نماینده یکی از بنیادهای خیریه اوایل تیرماه، طی تماسی پس از دیدن گزارش‌های منتشر شده درباره بشیرآباد بنا داشت تا اطلاعات بیشتری از وضعیت روستا کسب کند. بنیاد فرهنگی و نیکوکاری ابراهیمی پس از بررسی‌های میدانی و گفت‌وگو با کارشناسان ادارات استانی و شهرستانی بنا دارد تا با تامین ۶ و نیم میلیارد تومان، آب را به بشیرآباد برساند. برای اطلاع بیشتر از موضوع و بررسی وضعیت آب‌رسانی روستایی در سطح استان نشستی داشتیم با مدیرکل آبفای استان و همچنین نماینده بنیاد خیریه ابراهیمی؛ که در ادامه خواهد آمد:
مشروح گفت‌وگوی ایسنا را با سید ابراهیم علوی مدیرکل آب و فاضلاب(آبفا) استان خراسان رضوی می‌خوانید:
چه تعداد روستا زیر نظر آبفا است؟
از ابتدای فروردین ماه شرکت‌های آب و فاضلاب روستایی و شهری در یکدیگر ادغام شده‌اند و دیگر آب و فاضلاب روستایی نداریم، اما در خراسان دو تا آب و فاضلاب داریم؛ یکی آب و فاضلاب مشهد و دیگری آب و فاضلاب استان که ما هستیم؛ یعنی روستاهای حوزه شهرستان مشهد در اختیار آبفا مشهد قرار دارد. بنابراین ۲۲۲ روستا در حوزه آب و فاضلاب مشهد است و ۲۸۰۰ روستا نیز در زیرمجموعه آب و فاضلاب استان قرار دارد.
وضعیت آب‌رسانی به این روستاها چگونه است؟
روستاهای زیر ۲۰ خانوار در فاز اول کاری ما قرار ندارد. ۹۱ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانوار تحت پوشش شرکت قرار دارند و ۹ درصد دیگر هم به معنای آب نداشتن‌شان نیست. آن ۹ درصد به صورت خودگردان مدیریت می‌شوند؛ البته بر اساس مصوبات استانداری به دنبال این هستیم که این روستاهای خودگردان را هم تحت پوشش بیاوریم تا استانداردها رعایت شود. یک سری مجتمع‌های آب‌رسانی روستایی داریم که اگر شما فقط بخواهید نقاشی این‌ها را بکشید چندین ماه طول می‌کشد، این‌ها طراحی شده‌اند و مشخص است که در شهرستان‌های مختلف و تک تک روستاها باید چه اقداماتی انجام دهیم.
هر ساله چه میزان بودجه برای آب‌رسانی وجود دارد؟
از صندوق توسعه ملی اعتباری ۱۰۲ میلیارد تومانی را جذب کردیم که به صورت ۱۰۰ درصدی هم تخصیص پیدا کرده است. دوره جذب اعتبارات ما از شهریور تا شهریور سال بعد است و این ۱۰۰میلیارد تومان تا پایان شهریور۹۹ است، اما این ۱۰۲ میلیارد تومان برای روستاهایی هستند که از قبل مشخص شده‌اند و لیست آن‌ها هم ارسال شده است؛ روستاهای دیگری نیز در سطح استان داریم که اعتباری برایشان وجود ندارد و باید به شکل‌های دیگری مشکلات مردم را برطرف کنیم؛ اعتبارات استانی پاسخگو نیستند و اگرچه فرماندارها نگاه کمکی به روستاها دارند اما مثلا حفر یک چاه حدود ۶۰۰ میلیون تومان هزینه دارد و با این ۲۰ میلیون تومان‌ها کاری پیش نمی‌رود. تلاش ما این است منتظر اعتبارات دولتی نمانیم و تا حد امکان با مشارکت‌ها، سرمایه‌گذارها و خیران پروژه‌ها را انجام دهیم. یکی از روش‌هایی که خارج از اعتبارات دولتی به دنبال آن هستیم، استفاده از ظرفیت خیران محترم است. به عنوان مثال خیّری که هم اکنون خدمتشان هستیم در حوزه سه شهرستان خواف، تربت‌جام و درگز قرار شده کمک نمایند. در مورد همین روستای بشیرآباد کمک ارزنده‌ای کردند که خودشان توضیح می‌دهند.
