به گزارش ایسنا، قرارگیری کرمانشاه در منطقه ای کوهستانی و مرزی، در ادوار مختلف تاریخ زمینه ساز توجه شاهان بسیاری به این منطقه شده و برای حفاظت از حریم خود در مقابل تهاجم دشمنان قلعه های متعددی در این منطقه بنا کرده اند.

قلعه یزدگرد از جمله این قلعه هاست که به عنوان یکی از کهن ترین و مستحکم ترین قلعه های ایران باستان شهرتی جهانی دارد. قلعه ای که در ارتفاعات روستای زرده شهرستان دالاهو واقع شده و به واسطه موقعیت و حصارکشی پیرامونش دژی دست نیافتنی بوده است.

برای رسیدن به قلعه شگفت انگیز یزدگرد که اسرار ناگفته بسیاری را در دل خود جای داده، در مسیر جاده دالاهو به سرپلذهاب و در فاصله 15 کیلومتری از شهر سرپلذهاب باید وارد جاده ریجاب شد. پس از طی مسیری تقریبا 20 دقیقه ای از شهر ریجاب روستای زرده نمایان می شود، روستایی که قلعه تاریخی یزدگرد بر فراز کوه های مرتفع آن واقع شده است.

مسیر رسیدن به قلعه پوشیده از جنگل های سبز بلوط است و در نهایت هوای مطبوع کوهستان و اثری باستانی که از سمت شمالغرب به یک پرتگاه تند و از طرف شمال و شمال شرقی به صخره های پلکانی منتهی است.

این قلعه 40 کیلومتر مربع وسعت دارد و شهری بوده که 10 بنای بزرگ را در دل خود جای داده که آشپزخانه، دروازه با دو برج منفرد، جای دار، تپه رش، گچ گمبد یا میدان، قلعه داور که آتشکده دوره ساسانی بوده و در اوایل اسلام کارگاه شیشه گری شد، نقاره خانه، آشیه وا(آسیابان) و دیوار گچ از جمله این بناها هستند.

علت نامگذاری این قلعه را پناه گیری یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی و دخترش در این قلعه پس از حمله اعراب به ایران می دانند، علاوه براین افسانه های بسیاری در میان مردم بومی درباره این قلعه وجود دارد.

اولین کاوش های باستان شناسی در این اثر تاریخی پیش از انقلاب و توسط یک هیات کانادایی به سرپرستی ادوارد کیل انجام گرفت که طبق این کاوش ها قدمت بنا را به دوره ساسانی تخمین می زدند، اما در کاوش های بعدی باتوجه به وفور نقوش گچ بری در بنا که از ویژگی های بناهای عهد اشکانی است، قدمت قلعه را به زمان اشکانی می رساند.

 مطالعات تعیین حریم قلعه امسال انجام می شود

سیامک خدیوی مدیرپایگاه محور ساسانی کرمانشاه در گفت و گو باخبرنگار ایسنا منطقه کرمانشاه، قلعه یزدگرد را قلعه ای عظیم و وسیع توصیف کرد و افزود: این قلعه بر روی کوهستان واقع شده و از این جهت بخشی از دیوار دفاعی آن را  طبیعت و صخره های کوهستان و بخشی را دیوار ساخته دست بشر تشکیل داده است.

وی با بیان اینکه نفوذ به این قلعه کار بسیار دشواری بوده، ادامه داد: تاکنون چند فصل کاوش در این قلعه انجام شده و طبق این کاوش ها، شهری بزرگ در داخل این قلعه وجود داشته است.

مدیرپایگاه محور ساسانی کرمانشاه تصریح کرد: شواهد نشان می دهد حاکم این قلعه حکومتی مستقل داشته و به دولت اشکانی نیز باج و خراجی نمی داده است.

وی با بیان اینکه حوادث طبیعی و برخی از اقدامات مردم بومی به مرور باعث تخریب بخش هایی از این قلعه شده، اضافه کرد: اکنون بقایایی از این قلعه وجود دارد. از دیواری که دور قلعه بوده هم اکنون بخش هایی نیست.

خدیوی اضافه کرد: پس از هرکاوش که روی این اثر انجام گرفته، کارهای مرمتی را نیز انجام داده ایم.

وی تاکید کرد: در نظر داریم امسال مطالعات تعیین حریم را با اختصاص اعتبار مورد نیاز انجام دهیم و قسمتی از دیوار نیز که فرور یخته را تعمیر خواهیم کرد.

مدیرپایگاه محور ساسانی کرمانشاه از انجام کاوش در بنای گچ گمبد قلعه هم خبرداد و گفت: حفاظت از این اثر با ارزش یکی از اولویت های مهم میراث فرهنگی است.

پرونده ثبت جهانی قلعه یزگرد را آماده کرده ایم

شهرام علی یاری مدیر میراث فرهنگی شهرستان دالاهو  نیز در گفت و گو با خبرنگار ایسنا منطقه کرمانشاه، با بیان اینکه قلعه یزگرد مجموعه ای است که شامل شهر، کاخ حاکم محلی، آتشکده، دیوار دفاعی و برج ها بوده، اظهارکرد: این مجموعه جمعا 40 کیلومتر مربع مساحت دارد و دیوار دفاعی آن به طول چهارکیلومتر است.

وی با اشاره به آغاز اولین کاوش های باستان شناسی این اثر از سال 1354 تا 1357 توسط ادوارد کیل از موسسه شرق شناسی بریتانیا، گفت: آخرین فصل کاوش های انجام گرفته در این اثر نیز اسفند سال گذشته به سرپرستی یوسف مرادی از باستان شناسان استان در بنای قلعه داور انجام گرفت.

مدیر میراث فرهنگی شهرستان دالاهو به تاثیر زلزله 7.3 ریشتری سال گذشته بر این بنای تاریخی هم اشاره کرد و افزود: متاسفانه در پی وقوع این زلزله بخش هایی از دیوار دفاعی چهار کیلومتری و نیز بخش هایی از بنای جای دار که در حال حاضر در داخل باغات روستای زرده قرار دارد، تخریب شد.

وی با اشاره به اهمیت این قلعه باستانی، اظهارکرد: از آنجایی که این اثر قابلیت جهانی شدن دارد، پرونده ثبت جهانی آن را آماده کرده ایم تا به عنوان یکی از آثار تاریخی در محور ساسانی کرمانشاه آن را به ثبت جهانی برسانیم.

علی یاری با بیان اینکه هرساله یک فصل کاوش در این بنا انجام می گیرد، تاکید کرد: برای سالجاری علاوه بر کاوش، بحث آزاد سازی حریم را نیز خواهیم داشت.

وی یادآورشد: قسمتی از این بنای باستانی به مرور زمان حریم روستا شده که اکنون با خرید زمینی توسط یک خیّر قرار است این قسمت از روستا جابجا شود.

مدیر میراث فرهنگی شهرستان دالاهو افزود: با توجه به موقعیت این قلعه راه دسترسی گردشگران به آن دشوار است، اما هرساله بسیاری از گردشگرانی که برای بازدید از ریجاب و یا مقبره بابایادگار به این منطقه می آیند از بخش هایی از بنا که در ارتفاع پائین و یا در روستا قرار گرفته نیز دیدن می کنند.

انتهای پیام