به گزارش ایسنا، رصدخانه‌ها جایگاهی هستند که در آن منجمان به رصد و اندازه‌گیری پدیده‌های نجومی می‌پردازند و بعنوان محلی برای کشف ناشناخته‌های نجومی محسوب می‌شوند. بر این اساس در طول تاریخ رصدخانه‌های مهمی در کشور تاسیس شده است. پیشرفت رصدخانه‌های ایران با بنیان‌گذاری رصدخانه مراغه به اوج خود رسید. بنای این رصدخانه در سال 657 هجری (1261 میلادی) به سفارش خواجه نصیرالدین طوسی و به فرمان هولاکو، نوه چنگیزخان مغول آغاز شد.

رصدخانه مراغه مخصوص رصد ستارگان نبود، بلکه یک سازمان علمی گسترده بود که مشهورترین دانشمندان آن عصر، از جمله قطب‌الدین شیرازی (کاشف علت اصلی تشکیل رنگین کمان) در آن‌جا جمع شده بودند. 

این علم در کشور علی‌رغم آنکه سابقه برجسته‌ای دارد؛ ولی در عصر معاصر کمتر به آن توجه شده است و از آنجایی که توسعه این علم به پیشرفت بسیاری از علوم می‌انجامد، در سال 1382 طرح رصدخانه ملی به عنوان یک طرح علمی با بودجه مستقل در هیات دولت تصویب شد. عملیات اجرای این طرح آغاز شد ولی به دلیل عدم تحقق اعتبارات آن با افت و خیزهایی مواجه بوده، ولی با تلاش‌های پژوهشگاه‌ دانش‌های بنیادی به جایگاهی رسیده است که به گفته مجری این طرح در صورت تحقق همه زیر ساخت می‌توان امید داشت که تا سال 1401 اولین نورگیری در این رصدخانه صورت گیرد.

بررسی روند اجرای پروژه رصدخانه ملی 

دکتر حبیب خسروشاهی، مجری طرح رصدخانه ملی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به آخرین وضعیت رصدخانه ملی گفت: در سال 96 مهمترین فعالیت ما در پروژه کلان رصدخانه ملی، آغاز فعالیت‌های عمرانی درقله گرگش و پایان یافتن طراحی تلسکوپ بوده است.

وی با بیان اینکه یک فصل کاری در این قله اجرایی شد، ادامه داد: در این دوره به آماده کردن مقدمات برای فعالیت عمرانی اقدام کردیم. گودبرداری در محل احداث به اتمام رسید و بخش قابل توجهی از سازه پایه تلسکوپ و همچنین ساختمان قله که سالن لایه‌نشانی و اتاق کنترل تجهیزات در آن مستقر است، انجام گرفت و طبق پیش‌بینی به دلیل آغاز سرما و نامناسب بودن شرایط آب و هوا برای فعالیت عمرانی کار متوقف شد تا مجددا از بهار 1397 از سرگرفته شود.

خسروشاهی، ساخت پایه تلسکوپ را از جمله سازه‌های حساس بر شمرد و یادآور شد: در این بخش تلاش شد تا بتن مورد نیاز این بخش و کل سازه در محل  3 هزار و 600 متری قله گرگش تولید شود تا نیاز به جابه‌جایی نباشد و بتن با بهترین کیفیت مورد استفاده قرار گیرد. برای این منظور تمهیدات لازم از سوی پژوهشگاه دانش‌های بنیادی و پیمانکار پروژه برای تهیه و بکارگیری دستگاه "بچینگ" اندیشیده شد.

وی ادامه داد: از آنجایی که 3 متر از پایه تلسکوپ در زیر زمین و در دل بستر سنگی قرار می‌گیرد، گودبرداری لازم انجام شد. البته در سایر رصدخانه‌ها ممکن است تدابیر دیگری بکار رود. بستر سنگی قله گرگش متفاوت از ساختگاه رصدخانه‌هایی چون "لاپالما" است و بیشتر شبیه بستر رصدخانه "لاسیا" و "پارانال" در شیلی است. این موارد همگی مورد مطالعه قرار گرفت و پیش از این از طریق انجام آزمایش‌های ژئوتکنیک اطلاعات لازم در اختیار متخصصان ما و مشاوران قرار داده شده بود.

