به گزارش ایسنا، یکی از این عمارت‌ها، خانه آمریکایی‌ها است که در انتهای پارک پرواز همدان، با بیش از ۱۰۰ سال قدمت قرار گرفته که هر چند از کاربری این بنای تاریخی در دوران مختلف اطلاعات چندانی در دست نیست اما گفته می‌شود ابتدا به عنوان مکان استقرار پزشکان آمریکایی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
البته در برخی منابع درباره این عمارت گفته می‌شود «در جنگ جهانی دوم وقتی نیروهای متفقین در کشور ساکن شدند، آمریکایی‌ها و انگلیسی‌ها هم در همدان مستقر شدند که یکی از نقاط تمرکز آنها تپه «نورمهال» بود، پس از نقل مکان آمریکایی‌ها و رفتن کسانی که بعد از آمریکایی‌ها آنجا بودند، تعدادی انگلیسی که برای امر تجارت در همدان فعالیت داشتند، عمارت منسوب به آمریکایی‌ها را انتخاب کرده و در آنجا مستقر شدند.»
عمارت نورمهال یا همان خانه آمریکایی‌ها در اوایل دوره پهلوی ساخته شده است، در ۲ طبقه و با سقفی شیروانی و دارای ستون‌هایی در چهار طرف، نمای هر طبقه است و یکی از خانه باغ‌های زیبای همدان محسوب می‌شود که در تاریخ ۲۷ آبان ۱۳۸۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
سال گذشته در شرایطی که همدان و مسئولان میراث فرهنگی و گردشگری و مدیریت شهری همدان خود را برای برگزاری جشن همدان ۲۰۱۸ آماده می‌کردند، مجوز ساخت برجی دوقلو در عرصه بنای تاریخی «آمریکایی‌ها» صادر و نخستین اقدامات آن نیز انجام شد.
اما با وجود دستور استاندار برای جلوگیری از ساخت‌وساز، خاکبرداری در باغ «نورمهال» با قطع درخت در این باغ آغاز شد و به نظر می‌رسید مالک بنا عزم خود را برای رسیدن به نتیجه‌ای در این زمینه جزم کرده است.
از سوی دیگر نامه‌ای که پرویز پرستویی و امیرشهاب رضویان دو سینماگر خطاب به محمدناصر نیک‌بخت استاندار سابق، عباس صوفی شهردار، علی مالمیر مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و پیمان ترکمانه مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) استان همدان نوشتند و درخواست کردند تا ساخت‌وساز در عرصه این بنای تاریخی متوقف و دستور داده شود تا از این اثر تاریخی و جاذبه گردشگری مهم حفاظت شود حتی بعد از آن حدود ۴۵۰ نفر از فعالان فرهنگی همدان در نامه‌ای سرگشاده از اقدام این دو سینماگر حمایت کردند و از سوی دیگر تعدادی از فعالان مدنی همدان در مقابل این عمارت و با هدف حفاظت از آن زنجیره انسانی بستند.
شش ماه از مطرح شدن نخستین هشدارها درباره وضعیت عمارت تاریخی «نورمهال» و صحبت‌ها، جلسات و قول و قرارها از کمیته امداد به عنوان مالک و شهرداری و میراث‌فرهنگی همدان گذشت و بعد از گذشت آن مدت و خاموش شدن آتشی که قصد داشت از ساخت برج‌های دوقلو در چند متری عمارت نورمهال که با گودبرداری بزرگی همراه بود، جلوگیری کند تا اینکه شهرداری و شورای شهر همدان، اختصاص زمین معوض به کمیته امداد را رد کردند.
حرف و حدیث‌های پیش‌بینی شده برای آغاز کار گودبرداری در چند قدمی «نورمهال» همدان، بالاخره عملی شد و بیل مکانیکی صبح چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت زمین عرصه این عمارت تاریخی را زخمی کرد.
