به گزارش ایسنا، شفافیت منابع مالی داوطلبان انتخابات، ثبت‌نام شرکت‌کنندگان در انتخابات پیش از روز رأی‌گیری، پخش مستقیم مناظره‌های انتخاباتی، ساماندهی تبلیغات انتخاباتی و افزایش مجازات‌های مالی برای تخلفات انتخاباتی از جمله نوآوری‌های لایحه جامع انتخابات است.
سیدسلمان سامانی سخنگوی وزارت کشور پیش از این درباره دلایل و ضرورت تدوین قانون جامع انتخابات گفته که «نبود انسجام در قوانین انتخاباتی و پراکندگی گسترده در عرصه قوانین و مقرّرات و همچنین فقدان وحدت رویه در فرآیندهای اصلی انتخابات مختلف از جمله نحوه تشکیل و ترکیب هیأت‌های اجرایی و حیطه اختیارات آنها، نحوه حضور نمایندگان نامزدها در شعب اخذ رأی، سیستم رأی‌گیری سنتی و وجود خلاء قانونی در خصوص بکارگیری فناوری‌های نوین در برگزاری انتخابات از دلایل اصلی تدوین این لایحه بشمار می‌روند.»
در بخش اول گزارش و بخش دوم گزارش، برخی از مهم‌ترین نوآوری‌های لایحه جامع انتخابات را بررسی کردیم و در این گزارش سایر نوآوری‌ها را مرور می‌کنیم.
شفافیت منابع و هزینه‌های انتخاباتی داوطلبان
شفافیت منابع مالی داوطلبان و جلوگیری از ورود پول‌های کثیف به انتخابات از جمله دغدغه‌های تدوین‌کنندگان لایحه جامع انتخابات است. بر اساس مواد ۱۲۷ تا ۱۲۹ این لایحه، هر داوطلب باید حسابی را معرفی کرده و منابع و مصارف خود را به گونه‌ای شفاف بیان کنند که از سوی هیأت‌های اجرایی قابل حسابرسی باشد.
هر داوطلب موظف است حسابی را به عنوان تنها محل واریز، برداشت و نقل و انتقال وجوه و منابع نقدی هزینه‌های انتخاباتی، افتتاح کند و همزمان با ثبت نام، شماره و مشخصات آن و گواهی بانک در این خصوص و نیز نام و مشخصات یک نفر را به عنوان نماینده مالی خود به مرجع ثبت نام ارائه دهد.
داوطلبان شرکت در انتخابات موظفند تمامی منابع و مصارف مرتبط با فعالیت‌های انتخاباتی خود را در دفاتر یا سامانه مخصوص، ثبت و منابع تامین مالی این هزینه‌ها را با رعایت مقررات این قانون به‌نحو شفاف و با رعایت روش‌های استاندارد حسابداری ثبت کنند به‌گونه‌ای که از طریق هیئت‌های اجرایی قابل حسابرسی و رسیدگی باشد.
احزاب و تشکل‌های سیاسی مجاز موظفند کلیه هزینه‌های مرتبط با فعالیت‌های انتخاباتی خود را که به صورت مستقیم یا به کمک داوطلبان انجام می‌دهند در دفاتر یا سامانه مخصوص با رعایت مقررات این قانون و روش‌های حسابرسی ثبت کنند تا در صورت درخواست کمیسیون موضوع ماده (۱۰) قانون نحوه فعالیت احزاب و گروه‌های سیاسی قابل رسیدگی باشد.
ساماندهی تبلیغات انتخابات
به منظور ساماندهی تبلیغات کلیه انتخابات و نظارت بر اجرای مواد مربوط به تبلیغات و تضمین برخورداری عادلانه و یکسان نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری و مجلس خبرگان رهبری از برنامه‌های تبلیغات صدا و سیما و ایجاد فضای مناسب جهت تحقق انتخابات رقابتی در دوران تبلیغات انتخاباتی، کارگروهی به نام "کارگروه ساماندهی تبلیغات انتخابات" یک ماه قبل از شروع ثبت نام با ترکیب وزیر کشور یا معاون مربوط وی، دادستان کل کشور یا معاون مربوط وی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یا معاون مربوط وی، رئیس سازمان صدا و سیما یا معاون مربوط وی، یک نفر به نمایندگی از تشکل‌های سیاسی و احزاب به انتخاب خانه احزاب و نماینده مدیران مسئول مطبوعات و خبرگزاری‌ها در هیئت نظارت بر مطبوعات تشکیل می‌شود.