مجری طرح با تاکید بر اینکه این مراحل با اطلاع و حضور متخصصان بین‌المللی انجام گرفت، اظهار کرد: متخصصانی که برای بازبینی طراحی و تفصیلی به ایران آمدند، شامل محققانی از رصدخانه جنوبی اروپا (European Southern Observatory) یا ESO، آلمان، مدیر علمی رصدخانه آفریقای جنوبی که مجهز به تلسکوپ 10 متری است، مسئول هماهنگی تلسکوپ‌های متوسط اروپا از دانشگاه کمبریج، نماینده انگلیس در پروژه تلسکوپ 40 متریE-ELT از رصدخانه سلطنتی ادینبورگ، دو محقق حوزه الکترونیک و ابزار دقیق با سابقه مدیریت پروژه از سوئیس، مجری و رئیس سابق پروژه تلسکوپ 11 متری اسپانیا (GTC)،‌ مدیر بخش مکانیک تلسکوپ دوربینی (2 آینه 8 متری) ایتالیا که در آمریکا نصب شده است و یک متخصص از چین که در پروژه تلسکوپ 4 متری آن کشور مشارکت دارد، بودند.

داستان حضور محققان رصدخانه جنوب اروپا

خسروشاهی با اشاره به نحوه همکاری رصدخانه جنوبی اروپا با پروژه رصدخانه ملی، توضیح داد: 10 سال قبل زمانی که این پروژه مطرح شد، با رصدخانه جنوبی اروپا مکاتباتی داشتیم و آنها در ایجاد این پروژه کمک‌های فکری می‌کردند و برخی از متخصصان آن رصدخانه در ایران حاضر شدند. اما زمانی که مکاتبات رسمی با این رصدخانه در زمینه دریافت مشاوره مطرح شد، مدیر کل رصدخانه جنوبی اروپا تمایلی برای این همکاری نشان نداد و از همان روز ارتباطمان با محققان این رصدخانه قطع شد.

این محقق ادامه داد: با نزدیک شدن به اتمام طراحی محفظه تلسکوپ و درک جزئیات محفظه‌های مشابه و رفع ابهامات فنی، بازدیدی از رصدخانه جنوبی اروپا داشتیم. در رصدخانه "پارانل" 4 تلسکوپ 8 متری، یک تلسکوپ 4 متری و یک تلسکوپ 2.5 متری وجود دارد که از نظر محفظه توجه ما را جلب کرده بود.

خسروشاهی اضافه کرد: خوشبختانه در این بازدید علاوه بر رییس رصدخانه "پارانل"، رئیس کل رصدخانه ESO نیز حضور داشت و این حضور نه تنها باعث شناخت نزدیکتر وی از فعالیت رصدخانه ملی ایران و عمق فنی این پروژه شد، بلکه وی تمایل خود را مبنی بر کمک آن رصدخانه به پروژه ما مطرح کرد. در این بازدید پرسنل رصدخانه جنوبی اروپا همکاری بسیار خوبی داشتند و علاوه بر محفظه تلسکوپ‌ها، سایر اجزای رصدخانه و تلسکوپ‌های موجود در آن را برای مهندسان ما تشریح کردند.

وی اضافه کرد: در پایان این بازدید مقرر شد بنابه درخواست رصدخانه ملی ایران، آن رصدخانه امکان حضور مهندسان مورد نظر ما را در بازبینی طراحی جزئی فراهم کند و این امر از نظر ما نه تنها یک موفقیت فنی، بلکه تغییر رویکرد آن رصدخانه نسبت به طرح رصدخانه ملی ایران بود. پس از حضور این مهندسان در ایران گزارشی از وضعیت طرح رصدخانه ملی ایران در آن رصدخانه و همچنین رصدخانه سلطنتی "ادینبورگ" توسط خود داوران ارائه شده بود.

مجری طرح رصدخانه ملی با اشاره به جزئیات بازبینی طراحی تفصیلی این طرح، اظهار کرد: در سال 1391 طراحی مفهومی این طرح مورد بازبینی قرار گرفت. در طراحی مفهومی رویکرد مهندسی و تعریف اجزای طرح و کلیات طرح از جمله چشم‌انداز علمی و قیود فنی مد نظر قرار می‌گیرد. اما در طراحی تفصیلی هم باید جزئیات طراحی ارائه شود و هم این اطمینان حاصل شود که طرح بعد از ساخت الزامات اولیه علمی و فنی را برآورده می‌کند.

خسروشاهی تاکید کرد: تیمی که برای طراحی تفصیلی در نظر گرفته شده بود، ترکیبی از داوران طراحی مفهومی بعلاوه 8 نفر مهندس مکانیک، کنترل، الکترونیک و مهندس سیستم بود. عبور موفقیت آمیز از طراحی جزئی راه را برای ارائه برنامه توسعه و ساخت تلسکوپ هموار کرد.

به گفته وی در برنامه توسعه‌ای تصمیم گرفته می‌شود که چگونه طراحی‌های انجام شده تبدیل به محصول خواهد شد.

وی ادامه داد: این محققان نظر مساعدی نسبت به طراحی‌ها و رویکرد ما داشتند و از این رو نسبت به اجرای فاز عمرانی اقدام کردیم.

