بودجه ۱۳۹۸ بودجه‌ای انقباضی در راستای اقتصاد مقاومتی تنظیم شده تا بتواند با توجه به شرایط سیاسی– اقتصادی به دخل و خرج کشور بپردازد. شرایط اقتصادی کشور در سال ۱۳۹۸ به دلیل بی‌قانونی‌های آمریکا در خصوص برجام و تحریم‌های ظالمانه، نسبت به گذشته، متفاوت خواهد بود. رییس‌جمهور هنگام ارائه بودجه سال ۱۳۹۸ در صحن علنی مجلس شورای اسلامی به صراحت اعلام کرد: «بودجه ۱۳۹۸ متناسب با تحریم‌های آمریکا تنظیم شده است» و به همین دلیل، بودجه ۱۳۹۸ را بسیاری از کارشناسان بودجه متفاوت معرفی کرده‌اند.
متفاوت و خاص بودن بودجه ۱۳۹۸ به معنی تغییرات اساسی در دخل و خرج کشور نیست، بلکه تغییر در نگاه به منابع و هزینه‌های کشور و همچنین نحوه تنظیم بودجه است؛ وگرنه به لحاظ عددی این بودجه ، افزایش قابل توجهی نسبت به سال ۱۳۹۷ داشته و حتی سبب انتقاد برخی از اعضای کمیسیون برنامه و بودجه شده است، اما دولت با وجود برخی فشارها سعی نکرد هزینه هایی مانند حقوق و مزایای کارکنان را کم کند.
اعداد و ارقام مهمترین بخش بودجه ۱۳۹۸ عبارت از:
- بودجه سال ١٣٩٨ کل کشور از حیث منابع بالغ بر معادل ۱۷۰۳ هزار میلیارد تومان و از حیث مصارف نیز بالغ بر معادل ۱۷۰۳ هزار میلیارد تومان است. (بودجه سال ۱۳۹۷ کل کشور از حیث منابع و مصارف بالغ بر ۱۱۹۴ هزار میلیارد تومان بوده است.)
- درآمد فروش نفت ، معیانات گازی و گاز ۱۴۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان (در سال ۱۳۹۷ درآمد دولت از فروش نفت و فرآورده‌های نفتی ۱۰۱ هزار میلیارد تومان بوده است. )
- بودجه شرکت‌های دولتی، بانکها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت بالغ بر معادل ۱۲۷۴ میلیارد تومان ( در بودجه ۱۳۹۷ بودجه شرکت های دولتی و بانکها و غیره مبلغ ۸۱۳ هزار میلیارد تومان بوده است)
- منابع بودجه عمومی ۴۷۸ هزار میلیارد تومان (در سال ۱۳۹۷ منابع بودجه عمومی ۳۶۸ هزار میلیارد تومان بوده است. )
- سهم سه درصدی مناطق نفتخیز و کمتر توسعه یافته کشور ۵۵۰۰ میلیارد تومان است. (در بودجه ۱۳۹۷ سهم سه درصد مناطق نفت خیز و و کمتر توسعه یافته کشور ۵۰۰۰ میلیارد تومان بوده است.)
لذا با توجه به این افزایش‌ها باید فارغ از اعداد و ارقام، بودجه سال ۱۳۹۸ را با نگاه خاصی تجزیه و تحلیل کرد.
یکی از این موراد خاص، کاهش عملی وابستگی به صادرات نفت در بودجه ۹۸ با تعیین میزان صادرات نفت یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه و افزایش درآمد از محل مالیات نشان دهنده نگاهی توسعه‌ای به بودجه است.
محمد حسینی، از اعضای کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس معتقد است که میزان منابع مورد نیاز از منابع نفتی از بودجه کل کشور با سناریوهای مختلف، چیزی حدود ۷۵ تا ۸۰ هزار میلیارد تومان پیش بینی شده است، بنابراین با توجه به سرجمع بودجه‌ای که حدود ۴۱۰ تا ۴۲۰ هزار میلیارد تومان است، میزان ۸۰ هزار میلیارد تومان از منابع نفتی نشان می‌دهد که عدم وابستگی به نفت در بودجه جاری کشور براساس سیاست های برنامه ششم توسعه و برنامه‌های قبلی در حال تحقق است.
