جعفر مروارید در گفت‌وگو با ایسنا و در حاشیه «بیست‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب مشهد» در خصوص روند برگزاری و شرایط این نمایشگاه و میزان استقبال از آن، اظهار کرد: بیست‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب مشهد با شعار «کتاب؛ پیشران مثلث توسعه اقتصادی و فرهنگی» آغاز به کار کرد و این شعار به این جهت انتخاب شده که با توجه به برنامه جامع استاندار فرهیخته خراسان که مثلث توسعه اقتصادی و فرهنگی است و هم‌اکنون در حال اجرا است، همبستگی‌ای در فضای اقتصادی برای رونق تولید و حمایت از کسب و کارهای خُرد فراهم آمده که این همبستگی را در فضای فرهنگی نیز لازم داریم.
وی ادامه داد: همچنین برای توسعه اقتصادی متوازن، ما نیازمند توسعه فرهنگی متوازن نیز هستیم و اقتصاد در یک بستر فرهنگی متعالی و متوازن رشد می‌کند؛ به همین دلیل کتاب بهترین ابزار رسانه برای انتقال تجارب فرهنگی است و کتاب می‌تواند گفتمان‌سازی اقتصادی را محقق کند. رونق تولید در زمینه کتاب به این معناست که اقتصاد کتاب و اقتصاد فرهنگ هم مورد تاکید بوده و همه این مسائل باعث شده که شعار امسال با این نگاه انتخاب شود.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی تصریح کرد: در نمایشگاه امسال، 720 ناشر داخلی غرفه دارند، همچنین ناشران بین‌المللی هم حضور دارند. 11 نشر دیجیتال در نمایشگاه داریم و مجموعاً 1000 غرفه در خدمت مجاوران و زائران در 20 هزار متر فضای مسقف در 10 سالن نمایشگاهی است.
مروارید در مورد برنامه‌های ویژه امسال در نمایشگاه کتاب، خاطرنشان کرد: «باغ کتاب» -به عنوان یک برنامه نشاط فرهنگی برای کودکان و نوجوانان-، بیان میراث فرهنگی گذشتگان، شاهنامه‌خوانی، نقالی‌خوانی و ارائه نمایشنامه‌هایی با موضوع کتاب و کودک از جمله این برنامه‌هاست. با این نگاه که آموزش و پرورش و کودکان و نوجوانان ما آینده ایران اسلامی را می‌سازند، اگر سرانه مطالعه تبدیل به فرهنگ عمومی شود، ما می‌توانیم به آینده درخشان امیدوار باشیم و میراثی که به دست ما رسیده را به خوبی برای کودکان، جوانان و نوجوانان صورت‌بندی زیبایی‌شناسانه داشته باشیم.
وی افزود: در کنار باغ کتاب، سرای اهل قلم به عنوان یک برنامه نخبگانی با حضور دانشگاه‌های خراسان، حوزه علمیه و نخبگان برگزار می‌شود. مجموعاً 90 رویداد برای هفت شب برنامه‌ریزی شده، رونمایی‌های کتاب، کرسی‌های نقد و نظریه‌پردازی، گفت‌وگوی مؤلفان، مخاطبان و مردم و نشست‌های ویژه‌ای هم برای گام دوم انقلاب، بحث جوانان، تاثیرگذاری آن‌ها بر فضای ایران اسلامی و بحث مثلث توسعه اقتصادی و فرهنگی هم در فضای نشست سرای اهل قلم برگزار شده است.
نمایشگاه کتاب یک کلان‌رویداد فرهنگی است
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در خصوص میزان موفقیت نمایشگاه امسال در زمینه حضور انتشارات معتبر به‌عنوان یک دغدغه مطرح و ارائه آماری از حضور انتشارات بزرگ و معتبر که می‌توانند فضای متفاوتی را نسبت‌به فضای عمومی شهر در نمایشگاه ایجاد کنند، اضافه کرد: نمایشگاه کتاب، در کنار فروش کتاب، یک کلان‌رویداد فرهنگی است، به این معنا که گفت‌وگوهای فرهنگی و گفت‌وگوهای میان‌فرهنگی در یک بستر متمرکز و در طول یک هفته رخ می‌دهد.
