/مقابله با شبه علم در بحران کرونا/

علم و شبه‌علم؛ مروری بر صدقیت ضرب‌المثل "نمک را خوردن و نمکدان را شکستن"

دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه هنر اصفهان و مدرس دانشگاه در یادداشتی با بیان اینکه جهان حاضر به واسطه برخورداری از دستاوردهای علمی، بُرهه‌ای شاخص در تاریخ جهان یا حتی ادوار زمین‌شناختی است، به نزاع علم و شبه علم اشاره کرد و متذکر شد: شوربختانه شبه‌علم در کشور ما طرفداران زیادی دارد و تجلیات آن را می‌توان در اختراعات و اکتشافاتی (!) چون اسفنددودکن برقی، فال کامپیوتری یا امثال آن دید.

به گزارش ایسنا، ناهید جعفری دهکردی، دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه هنر اصفهان و مدرس دانشگاه از طریق نگارش یادداشتی با پویش #علمی_شو کرسی یونسکو در ترویج علم همراه شد و نوشت:

"شکی نیست که جهان حاضر به واسطه برخورداری از دستاوردهای علمی، بُرهه‌ای شاخص در تاریخ جهان یا حتی ادوار زمین‌شناختی است. علم چهره جهان را به‌طور کلی دگرگون ساخته است: در لحظه‌ای کوتاه می‌توان از این کران تا آن کران را طی نمود؛ در آنِ واحد می‌توان با دورافتاده‌ترین نقاط زمین ارتباط برقرار ساخت؛ کنجکاوی و پرسش‌های ذهن کنکاش‌گر را می‌توان به یاری اینترنت برطرف ساخت؛ بسیاری از مرگ‌ومیرهای خطرناک قدیمی را به‌ راحتی می‌توان از بین برد؛ طول عمر را گسترش داد و همه این‌ها در کنار بهره‌برداری از رفاه بیشتر، دادورزی، آزادی، دموکراسی و پیشرفت‌های صنعتی، هنری، ادبی میسر شده است.

این حجم از برخورداری را باید در کنار دورنمای روشنی به آینده جهانی در نظر داشت که ما اینک بخت آن را یافته‌ایم بدان بنگریم. جدای از انتقادهایی که به پیشرفت‌های بشری در عصر حاضر می‌شود، با اعتماد به‌نفس و فراغ بال می‌توان گفت که بشر در مرحله‌ای ممتاز، از موهبت‌های یزدانی برخوردار شده است.

با همه این توصیفات، در اکثر نقاط زمین، مسائلی مطرح می‌شوند که گویندگان و مدعیان‌شان، آن‌ها را در شمار متافیزیک یا فراطبیعی قلمداد می‌کنند. شگفت‌انگیز است که دیده می‌شود در محافل علمی و دانشگاهی، از قدرت جادو، آینده‌بینی، احضار ارواح، زخم چشم یا امثال آن‌ها سخن می‌رود و برای مهیج شدن سخنانشان- بی‌آنکه بدانند - به فیزیک کوانتوم یا ابعاد نامکشوف جهان علم ارجاع می‌دهند.

شوربختانه این مسائل در کشور ما طرفداران زیادی دارد و تجلیات آن را می‌توان در اختراعات و اکتشافاتی(!) چون اسفنددودکن برقی، فال کامپیوتری یا امثال آن دید. این است که در مقابل کاخ زیبای علم، ستون تکیده، کج و معوج و دودآگین شبه‌علم سربرمی‌افرازد و سودای همسری و رقابت با آن می‌گذارد. شبه‌علم، موجب انحراف اذهان نقاد و کنجکاو به سوی خود شده و سرمایه‌های معنوی جامعه را تباه می‌سازد.

نزاع علم و شبه‌علم در جامعه ما، همان ستیز دیرین جهان فکری ابوریحان بیرونی با امام محمد غزالی است. در یک‌سوی، علم‌گرایان و خردورزان ایستاده‌اند که مشعل دانش و خرد را در تیره‌ترین اعصار بشری برافروخته نگه داشته و موجب پیشرفت فرهنگ ایرانی و جهان اسلام شدند و در دیگر سوی، قشریونی صف کشیده‌اند که از هرگونه پرسش‌گری برافروخته می‌شدند و پاسخ همه چیستی‌ها و کیستی‌ها را در عالم غیب می‌دانستند و سرانجام، همین گروه دوم پیروز آمدند و ما، آنی شدیم که نباید می‌شدیم.

دفاع از شبه‌علم در زیر پرتو علم، مصداق همان ضرب‌المثل فارسی "نمک را خوردن و نمکدان را شکستن است". نیک است که یک‌بار دیگر داده‌های الهی را قدر بدانیم و دِین خود را به جهان هستی و جهان علم ادا کنیم و آن، چیزی نیست جز خردورزی و روشن‌اندیشی و تلاش در گسترش علم."

به گزارش ایسنا، کرسی یونسکو در ترویج علم به منظور مقابله با شبه علم، اخبار غیرعلمی و باورهای غلطی که این روزها پیرامون کرونا ویروس جدید در جامعه منتشر شده، پویشی را به نام «#علمی_شو» راه‌اندازی کرده و از همه علاقه‌مندان به مباحث علمی درست، دعوت می‌کند با تولید و ارسال پیام‌های کوتاه صوتی، تصویری و متنی، در راستای جایگزینی اندیشه و رفتار صحیح علمی در جامعه به جای هراس از این بحران، این پویش را یاری کنند.

کرسی یونسکو در ترویج علم از صاحبنظران، متخصصان و نیک اندیشان دعوت کرده است از طریق ایمیل کرسی به نشانی unescocps@gmail.com، صفحه اینستاگرام unescocps و کانال تلگرامی @unescocps به پویش "#علمی_شو بپیوندند.

انتهای پیام

  • جمعه/ ۲۲ فروردین ۱۳۹۹ / ۱۴:۳۶
  • دسته‌بندی: علم
  • کد خبر: 99012212202
  • خبرنگار : 71605

برچسب‌ها