«فقر موزه‌ای» در پایتخت تاریخ و تمدن

بی‌شک موزه‌ها راویان میراث‌فرهنگی هستند و اشیاء تاریخی مسیر فرهنگی یک جامعه را روایت می‌کنند اما به واقع چقدر این موضوع مورد توجه قرار گرفته است؟

به گزارش ایسنا، وقتی مسئولان دیدگاه موزه‌داری دولتی را نفی کرده و به دنبال توسعه موزه‌های خصوصی هستند، زیرساخت‌های لازم را مهیا کرده‌اند؟ آیا دغدغه این موضوع در مدیران میراث فرهنگی هم ایجاد شده است؟ آیا عنوان «فقر موزه‌ای» برازنده پایتخت تاریخ و تمدن است، استانی که در آن همه دایه‌دار توسعه گردشگری هستند این در حالیست که گام نخست همدان در راه‌اندازی مجموعه‌داری خصوصی می‌تواند تراز فرهنگی استان را افزایش دهد. حال در این بین فردی علاقمند اقدام به جمع‌آوری آثار تاریخی کرده و مکانی برای ویترینی کردن مجموعه آثارش در استان خواستار است، حال فرقی نمی‌کند خانه پوستی زاده باشد یا یک مکان دیگر، فقط مکانی باشد که بتوانیم هویت تاریخی شهرمان را در آن حفظ کنیم.

مجموعه‌دار آثار تاریخی هنری با بیان اینکه چند سال است به دنبال ایجاد موزه خصوصی در شهر همدان هستم، گفت: این مهم به علت نبود حمایتهای لازم هنوز محقق نشده همچنین تأسیس موزه خصوصی در شهر همدان اتفاق بزرگ فرهنگی است و با وجود اینکه مسئولان شهرهایی چون اصفهان، تبریز و کاشان خواهان این مجموعه هستند حاضر نیستم این آثار از همدان خارج شود.

علیرضا سهرابی درباره شایعات اصرار بر تأسیس موزه در خانه پوستی‌زاده اظهار کرد: تأسیس موزه در این بنای تاریخی پیشنهاد شهرداری بوده است و هیچ اصراری برای تأسیس موزه در این ملک ندارد و طبق قوانین موجود در سازمان میراث فرهنگی کشور و ماده 55 بند 6 قانون شهرداری، دولت باید در روند کار ورود پیدا کرده و مکان مخصوصی در اختیار مجموعه‌دار قرار دهد.

سهرابی با بیان اینکه مجوز مجموعه‌داری را از نهادهای ذیربط اخذ کرده ام، افزود: 450 اثر را برای بررسی مهر اصالت به اداره کل میراث فرهنگی فرستاده‌ام که 400 شیء تأیید شده و مابقی در حال بررسی هستند، این آثار دارای ارزش فراوانی است که می تواند گردشگران بسیاری را به همدان بکشاند.

اشیاء مجموعه سهرابی به طور قطع دارای ارزش تاریخی است

مسئول امور موزه‌ها و بناهای فرهنگی، تاریخی استان همدان با بیان اینکه یکی از اهداف و سیاستهای وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، حمایت و راه‌اندازی موزه‌های خصوصی در سطح کشور و به تبع آن شهر همدان است، گفت: موزه‌های خصوصی یکی از بهترین فاکتورها برای به نمایش درآوردن اموال فرهنگی، تاریخی و هنری مجموعه‌داران هستند که باعث می شود این آثار از انبار بیرون آمده و به عنوان هویت فرهنگی منطقه در معرض دید قرار گیرند.

مجید جهانگیریان در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: مجموعه‌داران خصوصی می توانند براساس ضوابط و مقررات سازمان مرکزی در قالب مجموعه‌داری و در صورت صلاحدید شخص مجموعه‌دار که دارای مجوز است، برای راه‌اندازی موزه خصوصی اقدام کنند که این امر می تواند اشتغالزایی مطلوبی برای شهر داشته باشد و از طرف دیگر افزایش ماندگاری گردشگر را برای شهر به ارمغان آورد.

