گویا رخدادهای بی‌سابقه‌ای که مردم شاهد آن بودند شروع فصل تازه‌ای را برای شهروندان ایرانی نوید می‌دهد که شاید چندان خوش آب‌وهوا نیست اما متفاوت و شگفت‌آور است. شاید پیش از این فکر نمی‌کردیم بدون استفاده از ابزارهای اینترنتی و داشتن ارتباط با دهکده جهانی حتی بتوانیم نفس بکشیم اما اکنون پذیرش و تداوم این وضعیت برای ما کمی ساده‌تر شده است.
روزهای اول احساس موقتی بودن اوضاع با شوک عجیب و غریبی برای کاربران اینترنت و کسانی که به هر نحوی و به طور روزانه با اینترنت سروکار داشتند همراه بود و روزهای بعد پیچیدگی و سردرگمی به آن اضافه شد. وقتی دشواری ارتباط برقرار کردن چه کاری، یا شخصی و... خود را نشان داد و دانشجویان، فعالان علمی و پژوهشی، خبرنگاران و فعالان عرصه رسانه، ادارات و روابط عمومی‌ها برای ارسال مطالب، پرونده‌ها، اخبار و تصاویر خود و هر نوع مرسوله‌ای درگیر مشکلات فراوان شدند.
چالش‌های زندگی بدون اینترنت
قطع بودن اینترنت بسیاری از کسب‌وکارها را به تعطیلی کشاند. آنها که درآمد و سفره‌هایشان به فضای مجازی و اینترنت وابسته بود درآمدشان قطع و سفره‌هایشان کوچک‌تر شد و آنها که وابستگی قابل توجهی به اینترنت نداشتند سعی در تطبیق خود با شرایط، کنار گذاشتن گوشی‌های همراه و عادت به سبک زندگی جدید بدون اینترنت داشتند.
زندگی بدون اینترنت هم چالش‌های خاص خودش را داشت؛ پیدا کردن راه‌های جدید ارتباطی، نصب و یا استفاده مجدد از برنامه‌های پیام رسان داخلی که مدت‌ها بدون استفاده و خاک‌خورده در لیست اپلیکیشن‌های گوشی‌های همراه جا مانده و تماس دوباره با دوستان و بستگان از طریق سرویس‌هایی همچون SMS و MMS که فراموش شده بودند!
روایت‌های متفاوت و شنیدنی مردم از رویدادهای اخیر
مردم اما روایت‌های متفاوت و شنیدنی از رویدادهای اخیر داشتند. در ادامه بخشی از بازخوردهای مردمی از روز یکشنبه /۳ آذر ۱۳۹۸/ تا روز گذشته آمده است. یکی از مخاطبان ایسنا تحت عنوان "دانشجوی بیکار" نوشته است: «قطعی اینترنت باعث شد مردم بنزین را فراموش کنند و برای حق طبیعی خود ضجه بزنند...» و یک دانشجوی "بینام" نوشته است: «بیشترین لطمه را ما دانشجوها دیدیم... مایی که پایان‌نامه و تحقیق و پژوهش داریم، چرا هیچکس صدای ما را نمی‌شنود؟» و دانشجوی دیگری اشاره کرده «من یک دانشجو هستم و کار و زندگیم با اینترنت می‌چرخد. کل این هفته را نتوانستم کار کنم، و از زندگیم عقب افتادم. چرا یک حق معمولی از مردم گرفته شده است؟»
"عباس" اینگونه نوشته است: «با قطع اینترنت کلیه معاملات خارجی و تبادلات اقتصادی بر روی زمین مانده و ده‌ها میلیارد دلار به کشور ضرر و زیان وارد شده است. قطع اینترنت نوعی خودتحریمی است که ارکان اقتصادی کشور را دچار چالش کرد.» کاربری نام خود را "اعتماد به مردم" گذاشته و با گلایه از طولانی شدن مدت قطعی اینترنت گفته: «هر روز بیشتر از دیروز ناامید می‌شویم... اینترنت ساده‌ترین امکانات یک شهر و هر شهروند است.»
