به گزارش ایسنا، داوود نیک کامی در نشست بررسی تحلیلی وقایع سیل اخیر در ایران که عصر روز گذشته در دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، اظهار کرد: اگر مقدار جریان آب از ظرف محدود آب بیشتر باشد، آب وارد قسمت‌های مجاور می‌شود که به آن «سیل» اطلاق می‌کنیم.
وی اضافه کرد: باران جذب گیاهان و خاک می‌شود و بخشی از آن تبخیر و باقی‌مانده روی زمین جاری می‌شود. زمانی که خاک و گیاه نتوانند روان‌آب را جذب کند و کانال رودخانه‌ها توان و ظرفیت نگهداشت آب را نداشته باشند، سیل ایجاد می‌شود.
رییس پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه تخریب پوشش گیاهی باعث تولید روان‌آب بیشتر و تبدیل آن به سیل می‌شود،توضیح داد: میزان جذب باران توسط درختان و گیاهان مختلف شناسایی و مشخص شده‌اند. برای مثال بلوط ایرانی تا ۳۵.۸ درصد باران را جذب می‌کند و مانند یک اسفنج عمل می‌کند، به‌طوری که حجم زیادی از آب را جذب و به‌تدریج آن را خارج می‌کند همچنین جذب باران در درخت کاج ۵۹.۹ درصد است. افزون بر اینها گیاهانی همچون «ورک»، «اسفند» و «زبان گنجشک» در جذب باران تاثیرگذار هستند.
نیک کامی با اشاره به این که با مداخلات انسانی تنوع زیستی تغییر کرده است، گفت: بررسی وقایع سیل از دهه ۴۰ تا دهه ۹۰ نشاندهنده این است که در دهه ۴۰ ، ۱۹۳ واقعه سیل رخ داده است و در دهه‌های ۵۰، ۶۰ و ۷۰ تعداد وقایع به‌ترتیب ۲۵۱، ۴۴۰ و ۱۲۲۶ بود. افزون بر این در دهه ۸۰ ، ۱۳۴۶ واقعه سیل و در دهه ۹۰ که هنوز به اتمام نرسیده است، تاکنون ۲۰۰۰ واقعه سیل رخ داده است.
وی در ادامه اظهاراتش در این نشست تاکید کرد: سیل فرسایش خاک را افزایش می‌دهد و باعث لطمه به کیفیت و کمیت خاک می‌شود. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته در مورد سیل مازندران، این سیل در بالادست از نوع تندسیلاب و در پایین دست آبگرفتگی بوده است. در بالادست سیل باعث فرسایش و انباشت رسوبات به ضخامت ۸۰ سانتیمتر شده است.
رییس پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری ادامه داد: بررسی‌های سیل گلستان نیز نشان می‌دهد که سیل از نوع تند سیلاب در بالادست و آبگرفتگی در مناطق آق قلا، گومیشان ، گنبد و ... بوده که سیل گرفتگی در طول ۱۵۰ کیلومتر رخ داده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که اثرگذاری عملیات آبخیزداری در غرب استان گلستان و زیر حوضه‌های گرگان‌رود مثبت بوده است.
نیک کامی با اشاره به نتایج بررسی سیل لرستان اظهارکرد: از ۴ تا ۹ فروردین ماه در حوضه کشکان ۱۳۷ میلیمتر به‌طور میانگین بارش رخ داد و از ۱۱ تا ۱۳ فروردین ماه در این همین حوضه ۱۵۳ میلیمتر بود. بررسی‌ها نشاندهنده این است که نقش تداوم بارش پر رنگ‌تر از شدت بارش بوده است.
وی اضافه کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که خسارات سیل در حوزه کشاورزی ۱۳ هزار میلیارد تومان است البته شیوع بیماری‌های عفونی و انگلی از جمله خطرات پیش رو ناشی از سیل است. همچنین بر اثر فرسایش خاک ناشی از سیل میزان رسوبات به ۱.۲ میلیارد مترمکعب رسیده است.
رییس پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری با انتقاد از بی‌توجهی به برنامه‌های مدیریت یکپارچه حوضه‌های آبخیز طی سال‌های گذشته گفت: متاسفانه توجه کافی به این موضوع صورت نگرفته و از تغییر کاربری‌های نادرست جلوگیری به عمل نیامده و مدیریت صحیح از اراضی صورت نگرفته است. همچنین در احیای پوشش گیاهی جنگل‌ها و مراتع، احداث سیل‌بندها و حفر کانال‌های سیلاب‌بر اهتمام جدی صورت نگرفته است.
وی در پایان صحبت‌های خود با اشاره به تهیه اطلس «سیمای حوضه‌های آبخیز» کشور گفت: پهنه‌بندی سیلاب در حوضه‌های مختلف و نقشه مناطق سیل خیز تهیه شده است اما متاسفانه این اطلس خاک می خورد.
انتهای پیام