساز بود، اما از وقتی گروه های هدف تعیین و البته همزمان از بخش خصوصی نیز پشتیبانی شد، بار مراجعات مرکز کمتر شد.

همه افراد علامت دار نیازی به آزمایش کرونا ندارند

وی با تاکید براینکه هر کسی علامت دار هست نیازی به انجام آزمایش ملکولی تشخیص کرونا ندارد و به آزمایشگاه ارجاع داده نمی شود، توضیح داد: افراد علامت دار خفیف توصیه به قرنطینه در منزل و استراحت می شوند تا اگر تنگی نفس و یا بدتر شدن علامت را داشتند مراجعه کنند. البته گروهی خودشان و یا پزشک معالجشان اصرار به انجام آزمایش دارد.

جهانگیری این را هم اضافه می کند که در این مدت افراد زیادی که مبتلا به کرونا شده بودند دیده که برخی موارد بهداشتی را رعایت نکرده و به خاطر سهل انگاری مبتلا شده بودند، اما برخی افراد که در بین آنها زنان باردار و افراد مسن هم هستند همه اصول بهداشتی و استفاده از ماسک را رعایت کردند اما باز هم درگیر شده اند و این موضوع بسیار ناراحت کننده است که به خاطر سهل انگاری و بی توجهی دیگران درگیر بیماری شدند.

دیگر همه پرسنل خسته شده اند

ایمان افتخاری، کارشناس آزمایشگاه که برای جمع آوری نمونه های این مرکز و انتقال به آزمایشگاه جامع تشخیص کرونا با ظرف مخصوص و تجهیزات کامل آمده، درباره فرایند این کار می گوید: هر روز با ۱۴ بیمارستان تماس می گیرم و درصورت آماده بودن نمونه ها و اکسل آنها، به این مراکز می روم. در اینجا هم نمونه ها را چک می کنم تا مشکلی از لحاظ ظاهری و لیبل گذاری، کد رهگیری و تطابق اسم و فامیل با اکسل نداشته باشند.

او ادامه می دهد: همه نمونه ها را داخل محفظه سرد و بعد ماشین جمع آوری می گذارم و تا ساعت ۲ بعد از ظهر تحویل آزمایشگاه جامع مرکز بهداشت می دهم.

افتخاری که این روزها وظیفه سنگینی به دوش دارد این را هم اضافه می کند که از ۲۳ اسفندماه تا الان این کار را هر روز و بدون حتی یک روز مرخصی انجام داده و با اینکه خطر این کار بالا و فوق العاده کار سختی است، ولی مسائل ایمنی را با دقت زیادی رعایت می کند به همین خاطر خوشبختانه تا الان مبتلا نشده است.

این کارشناس آزمایشگاه از مردم می خواهد که حتما ماسک بزنند، فاصله ایمن و توصیه های بهداشتی را رعایت کنند و می افزاید: دیگر همه پرسنل خسته شده اند اما انشاالله با کمک مردم می توانیم این بیماری را هر چه زودتر پشت سر بگذاریم.

انتهای پیام