هدف از این طرح خانه‌دار کردن اقشار کم درآمد بود که طبق آن دولت با واگذاری قطعه زمین رایگان سعی داشت خانه‌سازی را تشویق کند. پس از پایان عمر دولت دهم در اوایل سال ۹۲، دولت مسکن مهر را با پیشرفت ۷۰ درصدی تحویل دولت یازدهم داد.
بنا به گفته قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در طرح مسکن مهر در جلسه شورای تأمین مسکن همدان، در استان همدان از ۳۷ هزار و ۵۰۰ واحد مسکن مهر، بیش از ۳۴ هزار واحد تکمیل و تحویل متقاضیان شده است.
از ۳۷ هزار واحد مسکن مهر احداث شده در استان ۷۰۰۰ واحد مربوط به بنیاد مسکن و ۳۰ هزار واحد مربوط به راه وشهرسازی استان بوده که بنا به گفته مسئولان راه وشهرسازی از ۲۹ هزار و ۸۰۹ واحد مسکن مهر عقد قرارداد شده، ۲۸ هزار و ۳۳ واحد به بهره برداری رسیده است.
این گفته مسئولان راه و شهرسازی در حالیست که می‌بینیم در استان همدان تعداد زیادی از مساکن مهر هنوز به طور کامل به متقاضیان تحویل داده نشده و با مشکلات صدور سند مالکیت و تعداد زیادی از مساکن مهر با مشکلات حقوقی مواجه هستند.
با وجود اینکه دولت یازدهم قول داده بود مسکن مهر را به نتیجه برساند و پرونده این پروژه در سال ۹۸ بسته شود اما امروز شاهد این هستیم که با وجود اینکه تنها حدود سه ماه تا پایان سال باقیمانده هنوز مساکن مهر تکمیل نشده و محوطه های ساخته نشده در همدان به چشم می‌خورد.
اگرچه با دستور شهردار همدان برخی خدمات شهری از جمله رفت و روب، جمع‌آوری زباله و اختصاص خط اتوبوس واحد به پروژه‌های مسکن مهر ارائه می‌شود اما ساکنان این واحدها با مشکلات عدیده‌ای در بحث ارائه خدمات شهری مواجه هستند که از آن جمله می‌توان به عدم محوطه سازی در این مناطق اشاره کرد.
نبود امکانات اولیه از جمله آسفالت و محوطه سازی در این مناطق، مشکلات نگرفتن پایان‌کار و استفاده از آسانسورهای فاقد استاندارد از جمله مشکلاتی است که با گذشت شش سال از عمر دولت یازدهم و دوازدهم ساکنان مساکن مهر با آن مواجه هستند و به نوعی می‌توان گفت دولتمردان نتوانستند به وعده خود در این زمینه عمل کنند و مسکن مهر در سال پایانی عمر دولت دوازدهم همچنان با مشکل روبروست.
البته ناگفته نماند دولت دهم قرار بود خانه‌ها را برای اقشار ضعیف بسازد اما گویا این امر کاملاً محقق نشد و کارمندان و مدیرانی که وضع مالی خوبی داشتند نیز از طرح دولت بهره جسته و به صورت سوری خانه‌دار شدند، در واقع آنها پس از تحویل خانه، آن را به فروش رسانده و خانه‌ای بهتر در بهترین نقطه از شهر خریده و یا پول حاصل از فروش را در حساب بانکی خود گذاشتند و یا خانه را اجاره دادند که امیدواریم در این طرح این اتفاقات نیفتد.
اگر این خانه‌ها واقعا به اقشار ضعیف داده می‌شد و مصالح به کار رفته از جنس درجه یک بود، امروز شاهد انتشار آگهی های متعدد فروش مساکن مهر و تأثیر آن در ادامه تنش در بازار مسکن نبودیم، مساکنی که برخی از آنها آنقدر پرجمعیت است که آسیب‌های اجتماعی در آنها بیداد می‌کند و کسی جرأت خریدن آن خانه‌ها را ندارد، چون به قول معروف اگر خرید، دیگر «مال بد بیخ ریش صاحبش» خواهد ماند.
مشکلات حقوقی مانع به اتمام رسیدن ۲۲۰ واحد مسکن مهر همدان
مدیرکل راه‌وشهرسازی استان همدان در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه بیش از ۹۶ درصد از مساکن مهر استان به نتیجه رسیده است، اظهار کرد: ۲۲۰ واحد مسکن مهر در استان به علت مشکلات حقوقی به اتمام نمی‌رسند.
حسن ربانی‌ارشد با اشاره به اینکه امسال مساکن مهری که مشکل حقوقی ندارند، به اتمام میرسند، گفت: بیش از ۹۶ درصد از مساکن مهر استان به نتیجه رسیده است اما هنوز سند نگرفته‌اند.
