به گزارش ایسنا، «برتراند کانفیلد»، از مؤلفان معروف روابط عمومی در آمریکا، در کتاب خود تحت عنوان «روابط عمومی، اصول موارد و مشکلات آن» در تعریف روابط عمومی می‌نویسد : «روابط عمومی، فلسفه‌ای اجتماعی - مدیریتی است که مدیران مسئولیت‌شناس، این فلسفه را با کمال صراحت در مقررات و خط مشی خود بیان می‌کنند و کلیه اقدامات خود را با فلسفه اجتماعی منطبق می‌سازند . آنگاه کلیه اقدامات و اعمال موسسه را که ناشی از فلسفه اجتماعی مدیریت بوده به اطلاع مرتبطین خود می‌رسانند تا حسن نیت و تفاهم مردم را جلب کنند» باید گفت روابط عمومی دارای ماهیتی رسانه‌ای است و در طبقه‌بندی‌ها، در حوزه مباحث رسانه‌ای، روابط عمومی‌هایی را موفق می‌دانند که با به خدمت گرفتن شیوه‌ها و روش‌های نوین ارتباطی و مهارت‌های ارتباطی، بتواند حد اکثر همکاری را جلب و بیشترین بهره‌وری را از رسانه‌های جمعی کسب کنند.
در دنیای امروز روابط عمومی‌ها به عنوان عناصر قوی در ارزیابی و تقویت برنامه‌ها و پیشبرد اهداف سازمانها تلقی می‌گردند. امروزه نقش روابط عمومی و حیطه فعالیت آن بر هیچکس پوشیده نیست. تمامی فعالان جامعه در بخش‌های مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و . . . جویای روابط عمومی‌هایی هستند که آنان را درطراحی روش‌های معقول و تعیین خط مشی‌های مرتبط با آینده یاری دهند اما متاسفانه وجود سوء تعابیر و یا عدم آگاهی و شناخت کافی ازوظایف وحیطه عملیاتی و یا عدم شناخت ازتوانمندی‌های تخصصی روابط عمومی درابعاد درون سازمانی وبرون سازمانی ازجمله مشکلاتی است، که باعث شده روابط عمومی درایران با موانع جدی ومتعددی روبرو باشند.
جایگاه روابط عمومی‌ها در سطح استان کرمان در حد متوسط است
دکتر "عباس تقی‌زاده" مشاور استاندار کرمان در امور رسانه و روابط عمومی در گفت‌وگو با ایسنا، جایگاه روابط عمومی‌ها در دستگاه‌های اجرایی مختلف را متفاوت دانست و در ادامه از چالش‌های روابط عمومی در دستگاه‌های اجرایی سخن به میان آورد و گفت: جایگاه روابط عمومی در برخی از دستگاه‌های اجرایی، قائم به شخص است و با بازنشسته شدن یا جابجا شدن این فرد از روابط عمومی، شاهد افت جایگاه روابط عمومی در آن دستگاه هستیم.
مشاور استاندار کرمان در امور رسانه و روابط عمومی با اشاره به اینکه جایگاه روابط عمومی ازنگاه مدیر دستگاه تاثیر گرفته و اگر مدیر دستگاهی درک بالایی از روابط عمومی داشته باشد، ضعف‌های روابط عمومی را برطرف و اصلاح می‌کند اظهار کرد: در مجموع جایگاه روابط عمومی‌ها در دستگاه‌های اجرایی را در سطح استان کرمان در حد متوسط ارزیابی می‌کنیم و تعدادی از آنها نیز در سطح خوب قرار دارند.
لزوم تدوین سیاست واحد مبتنی بر ویژگی‌های همه دستگاه
وی بر لزوم تبیین جایگاه روابط عمومی‌ها به مدیران دستگاه‌ها تاکید کرد و افزود: تبیین این موضوع نیاز به وقت و جلسات زیادی دارد. شایان ذکر است که مدیران برای آنکه سازمانشان در جامعه معرفی و ارتقا یابد و تصویر خوبی از آن سازمان و خدماتشان در ذهن مردم ایجاد شود، چاره‌ای جزء باور کردن روابط عمومی ندارند.
