این تالاب مامنی برای 46 گونه از پرندگان ایران از جمله پرندگان آبزی و کنارآبزی منطقه همچون کشیم بزرگ و کوچک، باکلان بزرگ و کوچک، اگرت بزرگ، فلامینگوی بزرگ، بوتیمار، حواصیل زرد، خوتکا، چوب‌پا و ... است و از این حیث ارزش زیستگاهی بالایی دارد ولی متاسفانه طی سال‌های اخیر به دلیل تامین نشدن حقابه با خشکی مواجه شده است و به تبع نبود آب و تغییر اکوسیستم، زیستگاه پرندگانی که به این تالاب پناه آورده اند با چالش روبرو شده است.

خشک شدن این تالاب مناقشاتی را در خصوص حقابه آن میان استان های مرکزی و همدان ایجاد کرده و مسئولان محیط زیست همدان قره چای را مسئول تامین حقابه این تالاب می دانند، اما مسئولان محیط زیست استان مرکزی معتقدند که حقابه آق گل باید در همدان تامین شود.

استان مرکزی مسیر سرریز رودخانه‌ها را تغییر ندهد

محیط زیست استان همدان مسئولیت خشک شدن این تالاب و تامین نشدن حقابه را به استان مرکزی منتصب می‌کند و صفی‌خانی معاون محیط طبیعی اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان همدان در دی ماه سال گذشته به صراحت بیشترین تخریب صورت گرفته در تالاب آق‌گل را در حوزه استان مرکزی دانست و گفت: برداشت‌های مجاز و غیرمجاز از سفره‌های زیرزمینی، برداشت از آب تالاب برای مصارف کشاورزی، تغییر کاربری و کشت در اراضی داخل محدوده تالاب سال گذشته در حوزه استان مرکزی اتفاق افتاده بود.

وی بیان کرد: تالاب آق‌گل و به طور کلی تالاب‌های فصلی از منبع دائمی آب تغذیه نمی‌شوند بلکه از طغیان رودخانه‌ها پر آب شده و بعد از فروکش طغیان رودخانه ها، آب زیادی نمی‌تواند وارد تالاب شود و انتظار می‌رود که استان مرکزی در فصل سیلابی شدن رودخانه‌ها مسیر سرریز را عوض نکرده و اجازه دهد که رود مسیر طبیعی خود را طی کند.

بدین شکل، این تالاب محل مناقشه ای در حوزه زیست محیطی دو استان شده و استان همدان که مدیریت آق‌گل را در اختیار دارد، مسئولیت خشک شدن این تالاب را به دوش استان مرکزی انداخته و مسئولیتی در احیای تالاب و تامین حقابه آقگل بر عهده نمی‌گیرد.

آق‌گل در بالادست قره‌چای قرار دارد/فعالیت کشاورزان همدانی در بستر آق‌گل

مدیرکل محیط زیست استان مرکزی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه تالاب آب شیرین آق‌گل بین حوضه آبریز استان مرکزی و همدان قرار گرفته است که سطح آن از رودخانه قره‌چای بالاتر است و به صورت طبیعی امکان آبگیری از این رودخانه را ندارد، تصریح کرد: شرکت آب منطقه‌ای همدان دور تالاب دیواره‌ای به حالت رمپ ایجاده کرده است و در کنار آن با ایجاد جاده و مسیر غیرفنی (از نظر محیط زیست) اجازه ورود پسآب و آب‌های جاری به سطح تالاب را نمی‌دهد و همین امر در خشکی تالاب نقش داشته است.

رضا میرزایی با اشاره به بازدید اخیر معاون سازمان محیط زیست و مدیر تالاب‌های سازمان از تالاب آق‌گل و تاکیدی که وی بر برداشته شدن این رمپ داشته، افزود: علاوه بر این رمپ اطراف تالاب چاه‌های غیر مجاز حفر شده است که با برداشت‌های بی‌رویه از آنها، سطح آبی تالاب کاهش یافته و اینکار بر بیلان سفره‌های آب زیرزمینی تاثیر منفی داشته است.

