به گزارش خبرنگار ایسنا، پس از درج گزارش «رازی که بر ملا شد»، عبدالحسین سیف‌اللهی که زمانی قائم‌مقام سازمان شهرداری‌های کشور، مدیرعامل قطار شهری اصفهان و معاون عمرانی استانداری اصفهان بوده و نیز دومین شهردار اصفهان، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به شمار می‌رود، نسبت به اظهارات رئیس سابق اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان واکنش نشان داد. وی در دیدار با خبرنگار ایسنا، ضمن طرح این سؤال که «علت شکستن این سکوت طولانی‌مدت توسط آقای منتظر چه بوده است؟» سخنانی را بیان کرد که مشروح آن را از نظر می‌گذرانید:
حمام مردمی علیقلی آقا و حمام شاهنشاهی خسرو آقا
حمام علیقلی آقا و خسرو آقا هم‌زمان توسط دو برادر در دو محلۀ اصفهان ساخته شد؛ یعنی به‌صورت هم‌زمان یکی از این دو برادر حمام علیقلی آقا و دیگری حمام خسرو آقا را ساخت. چطور بنده به‌عنوان مسئول وقت شهرداری اصفهان دستور دادم حمام علیقلی آقا را مرمت و به محل آبرومندی تبدیل کنند و حمام خسرو آقا چنین شد؟ دلیل این بود که حمام علیقلی آقا حمام مردمی و محلی باقی ماند و حمام خسرو آقا به حمام شاهنشاهی تبدیل شد و زبان من قاصر است از کارهایی که در این حمام انجام می‌شد.
در نامه‌های علمای اصفهان هم موجود است که چه تعبیری در مورد این حمام (خسرو آقا) داشتند و مَفسده خانۀ روس‌ها و انگلیس‌ها بود. یعنی اینجا محلی برای مردها و زن‌های هرزه شده بود و مردم اصفهان نسبت به این حمام حساسیت پیدا کردند. چرا نرفتند حمام شیخ و علیقلی آقا را خراب کنند؟ حالا چرا می‌گویند پدر مرمت ایران، یعنی باقر آیت‌الله زاده که خدا رحمتش کند و خیلی هم به این کشور خدمت کرد گفته بودند این حمام را نگه‌داریم؟ یک نامه بیاورید که مرحوم آقای آیت‌الله زاده گفته باشد حمام خسرو آقا را به‌عنوان میراث فرهنگی کشور نگه‌داریم، یا با جابجایی آن در رژیم گذشته مخالفت کرده و یا پیشنهادی در جهت حذف خیابان استانداری و ادامۀ تعریض و بازگشایی داده باشند.
حمام خسرو آقا مهم‌تر بود یا خانه تاریخی امام‌جمعه؟
بنده به‌عنوان دومین شهردار بعد انقلاب در اصفهان که البته در معاونت عمرانی استانداری فعالیت داشته و هم‌زمان سرپرستی شهرداری را هم به عهده داشتم، به سوابق خیابان استانداری واقف بودم. از سال 52 طرحی در شورای شهرسازی کشور مصوب شده بود که ادامۀ خیابان استانداری با عرض 24 متر تا خیابان عبدالرزاق ادامه پیدا کند. خیابان عبدالرزاق در زمان فرح پهلوی کشیده شد و او به‌عنوان ریاست شورای میراث فرهنگی کشور دستور تخریب و دوتکه شدن بازار قدیمی اصفهان را صادر کرد.
آن زمان آقای منتظر به‌عنوان کارشناس کجا بودند؟ و مگر آن زمان مرحوم آقای باقر آیت‌الله زاده نبودند؟ چرا بازار را خراب کردند؟ چرا میدان کهنه را نابود کردند؟ چرا مسجد جامع را نابود کردند؟ چرا جلوی ساختن بازارچه جلوی مسجد جامع را نگرفتند؟ آن موقع چرا سکوت کردند؟ زمان احداث خیابان ولیعصر و خیابان ابن‌سینا کجا بودند؟ و... و... و.... آیا حمام خسرو آقا برای آن‌ها مهم‌تر بود یا خانه تاریخی امام‌جمعه در پشت مسجد جامع که قدمت صفوی داشت؟ چرا خانه امام‌جمعه را که آن‌قدر زیبا بود خراب کردند و کسی لب تر نکرد؟ چطور شد حمام خسرو آقا علم می‌شود؟ پس معلوم می‌شود ریگی به کفش دارند.
