یک هفته پس از افزایش قیمت بنزین، در حالی که نگرانی‌ها درخصوص افزایش هزینه‌های روزمره مردم نسبت به روزهای اول به ظاهر کمی کاهش پیدا کرده با گشتی در بازار و گفت‌وگو با بارفروشان، مغازه‌داران، رانندگان و خریداران نظر آنان نسبت به تاثیر افزایش قیمت بنزین در سایر کالاها با تردید بیشتری همراه شده است، برخی این مساله را در افزایش قیمت سایر اقلام بی‌تاثیر و بی‌ربط و برخی برای آن سهمی جزئی قائل‌اند.
البته درباره نقش، تاثیر مستقیم، غیرمستقیم و اثرات روانی افزایش قیمت بنزین در کالاهای اساسی و میزان نرخ تورم میان فعالان و تحلیل‌گران اقتصادی وحدت نظر وجود ندارد و این موضوع در کف بازار و میان اقشار مختلف مردم نیز قابل مشاهده است.
میدان بار مشهد؛ دوشنبه ساعت 8 صبح
چند دقیقه‌ای صبر می‌کنیم تا یکی از غرفه‌داران بار یکی از مغازه‌داران را تحویل بدهد، از او درباره نوسان قیمت‌ها، چند روز بعد از گرانی بنزین می‌پرسیم که اینگونه پاسخ می‌دهد؛
«قیمت گوجه فرنگی تا چند روز قبل 4500 تا 5500 تومان بود اما الان به یکباره 9 هزار تومان شده است، البته گرانی گوجه خیلی ربطی به بنزین دارد، الان فصل گوجه نیست، گوجه‌های با قیمت پایین‌تر هم گوجه انباری است، یعنی گوجه‌ای که در انبار مانده تا برسد و قیمت آن با گوجه از بوته چیده شده تفاوت زیادی دارد.»
این غرفه‌دار معتقد است که هویج، شلغم و سیب‌زمینی بعد از گرانی بنزین دچار افزایش و حتی سیب‌زمینی هزار تومان تفاوت قیمت پیدا کرده است.
اما فروشنده دیگری که به گفته خودش 15 سال است در میدان تره‌بار مشهد غرفه‌دار است بیشتر از گرانی بنزین به کاهش قدرت خرید مردم اشاره می‌کند و می‌گوید: من غرفه‌دار نباید در روز 20 سبد گوجه فرنگی بفروشم، در گذشته فروش روزانه ما به دو تن هم می‌رسید و هر مغازه‌دار از ما 20 سبد گوجه می‌خرید در حالی که الان برخی مغازه‌داران بیشتر از یک سبد گوجه نمی‌خرند.
غرفه‌دار دیگری اما در در آن طرف میدان با صدای بلند ما را به سمت خودش فرامی‌خواند و می‌گوید «قیمت میوه ربطی به بنزین ندارد، بارهای شمالی بیشتر گران شده و آن هم به خاطر آب و هواست، برخی میوه‌ها در هر کیلو ۲۰۰ یا۳۰۰ تومان تفاوت قیمت پیدا کرده که آن هم به این خاطر است که وقتی باران یا نم باران باشد کشاورز نمی‌تواند محصول را از روی زمین جمع کند، البته مساله دیگری که در این بین همواره مطرح بوده بحث عرضه و تقاضا است، برخی از کشاورزان محصول را انبار می‌کنند تا بلکه گران‌تر شود.»
او با اشاره به اینکه «بدترین گوجه‌ها را بهترین کارخانه‌های رب از ما می‌خرند،» اضافه کرد: در همین غرفه ما گوجه‌های سالم را از گوجه‌های ناسالم جدا می‌کنیم، فروش گوجه درجه یک در بازار از کیلویی 9 هزار تومان شروع می‌شود در حالی که اینجا هنگام تفکیک، یکی از بهترین کارخانه‌های رب‌گوجه مشهد گوجه‌های ناسالم را کیلویی ۴۸۰ تومان از ما می‌خرند و با این گوجه‌ها رب تهیه می‌کنند.
