/یادداشت/

کنفرانس اقتصادی بحرین؛ "ماموریتی غیرممکن" یا "فرصت طلایی" برای اعراب

بدون اینکه مشورتی با فلسطینی‌ها درباره کنفرانسی شود که محوریتش سرمایه‌گذاری در اراضی فلسطینی است این بار کاخ سفید اعلام کرده است، واشنگتن با همکاری بحرین یک کارگاه اقتصادی را در ماه میلادی آینده در منامه برای ترغیب به سرمایه‌گذاری‌ها در اراضی فلسطینی برگزار می‌کند، به نظر می‌رسد تقلاهای جارد کوشنر به نفع اسرائیلی‌ها در حال به ثمر نشستن هستند، چون رژیم صهیونیستی مدت‌هاست سودای روابط با اعراب را در سرمی‌پروراند تا از تعداد دشمنانش در منطقه کاسته شود، حال چه گزینه‌ای بهتر از اینکه بحرین نقطه آغازین اجرای طرح "معامله قرن" آمریکا برای صلح خاورمیانه باشد تا آمریکا با یک تیر دو نشان بزند.

به گزارش خبرنگار ایسنا، جارد کوشنر، داماد دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا و مشاور ارشد کاخ سفید قبلا در ماه آوریل تاکید کرده بود، طرح دولت ترامپ برای برقراری صلح بین رژیم صهیونیستی و فلسطین (معامله قرن) پس از ماه رمضان رونمایی می‌شود. در این باره واشنگتن پست نیز نوشت، طرح معامله قرن اواخر بهار علنی می‌شود. تاریخ برگزاری کنفرانس اقتصادی منامه نیز ۲۵ و ۲۶ ژوئن (۴ و ۵ تیر) اعلام شده این یعنی همه چیز طبق برنامه پیش می‌رود.

کاخ سفید این کنفرانس یا کارگاه اقتصادی را به زعم خود فرصتی محوری برای نشست بین رهبران دولت‌ها و موسسات جامعه مدنی و ایده‌پردازان برای تبادل افکار، دیدگاه‌ها و بررسی استراتژی‌ها جهت تشویق به سرمایه‌گذاری و ارائه طرح‌های اقتصادی قابل اجرا همسو با تحقق صلح در منطقه و نیز فرصتی جهت ارائه چارچوب‌های عملی برای آینده‌ای شکوفا در منطقه و ملت فلسطین برمی‌شمرد. استیو منوچین وزیر خزانه‌داری آمریکا در این باره می‌گوید: "ما به این رایزنی‌های مهم درباره دیدگاهی که به فلسطینی‌ها فرصت ویژه و خاص برای استفاده از امکانات‌شان را می‌دهد، امیدواریم. این کنفرانس می‌تواند رهبران بخش‌های مختلف از سراسر خاورمیانه را برای چانه زنی درباره راه‌های توسعه و رشد اقتصادی و فرصت‌های دست داده برای ملت‌های این منطقه مهم فراهم ‌کند."

سلمان بن خلیفه، وزیر دارایی و اقتصاد بحرین همسو با آمریکا این کارگاه اقتصادی را موردی برای تقویت مشارکت استراتژیک و قوی بین بحرین و آمریکا و منعکس کننده توجه مشترک دو کشور به ایجاد فرصت‌های اقتصادی مناسب به نفع منطقه قلمداد می‌کند. جارد کوشنر طراح اصلی معامله قرن نیز بلافاصله از بحرین به دلیل این میزبانی تشکر کرده و گفته است: "ما به تلاش با رهبران اقتصادی سراسر منطقه و جهان برای برگزاری نشستی با هدف برداشتن گام‌های بهتر در مسیر ایجاد زیرساختی قوی برای تحقق آینده‌ای شکوفا در منطقه چشم دوخته‌ایم."

کوشنر در اظهارنظرهای شعارگونه نظیر اینکه می‌گوید: "آینده بهتر برای ملت‌های خاورمیانه می‌خواهیم و فلسطینی‌ها و ملت‌های منطقه مستحق زندگی عزت‌مندانه هستند." در واقع می‌خواهد رضایت آنها را برای مقاصد رژیم صهیونیستی و آمریکا جلب کند؛ کوشنری که اعتقادی به راه حل دو کشوری ندارد و آن را عملی نمی‌داند چطور می‌خواهد این آینده شکوفا را برای فلسطینی‌ها به ارمغان بیاورد. زیرا فلسطینی‌ها به صراحت گفته‌اند، تنها به راه حل دو کشوری و تشکیل کشور فلسطین در مرزهای اشغالی ۱۹۶۷ به پایتختی قدس شرقی رضایت دارند. حال آنکه کوشنر درست مقابل فلسطینی‌ها ایستاده و فریاد می‌زند: "راه حل دو کشوری بی‌فایده است و باید به دنبال طرحی غیر از این بود."

براساس افشاگری‌هایی که تاکنون درباره جزئیات معامله قرن صورت گرفته و رسانه‌ها جسته گریخته از مفاد آن پرده برداشته‌اند مشخص است این طرح شامل تشکیل کشوری با حاکمیت مستقل و کامل برای فلسطینی‌ها نیست و بیشتر روی امتیازهای اقتصادی برای فلسطینی‌ها مانور می‌دهد. کنفرانس یا کارگاه اقتصادی  هم که منامه ۲۵ و ۲۶ ژوئن میزبان آن است فراتر از این چارچوب نیست.