حمام خسرو آقا به گودال زباله محل شهرت داشت
در گزارش آقای کیانپور، استاندار وقت اصفهان به پهلبد وزیر فرهنگ و هنر شاه آمده، زمانی که می‌خواستند در خیابان استانداری جلو بروند یک سربینه به نام حمام خسرو آقا پیداشده است. آن زمان حمامی وجود نداشت، حمام تخریب شده بود و هشت‌تا مغازه ساخته بودند. آقای منتظر خبر ندارد؟ این حمام که عکس آن در گزارش «رازی که برملا شد» وجود دارد اصلاً وجود خارجی نداشت و اگر هم بوده عکس‌ها مربوط به قبل از سال 52 بوده است. ما آنجا چنین حمامی نداشتیم و نداریم و فقط یک سربینه بوده است، آنجا آشغال‌دانی بود.
آقای کیانپور استاندار اصفهان برای جابجایی حمام خسرو آقا نامه‌ای به شخص فرح پهلوی نوشتند مبنی بر اینکه وضعیت حمام خوب نیست و اجازه بدهید ما این حمام را در کنار تالار اشرف بسازیم که فرح پهلوی موافقت می‌کند و به پهلبد وزیر فرهنگ و هنر آن زمان دستور می‌دهد که پیشنهاد آقای کیانپور را اجرایی کنند و کیانپور حسب آن دستور به پهلبد نامه می‌نویسد که 700 هزار تومان برای جابجایی حمام خسرو آقا نیاز است و 50 درصد آن را من به‌عنوان استاندار اصفهان می‌دهم و 50 درصد آن را هم شما به‌عنوان وزیر فرهنگ بدهید، به‌این‌ترتیب پهلبد به سازمان برنامه‌وبودجه نامه می‌نویسد و 350 هزار تومان برای جابجایی حمام حواله می‌کند و می‌گوید برای ساخت آن چقدر نیاز دارید و کیانپور می‌گوید 400 تومان و این مبلغ را هم پهلبد حواله می‌کند. آن موقع مرحوم آقای آیت‌الله زاده و مهندس منتظر کجا بودند؟
شهرداری مالک حمام خسرو آقا بود
اوایل انقلاب، زمانی که آقای مهندس علوی شهردار وقت اصفهان بود به آقای دکتر واعظی، استاندار وقت اصفهان نامه می‌نویسد که ما امکان این را نداریم که خیابان سپه را تعریض کنیم و اینجا به زباله‌دانی تبدیل‌شده است. بعد هم آقای علوی به من گفت امکان تعریض این خیابان را ندارد و گفت معتقد است که تعریض را حذف کنیم و من هم گفتم که موافقم و آمدیم تعریض خیابان سپه را از چهل‌ستون و ساختمان تالار اشرف و بانک ملی و سپه و حمام خسرو آقا و ساختمان قاجاریه که بانک بازرگانی بود و هنوز هم هست حذف کردیم و جلوی تعریض گرفته شد؛ ضمن اینکه شهرداری اصفهان پول حمام خسرو آقا را به مالک آن پرداخت کرده بود یعنی شهرداری اصفهان برای تعریض خیابان سپه با پرداخت مبلغ 436 هزار تومان حمام خسرو آقا را از مالک شخصی آن خریداری کرده بود و حمام به نام شهرداری بود و مالکیت آن در اختیار میراث فرهنگی نبوده است. بدیهی است حمام خسرو آقا به دلیل تعریض خیابان سپه(سپاه) تخریب شده بود و قبل از انقلاب به گودال زباله محل شهرت داشت و یک پل آهنی برای رفت‌وآمد مردم روی گودال آن گذاشته بودند.
وقتی من شهردار اصفهان شدم، دیدم نامه آقای علوی حق است و حمام خسرو آقا مزبله‌دانی شده و بعد هم که آقای درخشنده‌پور شهردار اصفهان شد _من او را به‌عنوان شهردار اصفهان انتخاب کردم و خودم معاون عمرانی استانداری بودم_ نامه‌ای به استاندار وقت آقای کرباسچی نوشت، مبنی بر اینکه که امکان اینکه ما این حمام را بسازیم وجود ندارد. آقای جبل عاملی هم که بعد از آقای آیت‌الله زاده سرپرست وقت میراث فرهنگی اصفهان بود در نامه‌ای نوشتند که موافق با تخریب حمام خسرو آقا هستند و گفت که نامه بنویسید و برای تخریب نهایی مجوز بگیرید؛ این موضوع مربوط به سال 1359 است.
