به گزارش ایسنا، سیدصادق حسینی در یادداشتی در خبرآنلاین نوشت: «در این جلسه مجتبی ذوالنوری، نماینده ملایری‌الاصل قم و رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم در خطاب پایانی با انتقاد از عملکرد وزارت خارجه در اجرای برجام گفت: «یک جا هر چه بود در طبق اخلاص قرار دادید و تحویل دادید؛ بدون این که تضمین بگیرید.»
صرف نظر از این که برجام چه می‌توانست باشد، این توافق بین‌المللی مورد تایید ۵ قدرت برتر جهان یعنی چین، روسیه، آلمان، فرانسه، انگلیس و ایالات متحده و اتحادیه اروپا بود و توسط قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد، بالاترین نهاد بین‌المللی به عنوان یک قانون بین‌المللی تایید، تضمین و اجرا شد. همچنین اتهام مغرضانه و سیاسی ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای ایران مشهور به PMD بعد از ۱۲ سال با اجماع آرای کشورهای عضو شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و قطعنامه کشورهای ۱+۵ بسته شد که از جمله دستاوردهای مهم برجام بود.
بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل که ۲۹ تیر ۱۳۹۴ در ۳۰ ماده و ۲ پیوست تنظیم و اجرایی شد، بعد از تایید اقدامات ایران توسط یوکیو آمانو، دبیر کل سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، سازمان ملل تمام قطعنامه‌های هسته‌ای ایران شامل ۱۶۹۶ (۲۰۰۶/مرداد ۱۳۸۵)، ۱۷۳۷ (۲۰۰۶/دی ۱۳۸۵)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۷/ فروردین ۱۳۸۶)، ۱۸۰۳ (۲۰۰۸/ اسفند ۱۳۸۶)، ۱۸۳۵ (۲۰۰۸/مهر ۱۳۸۷)، ۱۹۲۹ (۲۰۱۰/ خرداد ۱۳۸۹) و ۲۲۲۴ (۲۰۱۵/خرداد ۱۳۹۴) را همزمان لغو کرد که البته در میانشان قطعنامه ۱۹۲۹ سنگین‌ترین و گسترده‌ترین تحریم بود که اثرات زیانبار فراوانی بر دولت احمدی‌نژاد و مردم گذاشت.
بر اساس ماده ۱۹ و پیوست شماره ۵ برجام، «اتحادیه اروپایی و دولت‌های عضو اتحادیه اروپایی متعهد می‌شوند وفق پیوست شماره ۵ (برنامه اجرا)، همه مفاد آئین‌نامه اجرایی شماره ۲۶۷/۲۰۱۲ شورای اتحادیه اروپایی را، با اصلاحات بعدی، که همه تحریم‌ها یا اقدامات محدودکننده مذکور در بخش‌های ۱.۱ تا ۱.۱۰ زیر را اجرایی می‌کنند و تمامی مفاد تصمیم ۲۰۱۰/۴۱۳/CFSP شورای اتحادیه اروپایی را، با اصلاحات بعدی لغو کنند و قوانین اجرایی ملی را نیز لغو یا حسب نیاز اصلاح کنند.» بر این اساس اتحادیه اروپا از ۹ مرداد ۱۳۹۴ اقداماتش را آغاز کرد.
مجید تخت‌روانچی، عضو ارشد هیات مذاکره‌کننده ایران و معاون وقت اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه آذر ۱۳۹۵ در شبکه العالم گفت: ضمانت اجرایی برجام، در حقیقت قطعنامه فصل هفتم شورای امنیت است که لازم‌الاجراست.
به عبارت ساده‌تر، ایران بالاترین تضمین ممکن در حقوق بین‌الملل یعنی پشتیبانی شورای امنیت سازمان ملل متحد را در اجرای برجام گرفته بود. خوب است اصولگرایان منتقد بگویند ایران چه تضمینی از آمریکا، چین و روسیه و اتحادیه اروپا مبنی بر اجرای تعهدات برجامی‌شان می‌توانسته بگیرد که نگرفته است.