۱۰ ماه از مطرح شدن نخستین هشدارها درباره وضعیت عمارت تاریخی «نورمهال» و صحبت‌ها، جلسات و قول و قرارها از کمیته امداد به عنوان مالک و شهرداری و میراث‌فرهنگی همدان گذشته است، در این میان قول و قرارها بعد از درخواست‌های مکرر دوستداران میراث فرهنگی استان و به ویژه وارد شدن هنرمندان همدانی به این ماجرا به دادن زمین معوض به کمیته امداد ختم شد؛ درخواستی که بعد از گذشت این مدت پشت گوش انداخته شد و به نظر می‌رسید، همه ترجیح داده‌اند سکوت کنند تا این ساخت وساز هم انجام شود.
و اکنون لودرهای پیمانکار پروژه برج‌های دوقلو در چندمتری عمارت تاریخی «نورمهال» همدان سرپنجه‌های‌شان را تیز کرده‌اند؛ نه تنها همه حرف‌ها و درخواست‌ها و پیگیری‌هایی را که دوستداران میراث فرهنگی تاکنون انجام داده‌اند چال می‌کنند بلکه گودبرداری در کمتر از ۱۰ متری این بنای تاریخی را با جدیت آغاز کرده‌اند و لحظه‌ای از پا نمی‌نشینند؛ مانند دو ماه قبل در ۱۸ اردیبهشت که زمینِ عرصه عمارت نورمهال در همدان را زخمی کردند، تا قول مدیران شهری و حتی رئیس کمیته امداد را برای جلوگیری از تعرض به عرصه بنای تاریخی «نورمهال» پشت گوش بیندازند.
بعد از گذشت چهار روز از آغاز کار گودبرداری در عرصه عمارت نورمهال همدان، به صورت رسمی، این بار پای رفاقت و درخواست شهردار همدان و اعضای شورای شهر به میان آمد تا زخم نورمهال عمیق‌تر نشود اما در این میان پای تنها راهکاری که به میان نمی‌آید وجود یک زمین معوض است...
لودرها آماده شخم زدن عرصه عمارت آمریکایی‌ها در همدان هستند تا برج‌های دو قلو منظر فرهنگی و فیزیکی این بنای تاریخی را در محوطه تاریخی «نورمهال» از بین ببرند، آن هم در شرایطی که مسئولان، پیش از این قول حفاظت از هر اثر تاریخی را داده بودند.
شورا به تنهایی قادر به توقف پروژه محدوده «نورمهال» نیست
کامران گردان، رئیس شورای اسلامی شهر همدان روز گذشته در صحن علنی شورا با بیان اینکه شورای شهر به تنهایی قادر به توقف پروژه محدوده نورمهال نیست و همه ارگان‌های شهر باید با همکاری هم فکری به حال این پروژه کنند، گفت: ادارات راه و شهرسازی، معاونت عمرانی استانداری، کمیته امداد، میراث فرهنگی و ادارات مرتبط برای توقف پروژه یکدست شوند.
توقف فعلی عملیات خاکبرداری نورمهال
رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای اسلامی شهر همدان نیز با بیان اینکه نخستین بهره‌بردار و الگوبرداری برای حفظ آثار تاریخی در شهر باید خود ما باشیم، گفت: همدان یک عمارت ثبت ملی (نورمهال) دارد که تحت تأثیر عوامل خارجی قرار می‌گیرد این در حالیست که باید ارزش آن از حد یک منطقه یا شهر خارج شود.
رضوان سلماسی افزود: از روز پنجشنبه -۲۰ تیر- عملیات خاکبرداری نورمهال آغاز شده که با دخالت شهردار و درخواست از پیمانکار تا چند روز پروژه متوقف شده است. شاید به لحاظ قانونی کاری نشود انجام داد اما باید چاره اندیشی کرد.
ساخت و ساز آسیبی به بنای تاریخی نمی‌زند
و اما در این میان مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان همدان با بیان اینکه پیمانکار پروانه ساختمانی را از شهرداری دریافت کرده است و به ساخت و ساز خود ادامه خواهد داد، به خبرنگار ایسنا گفت: ساخت و ساز در محدوده نورمهال آسیبی به بنا نمی‌زند اگرچه بهتر بود برای حفظ یکپارچگی این اتفاق رخ ندهد.