از ابتدای سال جاری مشکلات کدام روستاها برطرف شده است و محروم‌ترین شهرستان‌های استان در حوزه آبی کدام شهرها هستند؟
از ابتدای سال جاری توانسته‌ایم مشکلات ۷۰۰ روستا را یا برطرف کنیم یا کاهش دهیم که کار بزرگی بوده و از همکارانم که شب و روزشان را گذاشته‌اند، تشکر می‌کنم. خواف، تربت‌جام و نیشابور بیشترین مشکلات را دارند، اما به طور کلی استان ما محروم است. مثلا حتی قوچان که تصور سرسبز بودن از آن در بین مردم است، منابع آب زیرزمینی فقیری دارد. بارندگی‌های چندساله اخیر منابع آب سطحی را تقویت می‌کنند و تامین آبی که برای روستاها و شهرها انجام می‌شود از طریق منابع آب زیرزمینی است که به این راحتی‌ها هم جبران نمی‌شوند و با وجود مدیریتی که طی سال‌های اخیر برای مدیریت آب‌های زیرزمینی شده است، اما بازهم افت آب‌های زیرزمینی را در اکثر ۳۰ واندی دشت‌های سطح استان داریم و مدام چاه‌ها خشک می‌شود و باید جابه‌جا کنیم.
روزانه چه میزان آب برای روستاییان تامین می‌شود؟
بزرگترین مشکل ما در روستاها استفاده از آب شرب برای دام است. وظیفه ما تامین آب شرب و بهداشتی برای انسان است و تقریبا در این حوزه هیچ مشکلی برای تامین آب نداریم و سرانه‌های روستاها که حدود ۱۲۰ لیتر در شبانه روز برای هر نفر است، می‌توانیم تامین کنیم ولی ایراد کار از جایی است که روستاییان از این آب برای دام‌های سبک و سنگین خود استفاده می‌کنند؛ مجتمع‌های آب‌رسانی روستایی هم به صورتی است که اگر روستای ابتدای مسیر آب زیادی برداشت کند به آخری‌ها آب نمی‌رسد؛ بنابراین برای مصارف دام و باغ باید ساماندهی صورت بگیرد؛ چراکه روستا را بدون دام نمی‌توان تصور کرد ولی قرار هم نیست آبی که به زحمت از ۲۰۰ کیلومتر دیگر به روستا آورده می‌شود، صرف دام شود.
چند روستا با تانکر آب‌رسانی می‌شوند؟
روزانه به طور متوسط بین ۲۰۰ تا ۲۸۰ روستا را با تانکر آب‌رسانی می‌کنیم؛ به طور ثابت ۲۰۰ روستا هستند، اما چون بعضی مواقع اتفاقاتی برای مجتمع‌های آب‌رسانی رخ می‌دهد، مثلا پمپ یا ترانس خراب می‌شود، بین ۷۰ تا ۸۰ روستا به صورت متغیر به آن ۲۰۰ روستا اضافه می‌شوند. مثلا تیترهای عجیب غریبی که زده می‌شود مثل "غیزانیه خراسان" درباره روستای حسین‌آباد جنگل، این روستا در انتهای یک مجتمع آب‌رسانی قرار دارد و اگر برق قطع شود اول از همه آب این روستا قطع می‌شود و آخر از همه هم آبش وصل می‌شود و باید با تانکر آب ببریم و این که می‌گویند ۲۰ روز آب نداده‌ایم صحت ندارد. مسأله آب‌رسانی سیار هم بیشتر در ایام تابستان مطرح می‌شود؛ چراکه در فصل‌های سرد سال مصارف کاهش پیدا می‌کند.
برای آب‌رسانی به این ۲۸۰ روستا کمبود تانکر و خودرو ندارید؟
در شرایط عادی، تانکرهایی که در سطح استان چه به صورت تملکی و چه استیجاری داریم برای آب‌رسانی کفایت می‌کنند، اما در شرایط غیرعادی مثل زمانی که پمپ در چند منطقه همزمان می‌سوزد، با تمهیداتی که با استانداری داشته‌ایم، ۱۳ تانکر کمکی پیش‌بینی شده است تا سرویس‌دهی نمایند.
منابع آبی آبفای استان چه تعداد هستند؟
در حال حاضر ۱۴۰۰ حلقه چاه برای آب‌رسانی روستاها و ۴۵۰ حلقه هم برای شهرها داریم و در مجموع ۱۸۵۰ منبع آب زیرزمینی داریم که آب شهرها و روستاها را تامین می‌کنند.
مصارف غیرقانونی مانند چاه غیرمجاز یا برداشت غیرمجاز وجود دارد؟
چاه‌های غیرمجاز در حوزه شرکت آب منطقه‌ای قرار می‌گیرد و مشکل ما بیشتر انشعابات یا برداشت‌های غیرمجاز است؛ به عنوان مثال باغ یا ویلاهایی که بدون مجوز قانونی به شبکه ما وصل می‌شوند و یا اصلا قانونی وصل می‌کنند، اما مصرف غیر قانونی دارند و استخر پر می‌کنند.
