شهرهای میانه، سراب و بخش ترکمانچای در استان آذربایجان شرقی تحت تاثیر مستقیم این زلزله قرار گرفتند. 2000 واحد در روستاهای شهرستان میانه و 1000 واحد هم در روستاهای سراب در حادثه زمین لرزه اخیر ۱۰۰ درصد آسیب دیدند.
برای بررسی آخرین وضعیت روستاهای زلزله زده‌ی میانه، با اهالی این روستاها گفت‌وگو کردیم.
روستای ورزقان-بخش ترکمنچای
اهالی روستای ورزقان نیز براثر زلزله‌ی 5.9 ریشتری 17 آبان ماه 98، دچار خسارت شدند، آن‌ها از نحوه‌ی کمک رسانی به این روستا احساس نارضایتی کرده و اذعان دارند مسئولان به دلیل اینکه این روستا هیچ فوتی و تخریب آنچنانی نداشته است، نسبت به آن بی توجه هستند.
رقیه نوری، یکی از بانوان این روستاست که در خصوص مشکلات اهالی روستا به ایسنا، گفت: باید کسی براثر زلزله جان خود را از دست بدهد تا بعد از آن مسئولان به آن روستا رسیدگی کنند؟ متاسفانه نحوه‌ی کمک رسانی و تامین تغذیه‌ی مردم این روستا به خوبی انجام نمی‌شود، بسته‌های نان را در مسجد بایگانی کرده و به روستاییان نمی‌دهند!
وی با انتقاد از عدم توزیع غذای گرم در بین مردم روستای زلزله زده‌ی ورزقان شهرستان میانه، ادامه داد: اکنون من با مادرپیر و نوزاد شش ماهه‌ی خود در این روستای زلزله زده چه کنم؟ خانه‌ی مادرم تخریب شده است، این پیرزن درهوای سرد و سوزناک زمستان کجا را سرپناه خود قرار دهد؟.
حسین شقاقی یکی دیگر از اهالی روستای ورزقان است، او در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: همان روز اول بعد از وقوع زلزله، برق چادرهای اهالی روستا را تامین کرده و 300 بخاری برقی برای گرم کردن چادرها در این روستا توزیع کردند ولی بعد از گذشت چند روز از وقوع زلزله تمامی تجهیزات را جمع آوری و برق رایگان روستا را قطع کردند و از روستاییان خواستند تا از برق خانگی خود استفاده کنند که کنتور برق خانگی هم ممکن است دچار اتصال شود.
وی از توزیع ناعادلانه‌ی کمک‌های مردمی در روستا انتقاد کرد و گفت: مردم کمک‌های خیرخواهانه‌ی خود را به این روستا می‌فرستند ولی مشخص نیست این کمک‌ها کجا غیبشان می‌زند! تاکنون کمک‌هایی از جمله کانکس، کفش، آذوقه و نان و اقلام مورد نیاز به این روستا ارائه شده ولی توزیع عادلانه‌ای انجام نشده است.
سکینه درویشی نیز یکی از اهالی روستای ورزقان، با بیان اینکه خانه‌ی ما به طور 100 درصدی تخریب شده است و اکنون در چادر به سر می‌بریم، گفت: قرار بود برای ما کانکس بفرستند ولی هنوز تعلق نگرفته است، متاسفانه دام‌های ما در معرض سرما و بدون سرپناه مانده‌اند.
صفر کریمی یکی دیگر از اهالی روستای ورزقان است، با بیان اینکه از روز اول زلزله تاکنون اقدامی برای خاکبرداری آوار انجام نشده است، گفت: از همان روز اول وقوع زلزله منتظر هستیم تا خانه‌های تخریب شده را آواربرداری کنند ولی تاکنون اقدام جدی برای آن انجام نشده است، تنها یک دستگاه ماشین آلات به این روستا ارسال کرده‌اند که آن نیز برای این همه آوار کافی نیست.
وی با بیان اینکه هنوز کانکس کافی به این روستا ارسال نشده است، ادامه داد: هر روز پیگیر کارهای آواربرداری هستیم ولی دیگر از شنیدن وعده‌های توخالی خسته شدیم.
شهر ترکمنچای
معصومه نجف لویی از اهالی ترکمانچای با بیان اینکه بخش ترکمنچای در جریان زلزله، بسیار مظلوم واقع شده است، گفت: علی رغم اینکه میزان جمعیت شهری ترکمنچای زیاد است ولی این بخش فرمانداری ندارد و این امر باعث شده هیچ کمک و امدادرسانی در این منطقه انجام نشود.
