امان از میهمانی که کنگر خورده لنگر انداخته

نقش حیاتی موزه‌ها در جوامع بشری نقشی بدیع، ماندگار و مروج ناب‌ترین پدیده‌های فرهنگی بوده و از معدود مراکز حافظ یادگاران نسل گذشته و در حقیقت فرزندان هنر و تاریخ هستند که هر یک از این اشیاء در عین بی‌زبانی به هزار زبان سخن گفته و اسناد معتبری از هنر، فرهنگ و تاریخ را ارائه می‌دهند.

به گزارش ایسنا، شهرستان اسدآباد یکی از جمله شهرستان‌هایی است که موزه مردم‌شناسی تاریخ و فرهنگ آن در سال 1387 به عنوان نخستین موزه مردم‌شناسی استان همدان در محل بنای یادبود سیدجمال‌الدین‌اسدآبادی راه‌اندازی شد اما از آن زمان تا کنون این شهرستان با وجود استعداد راه‌اندازی موزه‌های مختلف دیگر، هیچ پیشرفتی در ایجاد و راه‌اندازی موزه‌های جدید نداشته و حتی از قافله دیگر شهرستان‌های استان در این امر عقب‌مانده و همچنان نظاره‌گر است.

وجود غنی‌ترین گنجینه‌های سنگ‌های تاریخی، عکس‌های قدیمی و آثار تاریخی موجود، این شهرستان را مستعد راه‌اندازی 3 موزه دیگر کرده که متأسفانه نبود مکان و فضای مناسب موجب عدم تحقق این امر تاکنون شده و آثار بی‌بدیل سنگواره‌ها و سنگ‌نوشته‌های تاریخی موجود در حال حاضر در انبار میراث فرهنگی استان نگهداری می‌شوند، حال آن‌که وجود مکان مناسب برای ایجاد و راه‌ندازی موزه سنگ  ضمن حفظ و نگهداری و تقویت هویت فرهنگی دیار سیدجمال‌الدین‌اسدآبادی از نقش موثری در اشتغال و اقتصاد و ارزآوری این شهرستان برخوردار بوده و یکی از بی‌نظیرترین موزه‌های استان همدان در این شهرستان را رقم خواهد زد.

در این بین بنای یادبود سیدجمال‌الدین متعلق به اداره ارشاد یکی از بناهایی است که اداره میراث فرهنگی و گردشگری به همراه موزه فرهنگ و تاریخ و از سال 90 دانشگاه علمی- کاربردی   زیرمجموعه اداره ارشاد در این مکان مستقر هستند و هنوز تکلیف این بنا و عمارت فرهنگی، تاریخی برای تبدیل به فرهنگسرا و نگارخانه یا موزه مشخص نیست و هر یک از ادارات ارشاد و میراث فرهنگی بسیار علاقمند و مشتاق هستند تا برای پیشبرد برنامه‌های اداره متبوع خود در این عمارت برنامه‌هایی را به فراخور حوزه کاری خود در پیش بگیرند که اجرای این برنامه‌ها هر یک به حق نیاز شهرستان بوده و یک مطالبه عمومی می‌تواند باشد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان اسدآباد به خبرنگار ایسنا گفت: ساختمان کنونی اداره میراث فرهنگی شهرستان خانه پدری سیدجمال‌الدین‌اسدآبادی بوده که انجمن آثار ملی ایران این ساختمان را در سال 1353 خریداری و نوسازی کرده و از آن زمان تا سال 74 میراث فرهنگی شهرستان در این ساختمان نوسازی شده ساکن بود.

کامران اکبری‌شایگان افزود: در سال 74 به واسطه اینکه میراث فرهنگی زیرمجموعه وزارت ارشاد بود، نماینده وقت و فرمانداری با وجود مخالفت میراث فرهنگی، خانه قدیمی پدری سیدجمال را تخریب و مجموعه کنونی بنای یادبود سیدجمال را ساخته و گسترش داد.

وی با اشاره به جدا شدن میراث فرهنگی از وزارت ارشاد در سال 84، خاطرنشان کرد: از سال 84 به علت اینکه همه اسناد به غیر از پلاک اولیه به نام ارشاد بود، اداره میراث فرهنگی در بنای یادبود عملا جایی ندارد و اداره ارشاد شهرستان چندین مرحله تقاضا بر این امر داشته که اداره میراث فرهنگی باید از بنای یاد بود سیدجمال بیرون برود.

