روضه‌های خانگی سنتی دیرینه با قدمتی پانصد ساله، از جمله مظاهر دلدادگی مردم ایران به اهل بیت پیامبر اسلام(ص) است که حال و هوا و صفای خاص خود را دارد. روضه خانگی بر تقویت روابط میان اهالی محل و خانواده بیش از پیش می‌افزاید و محفل بسیار مناسبی در جهت اجرای صله رحم است. با اینکه روضه و روضه‌خوانی در مصائب ائمه به زمان خود این بزرگواران باز می‌گردد، اما منابع تاریخی، پیدایش جلسات روضه‌خوانی در ایران را به زمان صفویان نسبت می‌دهند.
معنای روضه در اصل، باغ و بوستان است؛ شاید ریشه نام‌گذاری نوحه‌خوانی برای ائمه و اینکه مجالس ذکر مصیبت برای ائمه، «روضه» نامیده شده است؛ در آن زمان نوحه‌خوانان، از کتاب «روضه الشهدا» نوشته ملاحسین کاشفی سبزواری مصائب ائمه را نقل می‌کردند و احتمالا رفته رفته مجالس ذکر مصیبت را «روضه» نامیدند. این کتاب که کمی قبل از آغاز حکومت صفویان به زبان فارسی نوشته شد، حاوی مطالبی درباره اتفاقات کربلا و مصائب وارد بر اهل بیت بود و کسانی که از روی این کتاب برای مردم می‌خواندند، «روضه‌خوان» نامیده شدند. روضه‌خوانی و عزاداری در دوران قاجاریه با صفویه از چند وجه قابل تمایز است. نخست آنکه عزاداری‌ها به دهه اول محرم خلاصه نمی‌شد. در دوره صفویه معمولاً عزاداری از ماه محرم تجاوز نمی‌کرد، امّا در این دوره، مراسم عزاداری مدت زمان بیشتری را در بر می‌گرفت. در ماه‌های محرم و صفر مردم در بسیاری از محله‌های تهران مراسم روضه‌خوانی برپا می‌کردند. دوم اینکه زنان از فعال‌ترین قشرهایی بودند که در مراسم عزاداری ماه محرم، روضه‌خوانی و نمایش‌های تعزیه شرکت داشتند، به نوعی پررنگ‌ترین حضور اجتماعی زنان در دوران قاجار محسوب می‌شد.
عکاس: محدثه زارع
روضه‌های خانگی، سنتی دیرینه