یکی از دیگر از اهالی ترکمنچای در گفت‌وگو با ایسنا، با انتقاد از وضعیت امداد رسانی به این منطقه‌ی زلزله زده، اظهار کرد: از خدمات و نحوه‌ی امدادرسانی راضی نیستیم، چرا که در واقع به ما هیچی کمکی ارائه نشده است.
وی با بیان اینکه خانه‌ام بر اثر وقوع زلزله تخریب شده و اکنون قابل سکونت نیست، افزود: اکنون نیز بدون سرپناه آواره مانده‌ایم، برای کانکس درخواست کردیم ولی اعلام کردند، هیچ چیزی به این منطقه تعلق نمی‌گیرد.
علی چراغی نیز یکی دیگر از اهالی ترکمنچای است که در خصوص آخرین وضعیت اهالی این بخش بعد از وقوع زلزله به خبرنگار ایسنا، گفت: کانون اصلی زلزله بخش ترکمنچای بود و براثر زلزله بیشترین آسیب و خسارت به این بخش وارد شده است، این درحالیست که هیچ ارگان دولتی اسمی از این بخش نبرده است.
وی ادامه داد: آسیب زیادی براثر زلزله به خانه‌های این بخش وارد شده است و بیشتر خانه‌ها قابل سکونت نیست ولی چون فردی در این بخش فوت نشده، به همین دلیل از نظر امدادرسانی بسیار مغفول باقی مانده است.
وی با بیان اینکه اکثر خانه‌های مسکونی ترکمنچای که در زلزله آسیب دیدند، تحت پوشش بیمه نیستند، افزود: خانه‌های مسکونی زیادی در ترکمنچای براثر زلزله ترک‌های اساسی برداشته‌اند، انتظار داریم کارشناسان میزان خسارت وارده به خانه‌های مسکونی را برآورد کنند تا مردم از امنیت خانه‌ها اطمینان خاطر داشته و بتوانند در آن‌ها سکونت کنند.
یکی دیگر از بانوان اهل بخش ترکمنچای در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: ما از ماندن در خانه‌های آسیب دیده‌مان وحشت داریم، هر لحظه ممکن است بر سر ما تخریب شود، کسی به آسیب دیدگان این بخش رسیدگی نمی‌کند درحالی که خسارت اصلی زلزله به بخش ترکمنچای وارد شده است.
وی ادامه داد: از مقامات دولتی می‌خواهیم به مشکلات مردم ترکمنچای نیز رسیدگی کنند، این وضعیت قابل قبول نیست که فقط تمامی تمرکزها برای کمک رسانی در یک روستای خاص باشد.
جبار محمدی، دبیر بازنشسته‌ی اهل ترکمنچای در گفت‌وگو ایسنا، با بیان اینکه کانون اصلی زلزله بخش ترکمنچای بوده ولی کسی اسمی از این مصبیت وارده به این بخش نبرده است، گفت: حتی عنوان مصیبت وارده به بخش ترکمنچای را از ما گرفته‌اند، درحالی که بیشترین آسیب به این بخش وارده شده است.
وی با بیان اینکه اکنون اغلب خانه‌های مسکونی در این بخش آسیب دیده است، افزود: با انکار کردن نام بخش ترکمنچای از مناطق زلزله زده و خارج کردن نام آن از لیست بحران، هیچ ارگانی به مردم زلزله زده‌ی این بخش رسیدگی نمی‌کند.
وی با انتقاد از اطلاع رسانی محدود صدا و سیما در خصوص مناطق آسیب دیده‌ی ترکمنچای در اثر زلزله، گفت: اگر ما عضوی از این جامعه هستیم چرا هیچ حرفی از مشکلات مردم زلزله زده‌ی ترکمنچای گفته نمی‌شود.
اکبر محمدی نیز یکی دیگر از اهالی معترض بخش ترکمنچای است که از عدم کمک رسانی و از مغفول ماندن بخش ترکمنچای در جریان زلزله انتقاد کرد و به خبرنگار ایسنا، گفت: در اثر زلزله به بیشتر خانه‌های این بخش آسیب جدی وارد شده است ولی چرا هیچ دستگاه و فردی حرفی از مشکلات این بخش نگفته است.
روستای دستجرد
سلیمه مهری یکی از بانوان اهل روستای دستجرد است، او در خصوص مشکلات اهالی این روستای زلزله زده به خبرنگار ایسنا، گفت: خانه‌های روستایی ما در اثر زلزله تخریب شده است، انتظار داریم دولت مردان به مشکلات مسکن روستاییان رسیدگی کنند.