آقای کرباسچی استاندار وقت به من نامه نوشت که چه‌کار کنم؟ و من به میراث فرهنگی کشور نامه نوشتم که حمام خسرو آقا چه وضعیتی دارد؟ یا بیایید اینجا را خراب کنید یا بیایید حمام را از مزبله‌دانی دربیاورید اما اگر شما جواب شنیدید من هم شنیدم! چندین مکاتبه از طرف شهرداری اصفهان و من به‌عنوان معاون استانداری به میراث فرهنگی کشور انجام شد اما جوابی نشنیدیم و تمام این نامه‌ها در کتاب «یادداشت‌های زمان اوایل انقلاب» که میراث فرهنگی در زمان ریاست آقای جبل عاملی تهیه کرد، موجود است. ملاحظه داشته باشید که قبل از سال 1374 بیش از هفتاد مکاتبه و مصوبه از سوی شهرداری و استانداری با میراث فرهنگی استان و کشور در خصوص بازسازی و جابجایی حمام خسرو آقا انجام شد که جواب آن‌ها داده نشده و یا بدون مصوبه شورای عالی شهرسازی بوده است. حالا بعد از 24 سال چه سکوتی را شکسته‌اند و دستور تخریب را چه کسی صادر کرده است؟
یکی از شهدای جنگ تحمیلی حمام را با نارنجک منفجر کرد
در بحبوحه انقلاب و زمانی که جنگ شروع شد و اولین بمب به مسجد جامع برخورد و بازار تخریب شد، مردم هم در حمام خسرو آقا دو نارنجک گذاشتند و آن را منفجر کردند و با این کار، آن چیزی هم که به‌عنوان حمام تا آن زمان وجود داشت نابود و از بیخ خراب شد، بنابراین سال 58 حمام خسرو آقا توسط مردم خراب شد. آقای حسن درخشنده بعد از من و آقای علوی قبل از من شهردار اصفهان بودند و بحمدالله زنده هستند و این موضوع را می‌دانند که توسط یکی از شهدای جنگ تحمیلی و فرماندهان جنگ این بمب‌گذاری انجام‌شده بود و الآن هم ایشان در کنار شهیدانی والامقام در گلستان شهدا دفن است.
تخریبی صورت نگرفته است
زمان مسئولیت بنده و آقای علوی به‌عنوان شهردار اصفهان، آقای کازرونی معاون فنی شهرداری بود که خدایش رحمت کند. آقای آیت‌الله مهدوی کنی سرپرست وزارت کشور از ما خواستند چند نفر را برای معاون عمرانی استانداری شهرکرد و چند استان دیگر معرفی کنیم که من آقای کازرونی را معرفی کردم و به‌این‌ترتیب او معاون استانداری چهارمحال و بختیاری و شش ماه بعد هم معاون وزیر کشور یعنی معاون آقای آیت‌الله مهدوی کنی و بعد هم وزیر مسکن و شهرسازی شدند اما مسئولیت من به‌عنوان معاون عمرانی استانداری اصفهان استمرار داشت.
یک روز به دفتر مرحوم آقای کازرونی رفتم و گفتم آقای کازرونی تو در شهرداری بودی، نامه تهیه کردی دادی آقای علوی امضا کرد، من امضا کردم، مهندس درخشنده پور امضا کرد، بعد معاون استانداری و وزیر کشور شدی، حالا می‌خواهی با خیابان سپه چه‌کار کنی؟ گفت اجازه می‌دهی یک کمیته بگذارم که برای این کار تصمیم بگیرد؟ گفتم شورای عالی شهرسازی تصمیم گرفته، استانداری‌های قبل و بعد انقلاب هم تصمیم گرفتند و خیابان مصوب است و باید با عرض 24 متر ادامه یابد. گفت کمیته می‌گذاریم، گفتم چه کمیته‌ای؟ گفت کمیته با حضور جنابعالی، مهندس آرمان پناه، آقای روانفر که مدیر وقت میراث فرهنگی اصفهان بود و یک کارشناس به انتخاب شما که اولویت من آقای کاظمی مدیر وقت مسکن و شهرسازی یا آقای کوپایی رئیس وقت سازمان نظام‌مهندسی است و من نامه نوشتم به آقای مهندس کوپایی.
به‌هرحال جلسه برگزار شد و ما یعنی من، آقای روانفر، آقای آرمان پناه صورت‌جلسه کردیم که به دلیل اینکه می‌خواهند حمام را بازسازی کنند بگذارید حمام باشد و به ما اجازه بدهید که زیرگذر بزنیم و سربینه را تخریب نکنیم و این زیرگذر از بازار حکیم هم عبور کند و به عبدالرزاق برود که موافقت شد و آقای روانفر کارهایش را انجام داد و ما اجرای آن را پیگیری و کروکی را با هم امضا کردیم که زیرگذر بزنیم و با عبور این گذر سربینه خراب نمی‌شد. در این زمان یعنی فروردین سال74 شهردار وقت منطقه سه، حسن کریمیان با هماهنگی شهردار وقت اصفهان، آقای مهندس عظیمیان، نسبت به پر کردن گودال و برداشتن پل فلزی که برای عابر پیاده بود، تصمیم گرفت و شبانه گودال را پر از خاک کردند و تخریبی هم صورت نگرفته است.
