به گزارش ایسنا، هوش مصنوعی یکی از گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر است. این گرایش که در سال‌های اخیر رغبت زیادی برای تحصیل در آن وجود دارد، موضوع سلسله مصاحبه‌ها و گزارش‌هایی در خبرگزاری دانشجویان ایران بوده است. پس از گفت‌وگو با استادان و فعالان این حوزه از دانشگاه‌های صنعتی شریف، تهران و امیرکبیر این بار بر آن شدیم تا از دریچه نگاه دانشجویان، هوش مصنوعی را بررسی کنیم.
اولین برخورد با دانشکده مهندسی کامپیوتر شریف، رو به رو شدن با یک لابی شلوغ است که تعداد زیادی از دانشجویان با لپ تاپی اطراف میزهای آن نشسته‌اند و احتمالا مشغول کد زدن هستند. آزمایشگاه‌های کامپیوتری در طبقات بالا مستقر هستند و آن جاست که می‌شود دانشجویان مقطع ارشد و دکتری هوش مصنوعی را پیدا کرد تا از فرصت‌ها و چالش‌های این گرایش تحصیلی بگویند.
یکی از دانشجویانی که به تازگی مقطع ارشد خود را به پایان برده، می‌گوید: بازار کار هوش مصنوعی در ایران خوب است و بسیاری از شرکت‌های بزرگ و مشهور به متخصص هوش مصنوعی نیاز دارند.
این دانشجو درباره استفاده نهادهای دولتی از متخصصان هوش مصنوعی، می‌گوید: من نشنیده‌ام که نهادهای دولتی هم از فارغ‌التحصیلان این حوزه بهره بگیرند. بچه‌های دانشگاه ما بیشتر به سمت اشتغال در بخش خصوصی متمایلند.
وی در ادامه صحبت‌هایش به چالش‌هایی که در زمینه پژوهش در حوزه هوش مصنوعی با آن‌ها روبرو می‌شود اشاره می کند و می‌افزاید: چالش سخت‌افزاری در پژوهش تاحدودی وجود دارد؛ مثلا کارهایی که در زمینه شبکه عصبی انجام می‌شود، به کارت های گرافیکی نیاز دارد که در دانشکده به تعداد محدودی وجود دارند؛ یعنی گاهی که به تعداد زیادی کارت گرافیکی نیاز داریم، در دسترس نیست.
این دانشجو ادامه می‌دهد: استادهای ما در دانشکده خیلی کم به کنفرانس‌های بین‌المللی می‌روند، چون هم در بودجه محدودیت وجود دارد و هم گرفتن ویزا سخت است. استادانی که به کنفرانس‌های بین‌المللی می‌روند، می‌توانند از موضوعات روز آگاه شوند و بدانند چه مباحثی اهمیت بیشتری دارد. فعالیت خوبی بین استادان و دانشجویان هوش مصنوعی و فعالان حوزه سلامت وجود دارد و با مؤسساتی مانند پژوهشگاه رویان و دانشگاه‌های علوم پزشکی کار کرده‌اند. آزمایشگاه‌های استادان دیگری هم هستند که دانشجویان آن‌ها وارد کاربرد هوش مصنوعی در اقتصاد شده‌اند.
یکی دیگر از افرادی که به تازگی از مقطع کارشناسی ارشد فارغ‌التحصیل شده، می‌گوید: یکی از چالش‌های حوزه پژوهش در هوش مصنوعی این است که پژوهش‌ها کاربرد ندارند و وقتی پژوهشی قرار است انجام شود، در ارتباطات بین‌المللی آن، دشواری وجود دارد. دانشگاه شریف به تازگی تحریم شده و این تعامل با خارج از کشور سخت‌تر شده است. از آن جایی که ارتباط موثری بین دانشگاه و صنعت وجود ندارد و دانشگاه نمی‌تواند مشکل صنعت را حل کند، پول زیادی هم در پژوهش وجود ندارد. یکی دیگر از مشکلات در این حوزه این است که ارتباط بین مهندسان هوش مصنوعی با فعالان حوزه‌های دیگر مثل علوم انسانی و پزشکی سخت شکل می‌گیرد.
وی در پاسخ به سوالی درباره سطح آموزش هوش مصنوعی در دانشگاه صنعتی شریف، می‌گوید: خوب است، اما نیاز به بهتر شدن دارد؛ از سوی دیگر یادگیری هوش مصنوعی الزاما نیاز به استاد ندارد و تا دلتان بخواهد برنامه‌های آموزشی آنلاین برای یادگیری آن وجود دارد.
این دانشجو درباره بازار کار این گرایش می‌گوید: کلا بازار کار رو به رشدی دارد و الان هم موقعیت‌های شغلی خوبی وجود دارد، اما به نظر من می‌تواند بهتر هم بشود. بچه‌ها کلا زیاد به فکر "اپلای" هستند، اما به نظر من، این تمایل کمی تحت تاثیر جو است.
یکی دیگر از دانشجویانی که ترم یک کارشناسی ارشد است، می‌گوید: بین گرایش‌های مختلف مهندسی کامپیوتر، تقریبا پرطرفدارترین گرایش، هوش مصنوعی است. البته نرم‌افزار و الگوریتم هم علاقه‌مندان خاص خود را دارد؛ اما معمولا داوطلبانی که رتبه بهتری کسب می‌کنند و بخواهند وقت بیشتری برای درس بگذارند، هوش مصنوعی را انتخاب می‌کنند. افرادی که گرایش نرم‌افزار را انتخاب می‌کنند، معمولا می‌توانند در کنار درس خواندن، وارد بازار کار هم بشوند.
