/تحلیل- میدل ایست آی/

سعد الجبری؛ کسی که می‌تواند باعث سرنگونی محمد بن سلمان شود

سعد الجبری زمانی دست راست محمد بن نایف، ولیعهد سابق عربستان در وزارت کشور بود. او درجه وزیری داشت، از همه اسرار وزارتخانه‌ خبر داشت؛ از جمله اینکه ملک سلمان و پسرش به بودجه مبارزه با تروریسم این وزارتخانه تا سطح کسب ده‌ها میلیون ریال سعودی در ماه دست برده‌اند. شکایتی که او در آمریکا از مقامهای عربستان ثبت کرده می‌تواند برای محمد بن سلمان از پرونده قتل جمال خاشقجی در سال ۲۰۱۸ در استانبول هم خطرناکتر تمام شود.

به گزارش ایسنا، پایگاه میدل ایست آی در مطلبی به قلم دیوید هرست، تحلیلگر انگلیسی درباره سعد الجبری، که زمانی معاون «محمد بن نایف» ولیعهد سابق عربستان و همچنین رییس سازمان اطلاعات سعودی بوده و در حال حاضر به کانادا فرار کرده و همچنین اسراری که او از خاندان سعودی می‌داند و نیز نگرانی‌های محمد بن سلمان در این زمینه نوشته است: جمال خاشقجی (روزنامه نگار عربستانی واشنگتن پست سال ۲۰۱۸ در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسید) زمانی گفت که معتقد است حقوق ماهانه ملک سلمان پادشاه عربستان سه میلیارد ریال سعودی معادل ۸۰۰ میلیارد دلار آمریکا است. این مبالغ بهت آور هستند. تعجبی نیست که تراز پرداختها در عربستان آنقدر متزلزل است.

خاشقجی بعد از خدمت به عنوان مقام مطبوعاتی وزیر امنیت سابق عربستان، دیگر چیزی به جز یک روزنامه نگار دارای ارتباطات گسترده نبود. او دیگر خارج از "دیوان" (دربار سلطنتی) عربستان قرار داشت.

اما الجبری هنوز هم برای عربستان یک خودی به حساب می آید. او چیزی برای از دست دادن ندارد. بر اساس شکایتی که تنظیم کرده، دولتمردان عربستان تلاش داشتند دوباره او را به خودشان جذب کنند اما او دست رد به آنها زده است. آنها میخواستند او را به حوزه‌هایی بکشانند که در نهایت بتوانند او را دستگیر کنند. حتی مامورانی را به آمریکا برای شناسایی محل حضور او فرستادند، تیم تروری را برای شخص او فرستادند اما این تلاش شکست خورد.

سپس به سراغ خانواده او رفتند. سفر را برای فرزندانش ممنوع و سپس آنها را دستگیر کردند اما او همچنان بر موضعش ایستاد. آنها داستانی را در وال استریت ژورنال چاپ و در آن عنوان کردند که در دوران تصدی الجبری میلیارد ها دلار بودجه مبارزه با تروریسم عربستان مفقود شده و او در عربستان تحت تعقیب است و باید برگردد.

زمانی که سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا سیا صراحتا گفت اعتقاد دارد محمد بن سلمان دستور قتل جمال خاشقجی را صادر کرده است واشنگتن در قبال عربستان دچار چرخش موضع صد و هشتاد درجه‌ای شد. حالا فاش شده که یک عنصر موثر در این نتیجه‌گیری سیا خود الجبری بوده است.

شکایت او آنچه که میدل ایست آی ابتدا درباره نقش داشتن "جوخه ببر" در مناقشه قتل خاشقجی فاش کرده و گزارش درباره خود الجبری را تایید می کند. اما در عین حال جزئیات بیشتری را اضافه می‌کند از جمله اینکه جوخه ببر به عنوان جوخه ترور تحت امر شخص محمد بن سلمان و بعد از آن تشکیل شد که الجبری با درخواست محمد بن سلمان برای استفاده از نیروهای مخفی وزارت کشور تحت کنترل الجبری و بن نایف، برای بازگرداندن یک شاهزاده عربستانی ساکن اروپا مخالفت کرد. این شاهزاده از ملک سلمان پدر محمد بن سلمان درشبکه‌های اجتماعی انتقاد کرده بود.

ما همچنین می‌دانیم که محمد بن سلمان به رغم حمایتهای علنی عربستان از شورشیان در سوریه به طور مخفی ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه را تشویق به مداخله در سوریه کرده است. این همچنین توضیح می‌دهد که چرا محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی و از صاحب نفوذها بر محمد بن سلمان بعدا به بشار اسد، رئیس جمهور سوریه پول داد تا آتش بس در ادلب را بشکند و برای ترکیه دردسر ایجاد کند.

معامله دوگانه در سوریه و در حقیقت در لیبی تماما درباره مقابله با ترکیه به عنوان رقیب منطقه‌ای عربستان و امارات است. آنها کوچکترین اهمیتی به سوریه یا لیبی نمی‌دهند.

اینها جزئیات هستند. تصویر بزرگی که الجبری ترسیم می‌کند این است: جنگ قدرتی که با سرنگون شدن بن نایف از ولیعهدی و سپس رسوا ساختنش به عنوان یک معتاد به مواد مخدر در سه سال پیش شروع شد، هنوز تمام نشده است.

محمد بن سلمان که جای بن نایف را در ولیعهدی گرفت هرگز نتوانسته به پیروزی کامل و به موجب آن به مشروعیت دست یابد. به همین خاطر است که شدیدا به فکر حذف هر شخص نزدیک به بن نایف است. اول خاشقجی و حالا نوبت الجبری است.

