/پژوهش در سالی که گذشت/

از داستان ایجاد و انحلال پژوهشکده‌های دانشگاهی تا تشویقی دانشگاه علامه برای صاحبان مقالات خاص

مدیر امور پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به بازنگری شیوه‌نامه تشویق مقالات اعضای هیئت‌علمی این دانشگاه در سال ۱۳۹۸، اظهار کرد: با توجه به تعطیلی‌ که در شیوع ویروس کرونا پیش آمد نتوانستیم آن را نهایی کنیم. براساس این بازنگری، تمرکز خود را بر روی مقالاتی گذاشتیم که در رتبه‌بندی‌های بین‌المللی دانشگاه اهمیت دارند و قرار است پژوهشگرانی که اینگونه مقالات معتبر بین‌المللی را تولید می‌کنند مورد تشویق‌های ویژه‌ای قرار گیرند.

دکتر امیر زند مقدم در گفت‌و گو با ایسنا، اظهار کرد: اگر نشریه‌های مختلفی که در دنیا وجود دارند را دسته‌بندی کنیم، هر کدام نمایه‌های خاصی دارند؛ به عنوان مثال عضو هیئت‌علمی دانشگاه می‌تواند مقالات خود را در مجلاتی با نمایه WoS و اسکوپوس منتشر  کند. هر کدام از این‌ نمایه ها، وزن علمی متفاوتی دارند و برای بهبود رتبه‌ی‌ بین‌المللی دانشگاه آن چه که اهمیت دارد انتشار مقالات در نمایه‌های بین‌المللی معتبر است. البته، بخش دیگری از موارد مرتبط به بین المللی سازی و ارتقا رتبه بین المللی دانشگاه در کمیته ای تحت عنوان «کارگروه ویژه ارتقا رتبه بین المللی دانشگاه» که در سال ۱۳۹۹ تشکیل خواهد شد بررسی و برنامه ریزی خواهد شد.

وی با بیان این که یکی از اقداماتی که در سال ۱۳۹۸ در دانشگاه علامه انجام شد بازنگری دستورالعمل تاسیس و انحلال واحدهای پژوهشی بود، گفت: وزارت علوم در سال گذشته به همه دانشگاه ها اعلام کرد اگر خواستند مرکز تحقیقاتی یا پژوهشکده تاسیس کنند، یا انحلال آن را اعلام کنند و یا حتی اگر بخواهند واحدهای پژوهشی را در هم ادغام کنند، دیگر با وزارت علوم هماهنگ نکنند و خود هیئت‌امنای دانشگاه در این خصوص تصمیم‌گیری کند.

زند مقدم گفت: درنتیجه دستورالعملی تحت عنوان «دستورالعمل تاسیس و انحلال واحدهای پژوهشی» ایجاد شد. خوشبختانه، دستورالعمل نهایی یک ماه قبل در هیئت‌امنای دانشگاه تصویب شد که از سال ۹۹ در دانشگاه اجرایی می‌شود و بر طبق آن بازنگری در پژوهشکده ها، مراکز و گروه های پژوهشی دانشگاه خواهیم داشت. از این پس برای تاسیس واحدهای پژوهشی در دانشگاه علامه طباطبایی نیازی به مجوز وزارت علوم نیست و شورای دانشگاه این وظیفه را بر عهده دارد. در کنار این دستورالعمل، با توجه به اهمیت بیش از پیش اعضای هیات علمی پژوهشی  و فعالیت های پژوهشی  آنان، شیوه نامه وظایف اعضای هیات علمی پژوهشی دانشگاه نیز مورد تصویب قرار گرفت.

شکل‌گیری واحدهای خدمات پژوهشی در دانشگاه علامه طباطبایی

مدیر امور پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی اظهار کرد: در عین حال، واحدهای خدمات پژوهشی در سال ۱۳۹۸ در دانشگاه علامه طباطبایی شکل گرفته‌اند که کار آن‌ها کمک به اعضای هیات علمی در راستای تولید مقالات بین المللی معتبر است. این مهم اکنون با کمک پژوهشکده ترجمه به پیش می رود. در اصلاح ساختار معاونت پژوهشی دانشکده های دانشگاه علامه طباطبایی، واحدهای خدمات پژوهشی، که در حال حاضر با کمک دانشجویان دکتری فعالیت می کند، جزئی از اداره پژوهش دانشکده ها دیده شده که در صورت تصویب در سال ۱۳۹۹ می تواند بسیاری از مشکلات ما را در خصوص تولیدات بین المللی حل کند.