وی بیان کرد: در همین بازدید به عینه شاهد خاکبرداری و کشت در بخشی از منطقه تالاب توسط کشاورزان استان همدان بودیم که حتی با وجود بارش باران در حال آبیاری بارانی بودند.

حوضه آبریز آق‌گل در استان همدان است/70 درصد آق‌گل در استان مرکزی است

مدیر اداره محیط طبیعی حفاظت محیط زیست استان مرکزی با اشاره به پیچیده شدن بحث تالاب آق‌گل و تاکید بر تامین حقابه توسط استان همدان به ایسنا گفت: تالاب آق‌گل درست در مرز استان مرکزی و همدان قرار گرفته و اداره ثبت نیز باید تعیین کند که دقیقا چه میزان از تالاب در استان مرکزی و چه میزان در استان همدان است، اما طی بازدیدهای دو جانبه توسط استان‌ها این نتیجه حاصل شد که 70 درصد تالاب آق‌گل در استان مرکزی و 30 درصد در استان همدان است.

مهرداد حاجی‌حسینی بیان کرد: با وجود اینکه بیشترین مساحت آق‌گل در استان مرکزی است، اما بواسطه موقعیت جغرافیایی آن، حقابه این تالاب از استان همدان تامین می‌شود چراکه رودخانه قره‌چای استان مرکزی امکانی برای مشروب کردن این تالاب ندارد.

وی با اشاره به اینکه آق‌گل در ماه‌های پرآب سال مساحت 15 کیلومتر مربعی دارد و تالاب کوچکی به شمار می‌رود، افزود: رودخانه قره‌چای حدود چهار کیلومتر با تالاب فاصله دارد و از نظر ارتفاعی پایین‌تر از آق‌گل قرار گرفته است و این امر باعث شده است که امکان مشروب شدن تالاب از قره‌چای وجود نداشته باشد.

حاجی‌حسینی عنوان کرد: در سال‌های گذشته یکی از روستاهای اطراف قره‌چای و تالاب آق‌گل نهری از رودخانه قره چای جهت آبیاری اراضی کشاورزی خود منشعب کرده بود که در زمان سیلابی شدن روخانه آب وارد نهر می‌شد و به اراضی کشاورزی راه می‌یافت، اما در اقدامی، برخی از اهالی روستاهای همدان اقدام به بستن نهر و وارد کردن آب به تالاب می‌کردند و این تصور ایجاد شده بود که نهر یاد شده ویژه تالاب است درصورتی که چنین نبود و روستاییان برای آبیاری اراضی کشاورزی از آن استفاده می‌کردند.

رشته‌کوه‌های همدان تامین‌کننده حقابه آق‌گل

وی با بیان اینکه حقابه اصلی تالاب آق‌گل از سمت رشته‌کوه‌های همدان تامین می شود و با تاکید بر اینکه قره‌چای هیچ ارتباطی به این تالاب ندارد، تصریح کرد: حتی اگر فرضا حقابه آقگل باید از قره‌چای تامین می‌شد، در حال حاضر به دلیل برداشت‌های غیرمجاز و حفر چاه در اطراف رودخانه قره‌چای و خشکسالی‌های اخیر رودخانه خشک است و امکانی برای تامین آب در اختیار نیست و حتی در برخی از نقاط رودخانه گردوغبار بلند می‌شود.

مدیر اداره محیط طبیعی حفاظت محیط زیست استان مرکزی با اشاره به تصمیم وزارت نیرو مبنی بر تامین 2 میلیون مترمکعب حقابه تالاب از رودخانه قره‌چای، گفت: این امر باید از سوی شرکت آب منطقه‌ای دنبال شود اما با توجه به میزان آب فعلی رودخانه تصمیمی کاملا غیرکارشناسی اتخاذ شده است.

آق‌گل در زمان پرآبی باید قره‌چای را مشروب کند

به گزارش ایسنا؛ رئیس گروه محیط زیست و کیفیت منابع آب شرکت آب منطقه‌ای استان مرکزی نیز درخصوص بحث تالاب آق‌گل بیان کرد: برای به نتیجه رسیدن موضوع جلسه‌ای بین شرکت آب منطقه‌ای هر دو استان تشکیل و حتی موضوع در سطح شرکت مدیریت منابع آب ایران بررسی شد.