وی ادامه داد: خاکبرداری در این روستا آغاز شده است، خواسته‌ی اصلی ما از دولت اختصاص اسکان مناسب برای اهالی این روستا است.
وی با بیان اینکه واحدهای دامی روستاییان در اثر زلزله تخریب شده و به همین دلیل حیوانات ما در این سرما بی پناه مانده است، گفت: خواستار اسکان موقت برای حیوانات اهالی روستا هستیم.
روستای مهماندوست
محمد علامی یکی از اهالی روستای مهماندوست است که در اثر زلزله دچار خسارت شده است.
وی با بیان اینکه روستای مهماندوست نیز از زلزله‌ی 5/9 ریشتری دچار خسارت شده است، گفت: بسیاری از خانه‌های این روستا نیز تخریب شده است، توزیع کانکس در این روستا بسیار کم است.
وی ادامه داد: انتظار داریم دولت به روستاهای زلزله زده رسیدگی بیشتری کند.
روستای ورنکش-میانه
روستای «ورنکش» میانه بیشترین آسیب را از زمین لرزه ۵.۹ ریشتری بامداد جمعه دید، این روستا نزدیک‌ترین روستا به کانون زمین لرزه 5.9 ریشتری آذربایجان شرقی است که تمامی پنج کشته حادثه از آن روستا بودند.
حین ورود به روستا با نوشته‌هایی از جمله «تا آخر با شماییم» روی بنرها مواجه می‌شوید، تعداد بنرهای نصب شده توسط برخی دستگاه‌های اجرایی با این مضامین در روستا زیاد است ولی حضور صاحبان این نوشته‌ها برای کمک رسانی، با شعارهای درج شده روی بنرها مغایرت دارد.
ماشین آلات سنگین شهرداری ارومیه، شهرداری تبریز، سپاه میانه و بنیاد مسکن در روستا حضور دارند و آن‌ها تنها نیروهای دولتی هستند که در این روستا آوار برداری را انجام می‌دهند.
طبق گزارش خبرنگار اعزامی ایسنا به روستای زلزله زده‌ی ورنکش و سایر روستاها از جمله بلوکان و هلمسی، بعد از گذشت حدود 20 روز از وقوع زلزله، هنوز لوله کشی گاز و سیم کشی برق در کانکس‌ها انجام نشده است.
تعداد زیادی از افراد، که هنوز موفق به تحویل کانکس نشدند در چادر به سر می‌برند و از سرمای سوزناک و نبود مدیریت صحیح در توزیع اقلام مورد نیاز بین مردم مناطق، گلایه مند هستند، اکثر مردم برای تامین گرمایش چادر به روشن کردن آتش و کرسی‌های ذغالی در داخل چادر اقدام کردند، هرچند این امر بسیار خطرناک بوده و احتمال مسمومیت از طریق زغال بسیار زیاد است ولی طبق گفته‌ی اهالی روستا، چاره‌ای جز این کار ندارند؛ چرا که شب‌های سرد مناطق زلزله زده غیرقابل تحمل است.
قسمت اعظم روستای ورنکش در گل و لای فرور فته است و این امر عبور و مرور مردم و دانش آموزان را مختل کرده است، برخی از دانش آموزان در این وضعیت به مدرسه نمی‌روند و تنها تعداد معدودی از دانش آموزان با ترس و استرس از وقوع پس لرزه‌ها و فروریختن ساختمان مدرسه، پشت نیمکت مدرسه می‌نشینند.
برخی از دانش آموزان نیز به دلیل هوای سرد چادر و کانکس و پوشش نامناسب دچار سرماخوردگی شدید شدند.
برای بررسی وضعیت دانش آموزان از نزدیک به مدرسه‌ی روستا مراجعه کردیم ولی معاون آموزشی میانه مانع از مصاحبه با مدیر مدرسه شد و اذعان کرد که از اداره کل آموزش و پرورش دستور صادر شده تا با هیچ خبرنگاری مصاحبه انجام ندهیم.
طبق گفته‌ی روستاییان، در این روستا گاز منزل مسکونی کسانی که وصل شده، از غذای آماده و گرم محروم مانده و به دلیل وصل شدن گاز، دیگر غذای گرم به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد.
بعد از گذر از میدان امام حسین(ع) روستا، به پایین دست روستا رسیدیم که وضعیت خوبی نسبت به بالادست روستا نداشت، هنوز برخی از آوارهای خانه‌های گاه گلی روی زمین، دهن گجی می‌کنند.
