دکتر سیدمحمدعلی تقوی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره علل اعتراضات در کشورهای لبنان و عراق اظهار کرد: دلایل اقتصادی همچون بیکاری و کم‌وکاستی‌های خدمات‌عمومی، عراقی‌ها و لبنانی‌ها را در چند وقت اخیر به خیابان کشیده‌ است. در لایه‌ زیرین علل این اعتراضات باید به شکاف‌های قومیتی و مذهبی موجود نیز اشاره داشت، هرچند که در شعارهای مردمی چنین پیام‌هایی نفوذ نکرده و عمدتا مضامین به مطالبات اقتصادی برمی‌گردد.

وی خاطرنشان کرد: این اعتراضات پدیده‌ی جدیدی به شمار نمی‌رود، همانطور که عراق در چندسال گذشته چنین رویه‌ی معترضانه‌ای را از سر گذرانده است، در لبنان نیز از هنگام بهارعربی شاهد چنین تظاهراتی بوده‌ایم. اما به دلیل تفاوت سرشت دولت‌های وقت لبنان و عراق با مصر و تونس که مبتنی بر استبداد دیرپا بودند، سرنگونی‌شان میسر نشد.

این استاد دانشگاه افزود: ارائه بسته‌های پیشنهادی برای حل معضلات از راهکارهای هر دو دولت بوده اما باید توجه داشت که هر دو حکومت تازه به قدرت رسیده‌اند و از سویی اصلاحات نیز زمان‌بر است و نمی‌توان یک روزه به آن رسید،  انتظار می‌رود تظاهرکنندگان نیز دید واقع بینانه‌ای برای اثرگذاری اقدامات اصلاحی سازنده داشته باشند، ادعای حل مشکلات در یک روز را تنها دیکتاتورها می‌توانند داشته  باشند، در حالی که ما می‌دانیم این ادعا هیچ‌گاه به وقوع نمی‌پیوندد.

تقوی با اشاره به شباهت این اعتراضات با بهار عربی بیان کرد: شروع تظاهرات مردمی در الجزایر از یک‌سال پیش علیه عبدالعزیز بوتفلیقه، رئیس جمهور سابق الجزایر، یا اعتراضات سودان که موجب برکناری عمرالبشیر شد را شاید بتوان وزیدن نسیمی ملایم از جنس بهار عربی خواند. این رویداد یک بهار عربی کامل نیست اما بی شباهت به آن هم نیست. ملت‌های یک منطقه عمدتا از یکدیگر تاثیر می‌پذیرند هنگامی که می‌بینند کشوری که دچار تهدیدات و معضلاتی شبیه به آنان بوده و دست به اعتراض زده ترغیب می‌شوند تا برای احقاق مطالبات‌شان معترض شوند، این تشابه و تاثیرپذیری تنها برای کشورهای عربی نیست و ما در کشورهای آمریکای لاتین نیز شاهد آن هستیم.

وی ادامه داد: این اعتراضات مبتنی بر دغدغه‌های طولانی‌مدت منطقی و بی‌پاسخ است، به طور مثال در الجزایر از سال 1991 که انتخابات برگزار شده ملغی اعلام گردید با فشار مستبدانه بر مردم حکومت شد و وضعیت جامعه روز به روز  بدون آنکه توجهی به خواست مردم شود، بدتر شد، اما در عراق و لبنان قدرت متمرکزی که قصد داشته باشد خود را مستبدانه بر مردم تحمیل کند، وجود ندارد.

استاد علوم سیاسی دانشگاه فردوسی با اشاره به اینکه نقش حزب‌الله را نمی‌توان نادیده انگاشت، گفت: سیدحسن در سخنرانی اخیر خود از هواداران حزب الله خواست تا در تظاهرات شرکت نکنند و این سبب شد بخش زیادی از تظاهرکنندگان عرصه را ترک کنند. وی همچنین خواستار اصلاحات و عدم استعفای دولت حریری شد که امری مسئولانه تلقی می‌شود چرا که مسئولیت سیاسی این نیست که دولت دموکراتیک را وادار به واگذاری قدرت کنیم، در چنین شرایطی حزب الله می‌تواست از این فرصت برای تضعیف دولت حریری استفاده کند اما این اقدام را انجام نداد که تصمیمی منطقی و عاقلانه به شمار می رود.

این استاد دانشگاه افزود: واگذاری صحنه به شرایط نامعلوم و فرار کردن کاملا غیرمسئولانه و غیردموکراتیک است و مساوی با رهاکردن کشور در خلاء سیاسی است که منجر به سوءاستفاده‌های گوناگون نیز خواهد شد و فرصت طلبان از این موقعیت بیشترین استفاده را خواهند داشت، بنابراین استعفا و واگذاری قدرت در تقابل با مسئولیت‌پذیری سیاسی است.

تقوی در خصوص شکل اعتراضات در لبنان اظهار کرد: در بسیاری از کشورهای عربی شکل متعارف اعتراضات، همانگونه است که در لبنان در جریان است با این تفاوت که قشر جلودار در تظاهرات کنونی لبنان، جوانان طبقه متوسط هستند که همین امر موجب ایجاد فضایی با نشاط بیشتر می‌شود و نشان‌دهنده این است که فشار جدی بر طبقات وارد نیست تا اعتراضات را وارد مرحله جدی‌تری کند.

وی گفت: آنچه می‌تواند گره‌گشای این مسئله باشد، تغییر در ساختار دولت است، دولت‌های ائتلافی به سبب اینکه از چند حزب تشکیل می‌شوند و ساختار تناسبی دارند بسیار شکننده هستند. احزاب تشکیل‌دهنده در تصمیم‌گیری ها و سیاست‌گذاری‌ها تیغ یکدیگر را کند می‌کنند و مانع قاطعیت در تصمیم‌گیری و ایجاد یک قوه‌ی مجریه قدرتمند می شوند. اصلاحی که باید در این راستا صورت بگیرد ایجاد ساختاری برای تشکیل دولت‌هایی با حزب واحد و دارای قوه‌ی مجریه قاطع و قوی است.

انتهای پیام