برای "طهران" ماندن "طهران" چه کردیم؟

این‌جا هم "طهران" است، همان‌جا که آقامحمدخان تاجگذاری کرد

کودکان روستا، امروز تنه قطور درخت را دیواری چوبی می‌دانند برای شیطنت‌های کودکانه‌شان. اما اگراز تاریخ سردرمی‌آوردند یا پای حرف‌های قدیمی‌ترها می‌نشستند، داستانی افسانه‌ای می‌شنیدند از تاجگذاری مردی که بیش از ۲۰۰ سال پیش تاجِ پادشاهی‌اش را درست زیر سایه‌ی شاخه‌های همین درخت بر سر گذاشت.

به گزارش ایسنا، درختان را قابل تقدس می‌شمارند، بخصوص وقتی پیشینه‌شان خاص باشد یا در جوار امامزاده‌ای تنفس کنند و حتی رویدادی مهم در گذشته‌های دور آن‌ها را با تاریخ پیوند زده باشد.

«چنار سوخته سعدآباد ورامین» در روستای سعدآبادِ پیشوای ورامین هم نمونه‌ای از همین رویدادهای مهم است که ۲۳۹ سال پیش «آقا محمدخان قاجار» در زیر سایه‌اش تاجگذاری کرد و حالا به چشم همه آنها که از کنار این درخت فقط عبور می کنند، فقط یک درخت در وسط خیابانی است که کودکان از سرو رویش بالا می‌روند و روی تنه‌اش را با اسپری سیاه رنگ نام‌گذاری کرده‌اند!

تنها نشان از آن واقعه را دهیاری و شورای اسلامی روستای سعدآباد در تابلویی که مقابل درخت نصب کرده‌اند، روایت می‌کند، به نقل از کتاب "تاریخ ورامین در عصرقاجار" که محمد هداوندخانی به عنوان اسناد یکی از وقایع تاریخی که نقطه عطف تاریخ قاجار محسوب می‌شد، تحریر کرده است.

«با درگذشت کریمخان زند در ۱۳ صفر ۱۱۹۳ قمری، آقامحمدخان قاجار که برای جلوگیری از عصیان به مدت ۱۴ سال در شیراز تحت نظر بود، از این شهر گریخت تا خود را  به زادگاهش استرآباد برساند.

با این هدف که ایل قاجار را با خود متحده کرده سرتاسر ایران را زیر فرمان خود درآورد. مدتی بعد از بازگشت آقامحمدخان از استرآباد و ورود به ملک ری  و اتراق در حوالی تهران، وی بنا به دعوت مجنون خان پازوکی به خوار (گرمسار) و ورامین آمد و برخی از ایلات این منطقه با او عهد دوستی و اتحاد بسته و آقامحمدخان را در سعدآباد ورامین به تخت نشاندند.

میرزامحمدخان دولو، ایلخانی قاجار در ربیع الاول سال ۱۱۹۳ قمری برابر با فرورودین ۱۱۵۸ شمسی، تاجی را که از مس مطلا ساخته شده بود، در زیر چنار سوخته ورامین بر سر آقامحمدخان گذاشت. سپس این تاج را در اصفهان میناکاری کردند و امروز در موزه مخصوص کاخ گلستان نگهداری می‌شود.»

چنار سوخته سعدآباد ورامین فقط یک نشان از دیدن آقامحمدخان دارد

 و حالا پیرمردهای روستا هر روز وقت بیکاری روی صندلی‌هایی اطراف تنها خیابان دو طرفه می‌نشینند و به میهمانان تنها یادگار قاجاری‌شان چشم می‌دوزند.

مشهدی فتحعلی که ۶۶ سال از عمرش را در روستای سعدآباد گذرانده، روستایی که بعد از سال‌ها حالا به زبان عامیانه‌ی مردم آن را "سعیدآباد" می‌نامند، به خبرنگار ایسنا می‌گوید: ما می‌خواهیم که این درخت زنده بماند، اما کار دیگری از دست‌مان برای آن برنمی‌آید. گاهی اوقات می‌بینیم گردشگرانی هستند که به سراغ درخت می‌آیند، چند عکس می‌گیرند و می‌روند.

او هم دوست دارد روستایش بیشتر شناخته شود و دست‌کم جوانان بیکارش شغلی داشته باشند.

در چند قدمی چنار سوخته سعدآباد ورامین، تکیه‌ای خشتی قرار دارد، که مردم محلی عمر آن را به انداره عمر خودشان می دانند؛ نه چنار بیش از ۳۰۰ ساله آقامحمدخانی شان. 

حالا «چنار سوخته سعدآباد» یکی از یادگارهای مهم دوره قاجار است، که "طهران" را "طهران" کرد، اما آیا در طول سال‌های گذشته به جز تابلویی که مردم روستا با نصب آن سعی در حفاظت از تنها اثر تاریخی منطقه شان دارند، چه قدم دیگری برای این نقطه‌ی تاریخی و مهم طهران قدیم برداشته شده است؟

مشخص نیست، اصلا کارشناسان میراث فرهنگی با چنین اثر طبیعی آشنایی دارند؟ آن حتی به عنوان یکی از درختان قدیمی ورامین در فهرست میراث طبیعی به ثبت نرسیده است، چه رسد به این که بخواهند به این نقطه از ورامین به عنوان یک مکان رویداد نگاه کنند و آن را در فهرست آثار ملی ثبت کنند.

زیر سایه این چنار، تاج مطلای آقا محمدخان را بر سرش گذاشتند تا او شاه بعدی ایران باشد
تکیه روستای سعدآباد در چند قدمی چنار سوخته سعدآباد

انتهای پیام

  • شنبه/ ۱۴ مهر ۱۳۹۷ / ۱۰:۳۲
  • دسته‌بندی: گردشگری و میراث
  • کد خبر: 97071407561
  • خبرنگار : 71191