تقی‌زاده خطاب به مدیران دستگاه‌های اجرایی سراسر استان کرمان گفت: در شرایط کنونی جامعه راهی جز اینکه به مجموعه روابط عمومی‌ها اهمیت بیشتری دهیم، را نداریم و باید مدیران دستگاه ها از روابط عمومی‌ها به عنوان بازوی مشاوره‌ای خود استفاده کنند و برخی از پژوهش‌ها را به روابط عمومی‌ها واگذار کنند تا با شناختی که روابط عمومی از جامعه به مدیران می دهند، بتوانند مدیران را در تصمیم‌گیری یاری کنند و این امر در صورتی محقق خواهد شد که روابط عمومی توانمند را داشته باشیم.
این دکتری علوم ارتباطات ارتباط موثر با رسانه‌ها و جامعه را در ابتدا در گرو انسجام و همگرایی در درون مجموعه روابط عمومی‌ها دانست و بیان کرد: مسئولین روابط عمومی‌ها فقط شنونده نباشد بلکه باید ایده‌های نو برای تغییرات محسوس در دستگاه‌ها داشته باشند. همچنین روابط عمومی‌ها باید یک سیاست واحد که مبتنی بر احترام به ویژگی‌های همه ادارات است را با نگاه استانی و ملی؛ تدوین کنند، که متاسفانه چنین موردی در بین روابط عمومی‌های دستگاه‌های اجرایی استان کرمان دیده نمی شود.
مشاور استاندار کرمان در امور رسانه و روابط عمومی مطرح کرد: شورای هماهنگی روابط عمومی‌ها در استان‌ها تشکیل شده ولی هنوز گام‌های بعدی برای آن برداشته نشده است که در همین راستا نیاز داریم مدیران ارشد استان نقش بیشتری به روابط عمومی‌ها در نظر گرفته و به آنها واگذار کنند.
وی با تاکید برآنکه باید روابط عمومی‌ها به یک وحدت رویه برسند، تصریح کرد: اما همواره سوالی که در این راستا مطرح بوده این است که آیا این شورا به وظایف خود در اساسنامه عمل کرده یا زمینه اجرای این اساسنامه وجود دارد؟ در حقیقت برخی از مفاد اساسنامه به لحاظ زیرساختی امکان اجرای آن وجود ندارد و همچنین به میزان کارهای روابط عمومی‌ها در دستگاه به میزان زیاد بستگی دارد که فرصت نوآوری از آنها گرفته می‌شود.
تقی‌زاده از مقاومت برخی از مدیران روابط عمومی‌ها در برابر تغییرات گلایه کرد و ادامه داد: برخی مدیران روابط عمومی‌ها تمایلی برای ورود به جنبه‌ها و کارکردهای مختلف روابط عمومی ندارند و در حد اطلاع رسانی معمول و پاسداشت مناسبت‌ها عمل می‌کنند.
تفاوت روابط عمومی در ایران و سایر کشورها
وی تصریح کرد: روابط عمومی در ایران و سایر کشورهای دیگر متفاوت است و روابط عمومی تحت تاثیر نظام سیاسی یک کشور قرار می‌گیرد.
این مقام مسئول با بیان اینکه در سایر کشورها عموما روابط عمومی‌ها با رویکرد خصوصی مشغول به فعالیت هستند اظهار کرد: در کشورهای دیگر با شرکت‌های روابط عمومی مواجه هستیم و روابط عمومی دستگاه‌ها نیروی کمی دارند اما از توان بخش خصوصی در برنامه‌های خود استفاده می‌کنند و تقریبا فضای رقابتی در آنجا وجود دارد.
وی بر لزوم استفاده از تجربیات سایر کشورها تاکید کرد و افزود: در ایران ، همه مهارت‌ها و تخصص‌ها در روابط عمومی جمع بوده و همه کارها از صفر تا صد باید توسط خود روابط عمومی انجام شودکه این صحیح نیست و باید اصلاح شود و از خدمات شرکت‌های روابط عمومی که شرکت‌های تخصصی در این زمینه هستند، استفاده کنیم.