گفته می‌شود در این کنفرانس تعدادی از وزیران دارایی در قالب اقتصاددانان برجسته منطقه گردهم می‌آیند اما این کنفرانس یک مهمان ویژه دارد براساس اخبار درز یافته از سوی رسانه‌ها گویا قرار است موشه کحلون وزیر اقتصاد رژیم صهیونیستی نیز در راس هیئتی اسرائیلی وارد منامه شود. مشخص است این سفر در دیگری از عادی سازی روابط بین اعراب و اسرائیل را باز می‌کند و نشان می‌دهد امارات، عربستان در این موضع تنها نیستند، در واقع زمان عادی سازی روابط نیز همراه با طرح معامله قرن در حال فرا رسیدن است اما فعلا روندی زیرپوستی و نامحسوس طی می‌کند تا سردمداران عرب و ساکنان کاخ سفید زمان مناسبی برای آن بیابند.

بحرین و آمریکا این کنفرانس را تحت عنوان "صلح به خاطر شکوفایی" برگزار می‌کنند اما کدام شکوفایی؟ شکوفایی که به نفع کشورهای عربی و اسرائیلی باشد یا فلسطینی‌ها؟ آمریکایی که کمک‌های اقتصادی به فلسطینی‌ها و بودجه مالی آژانس امداد و کاریابی برای آوارگان فلسطینی (آنروا) را قطع کرده حالا می‌خواهد از منامه و کشورهای عربی از در حمایت مالی از فلسطینی‌ها وارد شود این واقعیت همان دیدگاه ترامپ درباره پول‌های عربستان را تداعی می‌کند، یعنی دولت آمریکا بدون اینکه متحمل هزینه مالی شود این بار هم می‌خواهد از گاو شیرده و هم‌ردیفانش بدوشد.

با استناد به اظهارات وزیر خزانه‌داری آمریکا که مدعی است، کنفرانس منامه رهبران خاورمیانه را به تقویت رشد اقتصادی سوق می‌دهد مشخص است آمریکایی‌ها با وعده‌های اقتصادی وسوسه ‌انگیز که در چنته دارند می‌خواهند رهبران منطقه‌ای را در عمل انجام شده قرار دهند. با این همه سوگیری آمریکا به نفع صهیونیست‌ها به نظر نمی‌رسد بخش اول این طرح خیلی به نفع فلسطینی‌ها و مطالبات آنها باشد بلکه قاعدتا باید در درجه اول منافع رژیم صهیونیستی و در وهله دوم منافع هم‌پیمانان عرب نظیر عربستان سعودی را محقق سازد.

این بار ماموریت آمریکایی‌ها برای همراه کردن عرب‌ها چندان سخت به نظر نمی‌آید زیرا سعودی‌ها و شخص محمد بن سلمان رهبر دوفاکتوی عربستان رسما از این طرح رضایت دارند و بحرین که همواره پا در رکاب عربستان حرکت می‌کند نمی‌تواند خارج از اوامر سعودی‌ها موضعی مستقل بگیرد. قدر مسلم این است طراحان اصلی این نشست یعنی عربستان و آمریکا می‌خواهند به تدریج زمینه را برای مقاصدی که بعد از پا گذاشتن ترامپ به کاخ سفید در سر می‌پرورانده‌اند، فراهم کنند.

اما دیدگاهی مبتنی بر مسائل اقتصادی بدون پرداختن به مسائل اصلی سیاسی چه سرانجامی خواهد داشت؟ قطعا نمی‌تواند سرانجام مطلوب برای فلسطینی‌ها به همراه داشته باشد. زیرا مساله فلسطین از زمان امضای معاهده شوم بالفور اساسا یک مشکل سیاسی است که از دست دادن سرزمین، آواره شدن فلسطینی‌ها، اعلام دولتی جعلی اسرائیل و غصب قدس و شهرک‌سازی‌ها را دربرمی‌گیرد.

با همه این احوال فعلا هیچ توجهی به بخش سیاسی طرح صلح آمریکا وجود ندارد. حال آنکه فلسطینی‌ها همواره معتقدند اگر طرح‌های اقتصادی با طرح‌های سیاسی همراه نباشند بی‌نتیجه خواهند بود؛ این پاسخ سردی است که فلسطینی‌ها از همان ابتدای مطرح شدن معامله قرن آن را فریاد زده‌اند.

به هر حال طرح صلح کوشنر خوب سازماندهی شده و سرسختانه با اصرار بر اجرای بخش اقتصادی پیش می‌رود و با پیشنهادات ترغیب کننده اقتصادی مقاصد پشت پرده را دنبال می‌کند. یقینا آمریکا می‌خواهد از طریق طرح‌های اقتصادی چراغ سبز کشورهای منطقه را برای بندهای سیاسی طرح مذکور هم بگیرد؛ اتفاقی که  نقش اعراب را دشوار می‌کند، حال باید دید اعراب به کدام جهت بیشتر تمایل نشان خواهند داد، به سمت جلب حمایت آمریکا در مرحله حساس کنونی منطقه یا به سمت پایبندی به اصولی که همواره درباره مساله فلسطین مدعی آن هستند.

انتهای پیام

  • دوشنبه/ ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۸ / ۱۶:۰۸
  • دسته‌بندی: گزارش و تحلیل
  • کد خبر: 98023016094
  • خبرنگار : 71145