به گزارش ایسنا، غارها جاذبه‌های غنی طبیعی با قدمت‌هایی میلیون ساله هستند که متاسفانه این روزها برخی‌شان حال و روز خوشی ندارند؛ از غار نباتی ندوشن در شهرستان میبد گرفته تا غار سرخون این منطقه که دستخوش تغییرات انسانی شده و زندگی طبیعی خود را از دست داده‌اند.
بخش عظیمی از این غار نباتی در استان یزد را با ایجاد دهانه‌ای به منظور دسترسی گردشگران نابود کردند و مقادیر زیادی از سنگ‌ها و بلورهایی که طی میلیون‌ها سال شکل گرفته بود را تکه تکه و از بدنه غار جدا کردند.
البته مسئولان خیلی زودتر به داد غار سرخون ندوشن رسیدند و قبل از این که فعالیتهای معدنی آسیب‌هایی جدی‌تر بر آن وارد کند، این فعالیتهای مخرب را متوقف کردند.
اما نکته حائز اهمیت‌تر در این مورد، تکرار سرنوشت غارهایی مشابه غارهای نباتی و سرخون است چرا که به گفته برخی از کارگران معادن یزد طی سال‌های اخیر چند غار مکشوفه در حین فعالیت معدن‌کاری نیز تخریب یا پوشیده شده و مالکان معادن برای تداوم فعالیت‌هایشان بر وجود آنها سرپوش گذشته و وجودشان را کتمان کرده‌اند.
«موسی شمسایی» کارشناس اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، مشکل اصلی حفاظت از اکثر غارها در وهله نخست را عدم برخورداری از اطلاعات کافی در مورد آنها ذکر می‌کند.
وی اظهار می‌کند: برخی از غارها مانند غار سرخون، بیشترین آسیب و تاثیر را از فعالیتهای معدنی دریافت کرده‌اند که البته با تشکیل کارگروه غارشناسی متشکل از ارگان‌های دولتی و نهادهای مردمی، سمت و سوی بهتری به مدیریت، حفاظت و بهره‌برداری از غارها داده و به آن وجهه قانونی داده شد.
شمسایی ممنوعیت واگذاری معادن در حریم چهار کیلومتری غارها را یکی از مهمترین مصوبات کارگروه غارشناسی استان بیان می‌کند و در این باره می‌گوید: فعالیتهای معدن‌کاوی به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل مخرب غارها در جهان به شمار می‌رود که خسارت‌های جبران‌ناپذیری به آنها وارد می‌کنند.
این مسئول پتانسیل بالای غارها در حوزه گردشگری را یادآور می‌شود و تصریح می‌کند: براساس آخرین شیوه‌های جهانی، پایدارترین شکل بهره‌برداری از غارها به صورت فعالیتهای گردشگری ضابطه‌مند است که میتواند ضمن درآمدزایی، خود عاملی برای حفاظت از غارها باشد.
وی ادامه می‌دهد: البته این در حالی است که بازدیدهای بی‌ضابطه و بدون در نظر گرفتن ظرفیت غارها، باعث تخریب غیرقابل جبران آنها می‌شود که در این خصوص می‌توان به غار نباتی در استان یزد اشاره کرد.
شمسایی با بیان این که استلاگمیت، استلاگتیت، ریم‌استون، مون و گل کلمی از اشکال زیبا و متفاوت غارنهشتهها هستند، می‌گوید: البته رشد این اشکال بستگی به شرایط داخلی غار و وضعیت آب و هوای منطقه دارد به گونهای که در شرایط آب و هوایی گرم و خشک ممکن است به ازای هر هزار سال تنها شاهد رشد یک سانتیمتر آنها باشیم لذا جبران تخریب آنها نیز در مقیاس عمر انسانها، غیرممکن است.
وی به نقش غارها در بررسی پدیده‌های زمین‌شناسی مانند زلزله در اعصار مختلف نیز اشاره و اظهار می‌کند: غارها زیستگاه موقت و دائمی موجوداتی نظیر سمندر، ماهی‌کور، خفاش، پلنگ، خرس، حشرات، بند‌پایان، قارچ‌ها و باکتری‌هایی هستند که به نوبه‌ی خود اهمیت زیادی دارند.
به گفته وی، از طرفی غارها به عنوان یک اکوسیستم کاملا ایزوله، شرایط زیستی میلیون‌ها سال گذشته را بازگو می‌کنند.
این کارشناس محیط‌زیست استان به وجود لایه‌های کارستی در ایران و فرآیند غارزایی در مقیاس زیاد نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: یزد نیز از این قاعده مستثنی نیست و تاکنون 82 غار در دبیرخانه کارگروه غارشناسی این استان مستقر در اداره کل حفاظت محیط زیست به ثبت رسیده است.
«علی گل‌آقایی» معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان یزد در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا از ممانعت در مورد صدور تاکنون 30 مجوز بهره‌برداری از معادن در این استان به دلایل مختلف خبر می‌دهد و می‌گود: هر کدام از ارگان‌های مربوطه به ویژه اداره کل میراث فرهنگی، نسبت به بهره‌بردرای از معادن و صدور مجوز مخالفت کند، مجوزهای معدنی از سوی سازمان صمت صادر نخواهد شد.
وی با بیان این که غار سرخون از فعالیتهای معدنی کاملاً خارج شده است، اظهار می‌کند: برخی از غارها در حین فعالیتهای معدنی و پس از صدور مجوز، کشف می‌شوند که البته سازمان صنعت، معدن و تجارت استان متعهد است که به محض کشف غار، از ادامه فعالیتهای معادن ممانعت کند.