در سی و هشتمین گردهمایی علوم زمین مطرح شد

اشتباه‌های انسانی که در سیلاب‌های اخیر رخ داد/هشدار محققان نسبت به وضعیت رودهای تهران

رییس پژوهشکده علوم زمین با اشاره به وضعیت سیلاب‌های اخیر در کشور، گفت: در سیل شیراز که یک حادثه انسان‌ساخت بوده است، بر اثر بی‌توجهی به رود "خشک" این شهر بوده است؛ ضمن این که شاهد هستیم که کف رودهای تهران نیز آسفالت یا سیمان شده است که این امر مانع نفوذ آب به زمین می‌شود.

به گزارش ایسنا، دکتر راضیه لک در سی و هشتمین گردهمایی علوم زمین با بیان اینکه رسوبات بهترین بایگانی وقایع تغییر اقلیمی هستند، گفت‌: در مغزه‌هایی که تهیه می‌شود، به خوبی می‌توان دوره های کم آبی، خشکسالی و سیلابی را مشخص کنیم و این مغزه‌ها به ما نشان می‌دهد که کشور با دوره‌های مختلفی از خشکسالی و یا سیلابی مواجه بوده است.

وی با اشاره به نتایج به دست آمده از مطالعات ۱۰ هزار سال قبل از سیلاب‌ها و خشکسالی‌های کشور، در این باره اظهار کرد: این مطالعات نشان دهنده این است که کشور بر اثر بارندگی‌ها سیلاب‌های متعددی را تجربه کرده است و ما امروزه شاهد هستیم که با تغییرات اقلیم دوره‌های بازگشت متغیر شده است.

لک، در ادامه سیلاب را بالاترین مخاطره در میان مخاطرات طبیعی توصیف کرد و در این رابطه خاطر نشان کرد: برای مقابله با سیلاب‌ها نیاز است تا رودخانه‌ها شناسایی شوند، چرا که رودهای مختلف رفتارهای متفاوتی در زمان سیلاب از خود نشان می‌دهند.

وی با اشاره به رودهای کشور، بیان کرد: به عنوان مثال "گرگان رود" یک رودخانه پر پیچ و خم است که در سیل اخیر موجب بروز خسارات زیادی به مناطق شهری اطراف خود شد.

رییس پژوهشکده علوم زمین در بخش دیگری از صحبت‌های خود، با تاکید بر ضرورت توجه به مدیریت سیلاب‌ها، یادآور شد: در سیلاب‌های اخیر تلاش شد تا با کیسه‌های شن، آب‌بندهایی برای جلوگیری از ورود آب به مناطق شهری ایجاد شود، ولی انرژی آب به اندازه‌ای زیاد بود که این کیسه‌ها توان مقابله با سیلاب‌ها را نداشتند.

وی اضافه کرد: تجربه دنیا به سمت تهیه آب بندهای متحرک حرکت کرده است، چرا که این آب بندها در زمان سیل به سمت پایین حرکت می‌کنند تا مانع ورود آب به مناطق شهری شوند و با فروکش کردن سیل مجدداً به حالت عادی باز می‌گردند. از این رو لازم است تا ما برای مقابله با مخاطرات طبیعی از جمله سیل به سمت استفاده از فناوری‌های نوین حرکت کنیم.

لک در عین حال با اشاره به شرایط "نکا رود"، اضافه کرد: اراضی اطراف این رود توسط کشاورزان تصرف شده است که این امر موجب شد در زمان وقوع سیل در این رودخانه، این اراضی به زیر آب برود.

رییس پژوهشکده علوم زمین الگوی بارش، مورفولوژی رودخانه‌ها، شکل فرسایش و شیب زمین را از جمله فاکتورهای موثر و اثرگذار در بروز سیل نام برد و در این باره توضیح داد: سیلاب شیراز کاملاً یک اشتباه انسان ساخت بوده است، چرا که ما در مطالعاتی که انجام دادیم، دریافتیم که رودخانه "خشک" شیراز یک مسیر سیلابی است، چرا که در سیل سال ۸۴ مشاهده کردیم که چگونه این رودخانه پر آب شد و مهندسان کشور بدون توجه به این امر اجازه ساخت و ساز در حریم این رودخانه را صادر کردند.

وی به وقوع سیلاب در دروازه "قرآن" شیراز اشاره کرد و اظهار کرد: در بالادست این دروازه حوضچه‌ای تعبیه شده است که در گذشته کانالی برای عبور آب این حوضچه مد نظر قرار گرفته است، ولی امروزه در این کانال با ایجاد لوله‌ای به قطر یک متر آب این حوضچه منتقل می‌شود، ولی این لوله در زمان سیلاب پاسخگوی لازم در این زمینه نبود.

رییس پژوهشکده علوم زمین در بخش دیگری از صحبت‌های خود، به سیلاب آذربایجان غربی اشاره کرد و یادآور شد: در سال‌های گذشته نقشه پهنه‌بندی سیلاب آن تهیه شد، ولی به آن توجهی نشد.

وی همچنین با تاکید بر ضرورت توجه به دوره‌های بازگشت سیل، خاطر نشان کرد: لازم است تا با مطالعه مغزه‌ها دوره‌های بازگشت سیل به صورت دقیق تهیه شود.

لک، زمین لغزش را از دیگر حوادث رخ داده در سیلاب‌های اخیر نام برد و در این رابطه خاطر نشان کرد: بر اثر رانش کوه جاده چالوس مسدود شد، ضمن اینکه بر اثر این مخاطره سه دریاچه در حوزه رود "کردان" ایجاد شد.

رییس پژوهشکده علوم زمین در پایان صحبت‌های خود در این گردهمایی به مخاطرات شهر تهران در حوزه سیل، اشاره کرد و در این باره اظهار کرد: متاسفانه رودهای تهران از جمله رودخانه ولنجک - زعفرانیه کف آن آسفالت یا سیمان و دیواره آن سنگ چین شده است" که این امر مانع نفوذ آب به زمین می‌شود، ضمن اینکه سرعت آب را در زمان سیل افزایش می‌دهد.

انتهای پیام

  • سه‌شنبه/ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۸ / ۱۱:۴۰
  • دسته‌بندی: علم
  • کد خبر: 98021005217
  • خبرنگار : 30057