تقی‌زاده با بیان این مطلب که نوع عملکرد روابط عمومی در کشورهای در حال توسعه با ایران نیز متفاوت است، مطرح کرد: روابط عمومی در کشورهای در حال توسعه به روند توسعه کمک می کند این درحالی است که ما چنین دستوری برای روابط عمومی‌ها تعریف نکردیم و ما از آنها صرفا انتظاری در حد اطلاع‌رسانی و برگزاری مناسبت‌ها داریم و متاسفانه چنین نگاهی در کشور ما در عمل وجود ندارد که روابط عمومی می‌تواند در چرخه توسعه کشور نقش ایفا کند و لذا روابط عمومی‌ها در کشور ما نسبت به کشورهای در حال توسعه که در خدمت توسعه کشورشان هستند، ضعیف‌تر عمل می کنند.
مشاور استاندار کرمان در امور رسانه و روابط عمومی در ادامه از کسب رتبه دومی روابط عمومی استان کرمان در سطح وزارت کشور خبر داد و به ایسنا گفت: این رتبه نباید ما را فریب دهد، باوجود آنکه روابط عمومی استانداری کرمان کارهای زیادی انجام می‌دهد اما باید بپذیریم در برخی زمینه ها کم کار است و چندان از عملکرد خودم در روابط عمومی استانداری کرمان راضی نیستم زیرا به آن هدف‌گذاری که مشخص کرده بودم، به‌واسطه موانع بیرونی و درونی و همچنین روزمرگی‌ها و انتظارات دستگاه‌ها از روابط عمومی، به‌صورت کامل دست نیافته‌ام.
وی با بیان این مطلب که ضعف سایر روابط عمومی‌ها و دستگاه‌های دیگر در زمان‌های خاص را باید روابط عمومی استانداری پوشش دهد، اظهار کرد: باید روابط عمومی‌های سایر دستگاه را تقویت کنیم تا بتوانند با اعتماد به نفس به وظایف خودشان جامع عمل بپوشانند.
ادغام روابط عمومی با دفتر استاندار یک اشتباه بزرگ بود
تقی‌زاده تداخل کارها را از دلایل عدم نوآوری و خلاقیت در روابط عمومی ذکر کرد و افزود: نگاه برخی از مدیران به روابط عمومی‌ها به‌گونه‌ای است که باید روابط عمومی در لحظه به نیاز آنها پاسخ دهد، این در حالی است که روابط عمومی نیاز به زمان برای هماهنگی و برنامه‌ریزی برای انجام کارهای محوله دارد و این مهم در همه استان‌ها تقریبا حاکم است.
وی با انتقاد شدید از خارج کردن روابط عمومی از اداره کل و ادغام آن با دفتر استاندار اظهار کرد: این اقدام باعث تنزل جایگاه روابط عمومی‌ها شده است، زیرا زمانی که ساختاری ضعیف شود، دیگر نمی‌تواند به وظایف خود به خوبی عمل کند.
مدیر کل روابط عمومی استانداری کرمان از وزیر کشور درخواست کرد: روابط عمومی‌ها را به اداره کل ارتقاء دهد تا روابط عمومی بتواند به وظایف خود به‌خوبی انجام دهد زیرا اگر روابط عمومی استانداری ساختار چابک و خوبی داشته باشد، سایر دستگاه‌ها نیزبا تبعیت از استانداری، به خوبی عمل خواهند کرد و در نهایت سود این امر به نفع دولت و حاکمیت است.
وی با اشاره به اینکه باید روابط عمومی‌ها از توانمندی و ظرفیت‌های خود استفاده کنند، خاطرنشان کرد: برای رسیدن به هدف بایستی نقشه راه و هدف‌گذاری کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت داشته باشیم که متاسفانه روابط عمومی‌ها فاقد نقشه راه هستند و این مهم باعث بی‌هدفی روابط عمومی‌هاشده است.
