روستای زیبای ارمیان که بیش از همه به بقعه ارمیای نبی شهره است، یکی از این زیبایی‌ها است که تا در کوچه‌ها و معابرش قدم نزنی و لطافت و خنکای صبحگاهی‌اش را همراه با موسیقی آرام چشمه‌ساری که کیلومترها راه را می‌پیماید و تا در طواف چناری کهنسال که بقعه‌ای شریف را قرن‌ها است به آغوش کشیده، از نزدیک با گوش جان نشنوی، نمی‌توانی به توصیف حقیقی آن بپردازی.  

در جهت غربی-شرقی از شاهرود به سمت میامی که عزم سفر کنی، تا ارمیان و چنار کهنسال و مردمان ساده و بی‌پیرایه‌اش راهی نیست. در جهت غربی-شرقی از شاهرود به سمت میامی در کیلومتر حدودا 50، یک تابلوی سبزرنگ که بر روی آن نام دو روستای ارمیان و جودانه نوشته شده راهی در جهت شمال-جنوب باز می‌کند که به یک دو راهی ختم می‌شود که یکی به جودانه می‌رود و دیگری به ارمیان و قدس که روستایی است در شرق ارمیان. کمی در این جاده روستایی که پیشتر بروی، دوباره، ارمیان راه خود را جدا می کند، جاده به دو جانب می‌رود یکی به قدس و دیگری به ارمیان.

به ارمیان که رسیدی جدای از سرسبزی و خنکای هوا، اولین چیزی که به چشمت می‌خورد یک تابلوی رنگ و رو رفته است که با خط نازیبایی بر روی آن نوشته شده"ارمیاء نبی(ع).

روستای ارمیان در طول جغرافیایی 55 درجه و 24 دقیقه و عرض جغرافیایی 36 درجه و 37 دقیقه از خط استوا و در ارتفاع یک‌هزار و 50 متری از سطح دریا و در جوار یک رشته کوه نسبتا کم ارتفاع واقع شده و شاید لطافت آب و هوای آن هم از همین رو باشد.

برخلاف روستاهای مرکز و غرب استان سمنان که در چند دهه اخیز از گزند مواهب مدرنیته در امان نمانده و با سرعت پرشتابی سیمای شهری پیدا کرده‌اند؛ ارمیان اما هنوز بوی گاه‌گل می‌دهد.

هنوز هم می‌توان زیبایی زمخت خانه‌های کاه‌گلی با سقف های چوبین را که چتری از شاخساران درخت‌های گوناگون و از جمله چنار و توت آنها را در برگرفته در آن به فراوانی دید.

مردمان ارمیان عمدتا به کشاورزی، باغداری و دامداری اشتغال دارند، مشاغلی که خشکسالی‌های پیاپی این چند دهه و کمبود آب، آنها را به مخاطره انداخته، با این همه بخشی از مردم این دیار، برخلاف برخی از هم‌ولایتی‌های خود، ارمیان را به حاشیه شهرهای بزرگ تر ترجیح داده‌اند. یکی از دغدغه‌های اکثریت آنها، وضعیت نامطلوب راه دسترسی به روستا و مشکل کم‌آبی است. دغدغه‌ای که اگر رفع شود جدا از رونق مشاغل روستایی، می‌تواند ارمیان را به یک مقصد مهم گردشگری تبدیل کند؛ امری که خشت بنای آن نیز با تلاش شورا و دهیاری روستا و علاقه و انگیزه بالای مدیر جوان میراث فرهنگی شهرستان میامی و البته با همراهی بنیاد مسکن که در حال بهسازی معابر روستا است، بنا نهاده شده است.

علی‌اکبر عامری، عضو شورای اسلامی و از کهنسالان روستای ارمیان در گفت وگو با خبرنگار ایسنا درباره بنای فعلی ارمیای نبی(ع) می گوید: بنای قدیمی این بقعه متبرکه که مورد احترام مردم است از سنگ و گل بود اما بعد از انقلاب دانشگاه شاهرود به بازسازی این بنا پرداختند و ساختمان فعلی را که بزرگتر از بنای پیشین نیز هست را ساختند. تنها بخشی که از بقعه مربوط به بنای قدیمی است همین صندوق چوبی است که بر روی مقبره قرار دارد .

این عضو شورای روستای ارمیان با بیان اینکه بر روی صندوق چوبی، نوشته هایی کنده‌کاری شده وجود دارد افزود: این بقعه مورد احترام مردم منطقه است و کسانی بوده‌اند که با توسل به ارمیای نبی(ع) به حاجات خود نیز رسیده‌اند و از همین رو مردم منطقه احترام خاصی برای این بقعه متبرکه قائل‌اند.

