به گزارش ایسنا، روزنامه شهروند در ادامه نوشت: دست آخر نام‌ها را به رأی گذاشتند و تابلوی «بهشت گمشده» به ‏پیشنهاد هیأت امنای مسجد در ورودی روستا نصب شد. ۳۰ کوچه بی‌نشانِ تاج‌آباد که از چهارسال پیش ‏روستای دوستدار کتاب معرفی شده، اینطور نام گرفتند؛ کوچه‌ای که سه ماه از سال سیل می‌گیرد، ‏‏«سیلاب بهاری» (ایوان تورگنیف) نام گرفت، کوچه‌ای که مسجد داشت، «مناجات‌نامه» (اثر خواجه عبدالله انصاری)، ‏خیابانی که رودخانه‌ای از آن می‌گذشت «دُن آرام» (اثر میخاییل شولوخف) و کوچه‌ای که خانه بهداشت در آن ‏بود، «قانون» (اثر ابن‌سینا).

تاج‌آباد سفلی را که روستایی در ۲۵ کیلومتری مسیر اصلی همدان - کرمانشاه (اسدآباد) در حاشیه کوه و ‏منطقه شکار ممنوع آلمابلاغ است، با تابلوهای آبی سر کوچه‌هایش می‌شناسند که نام کتاب‌ها به زبان‌های ‏فارسی، انگلیسی و کردی بر آن نقش شده است. کار نامگذاری از دوسال پیش آغاز شده بود و تا قبل از آن فقط ‏سه‌ راهِ آبادی اسم داشتند؛ یکی «کانی گلزار»، که چشمه بزرگی داشت و راهسازی آن را خشکاند، یکی راه ‏‏«اختاچی» بود، مسیری که می‌رفت به روستای اختاچی در بالادست تاج‌آباد و آخری راه «ده نو» که به ‏روستایی به همین نام می‌رسید.‏

یکی از اهالی آبادی به قباد یاری گفته بود تو به «خوزه آرکادیو بوئندیا» شبیهی. «می‌گفت با این ایده‌ها ‏آخرش همسرت تو را به درخت توی حیاط می‌بندد. بعد ما فکر می‌کنیم تو جزئی از درختی و فقط همسرت ‏می‌داند که تو شوهرشی. شوخی می‌کرد». قباد یاری عضو شورا است و قبلاً، یعنی در زمان راه‌اندازی ‏کتابخانه معروف تاج‌آباد، دهیار بوده است. کتابخانه ‌سال ۸۵ راه‌اندازی شد و اکنون از دو هزار و ۷۰ نفر جمعیت روستا، ‏‏۴۵۰ نفر عضو فعال آنند. یاری در گفت‌وگو با «شهروند» می‌گوید سرانه مطالعه تاج‌آباد، متفاوت از دیگر ‏نقاط ایران است و برای همین استقبال از نام‌های تازه دور از انتظار نیست.‏

‏آقای یاری مردم به نام‌های جدید عادت کرده‌اند؟ مثلا پذیرفتن اسم «آسترید لیندگرن» برای ‏همه آسان بود؟
پذیرفتن نام‌ها بسته به سن آدم‌هاست. جوان‌ها آنقدر از این اتفاق استقبال کرده‌اند که برای بقیه ایده‌ها ‏روحیه گرفته‌ایم. به علاوه بعد از بازخورد در شبکه‌های اجتماعی مجازی، کارکردن در فضای جدید هم آسان‌‏تر شده است. تاج‌آباد در سال ۹۴ یکی از عناوین ۲۰ روستای برتر کشور را از آن خود کرد و روستای دوستدار کتاب شناخته شد. این انتخاب بدون دخالت هیچ نهادی بود و حتی استانداری هم از آن مطلع نبود. ‏

