دوبله فارسی با گذشت سالیان، هنوز میان علاقمندان سینما در ایران جایگاه و اهمیت فراوانی دارد و آشفتگی منابع و مراکز پخش فیلم نیز از رونق آن نکاسته است.

در حال حاضر بیشتر فیلم ها چند دوبله متفاوت دارند که البته عمده آنها بی کیفیت بوده و انگار برای رفع تکلیف انجام شده است.

جنس صداها، انتخاب گویندگان، ترجمه و مراحل فنی باندسازی در اغلب دوبله های امروزی فاقد ارزش بوده و به اعتقاد کارشناسان این عرصه، دوبله به دست غیرمتخصصانِ بازاری افتاده است.

با این حال گاهی فیلم هایی نیز عرضه می شوند که دوبله درخشان و آبرومند دارند و با احترام به مخاطب در جایگاهی ویژه قرار می گیرند. یکی از این فیلم ها که چندی پیش با مدیریت سبحان اکرامی دوبله و پخش شد، فیلم ستایش شده "لاکی" بود.

این فیلم بعد از سال ها، خاطرات صدای جلال مقامی را در نقشی مناسب، پیش روی علاقمندان دوبله قرار داد. جدا از این استاد پرآوازه، نصرالله مدقالچی و مازیار بازیاران نیز مهارت و تجربه خود را به دوبله فیلم تزریق کردند تا تلاش و دقت اکرامی به عنوان مدیر دوبلاژی سختکوش بی نتیجه نماند.

حالا که لیورپول بعد از 30 سال فاتح لیگ برتر شده است، می توان این سرود قرمزها را برای او که از گویندگان جوان و خوش صدای رادیو ورزش است، زمزمه کرد: "وقتی در میان طوفان قدم برمی داری، سرت را بالا بگیر".

جلال مقامی به جای هری دین استنتون

"جلال مقامی" در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به شیوه بازیگری "هری دین استنتون" در فیلم "لاکی"، می گوید: تیپ، چهره و جنس صدای این بازیگر در فیلم لاکی متفاوت بود، بنابراین باید در صدای فارسی نیز تغییراتی می دادم تا همخوانی و بر نقش انطباق داشته باشد.

وی که باور دارد دوبله فارسی با خبرخوانی بسیار متفاوت است، اضافه می کند: برخی از گویندگان فیلم، دوبله را با خبرخوانی اشتباه می گیرند و به نقش و صدای بازیگر توجهی ندارند.

مقامی به بیماری و کناره گیری‌اش از دوبله در سال های اخیر اشاره می کند و می افزاید: صدای هری دین استنتون در فیلم لاکی به صدای امروزم شبیه بود، بنابراین انتخاب مدیر دوبلاژ را مناسب دانستم و پشت میکروفن نشستم.

وی با یادآوری یکی از اشارات مهم زنده یاد "مصطفی اسکویی" استاد تئاتر ایران، می گوید: به یقین این استاد پرآوازه، عده ای از هنرمندان این عرصه فقط صداپیشه هستند، اما عده ای کاراکتر می سازند.

نصرالله مدقالچی به جای تام اسکریت

"نصرالله مدقالچی" نیز در گفت و گو با ایسنا ضمن تایید کیفیت دوبله فیلم لاکی، می گوید: سبحان اکرامی در زمینه دوبله و گویندگی مهارت دارد و همواره پاسخگوی کارهایش بوده است.

وی که با رضایت کامل، تجربه و اعتبارش را در دوبله فیلم لاکی خرج کرده و به جای تام اسکریت حرف زده است، اضافه می کند: اکرامی با آگاهی بسیار به مدیر دوبلاژی می پردازد و اگر نیاز به اطلاعات خاصی باشد، آنها را جمع آوری و ارائه می کند.

مدقالچی که در دوبله سوم فیلم پدرخوانده نیز با اکرامی همکاری کرده و به جای مارلون براندو حرف است، می افزاید: صدای فارسی در فیلم لاکی به خوبی هماهنگ شده و روی لب های بازیگران نشسته که بدون تردید محصول زحمت این جوان کوشا و دقیق است.

تلاش برای دوبله ای ماندگار و آبرومند

مدیر دوبلاژ فیلم لاکی که اعتقاد دارد این اثر معناگرا بوده و مورد توجه علاقمندان سینمای جدی قرار گرفته است در خصوص دوبله فارسی آن، می گوید: ترجمه این فیلم اهمیت بسیاری داشت، بنابراین به "مرضیه مجتهدی" سپرده شد که در این عرصه توانا بوده و وسواس قابل ملاحظه ای دارد.

"سبحان اکرامی" به مراحل دوبله فیلم لاکی اشاره و اضافه می کند: چهره، جنس و سبک بازی "هری دین استنتون" برایم یادآور استاد جلال مقامی بود و ایشان با اینکه سال ها از دوبله دور بودند، لطف کردند و گویندگی در فیلم لاکی را پذیرفتند.