وی با بیان اینکه موزه‌های خصوصی در راستای حفظ و نگهداری داشته‌های هویتی و تاریخی منطقه می توانند به یک شهر کمک فراوانی کنند، افزود: علیرضا سهرابی مجوز مجموعه‌داری فرهنگی را اخذ کرده و اشیائی که برای دریافت مجوز معرفی کرده، به طور قطع دارای ارزش تاریخی است و به تبع آن قابلیت و ارزش موزه‌ای شدن را دارند.

جهانگیریان تصریح کرد: آثار مجموعه سهرابی مربوط به دوران مختلف تاریخی است و ارزش به نمایش درآوردن آنها وجود دارد و مسأله دیگر این است که ما مخالف خروج آثار از شهر هستیم چرا که این اشیاء به مثابه هویت شهر و کشور است و باید به بهترین شکل ممکن ماندگار و حفظ شود.

وی در ادامه درباره خانه پوستی‌زاده توضیح داد: وقتی صحبت از گردشگری می شود پارامتری مانند محور گردشگری وجود دارد و با توجه به اینکه خانه پوستی‌زاده از طرفی در محور و مسیر گردشگری قرار دارد و از طرف دیگر در بافت تاریخی شهر همدان است و به علت نزدیکی به بناهایی چون گنبد علویان، آرامگاه باباطاهر، بازار سنتی و تپه هگمتانه از پتانسیل خوبی برای موزه شدن برخوردار است.

مسئول امور موزه‌ها و بناهای فرهنگی، تاریخی استان همدان اضافه کرد: زمانی که گردشگر وارد این محدوده از شهر می شود می تواند از کل آثار بازدید کند، علاوه بر این، خانه پوستی‌زاده به علت نزدیکی به کلانتری منطقه، قابل تأمل است و همچنین به عنوان یک بنای تاریخی بهتر و راحت تر می تواند در جذب گردشگر موثر باشد، ضمن اینکه از نظر معماری داخلی نیز فضای مناسبی برای موزه شدن دارد.

وی ادامه داد: اگر این اتفاق فرهنگی عملی شود می توانیم موزه‌های خصوصی بیشتری را در شهر داشته باشیم چرا که این آغاز یک اعتمادسازی است که هم اشتغال پایدار را به همراه دارد و هم افزایش ماندگاری گردشگر را تضمین می کند.

جهانگیریان با تأکید بر اینکه موزه‌های خصوصی در حفظ داشته‌های تاریخی موثر هستند و به جذب گردشگر داخلی و خارجی کمک می کنند، اظهار کرد: متأسفانه یکی از مشکلاتی که در سطح شهر همدان وجود دارد، این است که برخی شهروندان فکر می کنند با ثبت آثار خود، مالکیت اشیاء از دست آنها خارج می شود در صورتی که پس از ثبت، مالکیت با آنهاست و حمایتهای مادی و معنوی توسط ما انجام می گیرد که این مسأله نیازمند اطلاع رسانی است.

در شهر همدان فقر موزه‌ای وجود دارد

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان نیز با بیان اینکه علیرضا سهرابی مجموعه‌داری است که با علاقه و سرمایه شخصی آثار منقول فرهنگی را جمع آوری کرده است، به خبرنگار ایسنا گفت: مجموعه سهرابی، یک مجموعه بسیار ارزشمند است و آثاری که بنده شخصا دیدم دارای ارزش تاریخی هستند و طبیعتا ارزش موزه‌ای شدن دارند. اگر قرار باشد این آثار در یک موزه متمرکز و در معرض نمایش قرار داده شوند باید به صورت کارشناسی اطلاعاتی در مورد آثار به بازدیدکنندگان ارائه شود.

علی خاکسار با بیان اینکه در حال حاضر بخش اعظمی از آثار سهرابی در گنجینه میراث فرهنگی نگهداری می شوند، عنوان کرد: متأسفانه در شهر همدان فقر موزه‌ای وجود دارد و این شهر به عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران، دارای تعداد کم موزه ها و مراکز نگهداری اشیاء فرهنگی است و از موزه های موجود نیز بهره برداری خوبی نشده همچنین هنوز فرصت برای مجموعه‌داران خصوصی مهیا نیست که آثار خود را ارائه دهند.