وی با بیان اینکه به مالکان مساکن مهر استان اعلام شده برای دریافت سند اعیانی واحدهای خود اقدام کنند، تصریح کرد: در قانون بودجه امسال آمده که به مساکن مهر سند عرصه نیز داده شود بنابراین از متقاضیان خواهش داریم به صورت تعاونی یا بلوکی پیگیر دریافت سند اعیانی و حتی عرصه باشند.
مساکن مهری که به طرح اقدام ملی وارد می‌شوند
ربانی ارشد درباره مساکن مهر فاقد متقاضی نیز یادآور شد: مساکن مهر فاقد متقاضی دارای ۳۰ درصد پیشرفت از مسکن مهر خارج شده و آمادگی دارند در طرح اقدام ملی به کار گرفته شوند.
مدیرکل راه‌وشهرسازی استان همدان افزود: مساکن مهر فاقد متقاضی در شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر استان همدان از پروژه مهر خارج شده‌اند و از تسهیلات مسکن مهر برخوردار نیستند.
کیفیت قابل قبول مساکن مهر با توجه به قیمتش
وی درباره کیفیت ساخت مساکن مهر استان همدان بیان کرد: در هر ساخت و سازی کم و کسری‌هایی وجود دارد حتی در مساکن غیر از مهر هم کمبودهایی دیده می‌شود اما از نظر بنده مساکن مهر استان نمره قابل قبولی دارند هر چند ایراداتی هم وجود دارد.
مدیرکل راه‌وشهرسازی استان همدان با بیان اینکه کیفیت مساکن مهر با توجه به قیمتی که داشت قابل قبول بود، اظهار کرد: مساکن مهری که زودتر به اتمام رسیدند، ارزان‌تر بود.
وی درباره انتقاداتی که مساکن مهر وارد بود، خاطرنشان کرد: جانمایی مساکن مهر از انتقاداتی بود که به این طرح وارد بود اما نکته قابل توجه این است که زمین‌های دولتی در حاشیه شهرها بوده و اجباراً در این نقاط طرح مسکن مهر اجرا شد.
طرح اقدام ملی مسکن قطعاً تا پایان دولت دوازدهم به اتمام می‌رسد
وی در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا مبنی بر جانمایی مسکن در طرح اقدام ملی، تصریح کرد: در طرح اقدام ملی مسکن نیز از زمین های دولتی استفاده خواهد شد چرا که چاره‌ای نداریم اما اتفاق مثبت این طرح این است که براساس قیمت تمام شده خواهد بود و طرح خوبی است و نسبت به بازار خوب است.
ربانی ارشد با بیان اینکه در طرح اقدام ملی مسکن سازنده سودی نمی‌برد، افزود: آینده طرح اقدام ملی مسکن را خوب می‌بینم چرا که مشکلات مسکن مهر در این طرح وجود ندارد و مساکن توسط سازندگان حرفه‌ای ساخته خواهد شد.
وی در پاسخ به خبرنگار ایسنا درباره زمان‌بندی اجرای این طرح با توجه به سال پایانی دولت دوازدهم، گفت: این طرح قطعاً تا پایان دولت دوازدهم به اتمام خواهد رسید.
مکان‌یابی نامناست و نبود کیفیت؛ ۲ نقص مهم مسکن مهر
رئیس انجمن انبوه‌سازان استان همدان نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه مسکن مهر در دولت نهم با هدف خانه‌دار شدن اقشار مختلف و جوانان آغاز شد، اظهار کرد: مکان‌یابی نامناسب و نداشتن کیفیت لازم از مشکلات مسکن مهر در کشور بود.
محمدصادق پارسامهر گفت: مسکن مهر نعمت بود اما با یکسری عدم پیشبینیها به نقمت تبدیل شد به‌طوریکه مکان‌یابی محل پروژه ها حساب شده نبوده و در دامنه کوه و جاهایی که از شهر فاصله زیادی داشت، قرار گرفت.
وی با اشاره به اینکه مکان‌یابی مساکن مهر بسیار نادرست بود، تصریح کرد: در این نقاط زیرساخت‌ها آماده نبود و واگذاری انشعابات به آپارتمان‌های ساخته شده به سختی انجام گرفت.
پارسامهر با تأکید بر نداشتن کیفیت کافی در ساخت مساکن مهر، افزود: در زمین لرزه سرپل ذهاب دیدیم که دیوارهای پیرامونی مساکن مهر فروریخت که نشان دهنده نداشتن کیفیت در ساخت این مساکن بود.
نبود امکانات در مناطقی که مساکن مهر ساخته شد
وی با اشاره به نبود امکانات در مناطقی که مساکن مهر ساخته شده است، ادامه داد: وقتی محله‌ای ایجاد می‌شود قطعاً باید مدرسه، درمانگاه، آتش‌نشانی و فضای سبز برای آن درنظر گرفته شود که نبود این امکانات در مساکن مهر از معایب این طرح بوده است.