"سعید" هم به حاشیه رفتن مشکل اصلی را مطرح کرده و نوشته است: «کلا قطعی اینترنت یا اغتشاش اصل مشکل مردم را به حاشیه کشید، حکومت باید فساد و اختلاف طبقاتی را حل کند تا مردم احساس عدالت و امنیت کنند، بعد می‌بینید در سخت‌ترین شرایط و تبلیغات رسانه‌ای بیگانه هم کسی نمی‌تواند در افکار عمومی داخلی تاثیر منفی بگذارد.»
کسب و کار و اوضاع خراب معیشتی مگر شوخی است؟
«همین هفته هم باید اجاره منزل و مغازه پرداخت کنم و هم قسط‌های بانک. ولی به خدا قسم از شنبه هفته قبل تا الان حتی ۱۰۰۰ تومان کار نکردم... چه کسی جواب زن و بچه ۶ ماهه من را می‌دهد؟ این هم وضع زندگی من است...» این جملات شرح حال "مهرداد" از شهر سنندج است. و همچنین مخاطبی با نام "اصفهانی" نوشته است: «سلام، الان خود این مسئله اینترنت در حال تبدیل به یک نارضایتی دیگر بعد از مشکل بنزین است!... کسب و کار و اوضاع خراب معیشتی مگر شوخی است؟ مگر می‌شود در کلان شهرهای امروز بدون اینترنت کارها را انجام داد؟ من از اصفهان هستم و از شنبه تا حالا هیچ خبری از نت نیست و کسب‌وکار من به یک دهم تقلیل پیدا کرده است.»
امّا "شهروند" با دید دیگری به این ماجرا پرداخته و نوشته است: «مسئولان باید مشکلات مردم را درک کنند. درآمد ما همان است اما قیمت‌ها هر روز بالا می‌رود... از بحث کردن با راننده تاکسی، سوپری و گوشت فروش و بقیه خسته شده‌ام. چقدر دیگر باید بحث کنم؟ اینها مشکل است دیگر، دخل و خرج با هم نمی‌خواند... یک منبع درآمد هم داشتیم به اسم نت که بر روی اپراتورها برای ما قطع شده و هیچکس هم جوابگو نیست. مانند بچه‌های یتیم شده‌ایم...»
کاربری با نام "خسته" گفته است: «دیروز خبر گذاشتید که اینترنت تهران و کلانشهرها تا دقایقی دیگر وصل می‌شود ولی اصفهان هیچ خبری نیست. خسته شدم از این امید واهی... امیدوار می‌شوم و بعد از آن بدتر سرخورده. تا حالا هزارویک مطلب را می‌خواستم سرچ (جستجو) کنم که نشده، رزومه باید ایمیل می‌کردم نشده، ارتباطم با دوستم که ایران نیست در حد یک روز در میان و تماس تلفنی یک دقیقه‌ای شده و این کوتاه حرف زدن شرایط را برای هر دوی ما استرس‌زا کرده و در نهایت چیزی بدتر از این نیست که تاریخ دقیقی برای اتصال اینترنت مشخص نشده است.»
شخصی به نام میم" نوشته است: "من یک خبرنگار حوزه موسیقی هستم که وظیفه‌ام پوششِ کنسرت‌های شهر خودم و شهرهای اطراف است، متاسفانه یک هفته است که مهم‌ترین گزارشِ دوران کاریم و عکس‌هایی که خیلی برایم مهم بود را به خاطر قطع بودن اینترنت نتوانستم به سردبیر برسانم و الان ارزش گزارشم از بین رفته است! همه که اینترنتِ خانگی ندارند... اصلا چه فرقی دارد؟» و "ایرانی" از تعطیل شدن کار و زندگی‌اش نوشته است، برای نمونه اینکه نتوانسته خلافی ماشین خود را به روش اینترنتی پرداخت کند و در انتقال کارت به کارت هم ناموفق بوده و از طریق برنامه‌های پرداخت مثل آپ (آسان پرداخت) نیز به جایی نرسیده است و خواسته بیشتر به فکر مردم باشند.