کریمیان چهل کامیون خاک در محل حمام ریخت
من به دعوت مرحوم آقای دکتر حبیبی معاون رئیس‌جمهور و آقای میرسلیم که آن زمان وزیر فرهنگ و ارشاد بودند، به تهران رفتم و صورت‌جلسه این‌جانب با حضور آقای حجت و آقای بهشتی در حضور مرحوم کاظمی که قبل از آن با آقای مهندس آرمان پناه، آقای مهندس روانفر و این‌جانب امضا کرده بودیم را به آقایان تقدیم و عرض کردم خدا پدرتان را بیامرزد، زودتر برای اجرا دستورش را بدهید اما تا امروز دستوری از ریاست جمهوری وقت یا وزارت فرهنگ و ارشاد و یا میراث فرهنگی مشاهده نکرده‌ام و نکرده‌اند! چرا؟
بامداد 22 فروردین‌ماه 1374 حمام خسرو آقا توسط شهرداری پر از خاک شد، آن موقع آقای عظیمیان شهردار وقت اصفهان بود و فروتن شهردار منطقه یک بود و در این موضوع حمام خسرو آقا دخالتی نداشت بلکه آقای حسن کریمیان شهردار منطقه سه بود. کریمیان از تعدادی از علمای اصفهان در مورد این حمام سؤال کرده بود که با حمام خسرو آقا چه کنیم؟ و همگی نوشته بودند که این محل بدنام است و اینجا باید تخریب شود.
آقای حسن کریمیان هم بدون اینکه استانداری اطلاع داشته باشد رفته و حمامی را که قبلاً با آن بمب خراب شده بود و یک پل فلزی که در پیاده‌رو گذاشته بودند و مردم از روی آن عبور می‌کردند را برداشته بود و به قول خودش چهل‌تا کامیون خاک در محل حمام ریخته بود. او حمام را تخریب نکرده و فقط آن زباله‌دانی را پر از خاک کرده است و اصلاً تخریبی صورت نگرفته و هیچ کار اجرایی انجام نداده است. مگر سردرد داشته که بعد از تعطیلات عید برود و حمام را تخریب کند؟
اینکه می‌گویند حمام خسرو آقا را تخریب کردند تهمت و جنایت است. آقای کریمیان این موضوع را به عظیمیان شهردار وقت اصفهان گفت اما آن را به مهندس روانفر مدیر وقت میراث فرهنگی استان اصفهان نگفته بودند یعنی ربطی به مهندس روانفر نداشته است. آقای کریمیان شهردار منطقه بود و منطقه‌اش کثیف بوده به همین دلیل به شهردار خود، یعنی آقای عظیمیان گفته که چه‌کار کنم.
حمامی در کار نبوده که تخریب شود
اصلاً تخریبی در بین نبوده است. تخریب در مرحله اول زمان پهلبد و در مرحله دوم زمان بمب‌گذاری سال 59 اتفاق افتاد که آن زمان آقای مهندس کوپایی اولین معاون استانداری اصفهان بودند. به‌هرحال کریمیان پل را برداشته و زباله‌دانی را با خاک پر کرده است. اینکه می‌گویند تخریب، توهین و تهمت است. هیچ‌کس غیرازآن بمب‌گذاری سال 1359 که من آن زمان استانداری اراک بودم، حمام را تخریب نکرد و در سال 74 فقط پل آهنی برداشته و روی این زباله‌دانی خاک ریخته شد که بعد میراث مکاتبات و نامه بازی درآورد! تا اینکه وزیر وقت ارشاد آقای میرسلیم به من زنگ زد و گفت آقای سیف الهی داستان چیست؟ و من هم داستان را به او گفتم و آقای میرسلیم گفت: من 30 تا سکه به کسانی می‌دهم که این کار را کردند و اسم‌هایشان را بگو، من هم گفتم حاج‌آقا 30 تا سکه نمی‌خواهد، شما باید سه هزارتا سکه بدهید، اینجا را مردم با خاک پر کردند.
تخریب این حمام رازی نبوده که بر ملا شود. این راز نیست. اصلاً عریان‌تر از این مسئله در این شهر چیزی نبوده و نیست.
