در گذشته نه چندان دور 6 آسیاب آبی در شهر زواره فعال بود و با استفاده از آب قنات های این شهر که قدمت آن به بیش از 5 هزار سال می رسد، گندم و جو مردم این شهر که حاصل دسترنج خودشان برای امرار معاش بود را به آرد تبدیل می کرد.

امروزه متاسفانه ۵ آسیاب تقریبا مخروبه شده یا از بین رفته اند. یکی از این آسیاب های شش گانه، آسیاب «ششم» معروف به آسیاب «خان» است که به همت «سید احسان الله ایزدی طباء زواره» بازسازی و به مجموعه سفره خانه سنتی برای پذیرایی از مسافران و گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شده است.

به گزارش ایسنا،  سید احسان الله ایزدی مالک آسیاب خان زواره در مورد این اثر تاریخی می گوید: برای حفظ میراث فرهنگی و توسعه گردشگری شهر تاریخی زواره، آسیاب آبی ششم معروف به آسیاب خان از مجموع شش آسیاب قدیمی شهر زواره که قدمت 1000 ساله دارد را خریداری و بازسازی کرده‌ام.

وی مساحت این آسیاب را 700 متر مربع اعلام کرد و گفت: با هزینه ای بالغ بر یک میلیارد تومان ساختمان آسیاب آبی خان بازسازی شده است.

به گفته کارشناسان میراث فرهنگی ساختمان اصلی آسیاب آبی ششم زواره که در عمق 10 متری زمین بنا شده است، قدمت آن به بیش از هزار سال می رسد.
این کارشناسان معتقدند قدمت قسمت های بعدی این آسیاب آبی هم به پیش از دوران صفویه می رسد.

در بازسازی بزرگترین آسیاب آبی ایران  قسمت هایی از سقف این بنا که مربوط به هزار سال پیش است، حفظ شده است.

مالک آسیاب آبی خان زواره عنوان کرد: با کمک کارشناسانی از شهر دزفول در حال تخلیه قنات خروجی آسیاب هستیم تا بتوانیم آب را در آسیاب به جریان در آوریم تا سنگ های آسیاب آبی پس از 50 سال به حرکت در آید.

ایزدی افزود: در مرحله اول بازسازی آسیاب آبی ششم «خان» زواره و راه اندازی سفره خانه سنتی زمینه اشتغال نزدیک به 15 نفر فراهم می شود.

وی افزود: با تکمیل این طرح شامل ساخت اقامتگاه به مساحت 2 هزار متر مربع، نمایشگاه دائمی صنایع دستی منطقه و غذاهای محلی و سنتی  و شتر سواری و کویرنوردی زمینه اشتغال نزدیک به 100 نفر فراهم خواهد شد.

مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان اردستان نیز با تایید قدمت هزار ساله این آسیاب می گوید: قدمت آسیاب آبی خان زواره به پیش از اسلام می رسد و در دوران صفویه هم بخش هایی به ساختمان اصلی آسیاب افزوده شده است.

مهدی مشهدی افزود: این آسیاب در مقایسه با سایر آسیاب های ایران از زیبایی فوق العاده ای برخوردار است

وی گفت: پرونده این اثر با ارزش تاریخی برای ثبت در فهرست آثار ملی ایران آماده شده و به تایید اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان رسیده و قرار است پرونده به تهران ارسال شود.

محمدرضا شواخی زواره یک فعال رسانه ای نیز در باره این آسیاب قدیمی می گوید: وجود قنات های زواره و جوی پر آب در گذشته سبب شده تا مردم این دیار در کنار جوی خروشان آب قنات ها اقدام به ساخت و راه اندازی 6 آسیاب آبی کنند.

وی افزود: وجود 6 آسیاب آبی در نزدیک هم حکایت از استقرار جمعیت زیاد و رونق کسب و کار در این منطقه در گذشته به مرکزیت شهر زواره دارد زیرا فاصله آسیاب آبی اول تا آسیاب آبی ششم کمتر از 4 کیلومتر است و بین این دو آسیاب آبی 4 آسیاب آبی دیگر هم فعالیت داشته اند.

شواخی در ادامه گفت: از 6 آسیاب آبی شهر تاریخی زواره 3 آسیاب به کلی تخریب شده است که بدلیل توسعه شهر زواره، آسیاب های اول و دوم در محدوده شهر قرار گرفته و بر بقایای این دو آسیاب ساختمان های مسکونی و تجاری ساخته شده است.

وی تصریح کرد: هم اکنون بقایای آسیاب های سوم و چهارم در دو طرف میدان ورودی شهر زواره (میدان امام حسین علیه السلام) خودنمایی می کند که قابل احیا و بازسازی هستند. آسیاب آبی پنجم نیز به دلیل تغییر مسیر جاده زواره به اردستان در سال های گذشته به کلی تخریب شد.

آخرین آسیاب آبی زواره که ششمین آسیاب محسوب می شود و به آسیاب خان معروف است هم اکنون در فاصله یک کیلومتری محدوده فعلی شهر زواره واقع است که به عنوان بزرگترین آسیاب آبی ایران بازسازی شده است.

این فعال رسانه ای می گوید:  آسیاب های آبی زواره که روزگاری رونق داشته و افراد زیادی از طریق آن امرار معاش می کرده اند. علاوه بر مکانی اقتصادی، محلی برای استراحت مسافرانی که با پای پیاده از زواره به اردستان یا بالعکس در این مسیر تردد می کرده اند و محلی برای تفریح مردم این شهر به ویژه جوانان نیز بوده است.
 
وی در پایان گفت:  جوانان و نوجوانان زواره ای با توجه به کمبود آب در این منطقه کویری در روزهای گرم تابستان  در تنوره های آسیاب های آبی زواره شنا یا به قول مردم زواره آب تنی می‌کردند.

انتهای پیام