چه تعداد مجتمع آبی در سال گذشته به بهره‌برداری رسید؟
فکر می‌کنم حدود ۲۶ مورد بود.
چه تعداد مجتمع برای سال جاری در دست احداث دارید؟
۲۸ مجتمع در حال راه‌اندازی داریم که اکثرا امسال به بهره‌برداری می‌رسند.
در حوزه آب‌رسانی روستایی چه شاخصی وجود دارد و وضعیت استان چگونه است؟
میانگین شاخص جمعیت تحت پوشش آب روستایی در کل کشور حدود ۷۵ است که این شاخص در استان خراسان رضوی رضوی روی ۹۱ قرار دارد و نشان‌دهنده این است که مقداری وضع ما از بقیه استان‌ها بهتر است، اما بعضی روستاها هستند که منبع آبی‌شان خشک می‌شود و مجبوریم با تانکر برای آن‌ها ببریم.
به نظر می‌رسد یکی از مهمترین مشکلات آبفا برای آب‌رسانی به روستاها مسأله بودجه است.
بله.
آبفا استان خراسان رضوی از نظر جذب اعتبارات در چه رتبه‌ای در کشور قرار دارد؟
از رتبه استان اطلاعی ندارم.
در نشست خبری یکم تیرماه درباره خبرگزاری‌هایی که گزارش بشیرآباد را منتشر کرده بودند گفته بودید آن‌ها سناریوسازی و شانتاژ کرده‌اند و مطلب جهت‌دار منتشر کرده‌اند؛ منظورتان از این عبارات چیست؟
گاهی اوقات یک واقعیتی وجود دارد اما همه آن نشان داده نمی‌شود و فقط قسمتی از واقعیت به تصویر کشیده می‌شود. این که ما در بشیرآباد مشکل داریم واضح است و شاید اصلا اگر این گزارش‌ها منتشر نمی‌شد، این اقدامات (خیّر و اجرای پروژه آب‌رسانی به بشیرآباد) به این شکل صورت نمی‌گرفت ولی ایراد زمانی است که بگوییم بشیرآباد مشکل دارد و تصویر آبشخور گوسفند نشان دهیم.
آن محلی که به آن آبشخور گوسفند می‌گویید دقیقا محلی است که مردم روستا از آنجا آب برداشت می‌کنند و حتی رئیس دانشکده علوم پزشکی شهرستان تربت‌جام نیز گفته است که طبیعتا زمانی که آب وجود نداشته باشد مردم از همان محل که اتفاقا آب غیربهداشتی و غیرقابل شرب دارد، آب برداشت می‌کنند.
بشیرآباد سه مخزن آب سیار در داخل روستا داشته که تانکر آب را به داخل آن‌ها می‌ریخته و دهیار تعهد داده که مدیریت آب را به عهده می‌گیرد و این تانکرهای سیار داخل روستا جمع‌آوری شوند.
مردم، شورا و دهیار روستا در مصاحبه با ایسنا گفته‌اند به این دلیل بوده که بر اثر تجمع اطراف مخازن نزاع‌های خانوادگی و دسته‌جمعی صورت می‌گرفته و حتی چندین مورد طلاق داشته‌اند و به همین دلیل درخواست جمع‌آوری داده شده است.
آبی که ما به مخزن می‌ریزیم از طریق لوله‌کشی مستقیم وارد خانه‌های مردم می‌شود.
به دلیل شرایط جغرافیایی روستا، فقط به برخی منازل روستا آب می‌رسد و نه تمام روستا، همچنین مردم می‌گویند پیش از این که گزارش‌ها منتشر شود شما هر سه چهار روز یک بار آب با تانکر به روستا می‌بردید.
چنین موضوعی صحت ندارد و هر روز یک تانکر آب می‌بردیم و اکنون هم هر روز دو تانکر آب می‌بریم. الان حدود ۱۴۰ لیتر برای هر نفر در هر شبانه روز به بشیرآباد آب‌رسانی می‌کنیم.
خواهشمندیم بازدیدی از بشیرآباد داشته باشید و به گزارش‌های همکارانتان بسنده نکنید. افراد سالمند و پیر به آن چشمه مراجعه می‌کنند تا آب بردارند و دبه‌های ۲۰ لیتری آب را با خود حمل می‌کنند.
هر روز در روستاهای استان هستم و گریه می‌کنم. شما ناظرید اما من مسئولش هستم ولی با چه چیزی باید انجام دهیم؟ چه راهکاری؟ شما خیلی کارها دوست دارید انجام دهید اما اینجا دست ما کوتاه و خرما بر نخیل است. بعد هم گفته‌اند در بشیرآباد سقط جنین شده در صورتی که صحت ندارد.
