استاد علوم سیاسی دانشگاه فردوسی:

ایران بعد از اخراج بولتون باید پیچیده بازی کند

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: پس از رفتن جان بولتون، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا، ایران باید خیلی هوشمند باشد چون عرصه سیاست خارجی بستری تک‌متغیری نیست، ایران باید پیچیده بازی کند که البته تاکنون نیز چنین کرده اما باید در حوزه داخلی مولفه‌های حکم‌رانی خوب را در دستورکار قرار دهد تا شهروندان از زندگی خود رضایت داشته باشند.

دکتر روح‌الله اسلامی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص اخراج مشاور امنیت ملی رئیس جمهور امریکا و نحوه چینش برنامه‌های ایران در سطح بین‌الملل و در مواجهه با امریکا اظهار کرد: لازم است در سطح بیرون از مرزها نیز یک موازنه خوب در سطح منطقه و بین‌الملل پیاده شود تا منافع ملی کشور حفظ شود. با پیاده‌سازی این سیستم توانایی دفاع از کشور به وجود خواهد آمد چون ما در موقعیت حساسی به سر می‌بریم و نقشه دشمنان تنها علیه نظام جمهوری اسلامی نیست بلکه تمامیت ارضی کشور ما را هدف قرار داده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: مانند همه تحولات پیشین در سیاست خارجه امریکا، اخراج آقای بولتون امری غیرمنتظره بود. در وضعیت کنونی چنین مساله‌ای خبری ناگهانی به‌شمار می‌آید. بولتون یکی از سیاستمداران قدیمی امریکاست که در دوران بازنشستگی خود به‌سر می‌برد و کسی فکر نمی‌کرد دوباره به عرصه سیاست بازگردد. او به عنوان یک نیروی تندرو و جنگ‌طلب شناخته می‌شد. او در دوران جرج بوش پسر، رئیس جمهور اسبق امریکا، به خدمت گرفته شد و نقش تعیین‌کننده‌ای در آغاز جنگ عراق داشت. 

عضو هیات علمی علوم سیاسی دانشگاه فردوسی ادامه داد: بولتون به تئوری جنگ پیش‌دستانه اعتقاد داشت و معتقد بود باید با کشورهایی که به زعم آنان محور شرارت بودند، برخورد کرد. او در دوره بوش پسر نماینده امریکا در سازمان ملل بود و به سیاست خارجی این کشور جهت می‌داد.

اسلامی با اشاره به حضور بولتون در سیاست خارجی امریکا عنوان کرد: سیاست خارجی امریکا در دوره ترامپ چند ویژگی دارد. نخست اینکه او شناخت صحیحی نسبت به سیاست خارجه ندارد و حقوق بین‌الملل را به درستی نمی‌شناسد و با نخبگان علمی و سیاستمداران امریکایی نیز زاویه دارد. او اعتقاد دارد می‌تواند فرمول‌های تجارت را در محیط سیاسی پیاده‌سازی کند. به همین دلیل سعی می‌کند برخلاف قواعد ناگهانی تشویق و تنبیه کار خود را پیش برد. یعنی ابتدا امتیازاتی ارائه می‌کند و سپس با تهدید، سعی می‌کند قدرت تصمیم‌گیری را از طرف مقابل سلب کند.

عضو هیات علمی علوم سیاسی دانشگاه فردوسی تصریح کرد: او همین فرمول را در مورد ایران و کره شمالی به کار گرفت. البته او در مورد کره شمالی با همین روش به دستاوردهایی رسید و به علت تغییر در وضعیت رهبری این کشور به دستاوردهایی دست یافت. 