فروش دیگری نیز می‌گفت دلیل افزایش بالای قیمت گوجه صادرات این کالا به افغانستان و پاکستان است.
در همین حین سراغ راننده‌ای رفتیم که در حال خالی کردن بار وانتش بود، از او پرسیدیم قیمت کرایه‌ها چه‌قدر نسبت به گذشته تفاوت پیدا کرده که گفت: باری که قبلا کرایه آن 50 هزار تومان بود الان 60 تا 65 هزار تومان شده است، در هر سرویس ۱۵ یا 10 هزار تومان افزایش قیمت داشتیم اما جبران هزینه‌های زندگی‌مان را نمی‌کند.
اما گروهی از رانندگان که یک جا جمع شده بودند و در هوای سرد با گرفتن لیوان‌های چایشان دست‌هایشان را گرم می‌کردند وقتی متوجه حضور ما در میدان بار شدند خودشان به طرف‌مان آمدند، یکی از آنها گفت: «بار کشی در میدان فایده ندارد، به استهلاک ماشین نمی‌ارزد، ما هم خیلی به قیمت کرایه‌هایمان نتوانستیم اضافه کنیم چون بار نیست، بیکاریم، اکثر ما بیکار مانده‌ایم، ما نه یارانه اول را می‌خواهیم نه این دومی را، فقط قیمت‌ها پایین بیاید، بنزین ارزان شود، از وقتی اعلام کردند بنزین گران شده، بعضی از میوه ها همین طور سرخود قیمت آن بالا رفت، مثلا نارنگی، قیمت آن کیلویی 2000 تا 2500 بود اما الان آن را کیلویی 4000 تا 4500 تومان می‌فروشند، صیفی جات هم همین طور، شب میلاد پیامبر نباید این کار را با مردم می‌کردند.»
همین‌طور که صدای این راننده که پیرمردی از روستاهای قائن بود بلندتر می‌شد هیاهوهای اطراف میدان کمتر می‌شد، جمعیت زیادی که اکثر آنها راننده یا کارگر میدان بودند اطرافمان جمع شدند و همه آنها به علامت تایید صحبت‌های این راننده، سرهایشان را تکان می‌دادند.
او با اشاره به اینکه من از روستایی هستم که ۴۲ شهید دارد و خودم برادر ۲ شهید هستم، گفت: «ما اگر شهید دادیم و الان اعتراضی داریم آمریکایی، منافق و آشوبگر نیستیم، چرا مردم باید اینگونه تحت فشار قرار بگیرند، اصلا بیایند من را در کیسه‌گونی کنند و ببرند اما حداقل حرف‌هایمان را بشنوند، شب ولادت حضرت رسول(ص)، پیامبر مهربانی نباید اینگونه کام مردم تلخ می‌شد.»
این پیرمرد راننده که نسبت به گرانی بنزین به شدت معترض بود، در پایان گفت «حقوق‌تان حرام است اگر حرفهای ما را ننویسید و صدای ما را به گوش مسوولین نرسانید، والسلام.»
همین که حرفهای این راننده تمام شد و جمعیت کمی متفرق شد، کارگر دیگری به سمت ما آمد و گفت « در بازار اصلا نظارتی وجود ندارد، شما به غرفه‌های مختلف سر بزنید و ببینید هرکدام با هر قیمتی که دلشان می‌خواهد میوه‌ها را می‌فروشند، به ما کارگران هم هرچه‌قدر دلشان می‌خواهد حقوق می‌دهند ما هم نمی‌توانیم اعتراضی کنیم چون بیکار می‌مانیم.»
کم کم از میدان بار به سمت مصلی که مرکز فروش عمده خواروبار است حرکت کردیم.