گوشه‌ای از روستا، پیرمرد عصا به دست، روی آوارهای کاه گلی خانه‌اش بی پناه نشسته است، هنوز انتظار می‌کشد تا کسی از راه برسد و آوارهای تنها پناهگاهش را جمع آوری کند.
کنار همسر پیرش روی زمین و جلوی درب منزلی که دیگر نیست، نشسته است، او ساکن دائمی روستاست و حدود 80 سالی می‌شود در این روستا زندگی می‌کند.
قبله علی نوروزی با اشاره به وضعیت دشواری که بعد از زلزله با آن مواجه شدند به خبرنگار ایسنا، گفت: آواره مانده‌ام، کسی به حرف من اهمیتی نمی‌دهد، با اینکه حدود 10 روز برای آوار برداری درخواست داده‌ام ولی هنوز اقدامی برای آوار برداری خانه‌ام انجام نشده است، در حال حاضر هم در این هوای سرد و با همسر ناتوان و پیرم در چادر به سر می‌بریم.
گوشه‌ای از روستا، جمعی از بانوان روستای ورنکش جمع شدند که هر کدام به عنوان مادر خانواده دغدغه‌هایی برای گفتن داشتند، یکی از بانوان ضمن قدردانی از کمک‌های نیروهای امدادی و مردمی و خیران، اظهار کرد: مشکل زیاد است، تمامی ندارد، نمی‌توان انکار کرد کسی در اینجا کار نمی‌کند ولی ما از نحوه‌ی توزیع اقلام مورد نیاز بین مردم به طور عادلانه گلایه مند هستیم، اکنون اگر اسمی از ادارات مربوطه نام ببرم فردا با ما سر اینکه چرا گلایه مند شدید، درگیر خواهند شد.
نوعی هرج و مرج در توزیع وسایل مورد نیاز مردم ایجاد شده است
وی با بیان اینکه از سپاه می‌خواهیم توزیع لوازم موردنیاز از جمله پتو را به یک فرد نسپارد، گفت: هر کدام از ما دفترچه داریم و می‌توان با ثبت اقلام موردنیاز در دفترچه، اقلام را به طور مساوی بین مردم توزیع کرد، نه اینکه برای برخی از خانوارها هشت پتو تعلق گرفته و به دست برخی نیز هیچ پتویی نرسد.
وی با بیان اینکه نوعی هرج و مرج در توزیع وسایل مورد نیاز مردم ایجاد شده است، گفت: خیران لطف کرده و اقلام مورد نیاز را به ما بخشیدند، از توزیع کنندگان خواهش می‌کنیم به طور عادلانه و با مدیریت صحیح بین مردم توزیع کنند.
وی ضمن قدردانی از زحمات نیروهای امدادی در کمک رسانی و توزیع صحیح و عادلانه‌ی غذا و اقلام، افزود: نیروهای هلال احمر وعده‌های غذایی را نسبت به تعداد هر خانوار تقسیم می‌کنند، خداروشکر کمک‌های مردمی بسیار خوب است، سپاه طی سه هفته وعده‌ی غذایی گرم بین اهالی ارائه می‌کند، از کمک‌های ارسالی مردم قدردانی می‌کنیم.
یکی دیگر از بانوان به ایسنا، اظهار کرد: معتقدم اولویت امدادرسانی باید با خانوارهای بی بضاعت و افرادی که به طور دائمی در روستا سکونت دارند، باشد نه افرادی که با شنیدن خبر زلزله بعد از 30 سال از تهران برای دریافت برخی تسهیلات به روستا هجوم آورده‌اند.
کمک رسانی به برخی از افراد ناتوان به خوبی انجام نشده است
وی با بیان اینکه هنوز برخی از روستاییان در چادر به سرمی برند، گفت: کمک رسانی به برخی از افراد ناتوان که توانایی راه رفتن را ندارند، مورد غفلت واقع شده است، این افراد نمی‌توانند با پای خود آمده و وسایل گرمایشی و اقلام مورد نیاز را دریافت کنند.
وی ادامه داد: خانه‌هایمان به طور کامل تخریب شده است، کودکان نمی‌توانند در این سرمای سوزناک طاقت بیاورند به همین دلیل نیز اکثر کودکان بیمار شدند.
بانوی دیگری از جمع بانوان ورنکشی با بیان اینکه هنوز خبری از کانکس نیست، گفت: حدود سه هفته بعد از گذشت زلزله، در سرمای سوزناک شب‌های این منطقه از شدت سوز سرما به خود می‌لرزیم، زلزله ما را به روز سیاه نشاند.
