به گزارش ایسنا، سهند عقدایی ـ تورگردان و فعال گردشگری ـ در نوشتاری که در اختیار این خبرگزاری قرار داده سعی کرده است به این پرسش ها پاسخ دهد و تحلیلی از آینده صنعت سفر در صورت ادامه شیوع ویروس کرونا داشته باشد.
او در یادداشتی که قبلا در ایسنا منتشر شد، با پیشبینی شرایط کسب و کار، بر لزوم اتخاذ استراتژیهای مناسب تاکید کرده و سناریوهای محتمل را درباره ادامه کووید۱۹ بررسی کرد. او سه سناریو در این باره ترسیم کرد؛ مهار بیماری تا پایان بهار ۱۳۹۹ که بنا به پیشبینی صاحبنظران چنین گزینهای دیگر محتمل نیست و مهار بیماری تنها با کشف واکسن یا مصونیت گلهای که شرط آن ابتلای بیش از ۷۰ درصد مردم جهان است. سناریوی دوم ادامه قرنطینه و تعطیلی وسیع کسب و کارها برای ماههای متمادی بود که عنوان شد این گزینه نیز در توان اقتصاد جهان نیست و به بیتعادلی شدید اجتماعی میانجامد و دولتها به آن سمت نخواهند رفت. سناریوی سوم اما تعادل بین کار و سلامت بود که طی آن فعالیتهای اقتصادی با رعایت فاصله گذاری ممکن از سرگرفته میشوند.
این تورگردان با محتمل دانستن سناریوی سوم در آن نوشتار، مستند به آمار ابتلا و تلفات نتیجه گرفت که این روند تا ماهها و بلکه تا دو سال آینده با نوساناتی ادامه خواهد یافت، امواج شیوع تصاعدی کووید۱۹ در برخی مقاطع سال مثل فصول سرد پاییز و زمستان دوباره شدت خواهد گرفت، تشدید بیماری به تناوب در کشورهای مختلف بهوقوع خواهد پیوست و در نتیجه باز هم تدابیر قرنطینه در برخی زمانها و بعضی مناطق به صورت مقطعی اتخاذ خواهد شد. نهایتا با رصد اخبار و تصمیمات دولتها این نتیجه حاصل شد که سناریوی سوم، یعنی تعادل بین کار و سلامت، در حال حاضر منطقیترین گزینه پیشروی جهان به نظر میآید و لذا در ادامه نیز تحلیل و توصیهها با فرض وقوع سناریو سوم ارائه خواهد شد.
در قدم بعدی به عنوان یکی از تعیینکنندهترین فاکتورهای کسبوکار، باید در حد توان پیشبینی کنیم تداوم طولانی مدت شیوع و تلفات کووید۱۹ در جهان، چه تاثیری در رفتار گردشگران خواهد گذاشت.
سهند عقدایی در ادامه این یادداشت با عنوان «تغییر رفتار گردشگران در ادامه شیوع کووید۱۹» نوشته است: دولتها به ناگزیر محدودیتها را آسان کرده و فعالیتهای تولیدی و خدماتی را از سر میگیرند اما برنامه فاصلهگذاری اجتماعی کماکان تا ماهها و بلکه دو سال ادامه خواهد داشت. بنابراین برای برخی از کسبوکارها که شاکله‌شان با تجمع انسانها در فضاهای متراکم امکانپذیر است، ممانعتهای زیادی توسط دولتها وضع خواهد شد و البته بسیاری از مردم نیز از آنها دوری خواهند کرد. در این خصوص البته رفتار دولتها و مردم در حوزه تولید با حوزه تفریح و سفر متفاوت خواهد بود. اراده‌ای که در پی راهافتادن چرخ تولید و تامین مایحتاج عمومی وجود دارد موجب میشود دولتها اجازه دهند خطوط تولید کارخانجات با تعهداتی نظیر ضدعفونی کردن فضا و تامین ماسک و دستکش برای کارکنان بازگشایی شوند، اما با چنین تدابیری نمیشود چندان امید داشت که به طور مثال سینماها بازگشایی شوند و حتی دولتها هم اگر اجازه دهند مردم در فضایی که تدابیر بهداشتی مدام دارد، ترس ابتلا به کووید۱۹ را به ایشان یادآوری میکند با خیالی آسوده نمیتوانند بیایند و در فاصلهای نزدیک به یکدیگر به قصد تفرج بنشینند.