همچنین برخی می‌گویند ایران باید گام‌های متناظر در برابر آمریکاهایی در اجرای برجام برمی‌داشت، مهر ۱۳۹۸ در جلسه‌ای با حضور محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه و فعالان رسانه‌ای شرکت کردم. او درباره گام‌های متناظر گفت: «به من گفته شد اول باید آقای اوباما امضا کند که تحریم‌ها را برداشته تا شما اقدامات‌تان را انجام دهید. دستور من این بود که باید امضا بگیرید که امضا {ی اوباما را} گرفتم. ما هیچ اقدامی نکردیم قبل از این که طرف مقابل گامش را برداشته و تعهدش را انجام داده باشد.»
ساعت ۵ عصر سه‌شنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۴ رییس‌جمهور روحانی و باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا به‌صورت همزمان رسما آغاز برجام را اعلام کردند.
روحانی آن روز در حالی که ۲ سال از ریاست جمهوری‌اش گذشته بود، شاداب و پر امید گفت: این توافق آغاز یک امتحان است و می‌تواند خشت‌های دیوار بی‌اعتمادی را بردارد. ایران پای این پیمان خواهد ایستاد، به شرطی که طرف مقابل به آن پایبند باشد.
روحانی در حالی معتقد بود «امروز روز آغاز است. آغازی برای حرکت نو، آغاز برای نشاطی نو، آغاز برای امیدی نو، آغاز برای آینده بهتر برای جوانان‌مان، برای حرکتی سریع‌تر برای رشد و توسعه کشور عزیزمان ایران» اما از بی‌اعتمادی به طرف‌های مقابل هم گفت: «ممکن است از ما بپرسند که آیا این توافق بر مبنای اعتماد به ۱+۵ بنا شده است که اگر این چنین بود که ۲۳ ماه مذاکره و این دور اخیر ۱۸ شبانه‌روز مذاکره لاینقطع نیاز نبود. برای ما در بحث اعتماد اجرای این توافق آغاز یک امتحان است. اگر این توافق به دقت و به خوبی اجرا شد، قدم به قدم اجرای این توافق می‌تواند، آرام آرام خشت‌های دیوار بی‌اعتمادی را بردارد. روشن است که ما امروز بر مبنای دقت کامل و نظارت بر توافق کارمان را پیش می‌بریم؛ بدون این که از پیش بخواهیم نسبت به کشورهایی که سابقه بسیار بدی برخی از آنها نسبت به ایران داشتند و برخی هم سابقه خوبی نداشتند، اعتماد کنیم. امروز اجرای توافق دو طرفه است. اگر آنها به این توافق پایبند باشند، ما البته به توافق پایبندیم. ملت ایران همواره در تاریخ اگر عهد و پیمانی بسته پای پیمان خود ایستاده است. ما پای این پیمان خواهیم ایستاد؛ به شرط آن که طرف مقابل ما پای این پیمان ایستاده باشد.»
دونالد ترامپ اول بهمن ۱۳۹۵ به‌عنوان رییس‌جمهوری آمریکا سوگند خورد، ۱۶ ماه بعد، همان طور که گفته بود از برجام خارج شد و تحریم‌های جدیدی را علیه ایران اعمال کرد. در این سو ایران با تامل یک سال بعدش ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸، نخستین اقدام متقابل را انجام داد و در نهایت تا امروز به دستور رییس‌جمهوری ۵ گام متقابل در کاهش تعهدات برجامی برداشته است. حالا در آستانه ۵ سالگی برجام، ایران ۳ماه و نیم تا ۲۷ مهر و رفع تحریم محدودیت‌های تسلیحاتی و ۳ سال تا رفع محدودیت‌های اشاعه‌ای فاصله دارد. ایران آن طور که می‌خواست نتوانست از منافع برجام بهره‌مند شود، حالا ۳ ماه و نیم سخت و پرفشار پیش رو دارد تا شاید بتواند از میوه برجام در زمینه رفع تحریم تسلیحاتی بهره‌مند شود.»
انتهای پیام