/رمضان از نگاه موزه ملی ایران/

از قالیچه صفوی تا شیشه قندیل هزار ساله مسجد

موزه ملی ایران به دنبال برنامه‌ریزی انجام شده برای معرفی روزانه آثارِ تاریخی با مضامین قرآنی و هنر اسلامی از گنجینه خود، تصویرِ قالیچه صفوی و شیشه قندیل مسجد از دوره سامانی‌ها را به عنوان نمونه‌ای از هنر شیشه‌گری ۱۱ قرن قبل منتشر کرد.

به گزارش ایسنا، «قالیچه سجاده‌ای» یکی از انواع قالی‌های ایرانی و مزین به طرح محراب است که اطراف آن را نقوش گیاهی زینت می‌دهد.این قالیچه با طرح محراب روی سه حاشیه آن آیاتی از قرآن کریم و در  قسمت پایین قالیچه با نقوش گل و بوته و درختان میوه بافته شده است.

متن قالیچه طرح محرابی دارد که درون حاشیه باریک اطراف آن، آیه‌های ۴۰ و ۴۱ سوره ابراهیم به خط نستعلیق بافته شده است. حاشیه خارجی این قالیچه زمینه‌ی سرمه‌ای رنگ بوده که روی آن، آیه ۲۸۵ سوره بقره به خط نستعلیق بافته شده است.

برحاشیه پهن میانی که با رنگ زمینه نخودی زینت یافته آیه ۲۵۵ از سوره بقره به خط ثلث و به رنگ سیاه بافته شده است، روی حاشیه داخلی قالیچه نیز آیه‌های ۱۸ و ۱۹ از سوره آل عمران به خط نستعلیق بافته شده است. در قسمت بالای محراب، درون ترنج کوچکی عبارت " الله اکبر کبیرا" آمده است.

این اثر تاریخی به ابعاد ۱۵۷ در ۱۱۰ سانتی‌متر به شماره ۳۴۰۷ در فهرست آثار تاریخی موزه ملی ایران به ثبت رسیده است.

قندیل شیشه‌ای مسجد، نمونه‌ای از هنر شیشه‌گریِ سامانی‌ها در ایران

شیشه نباتی رنگ و شفاف، با حباب‌های هوا، تزئینات موجی شکل افزوده از شیشه قهوه‌ای تیره که در واقع قندیل شیشه‌ای مسجد است و هنر شیشه‌گری ایران در سده‌های سوم و چهارم هجری قمری را نشان می‌دهد، نیز از دیگر آثار تاریخی موزه ملی ایران است که در تالار صدر اسلام موزه باستان‌شناسی و هنر دوران اسلامی در موزه مادر ایران قرار دارد.

این چراغ با گردن کمی مایل، شانه کوتاه، دیواره بلند مورب و پایه به شکل صفحه گرد، در بدنه بیرونی در امتداد حاشیه دارای چهار حلقه سگک و دو دسته است. در داخل چراغ یک شمعدان لوله‌ای شکل وجود دارد که احتمالاً محل قرار گرفتن فتیله بوده است.

هنر شیشه گری ایران در سده‌های سوم و چهارم هجری قمری در شهرهای نیشابور، ری، گرگان رایج بوده که مهم‌ترین این آثار شیشه‌ای را قندیل‌ها شامل می‌شوند. قندیل یکی از انواع وسایل روشنایی بوده و در لغت به معنی چراغدانی است که از سقف آویزان می‌کنند. با عبور نور از قندیل‌های شیشه و تزئینات رنگارنگ به کار رفته در آن‌ها، نور منتشر شده‌ی آن‌ها در رنگ‌های گوناگون جلوهای خاص به محیط پیرامون خود می‌دهند.

این اثر تاریخی به شماره ۲۱۹۲۹ در فهرست آثار تاریخی موزه ملی ایران به ثبت رسیده است.

انتهای پیام

  • چهارشنبه/ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۹ / ۱۵:۱۱
  • دسته‌بندی: گردشگری و میراث
  • کد خبر: 99021007576
  • خبرنگار : 71191