چرا زلزله شدید میانه تلفات زیادی به بار نیاورد؟

استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله و مهندسی زلزله گفت: وقوع زمین‌لرزه در محدوده ای روستایی و ژرفای نسبتا زیاد آن موجب شده تا خسارت‌ها و تلفات این زمین لرزه که بزرگای آن در حد یک زمین لرزه شدید بوده است، نسبتا محدود باشد.

دکتر مهدی زارع در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: زمین لرزه با بزرگای 5.9 ساعت 2:17 بامداد جمعه 17 آبان در محدوده روستای ترک در 25 کیلومتری شمال میانه را به لرزه درآورد. زلزله شمال میانه تا ساعت 11:20 صبح جمعه  7 پس لرزه با بزرگای بیش از 3.5 داشته است که بزرگترین آنها با بزرگای 4.3 در ساعت 3:02 بامداد روی داده است.

وی با اشاره به مشخصات زمین شناسی محل رخ داد زلزله بیان کرد: گسل شاخص در این منطقه گسلی فعال با راستای شمال شرق - جنوب غرب است که به عنوان گسل بزقوش - گرمرود شناخته می‌شود. سازوکار این زلزله، امتداد لغز و گسل مسبب با شیبی به سوی شمال‌غرب و ژرفای آن حدود 18 کیلومتر برآورد شده است.

زارع تصریح کرد: سازوکار گسله امتداد لغز چپگرد و با مولفه فشاری است و به احتمال وقوع زمین‌لرزه در محدوده‌ای روستایی و ژرفای نسبتا زیاد آن موجب شده تا خسارت‌ها و تلفات این زمین لرزه که بزرگای آن در حد یک زمین لرزه شدید بوده است، نسبتا محدود باشد.

او  همچنین از احتمال آزاد شدن تدریجی انرژی موجود در بافت زمین محل رخداد زلزله میانه و وقوع لرزه های بزرگتر خبر داده است.

وی ادامه داد:  این روند گسله در انتهای خود به سامانه گسلی تبریز – زنجان می‌رسد. ساز و کار غالب گسل‌های با روند شمال شرق – جنوب غرب در منطقه مذبور امتداد لغز چپگرد  و سازو کار غالب گسلش در پهنه تبریز-زنجان و به ویژه گسل شمال تبریز امتدادد لغز راستگرد است.

زارع یادآور شد:  زلزله های تاریخی در این پهنه شامل زلزله های 1844 و 1879 در قرن نوزدهم در زمان قاجاریه و مهمترین اتفاق قبلی زلزله 10 اسفند 1375 (28فوریه 1997) زدر منطقه گلستان اردبیل با بزرگای 6.0 است که در شمال پهنه کانونی همین زلزله 17-8-98 با بزرگای 5.9 رخ داده است.

بیت اللهی، مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با تاکید بر اینکه این زمین لرزه با پس‌لرزه‌های متعدد بالای ۴ همراه بوده است به خبرنگار ایسنا گفته، این پس‌لرزه‌ها در روزهای آینده نیز ادامه خواهد داشت و توصیه می‌شود مردم منطقه از تردد در اطراف ساختمان‌های آسیب دیده به ویژه در اطراف ساختمان‌های خشت و گلی تا رسیدن منطقه به آرامش خودداری کنند.

وی با اشاره به رخداد زمین‌لرزه‌های متعدد در مناطقی چون جزیره ابوموسی استان و رویدر استان هرمزگان و دیگر زلزله‌ها در غرب و جنوب غرب کشور در هفته‌های اخیر، افزود: این زمین‌لرزه‌ها نشان می‌دهد که کل گسترده سرزمینی ایران در تنش موثری قرار گرفته است و این رخدادهای طبیعی ناشی از تنش‌های عمومی کشور می‌شود.

دبیر کارگروه مخاطرات ملی پاسخ به این سوال که بر اثر زلزله بامداد امروز میانه آذربایجان شرقی انرژی زمین تخلیه شده آیا یک اظهار نظر علمی است یا خیر با تاکید بر اینکه بر اساس داده‌های موجود چنین اظهار نظری در خصوص زلزله‌های منطقه زودهنگام است، توضیح داد: احتمال می‌رود که در روزهای آینده زلزله‌های دیگری در این منطقه رخ دهد و چنین وضعیتی را می‌توان در زلزله‌های "رویدر" استان هرمزگان مشاهده کرد.