وظایف این کارگروه عبارت است از برنامه‌ریزی برای دادن فرصت برابر برای تبلیغات در صدا و سیما به همه داوطلبان انتخابات، مراقبت برای جلوگیری از استفاده از امکانات دولتی و حکومتی، نظارت بر موضعگیری، اقدام و هرگونه فعالیت انتخاباتی توسط مسئولان و کارکنان دستگاه‌ها، جلوگیری از تضییع حقوق و هتک حیثیت شهروندان، رصد فعالیت‌های تبلیغاتی انتخاباتی در مطبوعات، رصد برنامه‌های انتخاباتی صدا و سیما از جهت رعایت بی‌طرفی و رسیدگی به تخلفات تبلیغاتی.
برگزاری مناظره‌های زنده
در لایحه جامع انتخابات تاکید شده است که مناظره‌های انتخاباتی به صورت زنده از صداوسیما پخش شود.
تبصره ماده ۱۳۶ تصریح دارد که «برنامه مناظره بین نامزدهای ریاست جمهوری به‌صورت مستقیم و پخش زنده با نظارت کارگروه مرکزی ساماندهی تبلیغات انتخابات در کلیه مراحل مناظره صورت می‌گیرد.»
ثبت‌نام شرکت‌کنندگان در انتخابات
در لایحه جامع انتخابات تصریح شده است که شرکت در انتخابات منوط است به ثبت نام پیش از روز رأی‌گیری. ماده ۷۲ بیان می‌کند که شرکت در انتخابات و رأی دادن به نامزدها، منوط به ثبت نام قبلی رأی‌دهندگان است که از ۱۵ روز قبل از روز برگزاری انتخابات، تا ۲۴ ساعت قبل از آغاز رأی‌گیری در مراکز ثبت‌نام رأی‌دهندگان (که توسط هیئت‌های اجرایی تعیین می‌شود) با ارائه کارت ملی (هوشمند) به صورت الکترونیکی انجام می‌گیرد و هر فرد تنها در همان شعبه‌ای که ثبت‌نام کرده است می‌تواند رأی دهد.
این ماده می‌تواند از پیش مشخص کند که چه تعداد افراد به کدام شعب اخذ رأی مراجعه می‌کنند و بنابراین مشکل کمبود تعرفه‌های رأی در شعب پیش نمی‌آید.
افزایش مصادیق تخلف‌های انتخاباتی
مواردی به تخلف‌های انتخاباتی به قانون فعلی انتخابات افزوده شده است. ممانعت از حضور یا نظارت نمایندگان نامزدها در شعب اخذ رأی، اخلال در امر ثبت نام و رأی گیری و تجهیزات ارتباطی و برگزاری انتخابات الکترونیک و ارائه گزارش یا اظهارنظر غیرمستند علیه داوطلبان انتخابات توسط مراجع چهارگانه مهم‌ترین مواردی است که به تخلفات انتخاباتی اضافه شده است.
افزایش مجازات مالی برای جرایم انتخاباتی
در قانون انتخابات مجلس مجازاتی هایی از قبیل تا سه ماه حبس، از شش ماه تا دو سال حبس، دوازده سال محرومیت از عضویت در هیأت‌های اجرایی و نظارت، پانصد تا یک میلیون ریال، سه تا پانزده میلیون ریال و پانصد تا یک میلیون ریال برای تخلف‌های مختلف انتخاباتی در نظر گرفته شده است. در قانون انتخابات ریاست‌جمهوری هم تا ۷۴ ضربه شلاق برای تخلف در نظر گرفته شده است.
در لایحه جامع انتخابات حبس از (۹۱) روز تا یک سال یا پرداخت جزای نقدی درجه شش، محرومیت به مدت یک تا هشت سال از عضویت در هیئت‌های اجرایی و نظارت و شعب اخذ رأی، حبس از شش ماه تا یک سال یا پرداخت جزای نقدی درجه شش برای انواع تخلفات در نظر گرفته شده است.
بر حسب ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی، جزای نقدی درجه شش عبارت است از بیش از بیست میلیون ریال تا هشتاد میلیون ریال که البته همچنان این مجازات‌های مالی نمی‌تواند عامل بازدارنده‌ای برای جلوگیری از تخلفات انتخاباتی باشد.
در گزارش بعدی سایر نوآوری‌های این لایحه را بررسی خواهیم کرد.
انتهای پیام