وی آموزش هوش مصنوعی در دانشگاه شریف را خوب توصیف می‌کند و ادامه می‌دهد: حتی در دانشگاه شریف بعضی از درس‌ها نسبت به دانشگاه‌های برتر در هوش مصنوعی بهتر ارائه می‌شود. در ایران هم دانشگاه شریف به نسبت بقیه دانشگاه‌ها در هوش مصنوعی بهتر است. در دانشکده کامپیوتر برخی فضاها برای ارتباط با متخصصان حوزه‌های دیگر ایجاد شده است و کارهای مرتبط بین هوش و علوم زیستی در دانشگاه شریف در حال انجام است. در کل، شاید بتوان گفت دانشگاه تهران در حوزه فعالیت‌های بین‌رشته‌ای بهتر باشد. مثلا دانشگاه شریف در زمینه کاربرد هوش مصنوعی در ژنتیک قوی کار می‌کند و دانشگاه تهران در حوزه رباتیک بهتر عمل می‌کند.
این دانشجوی دانشگاه شریف با بیان این که به طور کلی ارتباط دانشگاه‌های ایران با صنایع خیلی ضعیف است، می‌گوید: صنایع خصوصی هزینه برخی از پروژه‌های هوش مصنوعی را پرداخت می‌کنند، اما نهادهای دولتی تا جایی که من اطلاع دارم، در حوزه هوش مصنوعی با دانشگاه ارتباطی ندارند. البته این موضوع طبیعی است؛ چرا که کلا دغدغه‌ای برای بهبود سیستم‌های خود ندارند. در سازمان‌ها دغدغه‌ای برای حل مسئله ندارند. اخیرا ما پیگیر ارتباط با یکی از نهادهای دولتی برای ارائه یک سرویس خاص به آن‌ها بودیم؛ اما توجیه کردن آن‌ها برای این که متوجه شوند استفاده از یک محصول بازده مجموعه را بالا می‌برد، بسیار سخت است.
این دانشجوی هوش مصنوعی درباره مشکلات سخت‌افزاری فعالیت در هوش مصنوعی، می‌گوید: فعالیت‌هایی که داخل ایران در حوزه هوش مصنوعی انجام می‌شود، خیلی تحت‌تاثیر تحریم‌ها نیست. این که دانشگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها بودجه زیادی ندارند، بر تامین سخت‌افزار بیشتر تاثیر می‌گذارد. یکی از مشکلاتی که وجود دارد، این است که پروژه‌های آزمایشگاه در راستای ارائه مقاله است و مشکل صنعت را حل نمی‌کند؛ بنابراین صنایع هم در دانشگاه سرمایه‌گذاری نمی‌کنند و دانشگاه صرفا به بودجه دولت وابسته می‌ماند. بیشتر مشکلات به دلیل مسائل اقتصادی و کمبود بودجه است؛ وگرنه از آن جایی که کارهای حساسی مثل فعالیت‌های مرتبط با هسته‌ای انجام نمی‌شود، تحریم‌ها تاثیر زیادی ندارد.
در ادامه گفت‌و گو با دانشجویان هوش مصنوعی، یکی از دانشجویانی که در مقطع دکتری این رشته تحصیل می‌کند، درباره اشتغال در این حوزه می‌گوید: من وارد بازار کار نشده‌ام، اما فکر می‌کنم این رشته موقعیت‌های شغلی خوبی دارد و احتمالا بیشتر هم خواهد شد.
این دانشجو درباره سطح آموزش می‌گوید: برخی از درس‌های آنلاین بهتر از درس‌های دانشکده است. مفاهیم جدیدی در بعضی از درس‌های آنلاین بیان می‌شود که چند سال زمان می‌برد تا وارد درس‌های دانشکده شود. برخی از درس‌های اصلی ما درس‌هایی هستند که تاریخ انقضای آن‌ها گذشته است یا مثلا برخی متدهایی که ارائه می‌شود، قدیمی است.
این دانشجو در پاسخ به سوالی درباره ارتباطات بین رشته‌ای در حوزه هوش مصنوعی و همکاری نهادهای دولتی با دانشجویان هوش مصنوعی، می‌گوید: آزمایشگاهی که من در آن فعالیت می‌کنم، ارتباط خوبی با استادان حوزه پزشکی دارد؛ اما چون شاید دانشگاه ما صنعتی است، ممکن است ارتباط گرفتن کمی سخت باشد. من تا حالا ندیدم که نهادهای دولتی به دانشگاه پروژه‌ای بدهند.
هر چند از سخنان دانشجویان هوش مصنوعی دانشگاه شریف این طور برمی‌آید که شرایط اشتغال، پژوهش و آموزش این رشته نسبت به سایر رشته‌ها وضعیت بهتری دارد، اما صرف‌نظر از نقش حمایتی دولت‌ها، تقویت ارتباط صنعت و دانشگاه می‌تواند عامل مهمی جهت بهبود وضعیت پژوهش و تامین سخت‌افزارهای موردنیاز این رشته باشد.
انتهای پیام