محمد مهدی فرقانی در گفت‌وگو با ایسنا درباره عملکرد رسانه‌ها در قبال پرهیز از گسترش ناامیدی و ایجاد توقعات بی جا اظهار کرد: ما به طور کلی برای رسانه‌ها وظیفه دیده‌بانی، نقد و نظارت عملکردها را قائل شدیم. اساسا به لحاظ نظری و بر اساس همه آموزه های روزنامه نگاری حرفه ای، دیده بانی، نقد و نظارت بر عملکرد، از وظایف و مسئولیت های اجتماعی روزنامه نگاران است اما در کنار این موارد بحث مسئولیت اجتماعی به این معناست که مصالح و منافع عمومی را هم در نظر گرفت و بسترها و زمینه های لازم را برای توسعه کشور فراهم کرد. در واقع در کنار نقد و نظارت، نقاط قوت و ضعف را ببینیم و سعی کنیم راه‌حل گرا باشیم و کمک کنیم که ظرفیت‌های کارشناسی را به کار بگیریم و برای نابسامانی‌ها راه حل ارائه کنیم تا دولتها بتوانند از ظرفیت کارشناسی و نخبگی برای تصمیم‌گیری، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی استفاده کنند.
او ادامه داد: در بحث روزنامه‌نگاری توسعه گرا این را باید در نظر داشته باشیم که برجسته کردن بیش از حد اخبار منفی و اخباری که پمپاژ یاس و ناامیدی در جامعه می کند می‌تواند جامعه را به سرخوردگی، یاس و انفعال بکشاند در نتیجه امکان پویایی جامعه را از آن بگیرد. بنابراین نقد و نظارت با ناامیدکردن و سرخوردگی متفاوت است.
رییس دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اصل تعادل و توازن در روزنامه نگاری حرفه ای بیان کرد: نقد و نظارت می‌تواند باعث هوشیاری و امیدواری نسبت به آینده شود؛ بر این اساس ضعف ها و نابسامانی کاهش می یابد و نقاط قوت تقویت می شود. تولید اخبار غیردقیق، غیرموثق و تحقیق نشده یا برجسته کردن بیش از حد آنها می تواند به فرآیند تولید یأس و ناامیدی کمک کند؛ این مسئله هیچ کمکی به پیشرفت جامعه نمی کند برعکس آن را در مسیر پس رفت قرار می دهد. بنابراین در روزنامه نگاری حرفه ای اصلی به نام توازن و تعادل داریم، به این معنی که باید پیشرفت ها و پسرفت ها توامان مورد ملاحظه قرار بگیرد. ضعف ها و قوت ها در کنار هم دیده شود و هدف از بازنمایی ضعف ها تولید یأس نباشد بلکه برعکس ارتقاء سطح هوشیاری و آگاهی جامعه مدنظر باشد تا به پویایی و تحرک اجتماعی کمک کند؛ به همین دلیل اگر پاسداشت منافع ملی به عنوان یک اصل غیرقابل گذشت در روزنامه نگاری مدنظر قرار بگیرد ما طبیعتاً در سیاست خبری خود باید بازنگری هایی داشته باشیم و باید وظیفه و مسوولیت اجتماعی روزنامه نگاران از این نظر مورد توجه قرار بگیرد.
او با اشاره به عملکرد رسانه ها برای جلوگیری از توقعات بی جا بیان کرد: اصولاً ایجاد انتظار با ظرفیت و واقعیت اجتماعی باید همخوانی داشته باشد. هر دولتی در هر کجای جهان با هر درجه ازپیشرفت یا با هر درجه از عدم توسعه یافتگی اگر با توقعات فزاینده مردم روبه رو باشد، توقعاتی که با امکانات و مقدورات ملی همخوانی و سازگاری ندارند، محکوم به شکست خواهد بود. در واقع این دولت نیست که شکست می‌خورد بلکه جامعه هم از این طریق دچار آسیب خواهد شد؛ بنابراین توقعات و انتظارات را چه دولت و چه رسانه ها نباید آنقدر بالا ببرند که امکان تحقق آنها با توجه به ظرفیت ملی فراهم نباشد.
فرقانی ادامه داد: توقعات طبیعتا باید مقداری بیشتر از عملکرد ها و واقعیت ها باشد اما اگر فاصله توقعات از امکانات بیش از حد بشود قطعا دولت از محقق کردن آرزوها عاجز خواهد ماند و در نتیجه تولید یأس و سرخوردگی افزایش خواهد یافت. سرخوردگی به معنای انفعال، وادادگی و عدم انسجام و همبستگی ملی خواهد بود بنابراین جامعه را در برابر توطئه ها و بدخواهی ها بسیار آسیب پذیر می کند.
او در پایان با بیان اینکه روزنامه نگاری ماهم باید توسعه گرا باشد، اظهار کرد: این توسعه گرایی یعنی برنامه، سیاست و عملکرد ها را مورد نقد و نظارت قرار دهد و از طرف دیگر از برنامه ها و سیاست ها پشتیبانی بکند که منجر به توسعه اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی خواهد شد. مخالفت کور و غیرعقلایی با برنامه های توسعه ملی حرکتی ضد توسعه خواهد بود و در عین حال چشم بستن روی ضعف ها و نارسایی ها هم می تواند همین نتیجه را داشته باشد؛ بنابراین همین اصل تعادل و توازن یعنی نگاه به ظرفیت توسعه ملی داشتن و از طرف دیگر نقد و نظارت بر عملکرد ها به صورت متوازن عقلایی و علمی می تواند کلید پیشرفت جامعه را در اختیار بگذارد.
انتهای پیام