روابط عمومی‌ها خام فروشی می‌کنند
این دکتری علوم ارتباطات منکر کارهای زیاد روابط عمومی‌ها نشد و در ادامه گفت: باید به عنوان متولی روابط عمومی ها چند سوال را همواره از خود داشته باشیم که در این مدت اخیر آیا ما روابط عمومی‌ها به‌غیر از برگزاری مناسبت‌ها که هر ساله انجام می‌شود، کار خاص و جدید دیگری انجام می‌دهیم؟ خبرها را بر چه مبنایی منتشر می‌کنیم؟ آیا از اسناد بالا دستی در سازمان خودمان آگاهی کافی داریم؟ آیا از اسناد بالادستی کشور آگاهی داریم؟
وی با اشاره به اینکه وطیفه روابط عمومی‌های بخش دولتی تبیین و تشریح سیاست‌های دولت است عنوان کرد: همه دولت‌ها نیاز دارند که افکار مردم را با خود همراه کنند و این کار را روابط عمومی‌های دستگاه‌های اجرایی می‌توانند انجام دهند، لذا باید روابط عمومی اطلاعات و آماری که در اختیار او قرار می‌گیرد، پردازش و به نحو مطلوب به جامعه منتقل کند که متاسفانه این مهم کمتر صورت می‌گیرد.
مشاور استاندار کرمان در امور رسانه و روابط عمومی اظهار کرد: در واقعیت ما با خام فروشی در روابط عمومی‌ها مواجه هستیم؛ روابط عمومی‌ها باید اطلاعات را پردازش، تحلیل و فراوری کند و سپس در اختیار مخاطب خود قرار دهد، که این موضوع نیز نیازمند یک اصل بوده که روابط عمومی ها باید مخاطب شناسی کنند.
وی اضافه کرد: روابط عمومی به زمینه انتشار باید توجه کند و خبری که برای روزنامه‌ها ارسال می کند با خبری که برای خبرگزاری‌ها، صدا و سیما و ... ارسال و منتشر می‌شود، متفاوت باشد زیرا هر رسانه زبان خودش را دارد لذا ما به تفاوت زبانی و گرامری در رسانه‌ها توجهی نداریم و در نتیجه اثرگذاری و مقبولیت پیام‌های روابط عمومی به حداقل ممکن می‌رسد.
این مقام مسئول تاکید کرد: ما روابط عمومی‌ها توان گفتمان‌سازی نداریم، هر دولتی روی کار می‌آید اهداف و برنامه‌هایی دارد که نیاز به گفتمان‌سازی دارد و روابط عمومی براساس ارتباطاتی که دارد، می‌تواند این گفتمان‌سازی را انجام دهد و چون محتوا و مواد اولیه آن وجود ندارد، در نتیجه دچار روزمرگی و پراکندگی کار در روابط عمومی‌ها شدیم.
وی با تاکید برآنکه نباید به شعار سال، شعاری نگاه کرد بلکه باید عمیق به این موضوع ورود پیدا کنیم، اظهار کرد: نخستین کاری که روابط عمومی‌ها برای شعار سال می‌کنند ارسال یک پیام، نشر شعار سال روی سایت و نصب بنر با مضنون شعار سال است، اما این همه کار یک روابط عمومی نیست و اگر روابط عمومی به نقشه راه خود آگاه باشند، باید به عنوان یک تسهیل‌گر ارتباطی عمل کند و تمام کسانی که می‌توانند در تحقق این شعار کمک کنند را شناسایی و همچنین همه ذینفعان دسته بندی و متناسب به نیازشان با آنها گفتمان‌سازی کند.
تقی‌زاده اضافه کرد: روابط عمومی باید رویداد ساز بوده و بازیگر اصلی این رویداد باشد نه اینکه در گوشه‌ای بایستد و گزارش فعالیت‌های انجام شده را ارسال کند.
وی نقش روابط عمومی‌ها در ارزشمند کردن استفاده از کالای ایرانی را بسیار موثر دانست و بیان کرد: روابط عمومی فرهنگ مصرف را نیز می‌تواند اصلاح کند و همچنین می‌تواند صدای تولید کننده را به مسئولین برساند و در نهایت باید روابط عمومی دست به خلاقیت و نوآوری بزند و راه‌های جدیدی برای تحقق شعار سال شناسایی کند.