وی در پاسخ به پرسشی در خصوص وجود اسنادی در خصوص این بقعه و انتساب آن به ارمیای نبی به داستان اختلاف بین دو روستای مجاور اشاره و خاطرنشان کرد: سال‌ها پیش و در جریان بازسازی و مرمت این بقعه، برخی از مردم روستای قدس که در مجاورت ارمیان هستند معترض بودند که بیشتر اعتباری که داده می‌شود برای این بقعه در ارمیان هزینه می‌شود اما در روستای قدس هزینه‌ای نمی‌شود لذا مسوول پروژه از متولیان و هیات امنای بقعه خواست که اسناد و مدارکی در خصوص ارمیاء نبی و این بقعه متبرکه پیدا کنیم لذا بعد از تحقق و جستجو سرانجام به سندی در کتابخانه حضرتی مشهد دسترسی پیدا کردیم که در خصوص ارمیای نبی(ع) بود و در آن آمده بود که ارمیاء از خراسان به سمت این منطقه آمده و دشمنانی که در پی او آمده‌اند رد وی را تا این محدوده می‌گیرند و در این منطقه رد وی را گم می‌کنند.

وی با بیان اینکه در آن کتاب بر شهادت ارمیا از طریق اره تصریح شده اظهار کرد: گفته می‌شود که رد ارمیا نبی را تا یک درخت پی می‌گیرند و لذا می گویند ارمیا در این درخت پنهان شده از این رو یک اره دو سر می‌آورند و آنقدر درخت را اره می‌کنند که دنده های درخت خونی می‌شود.

این کهنسال ارمیانی با بیان اینکه آبی که این درخت چنار را سیراب می‌کند از دو کیلومتر آن‌طرف‌تر به سمت این بقعه می‌آید گفت: ما مردم ارمیان باور داریم که آب این چشمه که در همه سال‌های خشکسالی نیز خشک نشده از دو کیلومتر آن طرف‌تر به برکت این پیامبر می‌آید.

وی در پاسخ به پرسشی در خصوص درخت کهنسالی که بقعه متبرکه ارمیاء نبی را دربرگرفته گفت: رمضان سال 1342 یک شب با سر و صدای مردم متوجه شدیم عده‌ای به ایجا آمده و زیر صندوق را حفر کرده‌اند آن شب مردم با فانوس و چراغ‌های سوزنی آمدند و حفاران گریختند.

این کهنسال ارمیانی خاطرنشان کرد: از طریق حفاری که آن افراد انجام داده بودند به هم‌ریشه بودن این چنار پی بردیم در واقع این چنارها یک ریشه واحد دارد و در بالا به صورت پاجوش رشد کرده‌اند.

وجود باغ‌ها و باغچه‌های کوچک در روستای ارمیان که به‌صورت پلکانی بافت‌های قدیمی و تاریخی روستا را دربرگرفته‌اند زیبایی چشم‌نوازی به این روستا دادهاست. زیبایی‌های چشم‌نوازی که می‌تواند گردشگران زیادی را هر ساله به ارمیان بکشاند.

وجود بافت تاریخی، کوچه‌ها و معبر سنگ‌فرش روستا که هم‌اکنون به همت بنیاد مسکن استان سمنان در حال احداث است در کنار باغ‌ها و کوچه‌باغ‌ها و پیاده‌روی در خنکای این روستای زیبا و مهمتر از همه مهربانی و صفای مردم این روستا می‌تواند سفری خاطره‌انگیز را برای هر گردشگری رقم بزند.

چنار ارمیان 800 تا 900سال قدمت دارد

سیدمحمد صادق رضویان مسئول نمایندگی میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان میامی از ارمیان به عنوان یکی از جاذبه‌های مهم این شهرستان نام برد و گفت: وجود مقبره ارمیای نبی، چنار کهنسال، چاپارخانه صفوی، قلعه مخروبه و بافت قدیمی روستا از مهمترین ظرفیت‌های گردشگری در ارمیان است.

رضویان با بیان اینکه چنار ارمیان 800 تا 900سال قدمت دارد افزود: پرونده ثبت این چنار کهنسال آماده و ثبت استانی شده است. برآورد ما این است که این درخت کهنسال بین 800تا 900سال عمر دارد و با کار کارشناسی دقیق‌تر چه بسا عمر بیشتری نیز داشته باشد.

مسئول نمایندگی میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان میامی به وجود مقبره در مینه این چنار کهنسال اشاره و اضافه کرد: این بقعه از این نظر که آن را درخت چناری دربرگرفته نیز منحصر به فرد است و می‌تواند گردشگران زیادی جذب کند.

وجود تنها چاپارخانه استان سمنان در ارمیان

رضویان با بیان اینکه چاپارخانه ارمیان، تنها چاپارخانه استان سمنان است افزود: تعدد بناهای تاریخی و از جمله وجود این چاپارخانه حکایت از این دارد که ارمیان در عصر صفوی محل تردد بسیاری از مسافران و رهگذران بوده است.

وی از چاپارخانه‌ها به عنوان یکی از بناهای مهم در دوران پیش و پس از اسلام نام برد و خاطرنشان کرد: معمولا از چاپارخانه‌ها برای استراحت چاپارها و تعویض اسب‌های خسته با اسب‌های تازه نفس استفاده می‌شده است.