نماینده مردم تفرش، آشتیان و فراهان در مجلس دهم شورای اسلامی با تاکید بر اینکه یکی از نکات بسیار برجسته بودجه ۱۳۹۸ افزایش درآمدهای مالیاتی است بیان کرد: برای این موضوع دولت راهکارهای جدید طراحی کرده است. همچنین با توجه به اجرای کامل طرح جامع مالیاتی، مقرر شده که بتواند نسبت به شناسایی درآمد واقعی و مالیات واقعی اقشار پر درآمد انجام شود.
از طرف دیگر وابستگی بودجه به روش‌های نوین تامین مالی در حال رشد است. در دنیای امروز تامین مالی از طریق ابزارهای نوین مالی به یک رویه رو به گسترش تبدیل شده است. در دولت یازدهم و دوازدهم نیز این روش جایگاه خاصی پیدا کرده و با انتشار اوراق و بازخرید آن عملکرد خوبی را ثبت کرده است.
بر همین اساس ، در لایحه بودجه ۱۳۹۸ به شرکت‌های دولتی مجوز داده شد تا سقف ۴۴ هزار میلیارد تومان اوراق منتشر کنند. این در حالی است که در بودجه ۱۳۹۷ می‌توانستند حدود ۳۸ هزار میلیارد تومان اوراق منتشر کنند که این رشد ۱۵ درصدی، تامین مالی به طرق بازارهای مالی نوین را تامین کرده و تاکید دولت یازدهم مبنی بر تاکید بر از راه‌های مشارکت عمومی در خرید اوراق نیز تکرار ۴۵ هزار و ۴۵ هزار میلیارد ریال اوراق مالی اسلامی ریالی برای اجرای طرح‌های دارای توجیه فنی، اقتصادی، مالی و زیست محیطی خود که به تصویب شورای اقتصاد می‌رسد، با تضمین و بازپرداخت اصل و سود توسط خود، منتشر کنند.
نکته سومی که در بودجه ۱۳۹۸ به عنوان نقطه قوت از سوی کارشناسان ، به آن اشاره شده، بودجه‌ریزی بر اساس عملکرد است.
تبصره ۱۹ اشاره مستقیم به بودجه‌ریزی بر اساس عملکرد دارد. دولت در این خصوص تاکید کرده است که تمام دستگاه‌های اجرایی بودجه‌های خود را براساس قواعد بودجه‌ریزی بر عملکرد باید ارائه کنند و این اقدام جلوی حساب‌سازی و تخلف دستگاه‌ها برای بهره‌برداری از امکانات و انجام هزینه غیر منطقی را خواهد گرفت.
یکی از مسائلی که همه ساله بعد از ارائه لایحه بودجه به مجلس مورد بحث قرار می گیرد، موضوع حقوق و دستمزد کارکنان است. امسال نیز برخی از منتقدین دولت برای اینکه فضا را علیه دولت مسموم کنند، روی این مساله انگشت گذاشتند تا افکار عمومی را علیه دولت تهییج کنند. این افراد، مساله افزایش پلکانی حقوق و مزایا را مطرح کرده‌اند، در حالی که در هیچ جای بودجه ۱۳۹۸ در خصوص افزایش پلکانی حقوق و مزایا تبصره‌ای قید نشده است.
به گفته سید مهدی فرشادان، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، پرداخت حقوق کارکنان دولت از جمله هزینه هایی است که دولت مجبور است آن را پرداخت کند و برای این هزینه باید منابعی را در نظر بگیرد و راهکارهای ارائه شده در این خصوص در لایحه بودجه ۱۳۹۸ پلکانی نیست.
بنابر موارد ذکر شده ، بودجه ۱۳۹۸ بر اساس نگاه کاملا علمی و با نگاه به شرایط کشور تنظیم شده است و دولت دور از هیجانات سیاسی لایحه بودجه را تنظیم و به مجلس ارائه کرده است. لذا با توجه به شرایط اقتصادی-سیاسی سال ۱۳۹۸ به صراحت می‌توان اعلام کرد که «لایحه بودجه ۱۳۹۸؛ بودجه‌ای خاص برای شرایط خاص‌است.»
انتهای پیام