اکبری‌شایگان با بیان اینکه بنای یادبود سیدجمال‌الدین‌اسدآبادی به عنوان یک مرکز فرهنگی می‌تواند به موزه تبدیل شود، خاطرنشان کرد: در حال حاضر در بنای یادبود سیدجمال‌الدین‌اسدآباد علاوه بر میراث فرهنگی، دانشگاه علمی- کاربردی مستقر هستند که بخش اعظم فضا به این دانشگاه اختصاص دارد که اختصاص بخش اعظم بنای یادبود سیدجمال‌الدین به این دانشگاه لطمات بسیاری به این ساختمان و عمارت با سبک قاجاری و رواق‌های زیبای آن زده و مجموعه تقریبا از زیبایی قبل خود خارج شده است و انتخاب این بنا در سال 90 به عنوان فعالیت دانشگاه علمی- کاربردی با تصمیم مسئولان وقت آن زمان اساسا اشتباه بود چرا که هر جایی را می‌توان به عنوان دانشگاه انتخاب و دانشگاه را در آن راه‌اندازی و تأسیس کرد اما یک اثر تاریخی ثبت آثار ملی را در هر کجا نمی‌توان بنا نهاد.

وی در ادامه با اشاره به موزه تاریخ و فرهنگ اسدآباد(مردم‌شناسی) در بنای یادبود سیدجمال‌الدین گفت: این موزه با بیش از  550 اثر تاریخی و قدیمی از دوره پارت تا عصر معاصر به عنوان نخستین موزه مردم‌شناسی استان همدان بود که در سال 87 در این شهرستان افتتاح و راه‌اندازی شد.

اکبری‌شایگان مساحت موزه تاریخ و فرهنگ شهرستان اسدآباد را 300 مترمربع با 22 ویترین و یک رواق تشکیل شده برای نمایش آثار عنوان کرد و افزود: در این موزه خمره‌های قدیمی از دوره اشکانیان و وسایلی که در خانه‌های قدیمی قاجاریه بوده نظیر چراغ‌های قدیمی، قفل‌ها، پشتی، قلیان، کرسی، وسایل آشپزخانه، کشاورزی، پوشاک و البسه قدیمی مردم اسدآباد به نمایش گذاشته شده است.

وی با بیان اینکه متأسفانه نبود مکان کافی و مناسب موجب عقب ماندن این شهرستان در بحث موزه بوده، تصریح کرد: هم‌اکنون در صورت وجود فضا و مکان مناسب اداره میراث فرهنگی امکان راه‌اندازه 3 موزه سنگ‌های قدیمی، عکس‌های قدیمی و آثار تاریخی را در این شهرستان دارد که راه‌اندازی هر یک از این موزه‌ها از جمله موزه سنگ در اسدآباد این موزه را در استان همدان بی‌نظیر خواهد کرد.

اکبری‌شایگان با بیان اینکه با وجود بیش از 300 سنگ تاریخی کشف شده از دوره‌های ساسانی و اشکانی در اسدآباد موزه‌ای در این زمینه در شهرستان وجود ندارد، افزود: تأسیس موزه سنگ به منظور نگهداری از سنگ‌های تاریخی در این شهرستان ضروری است.

وی با اشاره به وجود سنگ‌نوشته‌ای بی‌نظیر متعلق به جنگ جهانی دوم در اسدآباد با مضمون «قحطی و خوردن گوشت انسان توسط انسان» افزود: با ایجاد موزه سنگ جذابیت ملی و بین‌المللی ایجاد می‌شود که می‌توان از منظرگاه آنها تاریخ خط، هنر، زبان، محیط اقلیمی، اسطوره‌ها، فرهنگ و از همه مهمتر نوع اندیشه انسان‌های کهن را مورد مطالعه قرار داد.

اکبری‌شایگان همچنین با اشاره به وجود پنج کتیبه سلطانی متعلق به دوران صفویه در اسدآباد گفت: این سنگ‌نوشته‌ها فرامین شاه طهماسب اول، شاه عباس و شاه صفی است که درباره بخشودگی و تخفیف مالیات به شیعیان و نحوه محاسبه حقوق اتباع خارجی در ایران است که در مسجد جامع این شهر نگهداری می‌شود.