انتخاب نام کوچه‌ها چطور انجام شد؟ قصه انتخاب نخستین کوچه را بگویید. ‏
اینجا خیلی کارها به انتخاب و رأی مردم است. همین حالا اگر همه مردم روستا مخالفت کنند، دوباره این ‏نام‌ها تغییر می‌کند. قرار نیست ایده اقلیت یا یک نفر به همه تحمیل شود. راه اصلی روستا را که می‌‏خواستیم نامگذاری کنیم، شورایی متشکل از ۳۰ نفر از نمایندگان همه اصناف، نظامی‌ها، معلمان، دانشجویان، ‏جوشکارها، خدمات کامپیوتری، چوپان و دامدار تشکیل شد. بحث‌های زیادی شد که ورودی روستا چه نامی ‏داشته باشد و اصلاً چرا چنین نامی باید داشته باشد. یک نفر بود که معتقد بود باید نام خیابان ورودی ‏روستا بشود «قرآن». او گفت هر کوچه به نام کتابی است و قرآن کتاب ماست. ما این را به رأی گذاشتیم و ‏یکی از بچه‌ها به نام وحید رفت موضوع را با ریش‌سفیدان روستا مطرح کرد. آنها بشدت برآشفته شدند و ‏گفتند مقدسات نباید استفاده شود. گفتند نام مقدسات را وقتی به خیابان می‌آورید، مورد اهانت قرار می‌گیرد ‏و این قابل تحمل نیست. بنابراین این پیشنهاد رد شد. روحانی روستا شکسپیر را پیشنهاد داد. گفت اگر این ‏نام را بگذاریم، چون روستا کنار بزرگراه کربلاست و تردد در آن زیاد است، هر غریبه‌ای تابلو را ببیند، از سر ‏کنجکاوی هم که شده به تاج‌آباد می‌آید تا داستان این اسم را بداند. ما اسم‌های شکسپیر، «مادر»، «هملت»، ‏«بهشت گمشده»، «مسیر سبز» و در کل ۱۰ عنوان را به رأی گذاشتیم. نظرسنجی در کانال تلگرامی روستا انجام ‏شد که حالا جای «جار زن» را پر کرده است. ۷۰۰ نفر شرکت کردند و بیشترشان به «بهشت گمشده» رأی دادند که ‏پیشنهاد هیئت امنای مسجد بود. ‏

روحانی روستا هم اهل کتاب است؟
اینجا کتاب یک جور دیگر است. نمی‌شود آمار خیلی دقیق داد، اما سرانه مطالعه تاج آباد متفاوت از باقی ‏کشور است. ‏

‏دلیلش چیست؟‏
اینجا درباره کتاب خیلی حرف می‌زنیم و دور هم خیلی کتاب می‌خوانیم. مثلاً کتاب «صدسال تنهایی» مارکز‏ را که عده‌ای خوانده‌اند، با هم درباره‌اش صحبت می‌کنند. یکبار یکی‌شان به شوخی به ‏من گفت تو مثل خوزه آرکادیو بوئندیا هستی، شخصیت اصلی داستان. با این ایده‌هایی که داری آخرش ‏همسرت تو را به درختی در حیات می‌بندد و من فکر می‌کنم که تو جزئی از درختی و فقط همسرت می‌‏داند که تو شوهرشی.‏
‏ پس ایده این نامگذاری برای شما بود؟
اینکه کوچه هویت‌بخشی نشده بود و نامی نداشت، برای من ننگین بود. می‌گفتم این شایسته روستای بزرگ ‏ما نیست. چندسال پیش نیتم این بود که نام کوچه‌ها را به نام کشورهای دنیا بگذارم و بعد معماری آن ‏کوچه‌ها را براساس معماری آن کشورها تغییر بدهم. دوستی دارم در فضای مجازی که سال‌هاست در کتابخانه ‏راهنمایی‌ام می‌کند و کارهای خیر زیادی هم کرده است؛ مداوای کودکان بیمار بی‌بضاعت روستا یا تأمین هزینه ‏دانشگاه یکی از اهالی یا راهنمایی برای ادامه تحصیل. وقتی ایده من را شنید، گفت خیلی از کشورها را نمی‌‏شود انتخاب کرد چون با ما رابطه مطلوبی ندارند مثل؛ عربستان، مصر، آمریکا، انگلیس، کانادا و …. او آدمی بسیار ‏فرهیخته، باسواد و اهل کتاب است و بعد از هشت سال ارتباط مجازی به روستای ما آمد. ما مدام از او یاد می‌‏گرفتیم. دقیقه دقیقه‌ای که کنار ما بود مثل یک کلاس درس بود. وقتی آمد، پیشنهاد داد که نام کتاب‌ها را ‏بر کوچه‌ها بگذاریم. چون تاج‌آباد روستای دوستدار کتاب است و مردمش علاقه‌ای به کتاب دارند که در ‏کشور نظیر ندارد. پیشنهاد خیلی خوبی بود و با کمال میل پذیرفتیم و در شورا مطرح کردیم. جلسات شش ‏ماه ادامه پیدا کرد و در این مدت دنبال سرمایه‌گذاری بودیم که کار را اجرایی کند. آخرش هم چون اعتبار ‏نداشتیم، یک‌ سال پیش من مواد اولیه را تهیه کردم و جوشکار روستا، بدون دریافت هیچ مزدی، کار تابلوها را ‏انجام داد.‏‏