علوم پزشکی سقط جنین و مرده‌زایی را تایید کرده است.
شما باید منصف باشید و تمام واقعیت را نشان دهید. آیا یک عکس از مخزن روستا گذاشتید؟ خیلی ها فقط عکس و تیتر خبر را می‌خوانند.
ما درباره بشیرآباد فیلم منتشر کردیم.
در این شرایط و مشکلات رسالت شما این است که امیدبخش باشید. وسط مشکلات مختلف هستیم و از این شرایط سخت‌تر واقعا تا حالا نداشته‌ایم باید یک رسانه ضمن انتقاد، امید بخش باشد.
رسالت مسئولان هم نباید تکذیب واقعیت‌ها باشد. این که با شما مصاحبه می‌کنیم برای همین است تا پاسخگویی به مردم داشته باشید.
چند تا خبر کار کردید از این ۷۰۰ روستایی که ما مشکلاتش را برطرف کردیم؟ رسانه باید منصف و امیدبخش باشد. برای خودم نمی‌گویم، من عکس‌هایم را گرفتم و جلوی دوربین‌ها هم رفتم و مدال هم گردنم انداخته‌اند و دیگر برایم بس است و دنبال کارگری خودم هستم؛ این‌ها را می‌گویم منعکس کنید تا مردم ببینند چه کارهایی انجام می‌شود. آیا یک بار دو شب رفتید تا از کارهای همکاران ما اطلاع رسانی کنید؟ شهری مثل تربت‌جام با این همه کسری، آب دارد مدیریت می‌شود.
وظیفه ما این نیست که ساعت ۲ بامداد پیش همکاران شما برویم؛ این مسیر دو طرفه است و باید از سمت شما مثلا در نشست‌های خبری اطلاع رسانی شود.
فیروزه مشکل آبش حل شد، مشکل ۱۱۰ روستای سبزوار برطرف شد، تربت‌جام و نیشابور نیز همین طور. خیلی کارهای سنگینی انجام می‌شود؛ به مردم اطلاع رسانی کنید، نه برای من؛ برای خوشحالی آن‌ها.
چهار ماه آینده آب به بشیرآباد می‌رسد
در ادامه این نشست نیز با محمدرضا قربانی، نماینده بنیاد فرهنگی و نیکوکاری ابراهیمی نیز گفت‌وگو کردیم، او به ایسنا گفت: خبر خوشی که می‌خواهم بدهم این است که با هماهنگی و همکاری مدیرکل آبفا و فرمانداری تربت جام، بنا داریم تا حداکثر ظرف چهار ماه آینده آب را به بشیرآباد برسانیم.
وی ادامه داد: طی هفته گذشته بازدید میدانی داشتیم از بسیاری از روستاهای چند شهرستان که یکی از روستاهایی که کار اجرایی را در آن آغاز کردیم، بشیرآباد است. چندین چشمه مورد بررسی قرار گرفت، اما در نهایت همان چاهی که در مسیر تربت‌جام به چشمه گل قرار دارد و پیش‌تر با عنوان پروژه ۱۰ میلیارد تومانی از آن یاد می‌شد، معین گردید.
قربانی اظهار کرد: همان طور که قبلا اعلام شده بود این چاه برای آب رسانی به ۶ یا هشت روستا است، اما روستای هدف ما در این طرح خیریه بشیرآباد است و هزینه‌ها را برآورد کردیم تا بتوانیم آب را به بشیرآباد برسانیم؛ چراکه چاه در مالکیت روستای چشمه گل است این روستا هم در مسیر روستای بشیرآباد دارای آب می‌شود.
وی تصریح کرد: همچنین طرح را به گونه‌ای اجرا خواهیم کرد که قابل توسعه به روستاهای دیگر نیز باشد و صدمه‌ای به طرح اصلی آبفا وارد نشود؛ یعنی ما در حال حاضر روستاهای چشمه گل و بشیرآباد را آب رسانی می‌کنیم اما آبفا می‌تواند این طرح را توسعه دهد و بعدا آب را به سایر روستاها نیز برساند. اکنون ۷۰ درصد کار را ما انجام می‌دهیم و برای رساندن آب به آن روستاهای دیگر هم کافی‌ست آبفا لوله گذاری کند و کار یک مخزن را به انجام برساند، منتها ما الان قولی در این زمینه نمی‌دهیم و تعهد ما به آبفا فاز اول کار و رساندن آب به بشیرآباد است که ۶ و نیم میلیارد تومان برای آن اختصاص داده‌ایم. امیدواریم ۱۷ آبان‌ماه بتوانیم شیر آب را در بشیرآباد باز کنیم.
انتهای پیام