به اصفهان خدمت کردم
عاشقان میراث فرهنگی اصفهان این 40 سال کجا بودند؟ چرا در این مدت در این شهر قدم از قدم برنداشته‌اند؟ این خیلی ناجوانمردانه است که بگویند حمام خسرو آقا به دستور سیف الهی خراب شد! سیف‌اللهی جز این است که در زمان تصدی خودش در استان اصفهان میدان امام را سنگفرش کرد؟ طبقه دوم میدان امام را با 600 میلیون تومان کمک بودجه به میراث فرهنگی و با صورت‌جلسه با مرحوم مهندس کاظمی ساخت؟ شربتخانه را ساخت؟ عالی‌قاپو و مسجد شیخ لطف‌الله را تعمیر کرد؟ و صدها پروژه میراثی را در اصفهان، کاشان، نائین و اردستان و ... را مرمت و بازسازی کرد؟ مسجد شیخ که در حال نابودی بود و ساکنان آن محل توالت عمومی نداشتند و هرکس آنجا می‌رفت توالت می‌کرد را چه کسی سامان داد؟ ما بساطی در این استان داشتیم.
چه کسی کاشی مجدد مسجد امام را انجام داد؟ گنبد مسجد امام و چهارباغ را چه کسی تعمیر کرد؟ بازارچه هنر را که انبار تنباکو بود چه کسی نجات داد و تخلیه و بازسازی کرد؟ من. آن‌وقت من می‌آیم حمام خسرو آقا را خراب کنم؟ من که حمام علیقلی آقا را تعمیر کردم چطور حمام خسرو آقا را خراب می‌کنم؟ مگر من مریضم؟ دستور تخریب قبل از انقلاب توسط پهلبد صادرشده و به استاندار وقت آقای کیانپور گفته بود که هرچه سریع‌تر دستور فرح انجام شود.
چرا نگذاشتند ملک مدنی حمام را بسازد؟
چرا میراث فرهنگی استان و کشور در زمانی که آقای کرباسچی استاندار اصفهان بودند نامه‌های آقای ملک مدنی را جواب ندادند؟ مگر آقای ملک مدنی نگفت حمام را می‌سازم، چرا به او جواب ندادند که بسازد؟ مگر آقای ملک مدنی در این شهر کم کار کرد؟ همین آقای ملک مدنی گفت اجازه بدهید حمام خسرو آقا را بسازم، آیا جواب مثبت به او دادند؟ زمان مهندس بهشتی، زمان مهندس حجت، زمان آقای جبل عاملی چه کسی به آقای ملک مدنی جواب داد؟ چرا جواب ندادند؟ چرا این افرادی که سر جنازه نشسته‌اند و سر قبری که مُرده ندارد عزا گرفته‌اند نگذاشتند ملک مدنی حمام را بسازد؟ در این قبر و تابوت مُرده نیست! چرا 16 سال مکاتبه را جواب ندادید؟ حالا با کدام پولتان می‌خواهید این حمام را بازسازی کنید؟
چرا وقتی در پل شهرستان با حضور مرحوم آیت‌الله آقای رفسنجانی نمایشگاه گذاشتیم و گفتیم تمام عکس‌های میراثی را بگذاریم آن‌وقت این عکس‌های قدیمی حمام را به ما ندادید؟ چرا این عکس‌ها را نشان ندادید؟ این عکس‌ها کجاست؟ چرا رو نمی‌کنید؟ چرا در گنجینه‌هایتان گذاشته‌اید؟ چرا آن‌ها را برای زمانی گذاشته‌اید که خودتان را بزرگ کنید؟ این راه‌ها به‌جایی نمی‌رسد. خورشید در آسمان زیر ابر نمی‌ماند، صادق باشیم و صادقانه بگوییم و حرف بزنیم و مهم‌تر اینکه مطلب را در زمان خودش بیان کنیم نه اینکه بگذاریم چند سال بعد عزاداری کنیم، در عزای طرف، موارد حق و ناحق را بیان کنیم، شجاعانه و به‌موقع و در زمان مناسب حرف بزنیم.
پای خصومت شخصی در میان است
شهرداران اصفهان که بعد از انقلاب درگیر حمام خسرو آقا بودند یعنی آقای مهندس علوی که پیش از من شهردار اصفهان بودند و من و یا آقای درخشنده‌پور که بعد از من شهردار شدند، هر سه اتفاق‌نظر داشتیم که بیاییم بانک سپه یا بانک رفاه کارگران را تخریب کنیم و اینجا را به‌صورت دوتا سه راه دربیاوریم و یکی از عللی که نگذاشتند بازار و مسجد حکیم بود. آمدند بین تصمیم بد و تصمیم بدتر، بد را انتخاب کردند نه بدتر را.