وی اضافه کرد: پس از یک زلزله ۵.۲ و چندین پس‌لرزه در ۲۷ مهرماه در رویدر استان هرمزگان زلزله دیگری با بزرگای ۵.۹ در این منطقه رخ داد از این رو اظهار نظر کردن درباره اینکه انرژی زمین تخلیه شده است زودهنگام به نظر می‌رسد.

به گزارش ایسنا، بامداد امروز زلزله‌ای ۵.۹ ریشتری در استان آذربایجان شرقی رخ داد که طی هفت ساعت، بیش از ۴۰ پس‌لرزه این منطقه را لرزاند. کارشناسان می‌گویند فلات آذربایجان شرقی چهار گسل مهم و بزرگ دارد و این منطقه کانون مخرب‌ترین زلزله‌های تاریخی ایران بوده است.

 استان‌های آذربایجان شرقی و اردبیل از نظر موقعیت تکتونیکی، در شرق دریاچه ارومیه با ارتفاع متوسط بیش از دو هزار متر از سطح این دریاچه، یک فلات را تشکیل می‌­دهند که به آن "فلات آذربایجان­ شرقی" می­‌گویند. بنا بر گفته کارشناسان، این فلات چهار گسل مهم و بزرگ دارد.

در بخش شمال این فلات،  گسل "ارس"، در شرق  گسل "آستارا- اردبیل"، در جنوب و غرب گسل "تبریز "و در جنوب و جنوب­ شرق  گسل "فیروزآباد" یا "گسل میانه- اردبیل" وجود دارد.

زلزله‌شناسان می‌گویند این گسل‌های فعال، جوان و زلزله‌زا هستند.  کارشناسان زلزله می‌گویند گسل تبریز به حکایت تاریخ، لرزه‌خیزترین گسل در استان است. این گسل از جنوب شهر زنجان تا نزدیکی خوی و به عقیده برخی تا کشور ترکیه امتداد دارد و شواهد حاکی از تقسیم گسل تبریز به سه پاره یا "segment" در استان  آذربایجان‌شرقی و استان‌های مجاور آن به خصوص آذربایجان‌غربی است.

در طول تاریخ زلزله‌های زیادی مرتبط با گسل شمال تبریز و شاخه‌های فرعی آن اتفاق افتاده و زمین‌شناسان حدود ۱۰ زمین لرزه شدید را که در سال‌های ۸۵۸، ۱۰۴۲، ۱۲۷۳، ۱۳۰۴، ۱۴۴۰، ۱۶۴۱، ۱۷۱۷، ۱۷۲۱، ۱۷۸۰ و ۱۷۸۶ میلادی در شهر تبریز رخ داده‌ است، به فعالیت گسل شمال تبریز نسبت داده‌اند که بزرگای آن ‌ها بیش از شش و نیم تا هفت ریشتر تخمین زده شده است.

تحقیقاتی که در سال ۱۳۹۴ توسط برخی از زلزله‌شناسان انجام شده دوره بازگشت زمین لرزه‌های سه پاره‌ی عنوان شده در گسل تبریز و همچنین آهنگ رویداد سالیانه زلزله بررسی شده است. محققان می‌گویند احتمال وقوع زمین لرزه‌هایی با بزرگای شش ریشتر هر ۳۰۰ سال یک بار و زلزله‌های بالای هفت ریشتر بیش از ۷۰۰ سال برآورد شده است.

مدیرپیشین  سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدی شمال غرب کشور در سال ۹۱ گفته بود گسل تبریز، خطرناک ترین گسل ایران است  و محققان درباره زلزله بزرگی که در شهر تبریز امکان وقوع دارد هشدار داده‌اند.
 

انتهای پیام

  • جمعه/ ۱۷ آبان ۱۳۹۸ / ۱۴:۱۴
  • دسته‌بندی: آذربایجان شرقی
  • کد خبر: 98081709946
  • خبرنگار :

برچسب‌ها