لزوم خروج روابط عمومی که با رسانه ارتباط سازنده ندارد
مشاور استاندار کرمان در امور رسانه و روابط عمومی عدم تفویض اختیار لازم به مدیران روابط عمومی‌ها یا محافظه کاری برخی مسئولین روابط عمومی‌ها را از علل همکاری نداشتن برخی از روابط عمومی‌ها با رسانه ها برشمرد و عنوان کرد: در واقع باید رسانه‌ها از طریق روابط عمومی با مدیران در ارتباط باشند اما اگر این مسیر معیوب باشد، هرگز رسانه صبر نمی‌کند و سریعا یک مسیر جایگزین انتخاب می‌کند لذا اگر روابط عمومی به دلیل عدم اختیار لازم نمی‌تواند کار خود را انجام دهد، می‌تواند با روابط عمومی استانداری این مشکل را مطرح و ما در راستای رفع این مشکل با مدیر مربوطه مذاکره خواهیم کرد.
وی افزود: اگر در جایی روابط عمومی سد راه رسانه‌هاست قطعا مدیران باید به سمت تغییر آنها بروند زیرا این روابط عمومی‌ها نفعی برای دستگاه ندارند و با توجه به اینکه رسانه پل ارتباطی مسئولان و جامعه است این نوع افراد باعث قطع ارتباط آن اداره با جامعه می‌شوند.
تقی‌زاده تاکید کرد: اگر یک روابط عمومی به وظایف خود به‌خوبی عمل نکند، یک سازمان خوب را دچار مرگ تدریجی می کند اما یک روابط عمومی پویا می تواند از یک سازمان منفعل به تدریج یک سازمان فعال و پویا بسازد.
وی ادامه داد: متاسفانه دیواری کوتاه‌تر از روابط عمومی‌ها نیست و بسیاری از کوتاهی و نواقص را به روابط عمومی‌ها برمیگردانند و روابط عمومی‌ها معمولا نقش یک متهم ایفا می‌کنند.
این مقام مسئول گفت: باید بپذیریم که در برخی مسئولان رسانه‌گریزی وجود دارد و می‌ترسند که در برابر سوال خبرنگاران دچار ضعف شوند؛ در نتیجه انتظار می‌رود که رسانه‌ها نیز شرایط کشور و مدیران را درک کنند.
وی رسانه را یار کمکی روابط عمومی‌ها دانست و بیان کرد: هیچ کشور و سازمانی به موفقیت نمی‌رسد، مگر آنکه رابطه حرفه‌ای با رسانه‌ها برقرار کند، لذا راز موفقیت هر سازمان ارتباط قوی و موثر با رسانه‌هاست.
مشاور استاندار کرمان در امور رسانه و روابط عمومی تاکید کرد: برخی از روابط عمومی‌ها تصور می‌کنند که کانال اطلاع رسانی یا سایتی که دارند، بر امر اطلاع رسانی آن سازمان کفایت دارد و صرفا به دنبال این هستند که پیام خود را به مخاطب خاص اداری خود منتقل کند، بنابراین این سازمان از رسانه و جامعه جدا می‌ماند این درحالی است که اگر به گونه ای عمل کرده که رسانه ،پیام عملکرد و دستاورها یک سازمان را به خوبی منتقل کند، با توجه به مستقل بودن رسانه ها نسبت به روابط عمومی ها، مردم ارتباط بهتری با آن می‌گیرند.
وی خاطرنشان کرد: مدیرانی که ارتباط خوبی با رسانه‌ها ندارند، استاندار درخواست کرده که معرفی شوند تا ما از آنها بخواهیم که ارتباط موثرتری با رسانه‌ها داشته باشند.
