تغییر تاکتیک در گردشگری و تمرکز از سفرهای خارجی به داخلی تحت تاثیر شرایط اقتصادی و سیاسی کشور، پیشنهاد برخی از مسؤولان و فعالان گردشگری بوده که با توجه به گرانی خدمات سفر در داخل کشور و شیوه سنتی مسافرت در ایران که درآمد مشخصی را ثبت و توزیع نمی‌کند، قابل تأمل است.
حرمت‌الله رفیعی در این‌باره به ایسنا گفت: ما برای اجرای چنین فرمول‌هایی آمادگی داریم، اما اگر بنا است سفر خارجی محدود شود، باید امکانات در خور و در شأن مردم در داخل کشور افزایش یابد. در همین تعطیلات عید فطر مردم برای رسیدن به شمال چند ساعت در ترافیک معطل ماندند، چرا در هر تعطیلی این اتفاق باید رخ دهد؟
وی افزود: وقتی دولت پیشنهاد افزایش تصاعدی سه تا شش برابری عوارض خروج از کشور را مطرح کرد، بحث سر همین بود که چقدر از آن پول قرار است نصیب گردشگری شود، چه امکاناتی برای گردشگری ایجاد می‌شود. یک هتل استاندارد ساخته نمی‌شود، جاده‌ها ناامن است و وسایل نقلیه کافی و استاندارد در اختیار مردم نیست، چطور می‌توان از مردم انتظار داشت سفر داخلی را ترجیح دهند.
این فعال گرشگری گفت: در مالزی یک غار وجود دارد که گردشگران حتی اگر ۱۰ بار هم به این کشور سفر کنند بازدید از آن را باز هم در برنامه خود می‌گذارند، چون هر نوع امکاناتی در کنار آن ایجاد شده و همواره برای گردشگر جذاب است، اما آیا این وضعیت در غار علیصدر ایران که دنیایی از زیبایی است، برقرار شده، چقدر برای پذیرش و ماندگاری گردشگران در آن غار امکانات مهیا شده، اصلا چقدر مردم به این غار می‌روند، چند درصد از جمعیت ایران دست‌کم یک بار این غار را دیده‌اند.
وی اظهار کرد: اگر قرار است گردشگر داخلی جریان داشته باشد باید بتوان از آن طریق، درآمدی هم حاصل کرد، درحالی‌که که سفرهای داخلی بیشتر از آن‌که توزیع درآمد و ثروت برای جامعه محلی و کشور داشته باشد، مخل امنیت جامعه و طبیعت شده است.
رفیعی سپس به شیوه سنتی و رایج سفر در ایران اشاره کرد و افزود: خانواده ایرانی معمولا یک چادر مسافرتی همراه دارد، از کمترین امکانات رفاهی و گردشگری استفاده می‌کند، حاضر است راه طولانی را تا قشم و کیش با وسلیه نقلیه شخصی خود برود و شب را در چادر سپری کند. این‌که نام‌اش گردشگری نیست. با این روش که نمی‌توان چرخه اقتصادی کشور را به حرکت درآورد. گردشگر باید از امکانات موجود استفاده کند و به ازای پولی هم که می‌دهد آسایش و رفاه داشته باشد.
وی ادامه داد: من از مخالفان سفر به ترکیه هستم، اما نمی‌توانم از استاندارد و ایده‌های این کشور برای گردشگری چشم‌پوشی کنم. در همه دنیا قانون هتل ۵ ستاره، اجاره اتاق به اضافه صبحانه است و تنها در ترکیه است که تمام خدمات روی اتاق هتل ۵ ستاره حساب می‌شود و مسافر با پرداخت حدود ۲ میلیون تومان می‌تواند از تمام امکانات رفاهی آن استفاده کند، اما آیا در کیش هم این گونه است؟ به عنوان آژانس‌دار صراحتا می‌گویم که هزینه سفر به ترکیه خیلی ارزان‌تر از سفر کیش تمام می‌شود، با این شرایط معلوم است مردم ترجیح می‌دهند به خارج از کشور بروند و سفر داخل هم ریزش پیدا کند.
او در عین حال خود را از مخالفان سفرهای ارزان برشمرد و افزود: سفر ارزان یعنی کیفیت پایین، اما چرا عوارض و مالیات را از هتل و پرواز حذف نمی‌کنند که خدمات ارزان اما با کیفیت عرضه شود و مردم برای دیدن کشورشان انگیزه بیشتری پیدا کنند؛ واقعیت این است که خدمات گردشگری در ایران به نسبت درآمد جامعه، گران است.
رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی با اشاره به جلساتی که شورای عالی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای ارزان‌سازی خدمات سفر داشت و هرگز به نتیجه نرسید، گفت: چرا از صنعت گردشگری این همه مالیات و عوارض می‌گیرند تا گران شود. هتل یک سرمایه گران‌بها برای کشور است که هم درآمدزایی و هم اشتغال‌آفرینی دارد، برای همین لازم است با هتل‌ها کنار بیایند و عوارض و مالیات‌های آن‌ها را کم کنند. دخل و خرج هتل‌ها با هم نمی‌خواند. از هتلدار به هر نام و عنوانی مالیات می‌گیرند بعد از آن توقع دارند خدماتش را ارزان بفروشد. در پرواز هم چنین وضعیتی داریم، چرا باید قیمت بلیت هواپیما با چند نوع عوارض حساب شود.
رفیعی بیان کرد: یقینا مسافر ایرانی دوست ندارد به خاطر یک سفر خارجی ۱۵ ساعت در راه باشد، ولی وقتی امکاناتی که می‌خواهد در کشور پیدا نمی‌کند و یا قیمت‌اش گران‌تر تمام می‌شود، ترجیح می‌دهد مسیری را برود که به نسبت، رفاه و آرامش بیشتری داشته باشد.
این فعال گردشگری با تاکید بر این‌که مساله گردشگری داخلی فقط امکانات و زیرساخت نیست، بحث‌های روانی آن هم مطرح است، گفت: در کدام نقطه از سواحل شمال ایران می‌توان لحظه‌ای را همراه با خانواده و یا دوستان در آرامش سپری کرد. دغدغه گردشگر ایرانی بی‌بندو باری نیست، آنچه توریست می‌خواهد و به خاطر آن سفر می‌رود آرامش است، غلط مصطلح است که می‌گویند توریست ایرانی به خاطر فرار از حجاب و برای نوشیدنی به خارج از کشور می‌رود. این فضای آرام، رفاه و ساحل پاکیزه است که گردشگر را جذب می‌کند، چیزی که حتی در سواحل ایران مخصوصا در شمال کشور به هیچ وجه پیدا نمی‌شود.
او همچنین با تکرار مواضع قبلی خود برای اشتباه محاسباتی در اعلام تعداد گردشگران خروجی ایران، اظهار کرد: تعداد گردشگران خروجی ایران به نسبت جمعیتی که به عراق سفر می‌کنند واقعا زیاد نیست. این آمار را بارها خود سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اعلام کرده است، هرچند که ما هم علاقمندیم ایرانی‌ها بیشتر در داخل کشور سفر کنند و حتی آمادگی داریم در این زمینه همکاری کنیم، اما باید فضای داخل کشور را هم آماده کنیم.
رفیعی پیشنهاد کرد: می‌توانند برای آماده‌سازی این فضا حتی بخشی از درآمد حاصل از عوارض خروجی را به گردشگری اختصاص دهند تا زیرساخت‌های کافی ایجاد شود و گزارش عملکرد بگیرند که این پول‌ها چه شده است تا واقعا کاری انجام شود.
انتهای پیام