وی با تاکید بر اینکه جلال مقامی یکی از خاطره انگیزترین گویندگان تاریخ دوبله ایران به شمار می رود و شاگردان بسیاری را پرورش داده است، می افزاید: برای دوستداران دوبله سخت بود که به جای بازیگر سالخورده ای حرف بزنند و این تصمیم را برای گوینده ای که سالیان دراز روی لب های جوان اول ها صحبت کرده است، غیرمنطقی می دانستند.

اکرامی ادامه می دهد: این فیلم را با دو شیوه متفاوت سینک زدم که اگر استاد مقامی نپذیرفتند، کار را به گوینده دیگری بسپارم که بدون شک با صدای ایشان فرسنگ ها فاصله داشت و به این خوبی انجام نمی شد.

وی با اشاره به اینکه مقامی در فیلم لاکی با وسواس و ریزبینی به گویندگی پرداخته است، می گوید: استاد مقامی با تکیه بر تجربه سالیان و تسلط بر هنر و فن دوبله، تغییراتی در نحوه گویندگی ایجاد کردند که به صدای اصلی کاملا شبیه است و با چهره بازیگر انطباق دارد.

اکرامی حضور اساتید "نصرالله مدقالچی" و "مازیار بازیاران" را نیز از دیگر نقاط قوت دوبله فیلم لاکی برمی شمارد و می گوید: استاد مدقالچی با سال ها تجربه نقش ارزشمندی در دوبله این فیلم ایفا کردند که جای قدردانی و تشکر دارد.

وی با یادآوری اینکه بازیاران بعد از سال ها دوری از دوبله در لاکی به جای دیوید لینچ گویندگی کرده است، می افزاید: با قرار گرفتن این پیشکسوتان که صداهایشان مناسب نقش ها بود، مراحل سینک و بازسازی نیز با دقت فراوانی به سرانجام رسید و در نهایت توسط شرکت نماوا عرضه شد.

اکرامی از دوبله فارسی فیلم لاکی ابراز رضایت می کند و ادامه می دهد: فیلم بدون تبلیغات در بازار عرضه شد، با این حال مورد پسند علاقمندان دوبله قرار گرفت.

وی با اشاره به اینکه هنگام دوبله این فیلم به دنبال انتفاع مالی نبوده است، اضافه می کند: اساتید دوبله اعتبار خود را در اختیار فیلم قرار دادند و خطر کردند، از این رو سعی کردم دوبله ماندگار و آبرومندی داشته باشد.

مرزبندی های ناعادلانه دوبله

این مدیر دوبلاژ و گوینده از مرزبندی های دوبله ابراز تاسف می کند و می گوید: پس از حدود 16 سال فعالیت در این زمینه، همچنان به عنوان "زیرزمینی" شناخته می شویم و حتی دوبله های باکیفیت ما نیز با این برچسب مورد بی مهری قرار می گیرد.

اکرامی با اشاره به این که در دنیای هنر به هنرمندان جوان، پیشرو و خلاق لقب هنرمندان زیرزمینی اطلاق می شود، می افزاید: البته خودمان را برازنده این لقب ارزشمند نمی دانیم، اما اعتقاد داریم که باید مرزبندی ها از میان برداشته شود و آثار با نگاه عادلانه ای مورد قضاوت قرار گیرند.

وی به حجم انبوه محصولات دوبله و شبکه های گوناگون پخش فیلم اشاره و اضافه می کند: با توجه به بازاری که برای فیلم های دوبله به خصوص در فضای مجازی وجود دارد و افزایش چرخه مالی این حرفه نسبت به قبل، حسادت برخی همکاران رفتاری غیرطبیعی و نامطبوع است.

اکرامی با بیان اینکه در حال حاضر اغلب فیلم ها با چند گروه متفاوت دوبله می شوند، ادامه می دهد: برای نمونه؛ فیلم "جوکر" چندین دوبله متفاوت دارد و گویندگان متعددی از دوبله آن درآمد داشته اند، اگرچه در مقایسه با دیگر حرفه های مربوط به صنعت فیلمسازی ناچیز است.

این مدیر دوبلاژ که سال ها سابقه گویندگی رادیو را نیز در کارنامه دارد، اضافه می کند: افرادی بعد از دوبله فیلم لاکی سعی کردند به حیثیت کاری ام خدشه وارد کنند که شاید موفق هم بودند و با ایجاد اخلال و تاخیر در ضبط پروژه به هدف خود رسیدند، بنابراین فعلا تمرکزم بر مستندهای شخصی است.

صدابرداری دوبله فیلم لاکی (محصول 2017 به کارگردانی جان کارول لینچ) بر عهده احمد کاظمیان بوده است. پالایش صدا را مهدی مهدوی و باندسازی را رضا کرامتی انجام داده‌اند.

جلال مقامی هم اکنون در بستر بیماری به سر می برد و همکاران ایسنا در کنار دوستداران این استاد گرانقدر برای شفای عاجل و کامل وی، دست دعا به سوی خداوند برافراشته‌اند.

انتهای پیام