مروارید گفت: ما فرهنگ و چرخه کتاب‌گردی، خرید کتاب و کتاب‌خوانی را در این یک هفته تجربه می‌کنیم و شهروندان مشهد آگاهی را تجربه می‌کنند. این یک هفته انگیزه‌ای را ایجاد می‌کند که در طول سال و ماه‌های دیگر سال این‌گونه نیست و با این فرهنگ ما می‌توانیم تجربه، آگاهی و مطالعه را در فضاهای کتاب‌فروشان و پردیس‌های کتاب مشهد داشته باشیم؛ بنابراین نمایشگاه کتاب اگر بتواند سبد کالای فرهنگی را در کنار سبد کالای اقتصادی جزو فرهنگ خرید مردم قرار دهد، به هدف خودش دست پیدا کرده است؛ اما باید اشاره کنم به دلیل این که نگاه ما عموم مردم و پهنه مخاطبان ما، استان خراسان رضوی است و حضور ناشران ملی و بین‌المللی را داریم، سعی کرده‌ایم تمامی سلایق را در دعوت از ناشران رعایت کنیم.
وی عنوان کرد: در نمایشگاه امسال هم ناشران تخصصی و هم ناشران دانشگاهی حضور دارند و به دلیل این‌که ما در ابتدای فصل دانشگاهی و ابتدای ترم اول هستیم، نشرهای تخصصی ویژه فلسفی، تاریخی، روان‌شناسی و ادبیات داستانی، نشرهای کمک‌آموزشی‌های تحصیلی و نشر دیجیتال را داریم؛ لذا نمایشگاه کتاب، نمایشگاه تخصصی صرف نیست و نمایشگاه مردم است و من تعبیر آکادمی عمومی را برای آن می‌پسندم.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی ادامه داد: در مجموع ناشرانی که در نمایشگاه‌های بین‌المللی در ایران و نمایشگاه تهران به طور خاص شرکت می‌کنند، در نمایشگاه مشهد هم حضور دارند. یک‌سری ناشران هم هستند که در هیچ نمایشگاهی در کشور شرکت نمی‌کنند؛ البته ما از این دوستان دعوت به عمل آوردیم اما توفیق پیدا نکردیم تا در خدمتشان باشیم. در عین حال، در جلساتی که در سرای اهل قلم، برگزار می‌کنیم، تازه‌های نشر این ناشران را هم معرفی می‌کنیم تا فرهنگ مطالعه و آشنایی با ایده‌های جدید در فضای نمایشگاه رخ دهد.
نمایشگاه کتاب، بستر فرهنگی در حال رشد است
مروارید با تاکید بر این‌که نمایشگاه امسال با حضور پررنگ دانشگاهیان برگزار شد، تصریح کرد: دانشگاه فردوسی به‌طور ویژه همزمان با هفتادمین سالگرد تاسیس خود، حضور ویژه‌ای در این نمایشگاه داشت. اساتید بسیاری همراه با خانواده‌هایشان حضور داشتند و یکی از ویژگی‌های نمایشگاه امسال، حضور خانواده عموم مردم و متخصصان بود. امیدوارم با فضایی که نشر بین‌الملل و نشرهای تخصصی دارند، بتوانیم گفتمان فرهنگی را توسعه دهیم؛ البته که تا فضای ایده‌آل هنوز فاصله داریم.