در خبرهای اخیر نیز نظیر این رویکردها را به کرات دیدهایم. در هفته گذشته بازگشایی برخی مشاغل در اروپا آغاز شد. دانمارک نخستین کشوری بود که دبستانها و مهدکودکها را باز کرد با این هدف که والدین بتوانند به سر کارهای خود برگردند؛ اما اعلام داشت جلسه‌ها با بیش از ۱۰ نفر و نیز برگزاری مراسم‌های بزرگ و گردهمایی‌های مهم تا مردادماه همچنان ممنوع است.
در خصوص صنعت سفر نیز بخش زیادی از فعالیتها احتمالا متاثر از این ترس عمومی خواهند بود. در گردشگری چهار رکن حمل و نقل، اقامت، رستوران و گردش اجزای اصلی سفر را تشکیل می‌دهند و در هر کدام از این ارکان اجرای تدابیر بهداشتی و فاصلهگذاری اجتماعی با چالشهایی رو به رو است.
در حال حاضر در بیشتر کشورها رستورانها و کافهها کماکان بستهاند و در صورت گشایش، موظف به حفظ فاصله اجتماعی هستند. به طور مثال، در اتریش که یکی از کشورهای پیشقدم اروپا در بازگشایی کسبوکارها است، گفته شده رستوران ها و هتل ها از اواسط ماه مه به طور تدریجی باز میشوند. کورتس، صدراعظم اتریش اما گفته است که این امر تحت شرایط امنیتی سختی رخ خواهد داد.
در بخش حمل و نقل هوایی نیز چالشی فراروی شرکتهای هواپیمایی است که بتوانند به مردم اطمینان دهند و ایشان را دوباره به پرواز ترغیب کنند. در روزهای قبل شرکت هواپیمایی «ایزیجت» که پروازهای ارزانقیمت زیادی را در اروپا سامان میدهد و در پی شیوع کرونا همه پروازهای خود را متوقف کرده بود، اعلام داشت در شروع پروازهایش، صندلیهای وسط هر ردیف را خالی خواهد گذاشت تا مقررات فاصله گذاری اجتماعی رعایت شود.
هواپیمایی امارات هم در ابتکاری دیگر تست سریع کووید۱۹ را برای مسافران خود عملیاتی کرد و یک تست خون ۱۰ دقیقه‌ای را برای مسافرانی که قصد داشتند از دبی به مقصد تونس خارج شوند انجام داد.
به جمیع جهات فوق این نتیجه محتمل میآید که پس از رفع تدریجی قرنطینه، آن دسته از فعالیتهای گردشگری خواهند توانست اقبالی کسب کنند که اساسا به گردشگران اطمینان کافی بدهند که میتوانند فاصلهگذاری اجتماعی را رعایت کنند و سلامت ایشان را با درصد بالایی تضمین کنند.
طبعا در این مسیر به مرور دستورالعملهای بهداشتی هماهنگتری از سوی سازمان بهداشت جهانی و سازمانهای بینالمللی در حوزه سفر ارائه خواهند شد که به طور جداگانه برای بخشهای مختلف صنعت گردشگری تدابیر جلوگیری از شیوع کووید۱۹ و فاصلهگذاری اجتماعی تبیین شوند.