علی مالمیر در توضیح پیشنهادات ارائه شده اظهار کرد: گزینه یک و اولویت سازمان میراث فرهنگی دادن زمین معوض به پیمانکار بود تا علاوه بر متضرر نشدن کمیته امداد، آن زمین به قسمت دیگری از پارک تبدیل شود اما بر اساس اعلام شهرداری و شورای شهر زمین معوضی برای این طرح وجود نداشت.
وی بیان کرد: گزینه بعدی مطرح شده اصلاح نقشه برج‌ها بود که آسیب کمتری از لحاظ سیما وارد و دیدن عمارت نور مهال برای عموم راحت تر می‌شد اما کمیته امداد این طرح را نپذیرفت.
ضرر و زیان کمیته امداد را کدام دستگاه جبران می‌کند؟
مدیر روابط عمومی کمیته امداد امام خمینی (ره) استان همدان نیز با بیان اینکه عملیات خاکبرداری از پنج شنبه ۲۰ تیر آغاز شده و متوقف نشده است، به خبرنگار ایسنا گفت: یک سال و نیم حق محرومان به علت تأخیر در انجام این پروژه ضایع شده است.
بنیامین یاری با بیان اینکه تا کنون ۳ میلیارد تومان به علت گرانی مصالح به کمیته امداد ضرر وارد شده است، افزود: کدام یک از دستگاه‌ها ضرر کمیته امداد در این زمینه را جبران خواهد کرد؟
وی با بیان اینکه چند سال است که مجوز ساخت این برج‌ها از شهرداری گرفته شده، عنوان کرد: در کنار این عمارت یک مجتمع مسکونی احداث خواهد شد.
نورمهال آنچنان قدمت تاریخی ندارد
مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) همدان نیز چند روز پیش به یکی از رسانه‌ها گفت: پس از اصلاح پروانه ساخت ساختمان‌های دوقلوی کمیته امداد، در نقشه جدید این ساختمان‌ها ۲۰ متر از عمارت تاریخی «نورمهال» فاصله گرفتند.
پیمان ترکمانه با تأکید بر اینکه به دنبال ساخت این ساختمان‌ها میراث فرهنگی آسیب نمی بیند، اظهار کرد: یک خبرنگار در نزدیکی این عمارت ساکن است و به علت بر هم خوردن نمای روبروی منزلش به دنبال جلوگیری از ساخت ساختمان‌های دوقلوی کمیته امداد امام خمینی (ره) است و تمام سرمنشأ هجمه رسانه‌ها از آنجا آغاز می‌شود.
وی با بیان اینکه ۲۰ سال پیش کمیته امداد یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون ریال برای حفظ و نگهداری این عمارت هزینه کرده است، افزود: سال گذشته شهرداری همدان مجوز ساخت ۲ آپارتمان هشت طبقه را در کنار این عمارت صادر کرده و برای این مجوز بیش از ۳۰ میلیارد ریال پول از کمیته امداد امام خمینی (ره) دریافت کرده است.
ترکمانه ادعا کرد: عمارت نورمهال آنچنان قدمت تاریخی و فرهنگی ندارد و زمانی این مکان محل تجمع معتادها بوده است.
گفتنی است؛ خبرنگار ایسنا برای مصاحبه مستقیم با مدیرکل کمیته امداد تلاش کرد اما وی از گفت‌وگو اجتناب و درخواست کرد با روابط عمومی صحبت کنیم.
اظهارنظر جالب استاندار
استاندار همدان نیز در اظهارنظری عنوان کرده است که این بحث مربوط به شهرستان همدان است و فرماندار این شهرستان باید رسیدگی و تصمیم گیری لازم را داشته باشد.
گزارش از: نرگس باستان، خبرنگار ایسنا، منطقه همدان
انتهای پیام