به گزارش ایسنا، کرسی علمی ترویجی مدیریت بحران در جمهوری اسلامی، سومین جلسه از سلسله جلسات چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی با موضوع کلی «انقلاب اسلامی و بحران‌های اجتماعی و سیاسی» توسط گروه مطالعات انقلاب اسلامی پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه، روز دوشنبه مورخ ۲۱ خردادماه جاری در محل پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.
منوچهر محمدی به عنوان ارائه دهنده در آغاز این کرسی با تاکید بر تعریف بحران گفت: بحران زمانی اتفاق می‌افتد که در جهت براندازی نظام باشد.
وی افزود: از ابتدای انقلاب تا سی و پنج سالگی آن هجده بحران رخ داده است که این تعداد از بحران‌ها در پنج گروه منازعات قومی، کودتاها، ترورها، جنگ‌های تجاوزکارانه و فتنه‌ها دسته‌بندی شده است.
نویسنده کتاب مدیریت بحران در جمهوری اسلامی ایران با اشاره به سه عنصر لطف الهی، مدیریت ولایت فقیه و حضور مردم در شکل‌گیری انقلای اسلامی گفت: در انقلاب اسلامی ایران برخلاف سایر انقلاب‌ها مردم مرخص نشدند. البته در آن زمان تلاش‌های فراوانی برای دور کردن مردم از صحنه‌های نبرد و تظاهرات شد، مانند تلاش‌های آقای بازرگان که با واکنش مهم حضرت امام خمینی(ره) و اصرار ایشان بر ماندن مردم در صحنه روبرو شد.
محمدی تصریح کرد: سه عنصر مکتب، رهبری و توده‌های مردم عناصری مهم در تداوم انقلاب اسلامی بودند که این عناصر در همه بحران‌ها کارآمد بوده است. البته در آینده هم بحران‌هایی توسط دشمنان پیگیری خواهد شد تا از این ابزار (ابزار بحران) برای تضعیف نظام استفاده شود.
در ادامه این کرسی علمی دکتر یحیی فوزی به عنوان اولین ناقد این کرسی گفت: کتاب دکتر محمدی در زمینه بحران یکی از بهترین کتاب‌های این حوزه است. تفکیکی میان بحران و چالش اهمیتی فراوانی دارد. باید بدانیم که بحران موجودیت نظام را تهدید می‌کند و همین بحران، فقط چالش‌هایی نیست که تهدید کننده موجودیت فیزیکی نظام مثل کودتا و جنگ و … باشد.
فوزی افزود: بحران‌هایی وجود دارند که هویت نظام را تهدید می‌کنند مثل سکولارسازی اجتماعی یا جریان‌های تکنوکراسی که هویت نظام را در معرض تهدید قرار داده است. پس نباید صرفاً در حوزه‌ی سیاسی، امنیتی باقی ماند و لازم است حوزه‌های فرهنگ و اقتصاد را نیز درنظر گرفت.
وی افزود: لازم است یک سطح‌بندی در میان بحران‌ها انجام شود. بحرانی مثل مهدی هاشمی با بحران کودتا یک سطح نیست. ریشه یابی بحران‌ها نیز اهمیت دارد. منازعات قومی به عنوان یک دسته از بحران‌ها دارای یک بستر تاریخی اجتماعی است. ثمره‌ی بحث این است که سرکوب بحران بدون ریشه‌یابی بحران، منجر به حل بحران نمی‌شود.
فوزی با توجه به اهمیت وجوه اشتراک بحران‌ها گفت: در وجه اشتراک ما بین بحران‌ها به عنوان مثال در همه بحران‌های کمونیست‌ها، چپ‌ها در بحران‌های قومی نقش اساسی داشتند. همچنین نقش نیروی خارجی در این مساله اهمیت دارد.
سید جلال دهقانی فیروزآبادی به عنوان ناقد دوم در این کرسی علمی گفت: کتاب منطقی و منسجم است. هرچند تعریف در این نوشتار قراردادی است، اما لازم است که تعریف به گونه‌ای باشد تا مرزها را مشخص کند. پس چالش و تنش چه معنایی دارد؟ آیا می‌توان گفت که همی‌ی اینها بحران هستند؟ از طرف دیگر تعریف مضیق است (تهدید شدن موجودیت نظام) در حالی که این شدیدترین حالت بحران است و پیش از این مرحله هم می‌توان بحران داشت.
فیروزآبادی با توجه به دسته بندی رویکردهای مدیریت بحران گفت: دو دسته رویکرد های مدیریت وجود دارد، رویکرد تصمیم‌گیری و رویکرد سیستمیک، که این کتاب سعی دارد تا رویکرد سیستمی داشته باشد.
وی افزود: در حیطه سطح و دامنه بحران داخل کشور یا خارج، عمده بحران‌های احصا شده داخلی است و کمتر به بحران‌های سیاست خارجی پرداخته‌اند.
فیروزآبادی با تاکید بر نوع دیگری از تقسیم بندی بحران اشاره کرد: بحران موضوعی موجود است که از لحاظ موضوع نوع و جنس بحران را از هم تفکیک می‌کند؛ مثل سیاسی، اقتصادی، محیط زیست و …
سید جلال دهقانی فیروزآبادی در پایان سخنان خود گفت: کتاب حاضر بیشتر بحران‌شناسی است تا مدیریت بحران و از مدیریت بحران به سرعت گذشته است. به نظر بنده شاخصه اصلی بحران عدم توسل به زور است. می‌توان گفت مدیریت بحران در برخی از این موارد و یا موارد دیگر ذکر شده، ضعیف و یا قوی بود.
در ادامه این کرسی علمی دیگر افراد حاضر در جلسه به ارائه پرسش‌های خود از منوچهر محمدی پرداختند و وی نیز در پایان به این پرسش‌ها پاسخ داد.
انتهای پیام