لزوم انتخاب مسئولین روابط عمومی‌ها به عنوان مشاور و سخنگوی دستگاه
دکتر "جواد نگارستانی" مدیر روابط عمومی اداره کل دامپزشکی استان کرمان نیز در گفت و گو با ایسنا از چالش‌های روابط عمومی‌ها سخن به میان آورد و گفت: با توجه به اینکه جایگاه روابط عمومی‌ها در دستگاه‌ها به‌صورت مشخص تعریف نشده لذا روابط عمومی‌ها دچار روزمرگی بیش از حد شده‌اند.
وی برلزوم دادن اختیارات بیشتر به مسئولین روابط عمومی تاکید کرد و افزود: بایستی مسئول روابط عمومی به‌عنوان مشاور و سخنگوی مجموعه حکم بگیرند تا به این شکل بتوانند ارتباطات خود را با جامعه بیشتر کنند.
مدیر روابط عمومی اداره کل دامپزشکی استان کرمان ادامه داد: با توجه به شناختی که روابط عمومی‌ها از بخش‌های مختلف دستگاه خود دارند و ارتباطاتی که با رسانه‌ها دارند از مشکلات جامعه مطلع هستند بنابراین باید مدیریت میز خدمت و رسیدگی به شکایات به روابط عمومی‌ها واگذار شود.
وی روابط عمومی‌ها را در تسریع امور مردم موثر دانست و اظهار کرد: مسئولین روابط عمومی‌ها باید حلقه‌های واصل بین دستگاه‌های اجرایی باشند.
مسئولین روابط عمومی‌های استان کرمان جزء بهترین‌ها هستند
نگارستانی با بیان این مطلب که بهترین و متخصص‌ترین نیروها در حال حاضر در روابط عمومی‌ها مشغول به‌کار هستند، یادآوری کرد: در گذشته در دستگاه های اجرایی از نیروهای حذفی در روابط عمومی‌ها استفاده می‌کردند اما امروز معمولا فنی‌ترین و مسلط‌ترین افرادی به علم ارتباطات در روابط عمومی‌ها استفاده می‌شود که این مهم قابل ستایش است.
وی در پاسخ به این سوال که علت همکاری نداشتن روابط عمومی‌ها با رسانه‌ها در نداشتن اختیار لازم یا ریسک‌ناپذیری مسئولان روابط عمومی‌هاست؟ گفت: مطمئنا مسئولان روابط عمومی‌ها ترسو نیستند و جزء شجاع‌ترین افراد بوده اما جایگاه روابط عمومی‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که اختیاراتی برای آن تعریف شده باشد، لذا در راستای تفویض اختیار بیشتر به روابط عمومی‌ها؛ شورای روابط عمومی‌ها به دنبال این است که مسئولان روابط عمومی‌ها به‌عنوان مشاور و سخنگوی دستگاه حکم دریافت کنند تا با این کار سایر بخش‌های آن دستگاه همکاری بیشتری با روابط عمومی داشته باشند.
مدیر روابط عمومی اداره کل دامپزشکی استان کرمان از نقش روابط عمومی‌ها در توسعه کشور سخن به میان آورد و اظهار کرد: با توجه به اینکه مسئولان روابط عمومی‌ها واسط بین مردم و دستگاه هستند و تسلطی که به امور دستگاه خود دارند، به خوبی می‌توانند، روند تحقق شعار سال را تسریع بخشند.
وی سطح روابط عمومی‌های استان کرمان را بالا دانست و مطرح کرد: اکثر مسئولان روابط عمومی‌های استان کرمان از لحاظ تحصیلات آکادمیک با تخصص علم ارتباطات و تجربی در سطح بالایی قرار دارند اما مقداری با روابط عمومی‌های دنیا فاصله داریم که برای رسیدن به جایگاهی روابط عمومی‌های دنیا باید مقداری تلاش بیشتری انجام دهیم.
نگارستانی خاطر نشان کرد: امسال برای نخستین بار در استان کرمان انتخابات شورای روابط عمومی دستگاه‌های اجرایی برگزار و در هفته آینده کار خود را آغاز خواهد کرد که این حرکت می‌تواند آغازگر کارهای بزرگی باشد.
گزارش از «سارا سلطانی» خبرنگار ایسنا منطقه کویر
انتهای پیام