زمانی که مرحوم مهندس کازرونی، معاون فنی شهرداری اصفهان بود نامه‌های آقای مهندس علوی و من و مهندس درخشنده با پاراف ایشان است، ما سه شهردار درگیر موضوع حمام خسرو آقا بودیم. من در سال 59 سرپرست شهردار اصفهان شدم کل بودجه شهرداری 99 میلیون و هشت‌صد هزار تومان بود. من دو هزار نفر پرسنل در شهرداری داشتم و جمعیت شهر اصفهان سیصد و پنجاه‌هزار نفر بود.
آقای منتظر در جریان نبوده‌اند و دلشان از جای دیگری پر است، شاید از قضیه چهارباغ و روبه روی بیمارستان شریعتی دلش پر است که آنجا به من گفت: کندله و کوزه‌های آب‌رسانی به عالی‌قاپو تخریب‌شده و من گفتم آقای منتظر کارشناسی بحث کنید، ببینید کندله‌ها مربوط چه زمانی است، آشغال‌دانی را کندله نگویید. آقای منتظر بیاید حرف حق بزند، اگر در این شهر دنبال منصب و جویای نام است راهش این نیست، این‌ها بیراهه است، به بیراهه نروید برادر، حرف حق بزنید. چرا این مدت سکوت کردند؟ این خود جای سؤال دارد که چرا؟ چرا امروز در خصوص بافت قدیم در محور چهارباغ و در سرا و تیمچه‌های بازار و ساختمان خانه‌های میراثی دخالت نمی‌کنند؟ چرا به ساختمان مساجد قدیم توجهی ندارند؟
دروازه شرق چهارباغ مهم‌تر بود یا حمام خسرو آقا؟
مرحوم آقای مهندس کازرونی ابتدا وزیر مسکن و شهرسازی و بعد هم رئیس میراث فرهنگی این کشور شد. چرا آقای کازرونی در خصوص حمام خسرو آقا قدمی برنداشت؟ آقای منتظر! شما مگر نمی‌گویی که با آقای کازرونی همکلاس بودی؟ مگر شما و مرحوم مهندس وافی و مرحوم مهندس کازرونی دوست نبودید؟ حالا که آن دو نفر فوت کرده‌اند این حرف‌ها را می‌زنید؟ حالا که شاهدها نیستند؟ چرا آن‌وقت این حرف‌ها را به من نزدی و 24 سال سکوت کردی؟ مگر من شما را برای بدنه سازی چهارباغ دعوت نکردم؟ چرا گفتی نمی‌آیی؟ چرا وقتی سربینه حمام و دروازه دولت زیر زمین پیدا شد و هنوز هم زیر زمین است و ما به شما گفتیم بیا مرمت کن، شما نیامدی؟ دروازه شرق چهارباغ مهم‌تر بود یا حمام خسرو آقا؟ چرا از آن حرفی نمی‌زنید؟ چه کسی دروازه چهارباغ را زیر هزار من خاک کرد؟ سه اثر میراثی رکیب خانه، آینه‌خانه و احداث بدنه چهارباغ مگر نه اینکه با حضور مرحوم آیت‌الله زاده شیرازی شکل گرفت؟ این‌ها خراب شدند یا آباد؟
چرا دیوار بین چهل‌ستون و کاخ‌ها را خراب کردند؟ آنجا چهارتا باغ بوده دوتا از آن‌ها باقی‌مانده، دو باغ دیگر کجا هستند؟ چه کسی گفت خیابان گلدسته را اینجا بیندازید؟ با چه مجوزی شما و میراث فرهنگی‌ها اجازۀ اجرای خیابان گلدسته را در شورای شهرسازی دادید؟ چرا خیابان سعدی را از خیابان استانداری تا پشت در استانداری تخریب کردید؟ مگر آنجا دیوارهای تاریخی چهل‌ستون نبود؟ دروازه‌های چهل‌ستون نبود؟ چه کسی گفت خیابان سعدی را ادامه بدهید؟ چرا حمام خسرو آقا را می‌گویید و این‌ها را نمی‌گویید؟ این‌ها هم‌زمان است، چرا تفاوت؟ چرا در مورد یک گوسفند قربانی یک شقه آن حلال و شقه دوم حرام شده است؟ چرا سکوت 24 ساله!؟ چرا اگر پیشنهادی بود داده نشد و به حرف پشت‌دری بسنده شده است؟
طرح آقای منتظر را برای اولین بار می‌شنوم
در مورد طرح آقای منتظر برای بازسازی حمام خسرو آقا نه میراث نامه‌ای دارد و نه آقای منتظر و اولین بار است که این طرح را می‌شنوم و اگر هم پیشنهاد ایشان یا اداره میراث فرهنگی ارائه می‌شد، باید در کمیسیون ماده پنج شورای شهرسازی استان و شورای عالی شهرسازی مصوب می‌شد که در هردو مورد نه ایشان و نه میراث این پیشنهاد را ارائه ندادند و چه کتبی و چه شفاهی اولین بار است که من آن را می‌شنوم.