رئیس انجمن انبوه‌سازان استان همدان با تأکید بر استفاده از تجربیات ساخت و سازهای گذشته، گفت: شهرک اکباتان تهران در سال ۵۰ توسط یک جوان ۲۴ ساله آغاز شد که این پروژه پنج سال طول کشید و ۱۵ هزار دستگاه آپارتمان تحویل داده شد؛ نکته قابل توجه در این طرح این است که طوری طراحی صورت گرفت که مدرسه در قسمتی قرار گرفته که دانش آموزان برای رفتن به مدرسه احتیاجی به عبور از خیابان نداشته باشند.
طرح اقدام ملی مسکن نیز به مشکل مسکن مهر برمی‌خورد
وی با اشاره به اینکه مساکن مهر هنوز ناتمام باقیمانده است، یادآور شد: متأسفانه طرح‌های دولت نهم و دهم در دولت بعدی ادامه پیدا نکرد و هنوز که هنوز است، مساکن مهر تمام نشده است.
پارسامهر با بیان اینکه دولت بعد از دولت دهم تمایلی به حمایت از طرح‌های قبل نداشت، تصریح کرد: براساس تجربه مسکن مهر و با توجه به اینکه دولت‌ها بعد از تغییر از طرح‌های دولت گذشته حمایتی نمی‌کنند، طرح اقدام ملی مسکن نیز به مشکل مسکن مهر برمی‌خورد.
وی خاطرنشان کرد: دولت در حالی طرح اقدام ملی مسکن را مطرح کرده که فقط یکسال از عمرش باقیمانده و با توجه به اینکه دولت بعدی حمایتی از طرح‌های دولت نخواهد کرد این طرح با مشکل مسکن مهر مواجه خواهد شد.
رئیس انجمن انبوه‌سازان استان همدان گفت: دولت از ابتدای آغاز به کار خود تا کنون چندین طرح در حوزه مسکن از جمله احیای بافت فرسوده، احیای مناطق کمتر توسعه یافته و مناطق بازآفرینی و مسکن اجتماعی را مطرح کرد که هیچ کدام به نتیجه نرسید و امروز طرح اقدام ملی اعلام شده است که حتی اگر اجرایی شود در دولت بعدی ادامه نمی‌یابد.
برای اجرای طرح ملی مسکن ۴ سال زمان لازم است
پارسا مهر بیان کرد: برای اجرای چنین پروژه‌ای حداقل چهار سال زمان نیاز است و امروز دیر است چرا که فقط یکسال از عمردولت باقیمانده است.
وی درباره جانمایی طرح اقدام ملی مسکن، بیان کرد: جانمایی طرح اقدام ملی نیز همانند مسکن مهر است.
انبوه‌سازان در سال پایانی دولت‌ها رغبتی به مشارکت در پروژه ها ندارند
رئیس انجمن انبوه‌سازان استان همدان با بیان اینکه معمولاً انبوه‌سازان در سال آخر دولت‌ها رغبتی به مشارکت در پروژه‌ها ندارند، اظهار کرد: با وجود این مشکلات انبوه‌سازان در طرح اقدام ملی مسکن مشارکت خواهند کرد.
حال با وجود این مشکلات در بخش مسکن و تجربه تلخ مسکن مهر شاهد شکوفایی طرح جدیدی از دولت در زمینه مسکن هستیم. «اقدام ملی مسکن» طرحی است که وزیر راه و شهرسازی دولت دوازدهم در آخرین سال کاری دولت ارائه داده که علامت سوال‌های زیادی در ذهن مردم ایجاد کرده است.
آیا این طرح که خیلی دیر مطرح شده می‌تواند گره‌ای از مشکلات مسکن قشر ضعیف جامعه باز کند؟ آیا قشر ضعیف توان پرداخت ۳۰ درصد هزینه خانه‌ای که در پایان قیمت نهایی آن مشخص خواهد شد را دارد؟ آیا دولت دوازدهم می‌تواند این طرح را تا قبل از اتمام کار خود به نتیجه برساند؟ نکته دیگری که ذهن مردم را درگیر کرده این است که مبادا طرح اقدام ملی مانند مسکن مهر نیمه تمام باقی بماند. مسکن مهری که این دولت در روزهای نخست کارش به آن انتقاد داشت، مساکنی که مشکلات فنی و کیفی داشت و در نقاطی احداث شد که فاقد زیرساخت شهری بود اما چرا دولت دوباره به ساخت این نوع مساکن پناه آورده؟ هدف از طرح اقدام ملی کمک به رونق بازار است یا خانه دار شدن مردم به هر قیمت؟
انتهای پیام