وی با بیان اینکه این آثار بی‌بدیل و تکرار نشدنی را عوامل متعددی تهدید و تخریب می‌کند، ادامه داد: با ایجاد موزه می‌توانیم از نابودی نمونه‌های در معرض تهدید جلوگیری کنیم.

وی اضافه کرد: تا کنون بیش از 500 عکس تاریخی نیز توسط مردم شهرستان اسدآباد برای راه‌اندازی موزه عکس به اداره میراث فرهنگی تحویل داده شده که این عکس‌ها هم برای در معرض دید علاقمندان و دوستداران میراث قرار گرفتن نیازمند مکان مناسب در راستای راه‌اندازی موزه عکس است.

وی در ادامه خواستار کمک فرماندار و نماینده مردم اسدآباد در مجلس در راستای بحث مکان و فضا مناسب برای این اداره در راستای تحقق راه‌اندازی موزه‌های جدید شد و تصریح کرد: فضای مناسب بنای یادبود سیدجمال‌الدین شرایط لازم را برای راه‌اندازی 2 موزه عکس و سنگ را دارد که این امر نیازمند موافقت لازم دستگاه‌های ذیربط این امر است.

اکبری‌شایگان اضافه کرد: در صورت محقق شدن خواسته اداره ارشاد مبنی بر ترک ساختمان بنای یادبود سیدجمال توسط اداره میراث فرهنگی اسدآباد، اگر مکان دیگری را به ما تحویل دهند که دارای وسعت لازم باشد نیز می‌توان نسبت به راه‌اندازی و افتتاح موزه‌های در دست برنامه شهرستان اقدام کرد.

مدیر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی اسدآباد هم در ادامه اظهار کرد: در سال 90 همزمان با تأسیس دانشگاه علمی- کاربردی شهرستان، بنا بر تصمیم مسئولان وقت مقرر شد این دانشگاه به علت عدم وجود مکان و فضای مناسب به مدت 6 ماه در بنای یادبود سیدجمال‌الدین اسدآبادی مستقر باشد که  مدت 6 ماه در سال 90 در حال حاضر به 7 سال به طول انجامیده و در این تصمیم‌گیری اشتباه در رابطه با فعالیت این دانشگاه در بنای یادبود سیدجمال آسیب بسیاری به این ساختمان وارد شده است.

رضا قاسمی در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: مالکیت بنای یادبود سیدجمال‌الدین اسدآبادی با اداره ارشاد بوده و امسال تنها 200 میلیون ریال تعمیرات ایزوگام در راستای بنای فوق توسط اداره ارشاد انجام گرفته است.

وی با اشاره به اینکه تا اردیبهشت سال آینده دانشگاه علمی- کاربردی باید این بنا را ترک کند، افزود: در صورت ترک بنای یادبود سیدجمال‌الدین اسدآبادی توسط این دانشگاه برنامه‌های مختلفی براساس نیازهای شهرستان برای بنای یادبود سیدجمال‌الدین اسدآبادی خواهیم داشت.

قاسمی نبود فرهنگسرا و نگارخانه در شهرستان را یکی از مشکلات هنرمندان اسدآبادی عنوان کرد و گفت: اداره ارشاد شهرستان تصمیم بر آن دارد تا با اسباب‌کشی دانشگاه علمی- کاربردی از بنای یادبود سیدجمال‌الدین اسدآبادی در راستای تأسیس و راه‌اندازی نگارخانه و فرهنگسرا برای هنرمندان اسدآبادی در این مکان اقدام کند.

وی همچنین راه‌اندازی خانه دیجیتال و کتابخانه را از دیگر اقدامات درنظر گرفته شده برای بنای یادبود سیدجمال عنوان کرد و یادآور شد: به علت کمبود فضا در ساختمان اداره ارشاد فعالیت‌های انجمن ادبی نیز به این مکان منتقل خواهد شد.