وی با بیان این که یکی از فعالیت های سال ۹۸  برگزاری کارگاه‌های اخلاق در پژوهش بود گفت: اواخر سال ۱۳۹۷ دانشگاه علامه در زمره دانشگاه‌هایی قرار گرفت که می‌توانند کد بین‌المللی اخلاق به برخی پژوهش‌ها بدهند. یکی از وظایف کمیته اخلاق، پیشگیری از وقوع تخلف‌های پژوهشی است، بنابراین سلسله کارگاه‌های مختلفی در همین راستا در سطح دانشجویان، اعضای هیئت‌علمی و حتی معاونان و مدیران پژوهشی دانشگاه‌ها برگزار شد که امید داریم در سال ۱۳۹۹ این کارگاه‌ها به صورت فراگیرتر برگزار شوند.

قطب‌های علمی کشوری

این عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی بیان کرد: در سال ۱۳۹۸ شیوه‌نامه هسته های پژوهشی هم از لحاظ به‌روز شدن و هم از لحاظ ارزش تولیدی‌ که هسته‌های پژوهشی باید داشته باشند بازنگری شده و هم از جنبه پرداختی مورد بررسی قرار گرفته است. در حال حاضر در دانشگاه علامه طباطبایی ۴۸ هسته پژوهشی فعال وجود دارد و ۱۱ هسته پژوهشی در حال تاسیس هستند. هر عضو هیئت علمی اگر شرایط مشخصی را احراز کند می‌تواند یک هسته پژوهشی سه ساله ایجاد کند؛ یعنی طی سه سال بر حوزه خاصی تمرکز می‌کند و بر روی آن تحقیق می‌کند. تعهداتی هم می‌دهد که هر سال تعداد مشخصی مقاله یا کتاب ارائه خواهد کرد.

زند مقدم در ادامه با اشاره به مشخص شدن قطب های علمی در سال ۱۳۹۸ گفت: یکی از مواردی که در اسفند  ۹۷ از سوی وزارت علوم به ما ابلاغ شد، تقسیم‌بندی قطب‌های جدید علمی بود که عملا در سال ۱۳۹۸ شکل‌ گرفت. دانشگاه علامه طباطبایی صاحب پنج قطب علمی کشوری است. در تقسیم‌بندی جدید، دانشگاه علامه قطب ریاضیات مالی، مدیریت تکنولوژی و نو آوری، رویکرد نهادی به اقتصاد ایران، دولت‌پژوهی و ارتباطات و رسانه است. سال ۱۳۹۸ شروع کار این قطب‌ها بود و وزارت علوم برای این قطب‌ها مبالغی را مشخص و به دانشگاه پرداخت کرد.

مدیر امور پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: اگر چه همه‌ این قطب‌ها به اندازه یکدیگر پیش نرفتند اما یکی از برنامه‌های جدی ما برای سال ۱۳۹۹ این است که این قطب‌ها را فعال‌تر و شکوفا کنیم.

همایش‌ها و نشست‌هایی که معضلی را حل نمی‌کنند کم می‌شوند

عضو هیئت علمی دانشکده ادبیات و زبان های خارجی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به برگزاری نشست هایی برای حل مشکلات کشور در این دانشگاه گفت: ما در سال های اخیر نشست‌هایی در دانشگاه علامه طباطبایی با عنوان کمک به حل مسائل کشور داشتیم. این نشست‌ها به تهیه توصیه‌های سیاستی برای نهادهای حاکمیتی منجر می‌شود. برگزاری این نشست‌ها در سال ۱۳۹۸ هم ادامه پیدا کرد. موضوعات اجتماعی، اقتصادی و آموزشی به ترتیب سه موضوع مهمی بودند که بیشترین نشست‌ها به آن‌ها اختصاص داده شد. در کنار فعال‌تر کردن این نشست‌ها در سال ۹۹ برنامه‌ریزی کرده ایم که همایش‌ها و نشست‌هایی را که عملا معضلی را حل نمی‌کنند کم کنیم.

وی ادامه داد: برخی از این همایش‌ها هر چند سال یک بار برگزار می‌شود که این همایش‌ها به قوت خود برگزار می شوند. برخی دیگر از همایش‌ها با توجه به نیاز کشور یا یک نیاز خاص پژوهشی برپا می‌شوند که آن‌ها هم حذف نخواهند شد اما اگر برنامه‌هایی که براساس سلیقه شخصی افراد راه‌اندازی می‌شوند مبتنی بر نیاز نباشد، از این پس وقت و هزینه ای برای آن صرف نمی شود؛ چرا که همایش‌ها و نشست‌ها حتما باید خروجی داشته باشند. خروجی آن ها باید با توجه به مسائل روز کشور باشد و در راستای سیاست‌های پژوهشی دانشگاه به پیش رود.