مخالفت جدی‌ای وجود نداشت؟ معمولاً حرکت‌های اینچنینی، دست‌کم در شهرها ‏سخت پیش می‌رود. ‏
ابتدا نه، اما در ادامه یک مخالف پیدا شد که همچنان آزارمان می‌دهد. نام نمی‌برم. او از اهالی روستا هم ‏نیست. به هر اداره و نهادی می‌رفت، اعتراض می‌کرد، اما وقتی موافقت آنها را دید شگفت‌زده شد و دیگر ‏ادامه نداد. ‏

‏سواد اهالی روستا چقدر است؟
تقریبا ۸۰‌ درصد اهالی باسوادند و خیلی‌هایشان در همین کتابخانه درسشان را ادامه داده‌اند. چوپان ما ‏لیسانس علوم سیاسی دارد. برادرش هیئت علمی دانشگاه تهران است و دو نفر از خواهرانش هم دامپزشکند. ‏این خانواده اعجوبه و متفاوتند. یکی دیگرشان دیپلم دارد، اما مدام سرش در کتاب است. درباره مباحث فلسفی ‏با من صحبت می‌کند یا درباره علم کوانتوم که به چه شیوه جلو می‌رود. من را مجاب کرده درباره این ‏مبحث بخوانم و کمی سردربیاورم. زنی از اهالی روستا همیشه خلاصه کتاب‌هایی در زمینه فرزندپروری را در ‏گروه تلگرامی تاج‌آباد منتشر می‌کند. آنقدر شیرین می‌نویسد که دیگران ترغیب می‌شوند کتاب را بخوانند. ‏زمانی که دهیار شدم و دنبال ترویج کتاب و مدرسه و درس، خودم هم به این فکر افتادم که درس بخوانم و ‏الان‌ سال آخر مدیریت دولتی‌ام. در سی‌وهفت‌سالگی با همسرم دوباره شروع کردیم به درس خواندن. همسرم تا ‏پنجم ابتدایی خوانده بود، اما در کتابخانه، مدرسه‌ای به راه انداختیم و ۵۰ بی‌سواد را باسواد کردیم؛ ۱۷ نفر ‏مقطع راهنمایی خواندند که یکی‌شان همسرم بود. شش نفر دبیرستان و دو نفر هم رفتند دانشگاه.‌ سال پیش ‏همسرم دیپلم گرفت.‏
‏

شنیده بودم که ریش‌سفیدان روستا هم بشدت اهل کتابند؛ این کتابخوانی‌ها یک رسم ‏قدیمی است؟
رسم بوده، اما الان این رسم دیگر مرسوم نیست. تلویزیون و موبایل همه را، بخصوص نسل جدید را آلوده ‏کرده است. قدیمی‌ها را نه. پدر هشتادوهشت‌ساله من با پیرمرد هشتادساله دیگری عضو کتابخانه‌اند و کتاب به هم قرض می‌‏دهند. آخرین کتابی که پدر من، محمدعلی از عبدالرضا گرفته، جلد دوم «خواجه‌ی تاجدار» بود که نویسنده‌اش ‏یک سیاح خارجی است.
پدرم تا جلد دومش را تهیه کرد، دو بار جلد اولش را خواند. یا زمانی که چهار جلدی ‏«سال‌های ابری» را به پدرم دادم و مشغول خواندن شد، به جلد دوم که رسید پرسید یعنی غیر از ما کس ‏دیگری هم این کتاب را خوانده است؟ این کتاب آنقدر به زندگی او شبیه بود که فکر می‌کرد بعید است ‏کسی آنقدر علاقه‌مند باشد که روایتی شبیه زندگی او را بخواند. علی اشرف درویشیان در منطقه ما یک اعتبار ‏است.‏

آیا این ظرفیت علاقه به کتاب یا اجرای طرح‌هایی مثل نام کوچه‌ها،باعث شده گردشگران ‏فرهنگی به تاج آباد بیایند؟ ‏
از ابتدا تلاشمان جذب گردشگر فرهنگی بوده است. روستای ما با کتاب در کشور معروف است و این عنوان کمی ‏نیست. نامگذاری بخش کوچکی از کار ماست. می‌خواهیم هرکس به تاج‌آباد می‌آید با چند کتاب آشنا ‏شود و برای خواندن بیشتر رغبت پیدا کند. روی ظاهر روستا هم می‌خواهیم کار کنیم، اما دست ما کوتاه و ‏خرما بر نخیل. دهیار ما ۱۶ ماه است که حقوق هم نتوانسته بگیرد. برای کار بیشتر فعلاً اعتباری نداریم.

انتهای پیام