عبدالرضا باقری، امروز 3 بهمنماه در گردهمایی سالانه پژوهشگران سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی که در محل این سازمان برگزار شد، اظهار کرد: یکی از مباحث ما در کشور این است که اعتبارات پژوهشی که دستگاهها در اختیار دارند، به صورت درستی در کشور هزینه نمیشود و پژوهشگران به فراخور توانمندیهای خود از آن بهرهمند نمیشوند. این اعتبارات بیشتر توسط اشخاص و دستگاهها مورد استفاده قرار میگیرد و روابط سالمی در فرآیند هزینهکرد اعتبارات پژوهشی وجود ندارد.
وی افزود: در دوره جدید وزارت علوم تصمیم گرفتیم که اعتبارات پژوهشی را در جایی قرار دهیم که علاوه بر اعلام پژوهشهای مورد نیاز، اعتبارات نیز در سامانه قرار بگیرد و از طریق آن پرداخت شود. با این روش دیگر مهم نیست که پژوهشگران در چه مکانی قرار دارند بلکه مهم این است که بهترین محققان طرح پژوهشی مورد نیاز را انجام دهند.
قائم مقام وزیرعلوم بیان کرد: در حال حاضر دستگاههای مختلف این کار را بر عهده دارند؛ به عنوان مثال صندوق حمایت از پژوهشگران و صندوقی که در وزارت بهداشت قرار دارد که این اعتبارات در این دستگاهها به جای اینکه به محققان پرداخت شود به نوع دیگری هزینه میشود. اولین کار ما این است که سامانه ساتع را راهاندازی کردهایم و شرکتهای دولتی همگی موظف شدند عناوین پروژههای خود را در این سامانه ثبت کنند. از سال گذشته تمام محققان میتوانستند در فراخوان پروژهها شرکت کنند. به این دلیل که دستگاهها نیز در این سامانه حضور دارند میتوانند توانایی محققان را مشاهده و آن را ارزیابی کنند.
باقری خاطرنشان کرد: این تجربه خوبی در سال 97 بود و به نظر میرسد در کشور باید به شکلی این موضوع را سامان دهیم که فرآیندهای پژوهشی مانند سایر دنیا انجام شود. در این زمینه تلاشهای زیادی شده و در دو الی سه ماه گذشته رایزنیهای زیادی با دفتر ریاست جمهوری انجام شده تا سازوکار قانونی برای توسعه ارتباط صنعت و دانشگاه ایجاد شود.
وی اضافه کرد: ما باید سازوکاری تعبیه کنیم تا همه دستگاهها موظف شوند سازوکارها و تقاضاهای خود را اعلام کنند. نتیجه این تلاشها منجر به دستورالعملی شده که نهایتا در هفته گذشته به کلیه دستگاهها ابلاغ شده است. برای اولین بار بعد از انقلاب بخشنامهای با سازوکار قانونی و الزامآور تدوین شده که به نوعی برای دستگاههای دارای اعتبارات پژوهشی، تکلیفی را وضع کرده است.
قائم مقام وزیرعلوم عنوان کرد: این بخشنامه با امضاء رئیس جمهور ابلاغ شده است. به همین دلیل دستگاههای نظارتی برای ارزیابی پای کار خواهند آمد. در این راستا هر 6 ماه یکبار گزارشی به رئیس جمهور ارائه خواهد شد و خوشحالم از اینکه قدمی برای این کار برداشته شده است.
باقری تصریح کرد: روز گذشته وزیر علوم بخشنامهای را به همه رؤسای دانشگاهها ابلاغ و رونوشت آن را به اعضاء دولت و استانداران ارسال کردند. به نظرم این کار قدم مهمی است. باید مطالبهگری دستگاهها نیز افزایش پیدا کند و به این سمت حرکت کنیم که همه دستگاهها ملزم شوند مشکلات کشور را از روش پژوهشی حل کنند. در واقع روح این بخشنامه به این موضوع اشاره میکند.
وی ادامه داد: همچنین در این بخشنامه از فرصت تحریم استفاده کردهایم. این بخشنامه خبر خوبی برای محققان است و در عمل باید آن را دنبال کنیم. اگر همه در این سامانه مشارکت کنند به سمت اجرایی شدن آن حرکت میکنیم، امیدواریم شاهد توفیقات و اثرگذاری بیشتر دانشگاهها و مؤسسات تحقیقاتی در حل معضلات باشیم و شاید به این سمت حرکت کنیم که دانشگاهها به صنعت پاسخگوتر شوند.
قائم مقام وزیرعلوم گفت: در حال حاضر به جهت تحریمها، محدودیت و موانع موجود برای کشور زیاد است و اگر به عنوان فرصت طلایی به این بخشنامه نگاه شود، سبب نقشآفرینی بیشتر دانشگاه میشود. رویکرد ما در هفته پژوهش در دوسال گذشته نیز اینچنین بوده و نمایشگاهها عرضهمحور شده است.
باقری بیان کرد: اگر این شکل از کار را در استانها ترویج دهیم به نتایج خوبی دست خواهیم یافت تا همه دستگاهها نیازهای خود را مشخص کنند تا در نمایشگاهی با محوریت دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی این نیازها را عرضه کنیم. خوشبختانه جهتگیری دانشگاه به سمت حمایت از شکلگیری واحدهای فناور و شرکتهای دانشبنیان حرکت کرده است و در جلسه اخیر در دانشگاه شریف نیز شاهد آن بودیم که در منطقه نوآور این دانشگاه 500 واحد فناور و شرکت دانشبنیان شکل گرفته است.
وی افزود: در گذشته در دانشگاه شریف این رویکرد وجود داشته که فارغالتحصیلان به خارج از کشور مهاجرت کنند البته اکنون نیز برخی این کار را انجام میدهند، اما برخی دیگر در این واحدهای فناور مشغول به کار میشوند و نگاه ما این است که حمایت جدی از واحدهای فناور و شرکتهای دانشبنیان داریم. امیدوارم با این رویکرد بتوانیم کشور را از شرایط فعلی به سمت روزهای بهتر هدایت کنیم.
انتهای پیام