حتی نان برای خوردن هم نداریم!...
از این دست اظهارنظرها فراوان بوده تا جایی که یکی از شهروندان کرمانشاهی به این نتیجه رسیده که مردم دیارش فراموش شده‌اند. او نوشته «ما کرمانشاهیم... فراموش شدیم...» یکی از مخاطبان با عنوان انتخابی "کی جواب ۱۰ روز کار نکردن ما رو میده؟" گفته است: «کرج هنوز نه اینترنت خانگی، نه ایرانسل، نه همراه اول، هیچکدام وصل نشده، اگر هم جایی وصل شده برای مردم عادی نیست! من یک پیج اینستاگرام زیورآلات داشتم که کمک خرج خانه و قسط‌های بانکی‌ام بود، به دلیل توقف فعالیت این ماه نمی‌توانیم قسط بدهیم، و حتی نان برای خوردن هم نداریم!...»
"رضا" نوشته است: «ما در کرمانشاه نه اینترنت همراه داریم، نه ثابت... لطفا یک نفر توضیح بدهد چرا. ضربه‌ای که به کسب‌وکار ما می‌خورد را چه کسی می‌خواهد جبران کند؟... با این کارها اعتماد به کسب‌وکارهای آنلاین به شدت کمرنگ می‌شود، بعد هم از تروریسم اقتصادی صحبت می‌شود!»
یکی از مخاطبان ایسنا با نام "مینا" گفته «اینترنت اصفهان، شهر به این بزرگی با این‌همه جمعیت و شرکت فعال هنوز وصل نیست. من که کارم بعد از سه سال زحمت، یک هفته‌ای روی هوا معلق شده. ایسنا لطفا پیگیر اینترنت شهرهای وصل نشده مثل اصفهان باشید...» و کاربر دیگری هم با اعلام نارضایتی خود نوشته «به همه آن‌هایی که اینترنت را قطع کردند تبریک میگویم. دست‌شان درد نکند... کارفرمای من تماس گرفت و گفت اگر وضعیت اینترنت به همین شکل پیش برود، تصمیم دارم یک نفر که منزلش به محل کار نزدیک‌تر است را استخدام کنم و من هم دیگر نمی‌توانم دورکاری کنم... می‌دانید این حرف چه رنج و عذاب بزرگی به روح و جسم من وارد کرد؟ آفرین... همین‌طور به قطع کردن اینترنت ادامه بدهید، جواب خرج زندگی و دوا و درمان مادرم و اجاره‌خانه ما را هم بدهید...»
باید بتوانیم با دنیا در ارتباط باشیم
صاحب یک بازرگانی نوشته است: «ما یک شرکت بازرگانی هستیم که برای معاملاتمان هر روز به برقراری تماس اینترنتی و ارتباط با طرف‌های خارجی نیاز داریم. در هفته گذشته عملا شرکت ما تعطیل بود و تمام قراردادهایمان دچار تعلیق شده و قطعا مشتریان خوبمان شدیدا از ما عصبانی هستند. این شرایط قطعی اینترنت در حال حاضر حداقل روزانه کار و درآمد و روزی ۴۰ نفر در شرکت ما را به صورت مستقیم مختل کرده است.»
"امیر" نیز در واکنش به مطرح کردن برخی از کاربردهای اینترنت و مشکلاتی که متعاقب قطع شدن آن به وجود آمده است، اظهار کرده: «اینها که تنها کاربردهای اینترنت نیست. مهم‌ترین قضیه این است که ما باید بتوانیم با دنیا در ارتباط باشیم، با سایت‌های مختلف خارجی... مثلا همه برنامه‌نویس‌ها باید با آخرین کدهای به روزشده دنیا درگیر باشند و با برنامه نویس‌های دیگر در ارتباط باشند تا بتوانند کار و فعالیتشان را انجام دهند و بدون اینترنت عملا نمی‌توانند کاری از پیش ببرند.»