در این زمینه سازمان بهداشت جهانی در تاریخ ۳۱ مارچ، دستورالعمل بهداشتی جامعی را برای صنعت اقامت و هتلداری در مورد کووید۱۹ منتشر کرد. در این سند ۸ صفحهای عنوان شده خطر ابتلا به کووید۱۹ به خاطر اقامت در یک هتل یا مراکز اقامتی بیشتر از خطر یک بار حضور فرد در یک مرکز خرید یا دفتر کار نیست! این دستورالعمل رویههای الزامی را برای بخشهای مختلف یک هتل تبیین کرده است. بخشهایی همچون پذیرش، رستوران، ماشین قهوهساز، نظافت اتاقها، خشکشویی و ... که هرکدام لازم است اقدامات مشخصی را به منظور جلوگیری از سرایت بیماری بین مهمانان و پرسنل انجام دهند. به طور مثال در دستوری از هتلها خواسته شده به اندازه لازم بستههای بهداشتی شامل دستکش، مایع ضدعفونی، ماسک یکبار مصرف، عینک محافظ و ... تهیه کرده و در قسمت پذیرش نگهداری کنند و در صورتی که مسافری را مشکوک به بیماری دیدند به او بدهند و بخواهند که در فضاهای عمومی هتل از آنها استفاده کند. یا در دستوری دیگر در مورد رستوران هتلها خواسته شده میز و صندلیها به گونهای چیده شوند که در هر ۱۰ مترمربع بیشتر از ۴ نفر مهمان ننشینند و فاصله پشت به پشت صندلیها در دو ردیف نباید کمتر از یک متر باشد.
البته پر واضح است در وهله نخست این وظیفه دولتها است که این دستورالعملها را به اصناف مرتبط در حوزه سفر ابلاغ کرده، بر انجام آن نظارت کنند و در کنار آن با تبلیغ، برای مردم اطمینانسازی کنند تحت تدابیر اتخاذ شده میشود با امنیت بهداشتی قابل قبولی برخی سفرها را آغاز کرد.
اما در این میان، تورگردانان هم با توجه به وسعت کارشان در سراسر جهان طبعا نمیتوانند منتظر اقدامات ناهماهنگ و تند و کند دولتها بنشینند. بنابراین بهتر است خود در تعامل با زنجیره تامینشان بخواهند دستورالعملهای بهداشتی جدید را اجرا کرده و البته تبلیغ و اطلاعرسانی زیادی نیز در این خصوص به نمایش بگذارند و روند اطمینانسازی را در بین مسافران آغاز کنند.
در مقالهای در CNN Travel ازکریستف اندرسن، پروفسور دانشکده هتلداری دانشگاه کرنل نیویورک چنین نقل میشود: «همه خدماتدهندگان گردشگری از قبیل اقامتگاهها و شرکتهای کروز از این پس مجبورند نحوه نظافت و نظارت بر بهداشت مکانهایی را که مسافران در تماس مستقیم با آنها هستند تغییر دهند و این امر را مدام به ایشان نشان دهند تا بتوانند رضایت و اطمینان آنها را کسب کنند. » در همین مقاله از یان فرینتز، معاون ارشد شرکت تجزیه و تحلیل مهماننوازی SRT، نقل میشود که «در تاسیسات گردشگری از این پس لازم است اقدامات جدید و قابل مشاهدهای اتخاذ شود که نشان دهد نظافت و بهداشت بسیار رعایت میشود. »
همچنین کریستف اندرسن پیشبینی میکند در پی بحران کووید۱۹، مسافران در هتلها امنیت بیشتری احساس میکنند تا اقامت در خانههای اجارهای که برخی وبسایتها نظیر Airbnb ارائه می‌دهند. او همچنین میگوید در شروع دوباره صنعت سفر، در ابتدا این سفرهای کاری هستند که آغاز میشوند، آنگاه سفرهای تفریحی داخلی به مقاصد نزدیک و بعد از آن سفرهای خارجی و به مقاصد دور هستند که با تاخیر بیشتری شروع خواهند شد.
به هر صورت درک رفتار و نیازهای گردشگران در ادامه بحران کرونا، نیاز به مشاهده مدام دارد و استفاده از این یافتهها برای تورگردانهایی میسر است که شرکتهایی چابک و منعطف داشته باشند.
در یادداشتهای بعدی به استراتژی داخلی شرکتهای تورگردان خواهیم پرداخت که در دوران پر از تلاطم و تغییر پیشرو چه راهکارهایی را بهتر است پیشه کنند.
انتهای پیام
برخی منابع مفید:
صفحه سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) درباره کووید۱۹
صفحه سازمان بهداشت جهانی در قسمت سفر و گردشگری
دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی برای بخش هتل و اقامت درباره کووید۱۹
۶۴ شرکت هواپیمایی بین المللی که در پی بحران کرونا پروازهایشان را متوقف کردند/ سایت بیزینس اینسایدر