در این قبر، مرده نیست
متأسفانه ما در این شهر به دنبال نبش قبرهایی هستیم که در آن مُرده نیست! من نمی‌دانم در خصوص حمام خسرو آقا چطور آقای منتظر را به‌عنوان یک آدم و مهندس مرمت پیدا کردید؟ اصلاً ایشان سال 74 مسئولیتی نداشت و الآن هم مسئولیتی ندارد، ایشان کارشناس حوزه میراث فرهنگی بود. حالا چطور شده که آقای منتظر به دلیل خصومت شخصی اسم من را در مورد حمام خسرو آقا می‌آورد؟ من برای 9 استاندار به‌عنوان معاون عمرانی کار کردم، 23 سال در این استان استخوان خرد کردم و به‌هیچ‌وجه از رویکردها و کارهای اجرایی خود پشیمان نیستم و افتخار می‌کنم خدمتگزار مردم استان و کشورم بودم، چون علاقه خاصی به شهر اصفهان داشتم و الآن هم افتخارم این است که در نقاطی کار می‌کنم که همه‌اش میراثی است.
من مسجد بالای سر حضرت عبدالعظیم را به‌عنوان میراث هفت‌صدساله بازسازی کردم و حرم را توسعه دادم، عضو هیئت فنی تعریض داخل حرم و سرستون بالاسر مضجع شریف(ضریح) حرم حضرت رضا(ع)، حرم سیدعلاالدین حسین در شیراز و حرم حضرت معصومه و مسجد جمکران هستم. چطور است که من با میراث فرهنگی شهر ری و تهران و سایر شهرها مشکلی ندارم. من 16 سال است که کارشناس سازمان N.I.O.P هستم یعنی من کارشناس منتخب پروفسور مایو هستم. وقتی کوفی عنان به ایران و اصفهان آمد از من خواست که با مجموعه یونسکو همکاری کنم.
چرا آقای منتظر حقیقت را نمی‌گوید؟ من از آقای آرمان‌پناه پرسیدم که شما سال 74 به خانه منتظر رفتی و گفتی که سیف الهی می‌خواهد حمام خسرو آقا را خراب کند؟ آقای مهندس آرمان پناه گفت به‌هیچ‌وجه چنین حرفی نزدم و هر که گفته بهتان زده است.
ببینید الان در بافت قدیم اصفهان چه جنایتی می‌کنند
چرا خیابان مسجد سید و سراهای بازار در حال نابودی است؟ شما چرا در خیابان عبدالرزاق و در بافت قدیم این خانه‌های قدیمی که در حال تخریب هستند سری نمی‌زنند؟ ببینید در بافت قدیم اصفهان چه جنایتی می‌کنند! چه ارگانی در تخت فولاد فعالیت می‌کند؟ تخت فولاد را چه کسی از آن حالت قبل بیرون آورد؟
به خاطر بیاورید چه کسی تردد ماشین از روی پل‌های تاریخی را حذف کرد؟ زمانی که به مهندس جبل عاملی گفتم که می‌خواهم نگذارم ماشین از روی سی‌وسه‌پل عبور کند، او به من گفت «مگه میشه»، من گفتم «میشه». پل فردوسی را با مابه‌التفاوت کیسه سیمان اصفهان و سیمان سپاهان ساختیم، با مابه‌التفاوت آهن‌های درجه‌دو پل آذر و خیابان آذر را ساختیم. شما چه کردید؟ توالت‌های مسجد سید را ببینید، چرا به این مسجد نمی‌رسید؟ مسجد میرزا باقر را مردم دارند به‌خوبی اداره می‌کنند، آن مسجد دست مردم است و مسجد سید در دست میراث فرهنگی است که حتی به مقبره و اطراف آن توجهی ندارند! چرا کسی به بازار اصفهان توجه نمی‌کند؟ این‌همه کابل و سیم آنجا چه می‌کند؟
میدان امام علی با طرح شهرداری و با بودجه شهرداری و با محدودۀ میدان جماله اولیه اجرا شده و میراث فرهنگی در آن نقشی نداشته اما میراث فرهنگی در زمان پهلوی جلوی مسجد جامع برای درآمد بازارچه زد. مگر میراث این بازار را با بودجه دولت وقت برای منافعش نساخت؟ پهلبد وزیر وقت با بودجه وزارتی خود این بازارچه ساخت، چرا جلویش را نگرفتید؟ چرا به کوه آتشگاه نمی‌رسید؟ چرا به خانه‌های میراثی در تکیه کمال نمی‌رسید؟ همه‌اش حرف حرف حرف... اما وقتی ما می‌خواستیم مصلی را بسازیم هزارتا حرف زدند که چرا می‌خواهید بسازید؟ مرحوم آقای مهندس کازرونی گفت روی صحن مسجد امام سقف بزنید! مرحوم آقای کازرونی شروع کردند و خودشان از حرفشان برگشتند و حقیر در شروع کار جلوی حرکتشان را گرفتم.
