چرا مردم از خبر گریزانند؟ ـ گفت‌وگو با محمد سلطانی‌فر

قرار نبود همه خبرها بد باشند!

این روزها بین رسانه‌ها رقابتی نانوشته برای انتشار اخبار تلخ و منفی وجود دارد؛ هرچه تلخ‌تر بیننده بیشتر! آن‌هم در شرایطی که تعدد رسانه‌ها و ظهور شکل‌های نوین انتقال اخبار و اطلاعات، باعث شده جذب مخاطب از هر زمانی سخت‌تر و در عین‌حال حیاتی‌تر باشد. اما پژوهش‌های اخیر موسسه رویترز نشان می‌دهد این روند منجر به این شده که مردم در سرتاسر دنیا هر روز بیشتر از اخبار فاصله بگیرند و به اصطلاح دچار «پس‌زدگی» یا «بی تفاوتی» به خبر شوند. بر اساس یافته‌های این موسسه پژوهشی، در حال حاضر یک سوم مردم دنیا ترجیح می‌دهند که خبر نخوانند!

محمد سلطانی‌فر ـ استاد ارتباطات ـ در گفت‌وگو با ایسنا درباره‌ اینکه چرا مردم از خبر گریزانند؟ چنین اظهار کرد: به طور کلی به نظر من این عبارت پس‌زدگی خبر غلط است و به نظرم عادی شدن خبر درست است. زمانی خبر تازگی خود را داشت و چون منابع خبری کم بودند، انعکاس خبر برای مخاطب فقط از منابع خاصی صورت می‌گرفت، خبر ارزش ویژه‌ای پیدا می‌کرد و انعکاس خبر از کانال‌های خاص از ویژگی آن دوران بود. اما حالا به دلیل اینکه منابع خبر زیاد شدند و تعدد منابع خبری خیلی خیلی زیادتر شده است، این عامل باعث شده خبر، آن ارزش سابق را که از منابع یونیک و خاص بیرون می‌آمدند، نداشته باشد؛ بنابراین یکی از دلایلی که باعث پس‌زدگی و عادی‌سازی خبر شده است، همین دلیل است.

وی درباره دلایل دیگر خبرگریزی گفت: نگاه ما از آن مرجعیت خبر که افراد خاص یا منابع خاصی بودند، دست فضای وب افتاد. از زمانی که وب پا به عرصه وجود گذاشت، پردازش خبر، انعکاس خبر و بازنشر خبر دست مخاطب افتاد و خاصیت و ارزش خبر هم کمرنگ‌تر شد. تعداد خبر کم نشده اما افراد حرفه‌ای که قبلا خبر را می‌پروراندند و در انعکاس و بازنشر آن تاثیر می‌گذاشتند، کمرنگ شده‌اند و این امر باعث شده است ما شاهد شکل‌گیری این اتفاق باشیم.

سلطانی‌فر در پاسخ به اینکه رسانه‌ها با انتشار اخبار بد تا چه میزان باعث خبرگریزی مخاطب شده‌اند؟ اظهار کرد: آمدن اخبار جعلی لابه‌لای اخبار درست به ویژه در فضای وب ۲ یکی دیگر از عامل‌های این اتفاق است. به دلیل اینکه خبرهای جعلی زیاد شده‌اند، اخبار بد هم جذابیت زیادی پیدا کرده‌اند و مردم عمدتا نسبت به انتشار اخبار بد توجه کرده‌اند. در گذشته حرفه‌ای‌ها هم سعی می‌کردند برای اخبار بد جایگاه خاص یا مرجع خاصی را دنبال کنند یا همیشه همه‌ی خبرها قرار نبود خبرهای بد باشند. اما امروز با توجه به اینکه خبر بد مورد توجه مخاطبان فضای وب ۲ است، همین عامل باعث شده که خبر بد بیشتر انعکاس پیدا کند و خبر نادرست هم خیلی خیلی بیشتر انعکاس پیدا کند. 

قرار  بر این نیست رسانه فقط اخبار بد منتشر کند

این استاد ارتباطات در ادامه درباره‌ی نقش رسانه‌ها در انتشار و یا دروازه‌بانی اخبار بد، یادآور شد: قرار بر این نیست رسانه فقط اخبار بد منتشر کند. آن موقع حتی خبرهای بد و خوب و موثق هم بیرون می‌آمد، خوب بود. اما حالا به قدری خبرهای فیک و غلط همراه خبرهای راست بیرون می‌آید که مردمی که دنبال خبر بد بودند خیلی راحت‌تر می‌توانند آن خبر را پیدا کنند و دسترسی به آنها زیادتر می‌شود. همین عامل باعث شده است که گسترش خبرهای بد خیلی زیاد شود و همین عامل ازدیاد، باعث سرخوردگی مخاطب از کل خبر شود. یکی از خصوصیات خبر بد این است که عادی شدن خبر را به دنبال دارد و قبح آن ریخته می‌شود، همین عامل باعث شده واکنش نسبت به خبرهای بد کمتر شود.

این استاد ارتباطات در پاسخ به اینکه انتشار اخبار امیدبخش و خوب از سوی رسانه‌ها تا چه میزان می‌تواند به بازگشت مخاطب کمک کند؟ توضیح داد: ما در این زمینه نیاز به آموزش رسانه‌ها داریم. نیاز به این داریم که مردم از خود همین رسانه‌ها شناسایی چگونگی اخبار غلط و درست را یاد بگیرند. خود رسانه‌ها این وطیفه را دارند اما متاسفانه حتی رسانه‌های منبع موثق هم کمتر به این مساله توجه می‌کنند؛ به طور نمونه اگر خبری غلط درآمد یا جعلی و فیک بود، خود رسانه‌ها نسبت به بزرگ کردن غلط بودن خبر اقدام کنند تا مردم آرام آرام گول نخورند؛ یعنی نقطه شک را در خبر خیلی خیلی بالا ببرند. اما رسانه‌ها از این نگران هستند که اگر قرار باشد فضای شک را در خبر شکل بدهند، این مسیر باعث شود که خبرهای خودشان هم دچار شک و تردید قرار بگیرد که این یک نگاه اشتباه است.

سلطانی‌فر در پایان علت سرخوردگی مردم از خبر را غیرحرفه‌ای بودن فضای خبری دانست که شکل گرفته است و گفت: همین مسیری که خبر دست مخاطب افتاده، باعث شده است آدم‌های حرفه‌ای از آدم‌های غیرحرفه‌ای جدا شوند و بار سنگین مسیر خبر دست افراد غیرحرفه‌ای بیفتد.

انتهای پیام

  • دوشنبه/ ۲ دی ۱۳۹۸ / ۱۰:۴۹
  • دسته‌بندی: رسانه
  • کد خبر: 98100201072
  • خبرنگار : 71442