فرماندار شهرستان اسدآباد هم با بیان اینکه امروزه وجود «موزه»، در هر جامعه، نماد و مظهر رشد و کمال فرهنگی مردم آن شهر محسوب می‌شود، اظهار کرد: موزه به عنوان یک آزمایشگاه عینی و منبع  تغذیه فکری و فرهنگی نسل جوان از نقش موثری در معرفی تجارب فکری، فرهنگی و هنری و القا و انتقال احساس و بینش و اندیشه و هویت ملی دارد و یک نیاز و ضرورت در هر جامعه به شمار می‌رود.

کریم حمیدوند در ادامه گفت: اهدای اشیاء تاریخی فرهنگی در دو سال گذشته به صورت چشمگیری در اسدآباد از طرف مردم فرهیخته و دوستداران تاریخ شهرستان رواج پیدا کرده و این شهرستان در استان و حتی غرب کشور در بحث اهدای اشیاء تاریخی به موزه بی‌نظیر بوده‌ که این امر را می‌توان حاصل تلاش‌های چندین ساله فرهنگسازی همکاران  در اداره میراث فرهنگی دانست.

وی با بیان اینکه در حال حاضر از 150 اثر فرهنگی و تاریخی موجود در شهرستان اسدآباد 89 اثر در فهرست آثار ملی کشور ثبت است، عنوان کرد: شهرستان اسدآباد دارای 79 تپه تاریخی و باستانی بوده که از 79 تپه تاریخی و باستانی شهرستان 60 تپه در بخش مرکزی و 19 تپه در بخش پیرسلمان قرار دارد. 

وی در رابطه با راه‌اندازی موزه‌های جدید در اسدآباد بیان کرد: به واسطه موزه‌ها بخش مهمی از سوالات و نیازهای فکری، روحی و فرهنگی جامعه را از طریق توسعه نقش موزه‌ها می‌توان پاسخ داد که در راستای موزه‌های جدید سنگ و عکس و آثار تاریخی در شهرستان برای آینده پیش‌بینی‌های لازم انجام گرفته و در این پیش‌بینی‌ها مشکل کمبود فضا و مکان اداره میراث فرهنگی در این امر مرتفع خواهد شد.

در پایان اینکه باید منتظر مانده تا ببینیم با خروج دانشگاه علمی- کاربردی به عنوان یک میهمان ناخوانده کنگر خورده و لنگر انداخته از بنای یادبود سیدجمال‌الدین اسدآبادی که با یک تصمیم از بیخ اشتباه در این اثر سکنی گزید، کدام یک از ادارات میراث فرهنگی و یا ارشاد در این مکان در  راستای پیاده‌سازی و اجرای برنامه‌های خود موفق خواهند شد؟ اما هر چه که باشد فعالیت هر یک از این ادارات در بحث اجرای برنامه‌هایشان کاملا با این فضا مرتبط بوده و در  تصمیماتی که مسئولان شهرستان برای رفتن یا ماندن اداره میراث فرهنگی از بنای یادبود سیدجمال‌الدین خواهند گرفت باید به عنوان مطالبه مردمی به نیازهای شهرستان در بحث نبود فرهنگسرا، نگارخانه و موزه توجه شود و در این گیرودار، تصمیمی اتخاذ شود که نه سیخ بسوزد و نه کباب ضمن اینکه از ظرفیت بنای یادبودسیدجمال‌الدین به عنوان یک اثر ثبت فهرست آثار ملی شده در راستای کاربردی‌های مختص به خود استفاده شود تا به این اثر تاریخی آسیب‌هایی بیش از این وارد نشود.

بنای یادبود سیدجمال در مکان خانه قدیمی پدر سیدجمال‌الدین اسدآبادی ساخته شده که این مکان در دوره معاصر بازسازی و توسعه پیدا کرده است. این اثر مربوط به دوره معاصر بوده و در اسدآباد، جنب امامزاده سیدان، زادگاه سیدجمال‌الدین اسدآبادی واقع شده و این اثر در تاریخ 15 دی 1387 با شماره ثبت 24333 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

گزارش از: شهره اکبری، خبرنگار ایسنا

انتهای پیام

  • یکشنبه/ ۲ دی ۱۳۹۷ / ۱۲:۴۶
  • دسته‌بندی: همدان
  • کد خبر: 97100200857
  • خبرنگار :