به گفته ی مدیر امور پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی در سال ۱۳۹۸ برخی از استادان این دانشگاه با توجه به مشکلاتی که در حوزه نرخ ارز و گذراندن فرصت‌های مطالعاتی در کشورهای خارجی وجود داشت، متقاضی استفاده از فرصت‌های مطالعاتی داخلی شدند که به نظر می رسد روند استقبال از فرصت مطالعاتی داخلی در سال ۱۳۹۹ رو به افزایش باشد.

عملیاتی شدن آزمایشگاه علوم شناختی در سال ۱۳۹۹

زند مقدم با اشاره به تاسیس آزمایشگاه علوم شناختی در سال ۱۳۹۸ در دانشگاه علامه طباطبایی گفت: در سال ۹۹ خبرهای بیشتری از این آزمایشگاه، شنیده خواهد شد. تکمیل  و تجهیز این آزمایشگاه همچنان ادامه دارد.  ستاد علوم شناختی معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری و معاونت پژوهشی وزارت علوم در توسعه این آزمایشگاه به دانشگاه علامه کمک کرده‌اند. محققان رشته‌های روان‌شناسی، تربیت بدنی، زبان‌شناسی، ... می‌توانند در این آزمایشگاه فعالیت کنند.این آزمایشگاه از سال ۱۳۹۹ عملیاتی می شود و در آن بر روی پژوهشگران این حوزه باز خواهد بود.

وی با بیان این که کمیسیون اعتبارسنجی مجلات دانشگاه علامه طباطبایی در سال ۱۳۹۸ به طور رسمی شکل گرفت گفت: از ابتدای سال ۱۳۹۹ این کمیسیون با شرح وظایف دقیق‌تری فعالیت می‌کند و وظیفه آن این است که به اعتبارسنجی تمامی تولیدات دانشجویان و اعضای هیئت‌علمی کمک کند و لیست نشریات معتبر را سالانه منتشر کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی درباره آیین نامه مقابله با تخلفات علمی گفت: اخیرا آیین ‌نامه جدیدی از وزارت علوم به دانشگاه ها در خصوص مبارزه با تقلب علمی ابلاغ شد. ما از گذشته کارگروه مقابله با تخلفات علمی را در دانشگاه علامه دایر کرده بودیم. در واقع، با آیین نامه وزارتی فعالیت‌های این کارگروه ساختارمند می‌شود و می تواند به عنوان یکی از کارگروه های اصلی معاونت پژوهشی فعالیت کند. البته، رویکرد ما در این زمینه پیشگیرانه است ولی در کنار آن سازوکار قانونی برای بررسی عملکرد متخلفان علمی تعیین خواهد شد.

طرح‌های مشترک دانشگاه با جامعه یا صنعت

مدیر امور پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی در پایان در پاسخ به سوالی درباره آورده‌ی مالی طرح های مشترک دانشگاه علامه طباطبایی با صنعت و جامعه گفت: هر طرح مشترک با صنعت و جامعه 10 درصد به اصطلاح بالاسری برای دانشگاه دارد. رقم قراردادها باید بسیار بالا باشد که بتوان آن را منبع درآمدی برای دانشگاه به حساب آورد. البته در هنگام رتبه بندی، وزات علوم جمع کل قراردادها را لحاظ می کند. ما طرح های مشترک با جامعه یا صنعت را بیشتر به عنوان اعتباری برای دانشگاه و اعضای هیئت علمی به حساب می آوریم نه منبع در آمد، به این معنی که جامعه و صنعت دانشگاه علامه طباطبایی را به عنوان یکی از اصلی ترین مراجع پژوهشی در آن حوزه مورد نظر شناخته و در نتیجه به آن اعتماد کرده و پژوهش های مورد نیازش را به آن دانشگاه واگذار کرده است. در خصوص سال ۱۳۹۹ نیز باید گفت، ارتباط بیشتر با جامعه و صنعت، افزایش تعداد و مبالغ قراردادها و نیز اصلاح ساختار معاونت پژوهشی در این حوزه از جمله برنامه های معاونت پژوهشی است.

انتهای پیام

  • سه‌شنبه/ ۵ فروردین ۱۳۹۹ / ۰۳:۲۷
  • دسته‌بندی: پژوهش
  • کد خبر: 98122620090
  • خبرنگار : 71624