/مقابله با شبه علم در بحران کرونا/

گسترش اطلاعات نادرست در بستر شبکه‌های اجتماعی در عصر پسا حقیقت

دانشجوی دکترای مطالعات آموزشی سواد رسانه‌ای با اشاره به اخبار و اطلاعات جعلی که این روزها درباره کرونا در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود، گفت: شایعه و خبر دروغ همانند ویروس عمل می‌کند. در صورتی که پس از دریافت چنین فایل‌هایی آن‌ها را برای دیگران ارسال نکنیم، زنجیره انتشار ویروس شایعه گسسته خواهد شد.

به گزارش ایسنا، روزبه حاتمی در یادداشتی با عنوان "گسترش اطلاعات نادرست در بستر شبکه‌های اجتماعی در عصر پسا حقیقت" که در همراهی با پویش #علمی_شو کرسی ترویج علم یونسکو نگارش شده است، نوشت: "با گسترش شبکه‌های اجتماعی، شرایط و نحوه دسترسی به اخبار به شکلی بنیادین تغییر کرده است. روزنامه، رادیو و تلویزیون وسایل اصلی دریافت خبر تا پیش از پیدایش و رشد شبکه‌های اجتماعی بودند. نشر خبر در رسانه‌هایی مانند روزنامه و تلویزیون کاری حرفه‌ای است که زیر نظر سردبیران هر بخش انجام می‌شود. نظارت روزنامه‌نگاران و دبیران و سردبیران خبر بر روند انتشار اخبار باعث می‌شود که اخبار دروغ و شایعات تا حد قابل توجهی کاهش پیدا کرده و از طریق این رسانه‌ها به طور گسترده منتشر نشود.

از طرف دیگر، روند بررسی و انتشار اخبار در چنین رسانه‌هایی تا حدی زمانبر خواهد بود. در مقابل، با رشد شبکه‌های اجتماعی، هر شخصی می‌تواند بدون بررسی صحت خبر اقدام به انتشار آن کند. این موضوع باعث می‌شود خبررسانی به وسیله افراد غیرحرفه‌ای در شبکه‌های اجتماعی با سرعتی بسیار بالاتر از رسانه‌های رسمی انجام شود. دقت و صحت این روند خبررسانی اما بسیار پایین‌تر از اخبار منتشر شده در رسانه‌های حرفه‌ای است.

دسترسی دایم به شبکه‌های اجتماعی و امکان انتشار گسترده اخبار دروغ، شرایطی را ایجاد کرد که در سال ۲۰۱۶ میلادی و در پی انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده و رأی مردم انگلستان به خروج از اتحادیه اروپا که با عنوان "برگزیت" شناخته می‌شود، دانشنامه آکسفورد واژه پساحقیقت را به عنوان پرکاربردترین اصطلاح در رسانه‌های انگلیسی زبان به عنوان واژه سال برگزید. پساحقیقت به دوره و شرایطی اشاره دارد که طی آن احساسات و باورهای شخصی بیش از حقایق عینی بر افکار عمومی تاثیرگذار است.

در دوره پساحقیقت تشخیص حقیقت از دروغ بسیار دشوار خواهد بود؛ زیرا شایعه و اخبار نادرست در گستره‌ای بسیار وسیع منتشر می‌شوند. سرعت تولید و نشر خبر دروغ و شایعه بیشتر از سرعت پاسخگویی به شایعات است. به همین دلیل در مدت زمانی که کارشناسان بخواهند شایعه را بررسی کنند و به آن پاسخ بدهند، دهها مورد شایعه و خبر نادرست دیگر منتشر شده است. یکی از راه‌های پخش شایعات و اخبار دروغ انتشار آن در قالب فایل‌های صوتی بی نام و نشان است.

در دوره گسترش روزافزون بحران کرونا چنین فایل‌هایی معمولاً یا خبر از فاجعه‌ای پنهان می‌دهند؛ یا ادعا می‌کنند به آمار و اطلاعاتی مخفی دسترسی دارند؛ یا راه‌حل‌های درمانی عجیب و غریبی را تجویز می‌کنند. بخش بسیار زیادی از این فایلها حاوی اخبار و اطلاعات جعلی هستند که علاوه بر نگران کردن مخاطب، باعث ترویج راه حل‌های درمانی خطرناک می‌شوند. شایعه و خبر دروغ همانند ویروس عمل می‌کند. در صورتی که پس از دریافت چنین فایل‌هایی آن‌ها را برای دیگران ارسال نکنیم، زنجیره انتشار ویروس شایعه گسسته خواهد شد.

به گزارش ایسنا، کرسی یونسکو در ترویج علم به منظور مقابله با شبه علم، اخبار غیرعلمی و باورهای غلطی که این روزها پیرامون کرونا ویروس جدید در جامعه منتشر شده، پویشی را به نام «#علمی_شو» راه‌اندازی کرده و از همه علاقه‌مندان به مباحث علمی درست، دعوت می‌کند با تولید و ارسال پیام‌های کوتاه صوتی، تصویری و متنی، در راستای جایگزینی اندیشه و رفتار صحیح علمی در جامعه به جای هراس از این بحران، این پویش را یاری کنند.

کرسی یونسکو در ترویج علم از صاحبنظران، متخصصان و نیک اندیشان دعوت کرده است از طریق ایمیل کرسی به نشانی unescocps@gmail.com، صفحه اینستاگرام unescocps و کانال تلگرامی @unescocps به پویش "#علمی_شو بپیوندند.

انتهای پیام

  • شنبه/ ۲۳ فروردین ۱۳۹۹ / ۰۵:۱۶
  • دسته‌بندی: علم
  • کد خبر: 99012212304
  • خبرنگار : 71605

برچسب‌ها