وی افزود: ادعا نمی‌کنم نمایشگاه کتاب ایده‌آل است، اما این ادعا را دارم که یک بستر فرهنگی در حال رشد است و می‌تواند با توجه به آسیب‌شناسی‌ها و نظرسنجی‌هایی که ما به دقت در حال انجام آن هستیم، در سال‌های آینده بهتر، کامل‌تر، با رویکردهای جدیدتر و ناظر به فناوری‌های نوین محصولات فرهنگی محقق شود.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در خصوص آمار اعطای بُن به متقاضیان و میزان فروش کلی نمایشگاه، بیان کرد: امسال 20 درصد تخفیف از طریق بُن حاصل می‌شود و یک میلیارد و صدمیلیون تومان بُن در طول این یک هفته فراهم شده است. ناشران هم تخفیفاتی از 10 درصد تا 50 درصد ارائه می‌دهند که حد متوسط تخفیف 20 درصدی را از ناشران داریم؛ بنابراین با قیمت پشت جلد کتاب، 20 درصد بُن و 20 درصد ناشران، تخفیف حدود 40 درصدی را می‌توانیم برای خرید مردم داشته باشیم. ضمن این که تا کنون نصف بُن‌های تدارک‌دیده شده برای نمایشگاه به فروش رسیده است.
مروارید اضافه کرد: در کنار خرید، بخش‌های نشاط اجتماعی، بخش کتاب و فضای متنوعی شامل حضور رسانه‌های شهرستانی و استانی را داریم که نظرات را پوشش می‌دهند و جریان کتاب را معرفی می‌کنند؛ این فضای متنوع به یک بستر مناسب و معتدل در زمینه فروش کتاب کمک می‌کند.
بودجه 225 میلیون تومانی نمایشگاه مشهد در مقابل بودجه 15 میلیارد تومانی نمایشگاه تهران
وی همچنین در زمینه میزان اختصاص اعتبارات برای برگزاری نمایشگاه کتاب مشهد نسبت به نمایشگاه کتاب تهران، عنوان کرد: امسال مسائل و مشکلات اقتصادی و فشار اقتصادی بیشتر از سال گذشته بوده و هزینه‌ها افزایش چشم‌گیری داشته است، در عین حال با توجه به حمایت خود مردم از کتاب و حضور در نمایشگاه، امیدمان به حمایت‌های مردمی در فضای نمایشگاه و توسعه صنعت نشر و چاپ است.
مروارید گفت: بودجه‌ای که امسال برای نمایشگاه کتاب از طریق وزارت ارشاد درنظر گرفته شده بود، بودجه‌ای 225 میلیون تومانی بود که نسبت‌به سال گذشته کاهش چشم‌گیری داشته است؛ البته در نمایشگاه نهادهای متفاوتی هم به ما کمک کردند که از شورای شهر، شهرداری مشهد، آستان قدس و خود موسسه نمایشگاه تشکر می‌کنم، اما فضایی که بر اساس آن کار را شروع کردیم، از جهت اقتصادی فضایی بود که کاملاً دستمان در این زمینه باز نبود. با این وجود، با این نگاه که در مشهدالرضا(ع) و در کنار مضجع شریف امام رضا(ع) کار فرهنگی، کاری است که ادامه پیدا خواهد کرد، مورد حمایت فرهنگی قرار می‌گیرد، مدیون میراث عقلانیت شیعی و میراث امام رضا(ع) است و خود امام رضا(ع) هم یکی از شاخص‌های عقلانیت را طلب‌المعرفه دانستند، فکر می‌کنم حمایت مردمی خیلی بهتر در فضای فرهنگی جواب‌گو باشد.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی با بیان این‌که «نمایشگاه بین‌المللی تهران طبق آمار و گزارش‌هایی که به‌طور رسمی اعلام شده با بودجه 15 میلیارد تومانی برگزار می‌شود»، خاطرنشان کرد: انتظار ما این است که در سال‌های آینده با توجه به پیشکسوتان مؤلف، دانشگاه‌ها و حوزه‌های کهن مشهد و فضای صنعت نشر در خراسان که جزو کهن‌ترین صنایع در خراسان است، ما شاهد رشد بودجه نمایشگاه باشیم، ولی تاکید می‌کنم که حمایت‌های مردمی، رقابت فرهنگی و خلاقیت فرهنگی که در سرشت و تاریخ مشهد وجود دارد، می‌تواند فرهنگ را بالنده و بارور بسازد و نمایشگاه را هم رونق دهد، چنانچه رونق کنونی نیز مدیون همین نگاه‌های مردمی و مبتنی‌بر میراث فرهنگی و معنوی مشهد است.
انتهای پیام