دکتر حمیدرضا طیبی در گفت‌وگو با ایسنا، به پاسخگویی به سوالات متعدد پرداخته و در پاسخ به این سوال که آیا سیاستگذاری حوزه علمی و فناورانه کشور هم بر عهده شورایعالی انقلاب فرهنگی است، گفت: از نظر من بله. وقتی مقام معظم رهبری تهیه نقشه جامع علمی و فناورانه کشور، تهیه اسناد متعدد جانبی آن و نظارت بر اجرایی شدن آن را از طریق شورای راهبری اجرای نقشه جامع علمی و فناورانه به شورایعالی انقلاب فرهنگی سپردند این به معنای واگذاری سیاستگذاری عالی حوزه علم و فناوری به این شورا بوده و قطعاً کار دقیق و درستی هم بوده است.
رئیس جهاد دانشگاهی در ادامه در تشریح علل عدم تحقق توقع مورد انتظار از شورایعالی انقلاب فرهنگی متذکر شد: ابتدا لازم است این را توضیح بدهم که برای اینکه با برگزاری انتخابات‌ها و در گردش‌های سیاسی دولت‌ها و مجلس‌ها برنامه‌های کشور دچار تحول سلیقه‌ای جدی نشود معمولاً و به ویژه در کشورهای در حال توسعه سیاست گذاری‌های عالی در خارج از بدنه دولت و در شوراهایی با ترکیب غالب از نخبگان هر حوزه و با حضور ریاست شخص اول اجرایی کشور، وزرا و نمایندگان مرتبط مجلس انجام می‌شود. در کشور ما به صورت درست در قانون اساسی وظیفه سیاست گذاری بر اساس اصل ۱۱۰ به عهده رهبری گذاشته شده است. امام (ره) و مقام معظم رهبری نیز به درستی این مسئولیت در حوزه فرهنگ و علم و فناوری را به عهده شورایعالی انقلاب فرهنگی گذاشته‌اند.
وی افزود: علت اینکه در این شورا رئیس‌جمهور، رئیس شورا و رؤسای قوای مقننه و قضائیه، رؤسای کمیسیون‌های مرتبط مجلس، رئیس سازمان برنامه و بودجه مدیریت و برنامه ریزی و معاون علمی رئیس جمهور حضور دارند انجام سیاست‌گذاری‌های درست و دیدن کلیه الزامات و لوازمات اجرای صحیح آن است.
طیبی در ادامه در پاسخ به این مطلب که شرایط مملکت نشان می‌دهد یا سیاست‌گذاری‌ها غلط است یا درست اجرا نمی‌شوند، تصریح کرد: برنامه پیشرفت کشور ما و چیدمان نهادی تحقق آن نیاز به یک بازمهندسی جدی دارد. هم مسئولیت‌ها نامشخص و متعدد و هم ساختارهای موازی در آن زیاد است. برنامه پیشرفت نیاز به یک فرماندهی واحد دارد و این فرماندهی باید در حوزه‌ای مستقر باشد که بیشترین ثبات در آن است و آن حوزه رهبری است منتها در حوزه رهبری باید همان طور که گفتم تعریف درستی از حوزه سیاستگذاری عالی و حدود آن انجام شود.
وی ادامه داد: تفکیک وظایف درستی بین مجمع تشخیص مصلحت و شورایعالی انقلاب فرهنگی باید صورت پذیرد. در خود شورایعالی انقلاب فرهنگی باید ترکیب اعضای شورا برای سیاستگذاری عالی فرهنگی و سیاستگذاری عالی علم و فناوری به نظر من متفاوت باشد. سیاست گذاری علمی و فناورانه باید ارتباط مستقیمی با توسعه اقتصادی کشور و دانش بنیان شدن اقتصاد داشته باشد و بر همین اساس وجود چند اقتصاددان و نخبگان نهادهای صنفی مرتبط با تولید در شورایعالی ضروری است. تکلیف وظایف تعداد زیادی شورایعالی که در بدنه دولت حضور دارند مثل شورایعالی اقتصاد، شورایعالی علوم تحقیقات و فناوری و چند شورایعالی دیگر با حوزه سیاستگذاری عالی کشور باید مشخص شود.
رئیس جهاد دانشگاهی همچنین عنوان کرد: مطلب مهم بعدی رابطه بین حوزه سیاستگذاری عالی و حوزه برنامه‌ریزی اجرایی است که باید درست تعریف و گردش کار بین آنها روان شود. اگر وظیفه برنامه ریزی اجرایی پیاده سازی سیاستگذاری عالی را به عهده دولت بدانیم، شرح وظایف وزارتخانه‌ها و به ویژه وزارتخانه‌های صنعتی، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت علوم، معاونت علم و فناوری با برنامه پیشرفت دانش بنیان کشور باید مشخص شوند. اساس کار در وزارتخانه‌های صنعتی و حتی وزارت جهاد کشاورزی و حتی بسیاری از سازمان‌های مهم اقتصادی کشور چه در بخش دولتی و چه بخش غیردولتی و شبه خصوصی اقتصاد منبع‌بنیان است که باید به اقتصاد دانش‌بنیان تغییر جهت داده شوند.
