دکتر مجید میرزاوزیری در برنامه لایو اینستاگرامی کانون نجوم آماتوری دانشگاه فردوسی مشهد با موضوعی تحت عنوان «حرکت در مسیر دانش ترویج، آموزش، پژوهش و گسترش»، اظهار کرد:‌ دانش، دانسته یا معرفت، آشنایی، آگاهی یا درک فرد یا چیزی مانند حقایق، اطلاعات، شرح و مهارت‌ها است که از طریق تجربه یا آموزش از طریق ادراک، کشف یا یادگیری به دست می‌آید. علم دانش‌شناسی، با سه عنصر داده، اطلاعات و دانش سروکار دارد. به عبارت دیگر، دانش‌شناسی به بحث و بررسی پیرامون دانش و عناصر سازنده آن، یعنی داده و اطلاعات می‌پردازد.

وی افزود: کاری که ترویج علم انجام می‌دهد باعث می‌شود لذت یادگیری علم افزایش پیدا کند، قبل از اینکه وارد جاده علم شویم ترویج علم است که فرد را به یادگیری تشویق می‌کند و در طول این مسیر آموزش است که منجر به یادگیری افراد می‌شود و زمانی که به مقصد می‌رسیم به پژوهش و استفاده از گسترش علم منتج می‌شود.

استاد تمام ریاضی محض دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: عده‌ای تصور می‌کنند که پژوهش بیهوده است و باید با مسئله آغاز شود، مشکلی که ترویج دارد این است که مردم برای آن هزینه نمی‌کنند و حمایتی هم صورت نمی‌گیرد اما برای آموزش هزینه می‌کنند و تمامی هزینه‌ها صرف کنکور، مقاله و ... می‌شود، یک راه ساده‌ای که برای ترویج علم وجود دارد این است که چه موضوعی می‌تواند موثر باشد تا نسبت علاقه را رقم بزند و بتواند منجر به ترویج شود. 

وی تصریح کرد: هر دانشجویی یک کهکشان است و در وجود او دنیایی است که سر کلاس استادی حضور دارد و اگر وارد وجود هر کدام از آن‌ها شویم با یک کهکشان برخورد می‌کنیم. این‌گونه نیست که مطرح کنم دانشجویان فعالیت‌های کمتری در خصوص ترویج علم انجام می‌دهند، در مقابل اساتید هم بی‌انگیزه شده‌اند. اینکه ایجاد علاقه‌مندی کنیم خوب است.

میرزاوزیری بیان کرد: مرز بین علم و شبه علم بسیار ظریف است و تنها یک متخصص متوجه می‌شود و به شدت باید شبه علم را قانونمند کرد و برای افرادی که ترویج علم می‌کنند، خطر رفتن به سمت شبه علم وجود دارد به این دلیل که آموزش عمیق در ترویج علم رخ نمی‌دهد، بحران کرونا موضوع ترویج علم را سخت کرده است به دلیل اینکه فعالیت‌های ترویج باید در خیابان و ارتباط مستقیم با مردم انجام شود، اگر بخواهیم به صورت مجازی ترویج علم کنیم بسیار سخت است.

وی خاطرنشان کرد: مشکلاتی گریبان‌گیر بشر شده و ربطی به کشور ما ندارد، به طور کلی افرادی که ترویج علم می‌کنند این مشکل را دارند که مردم اقبال زیادی نشان ندهند و از آن طرف هم متخصصان در زمینه‌های ترویجی مخالفت می‌کنند به این دلیل که خطر ادغام علم و شبه علم وجود دارد.  

دبیر کمیته ترویج علم دانشگاه فردوسی مشهد اضافه کرد: ما نباید در دایره خودمان بایستیم چراکه ترویج علم می‌کنیم و باید از دایره خودمان بیرون آییم و متوجه دیگران باشیم. برای ترویج علم باید لایه بیرونی به قدری جذاب باشد که همه جذب آن لایه شوند و سپس متوجه شوند که لایه علمی هم پشت آن نهفته است.

وی اظهار کرد: کارهای بزرگی که در دنیا انجام شده به این دلیل بوده که کلمات خوبی به کار بردند و در مسئله ترویج علم هم صدق می‌کند. گاهی اوقات کلمه نامناسبی را انتخاب می‌کنیم و از بین می‌رود؛ به عنوان مثال به جای کلمه تقلب می‌گفتند مشاوره و همفکری انجام شده است. در کارهای بزرگی که در دنیا به خصوص اختراعی صورت می‌گیرد، از همفکری یکدیگر استفاده می‌کنند. ما در امتحان این همفکری را تقلب می‌دانیم.

وی تصریح کرد: آیا می‌توان مبحثی غیر از امتحان و تقلب فراهم کنیم که دانشجویان بتوانند در کار خود شتاب دهند. امتحان ما ایراد دارد که باعث می‌شود تقلب شود. مدل امتحان ما به گونه‌ای است که فضا را ایجاد می‌کند تا دانشجویان وارد مسیر غیراخلاقی شوند. اگر مسیر درست را فراهم کنیم قطعاً موفق خواهیم بود. 

میرزاوزیری در خصوص نقش تشکل‌ها در ترویج علم گفت: به نظر من تشکل‌ها خوب هستند اما مشکلی که وجود دارد این است که باید ابتدا به وظیفه خود عمل کنند و سپس به فوق وظیفه خود بپردازند. فعالیتی که در تشکل‌ها انجام می‌شود، صرف نظر از اینکه به وظیفه توجه کنند به فوق وظیفه پرداختن است. بنابراین خوب است که تشکل‌ها این دو را در موازات هم پیش ببرند.

انتهای پیام