رضا عظیمی اظهار کرد: تالاب آق‌گل یکی از تالاب‌های اقماری بالادست رودخانه قره‌چای( نه در مسیر رودخانه) است و این موقعیت جغرافیایی حاکی از آن است که تالاب روی یکی از سرشاخه‌هایی قرار دارد که وارد قره‌چای می شود و به این معنا نیست که تالاب از رودخانه آبگیری ‌می‌شود.

وی با بیان اینکه قسمت عمده حوضه آبریز این تالاب (بیش از 90 درصد) در استان همدان قرار دارد و از نظر هیدرولوژیکی، علمی، فنی و کارشناسی، این تالاب اصلا حقابه‌ای از قره‌چای ندارد، عنوان کرد: وقتی یک تالاب از محل یا یک منبع حقابه دارد که در پایین‌دست آن محل یا منبع آب قرار گرفته باشد، اما زمانی که تالاب آق‌گل در مسیر قره‌چای نیست بلکه در بالادست آن واقع شده پس حقابه‌ای از این از رودخانه ندارد و حتی می توان گفت که شرایط برعکس آنچیزی است که درخصوص ارتباط میان قره چای و آق گل گفته می شود و در واقع در مواقعی که تالاب آق ‌ گل خیلی پرآب می‌شود اضافه آب آن باید وارد رودخانه شود چراکه تالاب در بالادست رودخانه قرار دارد.

حقابه آق‌گل کجا مصرف شده؟

عظیمی با تاکید بر اینکه قطعا از اینکه تالاب آقگل به سمت خشکی رفته ناراحت و متاثر هستیم، اما باید بدانیم که حقابه این تالاب کجا مصرف شده است، تصریح کرد: نباید با رایزنی یا لابی کردن حقابه جای دیگر را وارد تالاب کرد، رودخانه قره‌چای خود یک اکوسیستم است درست نیست که به ناحق، غیرفنی و غیراصولی آب را منتقل کرده و به تالاب بدهیم به این بهانه که تالاب را احیا کنیم.

وی با اشاره به حفر چاه‌های بسیار در منطقه و اطراف تالاب توسط کشاورزان، عنوان کرد: رودخانه قره‌چای اصلا به تالاب نمی‌ریزد که شرکت آب منطقه‌ای جلوی ورود آنرا به آق گل گرفته باشد. در واقع سرریز آب این تالاب وارد قره‌چای می‌شود و حتی شرکت مدیریت منابع آب ایران نیز طی نامه ای عنوان کرد که این دو محیط اصلا مرتبط نیستند و رودخانه قره‌چای خود اکوسیستمی در معرض خطر است و این انتقال و تامین حقابه از رودخانه موضوعی غیرفنی و کارشناسی است که البته تاکنون هم محقق نشده است.

رئیس گروه محیط زیست و کیفیت منابع آب شرکت آب منطقه‌ای استان مرکزی تاکید کرد: حقابه آق‌گل باید از محل حوضه آبریز خود تالاب تامین شود، دستکاری در طبیعت به هر شکلی اشتباه است و نباید مسیر اشتباه گذشته را تکرار کرد.

به گزارش ایسنا؛ با توجه به محل قرارگیری تالاب آق‌گل و رودخانه قره‌چای و بالاتر بودن تالاب از رودخانه قره چای، استان مرکزی مسئولیتی در تامین حقابه تالاب ندارد و شاید مناقشات و فرافکنی‌های ایجاد شده برای زیربار مسئولیت نرفتن برخی مسئولان باشد و در این میان این آق گل است که خشک و تشنه در گوشه ای افتاده و شرمنده میهمانان خویش است.

خوشبختانه بارش‌های بهاره قدری از خشکی تالاب آقگل و بخشی از خشکی رودخانه قره‌چای را کاهش داده است، اما کارشناسان تاکید می کنند که این بدان معنا نیست که قره‌چای مسئول حقابه آق‌گل است چراکه آب سربالا نمی‌رود و باید حقابه تالاب از محل اصلی خود در استان همدان تامین شود.

انتهای پیام