وی خاطرنشان کرد: ترامپ در برخورد با ایران که از تاریخچه تمدنی، قدرت منطقه‌ای و سیاست خارجی مشخص در ارتباط با سایر کشورها و برقراری موازنه برخوردار است، دستاوردی نداشته و اتخاذ هر سیاست تشویقی و تنبیهی و اقدامات غیرقابل پیش‌بینی آن هیچ دستاوردی را برای وی به دنبال نداشته است. ترامپ بعد از میانجی‌گری‌های کشورهای ژاپن و فرانسه، بولتون را کنار گذاشت تا این پیام را به ایران بدهد که هیچ پیش‌شرطی برای مذاکره با ایران ندارد و دنبال تغییر رژیم نیست. او به شدت به برقراری رابطه با ایران برای انتخابات سال 2020 نیاز دارد و می‌خواهد نشان دهد گره‌ای که در دوره اوباما، رئیس‌جمهور پیشین امریکا، ایجاد شده بود را باز کرده و در دوره بعد به دنبال به سرانجام رساندن آن است. به همین جهت او در حال ارائه آخرین امتیازات در برابر ایران است.

اسلامی اضافه کرد: او با کنار گذاردن بولتون، آشکارا این پیام را مخابره می‌کند که من عناصر تندرو را از سیاست خویش کنار گذاشته‌ام و حال زمان مذاکره در مورد موضوعات مختلف است.

عضو هیات علمی علوم سیاسی دانشگاه فردوسی در مورد چگونگی واکنش ایران به رویه رئیس‌جمهور امریکا بیان کرد: هیچ نشانه‌ای از اینکه رفتن بولتون، همانند آمدنش، در سیاست خارجی کشور ما اثرگذار است، دیده نخواهد شد. ایران سیاست خارجی خود را براساس اصولی سامان داده که در ضدیت با امریکا، مساله اسرائیل و موازنه منطقه‌ای قرار دارد. نوع نگاهی که در هسته قدرت وجود دارد، نوعی از آرمان‌گرایی ایرانی را در حال سامان دادن است که در برابر تصمیمات و رویه‌های امریکا در سطح بین‌المللی قرار می‌گیرد. بنابراین این حرکت‌های رئیس‌جمهور امریکا هیچ تغییراتی ایجاد نخواهد کرد و مذاکره صورت نمی‌پذیرد.

وی با بیان اینکه ترامپ خیلی رویه ثابت و قابل پیش‌بینی ندارد، گفت: او از یک سو صحبت از مذاکره می‌کند اما از سوی دیگر اقدامات تهدیدآمیز خود را افزایش می‌دهد. او در 3 مساله نتایج خوبی از همکاری با بولتون نگرفته بود. یکی از این مسائل مذاکره با طالبان بود که امریکا می‌خواست از این طریق نفوذ روسیه و ایران در افغانستان را کاهش دهد اما نه تنها این اتفاق نیفتاد بلکه طالبان ضربات شدیدی بر نیروهای دولتی افغانستان و مردم وارد کرده و سهم‌خواهی در آینده افغانستان را آغاز کرد. این مساله در مورد کره شمالی نیز رخ داد. در مورد ایران نیز به دلیل اینکه دستاوردی طی این 3 سال برای امریکا حاصل نشد، حرکت امریکا در این جهت قرار گرفت که ایران را قانع کند و تحت تاثیر قرار دهد. 

اسلامی عنوان کرد: در ذهن سیاستمداران امریکا اینگونه تصور می‌شود که کشور ما تحت فشار یک تورم شدید قرار دارد و اقتصاد آن در مرز ورشکستگی است و نارضایتی بین طبقات متوسط و مدرن کشور نیز تشدید شده است. بنابراین تصمیم‌گیران در هسته سخت قدرت در جمهوری اسلامی ایران در برابر امریکا کوتاه خواهند آمد. آن‌ها همه اقدامات تهدیدآمیز و تحریمی را انجام داده‌اند و فکر می‌کنند که ایران به بن‌بست رسیده و حالا می‌خواهند با انجام برخی حرکات کوچک تشویقی و ارائه برخی امتیازات، ایران را به میز مذاکره بکشانند اما بعید می‌دانم اتفاقی رخ دهد.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: به نظر من آن تغییر رفتاری که در کره شمالی شاهد بودیم، در مورد ایران بروز نخواهد کرد.


انتهای پیام

  • شنبه/ ۲۳ شهریور ۱۳۹۸ / ۱۲:۳۵
  • دسته‌بندی: سیاست خارجی
  • کد خبر: 98062310647
  • خبرنگار :