مصلی، ساعت 10:30 صبح
در بازار مصلی مشهد که مرکز عمده فروشی خوار و بار است، با برخی از فروشندگان گفت‌وگو کردیم که آنان بیشتر افزایش قیمت بنزین بر محدود شدن قدرت خرید مردم تاکید می‌کردند، در همین راستا یکی از فروشندگان گفت: «مشکل الان بنزین نیست، خیلی وقت است که قدرت خرید مردم کاهش چشمگیری داشته و برخی کالاها رسما از سبد خرید خانوارها حذف شده است، دلسترهای آن قفسه را ببینید، تاریخ مصرف همه آنها گذشته است چون فروشمان به میزان چشمگیری کاهش داشته است.»
فروشنده دیگری در همین رابطه اظهار کرد: بنزین در اقلامی که ما می‌فروشیم تاثیری نداشته است، چون هر روز خرید داریم فعلا با همان قیمت تحویل می‌گیریم، در مساله حمل و نقل هم چون بارهای ما اکثرا با ماشین‌های سنگین می‌رسد و سوخت آنها گازوئیل است تاثیری نداشته است، البته راننده‌های وانت که قبلا بار را به شهرستان‌ها می‌بردند الان می‌گویند برایمان نمی‌صرفد و برخی از آنها بارهای شهرستان را نمی‌برند.
در ادامه بازدید از بازار مصلی با غلامحسین نیکنام، معاون اتحادیه بنکداران مشهد گفت‌وگو کردیم، او نیز با تاکید بر این نکته که افزایش قیمت بنزین تاثیری بر اجناسی که ما اینجا می‌آوریم ندارد، گفت: اینجا اکثر بارها با ماشین‌های سنگین می‌آید، برخی بی انصافی می‌کنند، مساله افزایش قیمت بنزین حداقل تا الان روی اجناس تاثیری نذاشته است حتی نان نیز به دلیل مسائل مربوط به تهیه و تامین آرد قبل از گرانی بنزین دچار افزایش قیمت شده بود.
وی همچنین تاکید کرد: یک وانت دو و نیم تن بار می‌گیرد، اگر راننده وانت 50 هزار تومان بر کرایه‌اش اضافه کند بر دو تن و نیم بار کیلویی 200 ریال تاثیر می‌گذارد که این مقدار چشمگیری نیست، در نتیجه اگر افزایش قیمتی بیش از 2 درصد روی کالاها به دلیل گرانی بنزین صورت گیرد بی‌انصافی و خلاف واقع است.
معاون اتحادیه بنکداران مشهد همچنین اضافه کرد: گرانی بنزین به گرانی جنس و مواد غذایی ربطی ندارد، نوسان قیمت در کالاها مربوط به عرضه و تقاضا است که به نظر من رسانه‌ها می‌توانند در این راستا نقش موثری ایفا و این فرهنگ‌سازی را ایجاد کنند که مردم خریدهایشان را روزانه انجام دهند و و کالا را در خانه‌هایشان دپو نکنند.
برداشت اولیه از بازارهای عمده‌فروشی گویای این است که افزایش قیمت بنزین تاثیر مشهودی در قیمت کالاهای اساسی مردم نگذاشته است و به نظر می‌رسد عوامل مختلفی می‌تواند موجب تدوام این وضعیت و ثبات بازار باشد.
در این وضعیت نظارت مستمر و برخورد قاطع با سوءاستفاده‌کنندگان، همراهی مردم با خرید به اندازه نیاز و تبدیل نکردن منازل به انبارهای کوچک کالا، به قاعده انصاف رفتار کردن بازاریان و عمده‌فروشان با مردم و از همه مهمتر جلوگیری از ایجاد شوک‌های روانی در بازار با تصمیم‌گیری‌های آنی و نسنجیده مسوولین می‌تواند آرامش بازار و مردم را حفظ کند.
انتهای پیام