مسئول نمایندگی میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان میامی با بیان اینکه چاپارخانه‌ها بین دو مقر حکومتی یا بین دو شهر تعبیه و جانمایی می‌شدند تصریح کرد: چاپارخانه‌ها شامل یک جای نگهداری اسب‌ها، یک اتاق مسوول چاپارخانه‌ و یک مال‌بند و...بودند.

وی با بیان اینکه چاپارخانه ارمیان مربوط به دوره صفوی است افزود: اگر کار باستان‌شناسی دقیقی در این ارتباط انجام شود ممکن است پیشینه این اثر به عصر ساسانیان نیز برگردد اما به هر حال در حال حاضر به خاطر قرار گرفتن در مسیر آثار صفوی ما آن را به عنوان یک اثر تاریخی دوران صفویه می‌شناسیم.

رضویان با اشاره به اهمیت چاپارخانه‌ ارمیان اظهارامیدواری کرد: در آینده نزدیک این بنای تاریخی استحکام‌بخشی و مرمت شود.

وی با بیان اینکه ارمیان از روستاهای هدف گردشگری است خاطرنشان کرد: ایجاد و راه‌اندازی بوم‌گردی در این روستا در اولویت است و باتوجه به وجود چند بنا در بافت تاریخی و قدیمی روستا مذاکراتی با مردم محل برای ایجاد مراکز بومگردی در این روستا صورت گرفته است.

ارمیان روستایی با باغ‌های مینیاتوری

رئیس نمایندگی میراث فرهنگی شهرستان میامی از روستای ارمیان به عنوان روستایی با باغ‌های مینیاتوری یاد کرد و گفت: جدا از مقبره ارمیای نبی و چاپارخانه؛ وجود باغ‌هایی با قطعات فرح‌بخش 1000 و 2000 متری که به صورت پلکانی در حاشیه بافت‌ قدیمی و تاریخی روستا قرار گرفته زمینه خوبی برای رونق گردشگری در این منطقه ایجاد کرده است.

وی به وجود یک غار طبیعی در چند کیلومتری این روستا اشاره و اظهار کرد: این غار کمتر از 15 دقیقه تا روستا فاصله دارد و علاوه بر جاذبه‌های طبیعی و زیست‌شناسی می‌تواند مقصدی برای گردشگران و علاقمندان به طبیعت باشد.

ارمیا به روایت تاریخ

مدیریت بقعه متبرکه ارمیای نبی با اداره کل اوقاف و امور خیریه استان سمنان است، در پایگاه جامع امامزادگان و بقاع متبرکه ایران که وابسته به سازمان اوقاف و امور خیریه است در خصوص مقبره ارمیای نبی در روستای ارمیان، به مطلبی برگرفته از کتاب مطلع شمس و نوشته‌ای از صنیع‌الدوله استناد شده و آمده است: "جناب ارمیا (علیه السلام) یکی از پیامبران الهی است که مردم محل معتقدند، قبر موجود در روستای ارمیان، ازآن ارمیای نبی (علیه السلام) است.

صنیع‌الدوله و برخی دیگر در مورد ارمیای نبی می‌نویسند:" ارمیای پیامبر در روستای ارمیان(ارمیا) میامی که از منازل بین راه مشهد به شاهرود و تهران و بلوک بسطام بوده و دارای چاپارخانه و تردد قافله‌های مسافرتی و مردم است و اهالی ارمیان و روستاهای آنجا اصالتاً عرب بوده و به عقیده اهالی آنجا سه نفر از انبیاء الهی که یکی از آنها ارمیای پیغمبر(علیه‌السلام) است در آنجا مدفونند. یکی از پیامبران بنی اسرائیل حضرت یرمیاشلیکو (علیه السلام)یا ارمیا بود که نسب او به بنیامین فرزند یعقوب می‌رسد. وی کتابی داشته که مشتمل بر 50 فصل بود و ظهور نبوتش در سال 766 پیش از میلاد بوده است."

بر پایه برخی کتب و کتیبه‌ها و بر اساس باور عموم مقبره پنج پیامبر در استان سمنان واقع شده که شامل بقعه پیغمبران سمنان که منسوب به سام و لام نبی است. همچنین بقعه ارمیای نبی در روستای ارمیان شهرستان میامی واقع شده و همان‌طور که از نام روستا پیدا است، زیارتگاهی در روستای ارمیان قرار دارد به نام ارمیای نبی، این زیارتگاه در بین انبوهی از درختان چنار قرار گرفته و از پای این چنارها جوی آبی روان است. مردم منطقه و مسافران و گردشگران زیادی سالانه از این بقعه متبرکه دیدن می کنند. ارمیای نبی از پیامبران بنی اسراییل است که واقعه مرگ وی و زنده شدنش بعد از صد سال در منابع ذکر شده است. علاوه بر این مقبره جرجیس نبی، در بیارجمند شاهرود و بقعه‌ای به نام دانیال پیغمبر در کالپوش میامی نیز از جمله بقاع منسوب به پیامبران در استان سمنان هستند.

گزارش‌ از هوشنگ حبیبی بسطامی، خبرنگار ایسنا

انتهای پیام