طیبی در تشریح اینکه آیا نیازمند طراحی جدیدی برای برنامه پیشرفت کشور هستیم، توضیح داد: همه کشورهایی که مسیر پیشرفت را طی کرده‌اند این برنامه‌ریزی‌ها را انجام داده‌اند و اتفاقاً مسیر روشنی است و قابل الگوگیری و بومی‌سازی متناسب با اقتضائات انقلاب ما. ما نیاز به تفکیک وظایف و چینش درست نهادهایمان داریم. نهادها وجود دارند، کارکردشان درست نیست.
وی افزود: اگرچه با چینش درست نهادها ساختار نهادی پیشرفت درست می‌شود ولی این ساختار زمانی قابل استفاده است که مدیرانی کارآمد و دانش‌بنیان آن را اداره کنند. ما در انتخاب مدیران هم باید یک بازمهندسی انجام دهیم. اول باید شاخص‌های مورد نیاز مدیران مشخص و بر مبنای شاخص‌ها مدیران انتخاب شوند. نکته مهم بعدی منابع مالی برای برنامه پیشرفت کشور است. هم باید امنیت سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی فراهم شود و هم شرایطی فراهم شود که منابع مالی سرگردان به سمت تحقیق و تولید هدایت شوند. مبارزه قاطع با فساد که در رأس آن شفافیت فعالیت‌های اقتصادی است و بعد برخورد با مفسدان باید به صورت جدی انجام شود. تنها با حرف زدن کارها درست نمی‌شود. به قول پروین اعتصامی:
دین از تو کار خواهد و کار از تو راستی / این درد با مباحثه درمان نمی‌شود
مردم هم باید همراهی کنند. همه باید صاحب این فرهنگ شویم که تنها با کار، تولید، عدالت و اخلاق، جامعه ما در مسیر درست پیشرفت قرار می‌گیرد.
رئیس جهاد دانشگاهی تاکید کرد: البته مطالب گفته شده به معنای قدرناشناسی از زحمات ارزنده انجام گرفته در دبیرخانه شورایعالی نبوده بلکه بیان این مسئله است که اگر اصلاحات گفته شده انجام پذیرد این زحمات نیز به بار کامل می‌نشینند.
رئیس جهاد دانشگاهی در بخش دیگری از صحبت‌های خود نیز به بحث نامگذاری سال از سوی رهبر معظم انقلاب اشاره کرد و درباره برنامه‌های جهاد دانشگاهی برای تحقق این شعار اظهار کرد: تمام مطالبی که در سوالات قبلی شما مرتبط با اصلاح ساختار نهادی عرض کردم نتیجه آنها سرعت بخشیدن به تولید و رونق آن است از تولید علم تا تبدیل آن به فناوری، نوآوری و تولید دانش‌بنیان و ایجاد اشتغال و ثروت، حاصل یک ساختار نهادی درست است.
وی ادامه داد: جهاد دانشگاهی از ابتدای تأسیس در سال ۱۳۵۹ الگوسازی توان کشور در جهت تحقق پیشرفت دانش‌بنیان را در دستور کار خود قرار داده است. هم‌اکنون نیز در قالب برنامه ششم توسعه جهاد دانشگاهی که مبنای آن داشتن فعالیت‌های شاخص توسط تمام واحدهای سازمانی جهاد دانشگاهی است و هم از طریق اجرایی کردن تدریجی سند نقش جهاد دانشگاهی در اجرای نقشه جامع علمی به دنبال نقش آفرینی جدی جهاد دانشگاهی در پیشرفت دانش‌بنیان کشور هستیم. دیدار سال گذشته ما با رهبر معظم انقلاب و حضور معاون محترم اول و معاون محترم علمی رئیس جمهور در مراسم رونمایی ۱۰ طرح فناورانه جهاد دانشگاهی، زمینه مناسبی را هم برای توسعه فعالیت‌ها و هم تأمین منابع مالی برای اجرای برنامه‌های جهاد دانشگاهی فراهم کرده است. ان‌شاالله سال ۹۸ و سال ۹۹ سال‌های بسیار مهمی در تأثیرگذاری جهاد دانشگاهی در رفع وابستگی‌های کشور و پیشرفت دانش‌بنیان آن خواهند بود. ان‌شاالله در سال ۹۸ با تشکیل منظم جلسات شورایعالی انقلاب فرهنگی این شورا نیز بتواند نقش واقعی خود را در برنامه پیشرفت کشور ایفا کند.
انتهای پیام