بدون اینترنت سرگردان و بی‌درآمد می‌مانند!
کاربری به نام "فرشاد" خواهش کرده که این پیام را منتشر کنیم، او در ادامه نوشته است: «خدایی مثل اینکه ما جز ایران نیستیم، بیکارترین استان کشور! از اینترنت هم محروم باشد که دیگر!! کرمانشاه مظلوم را دریابید! نزدیک ۲۰ شهرستان دارد که همه اتصال اینترنتشان قطع است. دو سال از زلزله کرمانشاه می‌گذرد و مردم هنوز در چادر هستند، این واقعا ناامید کننده است.» و "علی" با بیان اینکه کاری به سیاست ندارد، گفته: «صفحه‌ای داشتم که روزانه سفارش می‌گرفتم و ماهیانه ۲ یا ۳ میلیون تومان از آن درآمد داشتم الان هیچ هیچ هیچ... چه کسی می‌خواهد این ضرر را جبران کند؟ تا کی؟...»
"امیر" از اهواز با اشاره به اینکه تمام درآمدش از راه اینترنت است، ادامه داد: «چرا کسی صدای ما را نمی‌شنود؟ به خدا کار و زندگی داریم، من کل درامدم از راه اینترنت و اینستا بود نه فقط من، هر کسی که شغلش وابسته به اینترنت است. به خدا خسته شدیم...» غیر از امیر بسیاری از جوانان، کارآفرین یا غیر از آن که چون راه دیگری نداشته‌اند به کسب و کار آنلاین پناه آورده و چنین وضعیتی داشته‌اند و بدون اینترنت سرگردان و بی‌درآمد می‌مانند.
مخاطبی که نام خود را "developer" گذاشته، نوشته است: «در سنندج هم اینترنت خانگی و سیم کارت قطع است. لطفا زودتر وصل کنید، من یک برنامه نویسم و منابع اصلی کارم انگلیسی است. این چند وقت از کار و زندگی افتاده‌ایم.» و دیگر کاربر وابسته به اینترنت از استثنا کردن شهرها گلایه کرده است و گفته: «با هزار زحمت پروژه آنلاین می‌گیریم و بعد با یک تصمیم از بین می‌رود.»
"۹ روز شد و هنوز منتظر وصل شدن اینترنت.." گفته است: «سلام. امروز سوم آذرماه و ۹ روز بی اینترنتی... لطفا پبگیری کنید، آخر ما تا کی باید منتظر باشیم.. گناه ما که اینترنت خانگی نداریم چیست؟ لطفا مدت زمان قطعی و تاریخ اتصال را اعلام کنید تا این‌همه منتظر نباشیم.» و "اینترنت همراه!!!" نیز خواستار پیگیری وضعیت نت همراه و تعیین تکلیف کسانی که نت خانگی ندارند شده است. "سام" دانشجویی از شهر ماکو است که برای امتحان سه شنبه خود (۵ آذر) دچار مشکل شده و خواستار رفع مشکل قطعی مکرر اینترنت خانگی و رسیدگی به موضوع اینترنت همراه شده است.
