نه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مسؤولیت این سفرها را می‌پذیرد و نه سازمان حج و زیارت. حرمت‌الله رفیعی، رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران، به ایسنا گفت: تا زمانی که سوریه از حالت فوق‌العاده خارج نشده، اجرای تور به این کشور مجاز نیست و هر آژانسی که این تور را اجرا می‌کند، تخلف کرده است.
مرتضی آقایی، مدیر کل عتبات سازمان حج و زیارت، نیز اجرای تور سوریه را غیرمجاز دانست و به ایسنا گفت: هنوز برای سفر سوریه و اعزام زائر به این کشور هیچ برنامه‌ریزی انجام نشده است و این تورها، غیرمجاز اجرا می‌شوند.
با این حال در آبان ماه رئیس ستاد بازسازی عتبات عالیات که در حال اجرای پروژه‌های مرمت و بازسازی عتبات سوریه است، از آغاز اعزام زائران ایرانی به این کشور خبر داده و گفته بود: یکی از آژانس‌ها در چارچوب ضوابط به شکل رسمی، ثبت نام سفر به عتبات سوریه را آغاز کرده است و متقاضیان را در قالب کاروان و به شکل هوایی به این سفر معنوی اعزام می‌کند. در دمشق نیز امکانات خوبی از نظر هتل و اسکورت امنیتی برای زائران وجود دارد. همه مناطق که در اختیار دولت سوریه است امنیت کافی دارند.
یک ماه بعد اما حمید محمدی، رئیس وقت سازمان حج و زیارت بی‌اطلاع از این موضوع به ایسنا گفت که فعلاً برنامه خاصی برای سوریه نداریم، چون اول باید مسائل امنیتی آن بررسی شود، هرچند او مدتی بعد گفت که مترصد فرصتی هستیم. اما مبنای اعزام تأمین امنیت است، باید در این زمینه اطمینان کامل پیدا کنیم. هر وقت اعتماد نسبت به تأمین امنیت ایجاد شد، شرایط اعزام را برقرار می‌کنیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی قاضی‌عسکر، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در دی‌ماه خبر داد که هیأتی از سوی سازمان حج و زیارت و بعثه مقام معظم رهبری برای بررسی شرایط اعزام به سوریه خواهند رفت.
در همان روزها علیرضا رشیدیان، رئیس کنونی سازمان حج و زیارت گفت که پس از این‌که تیم کارشناسی جمع‌بندی‌های لازم را انجام داد در کمتر از یک ماه آینده (بهمن) بنده به سوریه سفری خواهم داشت و بعد از آن در صورت مهیا بودن شرایط، اعزام زائران نیز آغاز می‌شود.
با این حال برخی آژانس‌ها بدون توجه به مسائل امنیتی و توافق‌های رسمی دو کشور، مدت‌هاست وارد عمل شده‌اند و در سکوت به سوریه تور اجرا می‌کنند. پیدا کردن آن‌ها با کمک موتورهای جست‌وجو اصلاً کار سختی نیست.
ایرانی‌ها برای ورود به سوریه ویزا لازم ندارند. با آن‌که اعلام شده هیچ هواپیمایی به سوریه پرواز ندارد اما بلیت آن را از آژانس‌هایی که به این کشور تور اجرا می‌کنند، می‌توان تهیه کرد. قیمت این سفر از ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان شروع می‌شود که تا حدود ۶ میلیون تومان هم عرضه شده است. آن‌طور که این آژانس‌ها اعلام می‌کنند تورهای سوریه همراه با تیم حفاظتی و اسکورت کامل اجرا می‌شوند.
تا پیش از آغاز بحران در سوریه (در مارس ۲۰۱۱)، از ایران کاروان‌هایی برای زیارت بارگاه حضرت زینب و حضرت رقیه (س) به این کشور اعزام می‌شدند. طبق آمارهای رسمی سازمان حج و زیارت، بیش از یک میلیون زائر ایرانی در سال به سوریه سفر می‌کردند. سفرهای توریستی یا تاریخی به این کشور معمولاً مستقل و یا جدا از سفرهای زیارتی انجام نمی‌شد.
در سال ۱۳۹۰ پس از ربوده شدن تعدادی از شهروندان ایرانی در سوریه، سفر زیارتی به این کشور با مصوبه‌ی شواری امنیت ملی متوقف شد. در سال ۱۳۹۴ پس از آزادسازی بخش‌هایی از این کشور، وزارت گردشگری سوریه از ایران درخواست کرد اعزام زائران را از سر بگیرد که ایران اجرای این خواسته را به ارائه طرح پیش‌نویس امنیتی از سوی سوریه منوط کرد.
در همان سال رئیس وقت سازمان حج و زیارت به سوریه سفر و با امضای تفاهم‌نامه‌ای مشترک با وزارت گردشگری سوریه، آمادگی خود را برای امور گردشگری دینی و تبادل زائر میان دو کشور اعلام کرد. در این تفاهم‌نامه مقرر شده بود: کمیته‌ای مشترک میان ایران و سوریه تشکیل شود که این کمیته زمینه هماهنگی‌های لازم را برای از سرگیری اعزام زائران ایرانی به سوریه فراهم می‌کرد، هرچند که اجرایی نشد.
وزیر گردشگری سوریه یک سال بعد به ایران آمد تا اجرا نشدن و تمدید آن تفاهم‌نامه را پیگیر شود. «بشر یازجی» در دیداری با مقامات سازمان حج و زیارت ایران گفت که «وقتی آمارها زائران و گردشگران کشورهای مختلف را در سوریه می‌بینم، احساس ناراحتی می‌کنم که چرا امروز شاهد حضور زائران ایرانی در میان آن‌ها نیستیم. از سال ۲۰۱۳ تا کنون با توجه به سفر گردشگران و زائران برخی کشورها به سوریه تا به حال (۲۰۱۶) گزارشی نداشته‌ایم که آسیبی به زائرین و گردشگران خارجی در سوریه وارد شده باشد.»
از آن زمان تا کنون مقامات کشورمان، بویژه در سازمان حج و زیارت، بارها درباره از سرگیری رسمی سفرهای زیارتی به سوریه، اعلام آمادگی کرده‌اند، هرچند که بخش‌های زیادی از این کشور در تمام این سال‌ها صحنه نبرد و درگیری بوده است.
انتهای پیام