بر طبق شکایت الجبری، قبل از آنکه محمد بن سلمان علیه بن نایف وارد عمل شود با جارد کوشنر، مشاور رئیس جمهور آمریکا و داماد او مشورت کرده است. الجبری خودش بعد از آن از سمت وزارت کنار گذاشته شد که محمد بن سلمان فهمید الجبری دو بار با جان برنان، مدیر اسبق سازمان سیا دیدار کرده و مساله تماس تلفنی محمد بن سلمان با پوتین، رئیس جمهور روسیه در باره سوریه را با او مطرح ساخته است.

الجبری زمانی کشور را ترک کرد که رئیس رسوا شد؛ کمپین لابی گری در واشنگتن را شروع کرد و در ادامه سیا به او اطلاع داد که به عنوان هدف ترور تعیین شده است.

جینا هاسپل، رئیس فعلی سازمان سیا و خود این سازمان در حاشیه جنگ علنی میان الجبری و ولیعهد فعلی عربستان نیستند. الجبری در شکایتش به طرزی نامعمول گفت که او و سازمان سیا به یکدیگر نزدیک هستند. خیلی نزدیک!

در متن شکایت او عنوان شد: کمتر شخص زنده‌ای هست که به اندازه دکتر سعد شراکت نزدیکی با دستگاه امنیتی و اطلاعاتی آمریکا داشته باشد. دکتر سعد در طی چند دهه همکاری نزدیک با مقامهای ارشد آمریکایی در حوزه پروژه‌های مبارزه با تروریسم در زمان خدمتش در دولت عربستان، تبدیل به شریکی معتمد شد که آمریکا قبل از گرفتن تصمیمهای حیاتی در خصوص امنیت ملی مشاوره و اطلاعات او را جویا شده است.

او به این ترتیب گفت که کمتر شخص زنده‌ای هست که به اندازه او اسرار کثیف بن سلمان را بداند. در حقیقت او ترتیبی داده در صورتی که بمیرد بر طبق دستورالعملهایی یک سری نوارهایی که ضبط کرده منتشر شوند. این سیاست بیمه عمر او است.

الجبری به طرزی غیرعادی به طور علنی حمایت می‌شود. روز جمعه یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا به میدل ایست آی گفت: سعد الجبری یک شریک ارزشمند آمریکا در حوزه مبارزه با تروریسم بوده است. همکاری‌های او با آمریکا به نجات جان آمریکایی‌ها و عربستانی‌ها کمک کرد. بسیاری از مقامهای آمریکایی چه مقامهای فعلی و چه مقامهای سابق سعد الجبری را می‌شناسند و به او احترام می‌گذارند.

طرح این گونه بیانیه‌ها از جانب مقامهای آمریکایی در راستای حمایت از یک چهره مخالف عربسانی مهم است. این اظهارات با توجه به آنچه که نظرسنجی‌ها در خصوص وضعیت دونالد ترامپ در رقابت انتخاباتی نشان می‌دهند اهمیت بیشتری هم می‌یابند. جو بایدن، جانشین احتمالی ترامپ در ریاست جمهوری وعده داده رهبران عربستان را از بابت نقش داشتن در قتل خاشقجی مجازات کند، به فروش سلاح به این کشور پایان دهد و آنها را تبدیل به همان کشور مطرودی که واقعا هستند، کند.

این بدان معنی است که اگر ترامپ برود سیا و وزارت خارجه باید در تصمیم‌گیری‌های سیاست خارجی کاخ سفید تجدید نظر کنند. باد سردی در کاخ ولیعهد سعودی در ریاض وزیدن خواهد گرفت حتی اگر ولیعهد تا آن زمان شاه شده باشد.

شاه بعدی امیدوار است با پیروزی ترامپ از فاجعه رهایی یابد اگر ترامپ شکست بخورد تقریبا همه چیز با خود او خراب می‌شود. بقای ولیعهد در آن زمان خوش شانسی او خواهد بود چرا که او برای هر کاری نیازمند حمایت نظامی آمریکاست. او نمی‌تواند یک شبه حمایت پوتین یا چین را بدست آورد. 

نبرد ولیعهد با الجبری که از سه سال پیش آغاز شده، تمام نشده است. ولیعهد فکر می‌کرد بن نایف را در خانه دفن می کند اما او از ارتباط قوی الجبری با نهادهای اطلاعاتی آمریکا آگاه نبود.الجبری تا آخر کار درگیر در نزاع با محمد بن سلمان است. محمد بن سلمان حتی همین الان و بعد از تلاشهای متعدد برای ساکت کردن او مامورانش را به شهر محل حضور الجبری یعنی تورنتوی کانادا میفرستد تا کار وی را تمام کنند. طبق گزارش گلوب اند میل الجبری هم اکنون تحت حمایت افسران به شدت مسلح پلیس کانادا و همچنین محافظان شخصی خود قرار دارد.

محمد بن سلمان اگر الجبری به کنگره آمریکا برای ایراد شهادت حتی در نشست در پشت درهای بسته دعوت شده و جرایم پادشاه بعدی عربستان را برای آنها فاش کند دیگر چه کار می‌تواند بکند؟ سناتورهای هر دو طیف سیاسی اصلی آمریکا از ترامپ خواسته‌اند تا آزادی فرزندان الجبری را رقم بزند."

انتهای پیام

  • سه‌شنبه/ ۲۱ مرداد ۱۳۹۹ / ۱۲:۰۹
  • دسته‌بندی: گزارش و تحلیل
  • کد خبر: 99052115393
  • خبرنگار : 71415