سرویس‌های افتضاح مسجد امام را ببینید، شبستانی که در این مسجد در آن نماز می‌خوانند را ببینید، واقعاً دل آدم می‌سوزد. من مسئولیتی ندارم که بترسم. همین الان احداث گذر آقا نجفی را چه‌کار می‌کنند؟ در این گذر باید مشابه شهرهای قدیمی دنیا با طرح روان‌بخشی شهری مشابه لندن، سن‌پترزبورگ و مانند سایر شهرهای توسعه‌یافته عمل کرد.
در اصفهان چه خبر است! چه کسی شهر را کنترل می‌کند؟
چرا کسی به چهارباغ کاری ندارد؟ چرا چهارباغ را به هم ریختند و دوباره با خاک پر کردند؟ چهارباغ باید پیاده شود اما چرا نمی‌آیند طرح زمان صفویه را اجرا کنند درحالی‌که طرح آن وجود دارد؟ من نسبت به این شهر علاقه دارم 23 سال در این شهر خون خوردم؛ نمی‌دانید اصفهان چه بود و چه شد و ما مدیران خون خوردیم تا جایی که نظافت این شهر زبانزد داخلی و خارجی شده بود، الآن در شهر اصفهان چه خبر است؟ حالا چه کسی شهر را کنترل می‌کند؟ حالا شما به نبش قبر رسیده‌اید؟ به شهر برسید!
آقای منتظر! گذشتۀ 24 سال پیش را رها کن و امروز را بگیر که میراث دارد نابود می‌شود. همین الان بروید دور مسجد جامع ببینید چه وضعیتی دارد و مثل جگر زلیخا هر تکه‌اش را یک نفر گرفته است. مگر توسعه همراه با نابود کردن میراث است؟
به من می‌گویند چرا مترو کشیدی
به من می‌گویند چرا مترو کشیدی! گران‌ترین فرش الاستیکی دنیا در زمان من برای زیر ریل‌های مترو خریداری شد و امروز اگر یک اتوبوس در چهارباغ حرکت کند زیانش برای مدرسه چهارباغ بیشتر از مترویی است که روی این فرش الاستیکی حرکت می‌کند. البته که وقتی عمر این فرش تمام شد باید عوض شود، باید هزینه کرد. هر چیزی عمر دارد، مگر واگن‌ها و ریل‌ها چقدر عمر دارند؟ زیباترین ایستگاه مترو کنار موزه لوور است، لوور بزرگ‌ترین موزه دنیا است. هنر این است که ما تردد ماشین را قطع کنیم و آدم را از زیر و هوا ببریم. دنیا دارد روی تاکسی هوایی حرکت می‌کند و استفاده از مترو و مونوریل در دنیا مسائلی حل‌شده است.
به امروز بپردازیم و نبش قبر نکنیم
بیایید باهم باشیم و در مورد کشورمان، شهرمان اصفهان و میراث گران‌بهای این شهر و دیار با هم و با دست واحد طراحی و برنامه‌ریزی کنیم. بیایید با هم در جهت بهبود زندگی مردم امروز که در این شهر زندگی می‌کنند تلاش کرده و زندگی روزانه را به بهروزی و شادی و سلامتی بسازیم نه اینکه بنشینیم به فکر گذشته یا افسوس بخوریم و یا عزا بگیریم و نبش قبر کنیم.
اصفهان امروز و اصفهان پویا با مردم فرهنگ دوست را بهتر بشناسیم و برایشان اشک تمساح نریزیم. الان را بسازیم و آینده درخشان را برایشان برنامه‌ریزی کنیم.
گفت‌وگو از: شیرین مستغاثی، خبرنگار ایسنا (منطقه اصفهان)
انتهای پیام