وی بیان کرد: هیچ مشکلی از بابت تغذیه نداریم و از زحمات تمامی نیروها و افرادی که برای تامین غذای روستاییان زحمت می‌کشند، تشکر می‌کنیم.
خانم شریف پور نیز یکی از بانوان ورنکشی است که در داخل چادر سفید رنگ هلال احمر زندگی می‌کند، از وضعیت نامناسب زندگی و محل سکونتش گلایه کرد و گفت: از کدام یک از دردهایمان بگویم؟ چراغ کوچکی برای گرم نگهداشتن چادر به ما داده‌اند ولی حتی گوشه ای از چادر هم گرم نمی‌شود به ناچار در داخل چادر ذغال و آتش روشن کرده‌ام.
وی با بیان اینکه وضعیت مناسبی نداریم، دچار بیماری قلبی هستم و هر سال قلبم آنژیو می‌شود، اظهار کرد: برای دریافت کانکس درخواست کرده‌ام ولی هنوز خبری نیست، خانه‌ی یکی از اهالی روستا سالم بوده ولی با این حال موفق به دریافت کانکس شده است و دیگری مانند من که خانه‌اش به طور 100 درصدی تخریب شده، هنوز موفق به دریافت کانکس نشده است و مجبورم در سرمای زمستان در چادر پارچه‌ای به سر ببرم.
جیران حسن زاده نیز یکی دیگر از بانوان ورنکشی با بیان اینکه خواسته‌ی اصلی ما کانکس است، گفت: همه‌ی اسباب و وسایل زندگیم زیر آوار ماند، هنوز آوار برداری انجام نشده است و در چادر به سر می‌بریم، برای گرم نگه داشتن چادر از ذغال استفاده می‌کنم، چاره ای نداریم در مقابل این سرما نمی توانیم کاری انجام دهیم به ناچار از ذغال برای گرم نگه داشتن چادر استفاده می کنیم.
وی ادامه داد: خبر ندارم چه زمانی آوار برداری را انجام می‌دهند، سواد ندارم از کجا و به کی باید بگویم خانه ام را آوار برداری کنند؟!نمی‌دانم با این بدبختی چه کنم...
اداره بهداشت و برق میانه و ترکمنچای کار امدادرسانی را در این روستا به خوبی انجام می‌دهند.
همچنین برخی از افراد چوب‌هایی که از سقف خانه‌ی روستاییان بر اثر زلزله فروریخته با سوء استفاده از وضعیت بحرانی روستاییان، با قیمت بسیار ارزانی از آن‌ها خریداری می‌کنند.
برخی از روستاییان نیز اذعان می‌کنند که رنگ آب روستای ورنکش و هلمسی به دلیل وارد شدن موادی به آب در پی زلزله، تغییر یافته و قابل شرب نیست.
رضا خدادادی یکی از اهالی روستای هلمسی، در خصوص وضعیت آب شرب روستا، اظهار کرد: آب سفید رنگی به آب آشامیدنی روستاییان، اضافه و باعث تغییر رنگ آب آشامیدنی روستا شده است، هنوز کسی علل و چگونگی تغییر رنگ آب شرب روستا را بررسی نکرده است.
در روستای بلوکان نیز تپه‌ای به عمق 20 سانتی متر و به طول 400 متر جابه جا شده است.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری آذربایجان شرقی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه 1165 نفر در شهرستان میانه 10 میلیون تومان کمک هزینه‌ی اجاره‌ی اسکان موقت را دریافت کردند، گفت: همچنین 700 نفر در شهرستان سراب وام 10 میلیون تومانی کمک بلاعوض را برای اسکان موقت دریافت کرده‌اند.
محمدباقر هنربر، با اشاره به آمار اتاقک‌های 12 متری در مناطق زلزله زده، گفت: تاکنون 105 واحد اتاقک 12 متری در شهرستان میانه و 138 واحد در شهرستان سراب به مردم تحویل داده شده است.
وی افزود: تاکنون 175 نفر در شهرستان میانه کانکس دریافت کرده و 46 نفر نیز در شهرستان سراب کانکس دریافت کردند.
وی با اشاره به آمار واحدهای آوار برداری شده در مناطق زلزله زده، گفت: تاکنون 637 واحد در شهرستان میانه و 402 واحد در شهرستان سراب آوار برداری شده است.
بر اساس این گزارش، گفت‌وگوهای مردمی منتشر شده در این گزارش طی چهار روز گذشته جمع آوری شده است.
انتهای پیام