مجموعه سهرابی ظرفیت تشکیل چندین موزه تخصصی را دارد

وی اضافه کرد: سالهاست گردشگرانی که وارد شهر همدان می شوند به صورت سنتی از چند آثار شاخص در معرض دید، بازدید می کنند و اگر ما بتوانیم موزه‌های جدیدی مانند موزه‌های تخصصی سکه، مردم‌شناسی و دوره‌های تاریخی مثل موزه ماد، موزه هخامنشی و دوره‌هایی که همدان پایتخت ایران بوده است را ایجاد کنیم، به خوبی معرف این دوره‌ها خواهیم بود که طبیعتا هم به ماندگاری بیشتر گردشگران کمک می کند و هم با دوره‌های تاریخی و ظرفیت فرهنگی استان همدان آشنا می شوند.

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان در پایان خاطرنشان کرد: مجموعه سهرابی می تواند به بحث گردشگری شهر کمک کند و حتی ظرفیت این را دارد که به صورت تخصصی چند موزه را تشکیل دهد؛ به عنوان مثال اسناد تاریخی، اشیاء دوره‌های تاریخی، آثار دوره اسلامی و اشیاء مردم‌شناسی از قابلیت برای موزه تخصصی برخوردار هستند.

موزه‌ها فرصتی بی‌نظیر برای تحقیقات و پروژه‌های دانشجویی

یک پژوهشگر تاریخ و هنر نیز درباره کاربری موزه ها با بیان اینکه تمامی موزه‌های مطرح دنیا مانند دانشگاهی هستند که دوره‌های مرتبطی را برگزار می کنند، گفت: این موزه‌ها دارای سایت‌های علمی هستند و تقسیم‌بندی‌های مختص به خود را دارند؛ به عنوان مثال مقالاتی در آنها موجود است و آثاری که در موزه نگهداری می شوند به عنوان ماده اولیه پژوهش مورد استفاده قرار می گیرند.

دکتر مرتضی قاسم بگلو در گفت‌وگو با ایسنا ادامه داد: در برخی از موزه‌های مهم دنیا آثار فراوانی در انبار نگهداری می‌شوند که امکان نمایش ندارند بنابراین نمی‌توان گفت تنها کاربری موزه نمایش آثار است و با توجه به رشد صنعت گردشگری، در تمامی موزه‌ها، فروشگاه‌ آثار فرهنگی، هنری وجود دارد که به معرفی بیشتر هنر و فرهنگ آن منطقه کمک بسزایی می‌کند؛ به عنوان مثال ارائه کتاب‌های تخصصی یا سفال لالجین و معرفی بناهای تاریخی، فرهنگی استان همدان به صورت ماکت در کنار یک موزه نه تنها امری غیرطبیعی نیست بلکه سالهاست این اتفاق در برنامه بهترین موزه‌های دنیا گنجانده شده است.

وی اضافه کرد: در موزه آرمیتاژ کتاب‌های تخصصی برای علاقمندان در دسترس است و برای مجموعه موزه درآمدزایی دارد یا مثلا موزه تاریخ فرهنگ تبریز مجموعه انتشاراتی دارد که علاوه بر درآمدزایی از پژوهشگران نیز حمایت کرده و به پیشرفت علم کمک می‌کند.

بگلو با بیان اینکه موزه‌ها و آثار موزه‌ای فرصتی بی‌نظیر برای تحقیقات و پروژه‌های دانشجویی هستند، عنوان کرد: دانشجوها می‌توانند در این محیط دوره‌های مطالعاتی خود را تکمیل کنند، هم‌چنین فعالیت‌های جانبی، موزه را از حالت سنتی خارج کرده و علاوه بر بحث درآمدزایی به پیشرفت علمی و حفظ هویت فرهنگی نیز کمک می‌کند.

با موزه شدن مجموعه سهرابی موافق هستیم

شهردار همدان نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه با موزه‌ای شدن مجموعه سهرابی موافق هستیم، تصریح کرد: به تأخیر افتادن تصمیمات شهرداری درباره این موضوع به علت برگزاری اجلاس راه ابریشم بود و پس از پایان اجلاس، موضوع موزه‌ای شدن مجموعه سهرابی بررسی و به شورا اعلام خواهد شد.

انتهای پیام

  • شنبه/ ۱۳ مهر ۱۳۹۸ / ۱۲:۳۵
  • دسته‌بندی: همدان
  • کد خبر: 98071309583
  • خبرنگار :