خانمی به نام "مهتاب" با بیان اینکه روزی او وابسته به اینترنت و کار و فروش محصولاتش در شبکه های اجتماعی است، نوشته: «واقعا پیش خودشان چه فکری می‌کنند! اصلا برایشان مهم نیست که یک زن کارآفرین که با کلی از جیب خوردن توانسته یک پیج (صفحه مجازی) را یک ساله کرده و راه درآمدش از اینستاگرام و با شغل کوچکش است، چطور به خودتان اجازه می‌دهید راحت همه چیز را از او بگیرید؟ آیا این حق الناس نیست؟! آیا خدا ببخشد، بنده‌اش هم باید ببخشد؟»
"حق شهروندی" اظهار کرده «امروز برای داشتن اینترنت حتما لازم نیست دانشجو یا کاسب مجازی باشی این یک حق طبیعی و شهروندی ماست.» و "ضرر کرده" نوشته «با وجود شرایط مالی بد، مودم ایرانسلم را دور می‌اندازم و ADSL می‌خرم...» دانش آموزی به نام "علی" نیز خواهش کرده اینترنت های همراه وصل شود و نوشته: «الان اینترنت مخابرات وصل شده اما کسانی که مودم وای‌فای ایرانسل و یا اینترنت همراه دارند باید چکاار کنند... من خودم دانش آموز کنکوری‌ام. تمام جزوه‌ها و کتاب‌های دیجیتالیم در برنامه تلگرام بود و با قطع شدن اینترنت دیگر به آنها دسترسی ندارم. شما بگویید ما باید چکار کنیم...» و جوان دیگری کوتاه نوشته است «و چه زود بنزین فراموش شد و تیترها اینترنت شد!!»
نمی‌توانیم به دوران صد سال پیش برگردیم
این نظرات و گلایه ها و حتی بی قراری‌ها برای اتصال مجدد نشان از این دارد که افراد زیادی از اینترنت روزی می خورند. علی اکبر قاضی‌زاده ـاستاد روزنامه‌نگاریـ در گفت‌وگویی با ایسنا درباره‌ی موضوع «قطع اینترنت» و پیامدهای منفی و در عین حال مثبت آن گفت‌وگو کرده است، او نظر متفاوتی دارد.
این روزنامه‌نگار باسابقه می‌گوید: «با فناوری نمی‌شود جنگید و آن را حذف کرد. موقت می‌شود تعلیق کرد اما اصلا به صلاح جامعه نیست. نیاز مردم به آگاهی داشتن است؛ البته آن بخشی که جلوی شلخته کاری‌ها را می‌گیرد، جای خوشحالی است ولی واقعیت این است که وقتی ما با تکنولوژی خو می‌گیریم، دیگر نمی‌توانیم به دوران صد سال پیش برگردیم.
وی ادامه داد: «من فکر می‌کنم قطع شدن اینترنت خیلی برای مردم حیف است؛ به ویژه برای جوان‌ترها که با کامپیوتر و در فضای مجازی زندگی می‌کنند؛ البته آن بخشی که جلوی شلخته کاری‌ها را می‌گیرد، جای خوشحالی است ولی واقعیت این است که وقتی ما با تکنولوژی خو می‌گیریم، دیگر نمی‌توانیم به دورانی برگردیم که تلویزیون نیست. دیگر سخت است برگردید به دورانی که از رادیو نمی‌شود خبر گرفت.»
این استاد روزنامه‌نگاری در پایان تاکید کرده است: «با فناوری نمی‌شود جنگید و آن را حذف کرد. موقت می‌شود تعلیق کرد اما اصلا به صلاح جامعه نیست. نیاز مردم به آگاهی داشتن است. فرصت خوبی است که رسانه‌ها به دنبال خبر باشند. آن‌طور که دنیا دنبال آگاهی است.»
صدای پای اینترنت ملّی...
حال پس از تمام این فراز و نشیب‌ها صدای گام‌های اینترنت ملّی می آید... موضوعی که از مدت‌ها پیش درباره آن بحث و گفت‌وگو شده و مطالبی هم در این باب مطرح می‌شد و امروز پس از این محدودسازی و سپس مسدودسازی اینترنت دوباره قد علم کرده است. این در حالی است که محدودیت‌های اینترنتی رفته رفته در حال برداشته شدن بوده و شورای امنیت طی ارزیابی‌های مجدد خود رای به برای اتصال اینترنت در برخی استان‌ها را صادر کرده است.
باید دید پس از تمام این اتفاقات و با وجود موارد رضایت و یا نارضایتی‌های موجود از وضعیت اخیر باز هم باید برای اجرای کامل طرح اینترنت ملّی آماده باشیم و یا اینکه اصلا نمی‌توانیم بر روی اینترنت و خودکفایی در این حوزه حساب کنیم.
انتهای پیام