آغاز ساخت 3 بخش رصدخانه و زمستان زودهنگام

وی با ذکر اینکه زمستان سال 1396 در گرگش، زود هنگام اما کم بارش بود، افزود: این امر طبیعتا منجر به تعطیل شدن کارگاه شد؛ ولی با بهبود وضعیت جوی پیمانکار آمادگی فعالیت مجدد را دارد.

خسروشاهی با تاکید بر اینکه فعالیت عمرانی در 2 تا 3 هفته آینده از سر گرفته می‌شود، خاطر نشان کرد: زمانی، آغاز ساخت و ساز رصدخانه برای ما رؤیا بود ولی امروزه برای ما تبدیل به واقعیت شده است، هر چند که حتما می‌توان در خصوص تاخیر و دشواری‌های اجرایی آن صحبت کرد.

مجری طرح، کمبود اعتبارات را از جمله چالش‌های این طرح عنوان کرد و گفت: در ایران به دلیل پیچیدگی‌های موجود در تزریق اعتبارات عموما به دلیل کمبود بودجه، هنوز این آمادگی ایجاد نشده است که بودجه طبق برنامه در نظر گرفته شود و با توجه به برنامه زمان‌بندی این بودجه تزریق شود.

وی با تاکید بر اینکه نبود چنین رویکردی به پروژه‌های تحقیقاتی آسیب وارد می‌کند، افزود: با روش‌هایی که در پژوهشگاه دانش‌های بنیادی اتخاذ شد، تلاش کردیم این مخاطرات را به حداقل برسانیم.

خسروشاهی، با بیان اینکه در اولین بخش از فاز توسعه، ساخت نگهدارنده آینه اصلی را آغاز کردیم، خاطرنشان کرد: تلسکوپ این رصدخانه یک تلسکوپ با اپتیک فعال است، به این معنی که این تلسکوپ با استفاده از عملگرهایی که توسط سامانه کامپیوتری کنترل می‌شوند، قابلیت تغییر شکل دارد و به شکلی درآیند که تصویر اجرام آسمانی را در هر زمان به بهترین شکل دریافت کنیم.

خسروشاهی ادامه داد: در پایان سال 1396 قرارداد آن منعقد و ساخت آن در کشور آغاز شده است و در کنار آن آمادگی ساخت تلسکوپ را داریم که برای آغاز آن منتظر تامین اعتبار هستیم.

وی ادامه داد: نگهدارنده آینه قلب سیستم اپتیک تلسکوپ است؛ چراکه بخش کنترل اصلی را انجام می‌دهد، بنابراین بعد از آنکه از طراحی‌ها اطمینان حاصل کردیم، اولین گام ساخت نگهدارنده آینه بوده است.

وی ساخت گنبد رصدخانه را از دیگر اقدامات این طرح عنوان کرد و گفت: در حال حاضر در بالای قله در حال ساخت "بخش ثابت محفظه"، "پایه تلسکوپ"و "ساختمان کنترل و لایه‌نشانی"هستیم، ولی ساخت گنبد هنوز آغاز نشده است. برای ساخت آن هیچ پیچیدگی فنی وجود ندارد و منتظر تامین اعتبارات هستیم.

مجری طرح رصدخانه ملی با بیان اینکه علاوه بر بازبینی طرح مفهومی و تفصیلی، ساخت نگهدارنده آینه و عملگرهای آن آغاز شده است، ابراز امیدواری کرد که تا پایان سال، پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در این زمینه داشته باشند.

عملیات عمرانی رصدخانه ملی در قله گرگش

وی یاتاقان‌های هیدرواستاتیکی را از جمله بخش‌های نگهدارنده آینه دانست و با بیان اینکه نمونه مهندسی این بخش ساخته شده و کیفیت مورد نیاز آن به اثبات رسیده است، گفت: اصولا یاتاقان‌های هیدرواستاتیکی برای مهندسان شناخته شده است، ولی آنچه که در این طرح مهم است، صافی سطوح، ضخامت روغن و وزنی است که قرار است بر روی آن قرار گیرد. صنعت کشور دانش فنی یاتاقان‌های هیدرواستاتیک را حتی برای وزن‌های زیاد دارد؛ ولی برای کاربردهای رصدخانه نیاز به یاتاقان‌هایی با دقت بالا است.

پایان عملیات بخش اپتیک تلسکوپ در سال جاری

خسروشاهی با تاکید بر اینکه سازه تلسکوپ این رصدخانه نیز آغاز شده است، یادآور شد: آینه اصلی این تلسکوپ به کشور وارد شده است و آینه ثانویه در شرکت خارجی سازنده آینه اولیه در حال صیقل است که پیشرفت حدود 80 درصدی دارد و امیدوارم در سال جاری صیقل و آزمون آن پایان ‌یابد.

به گفته وی، آینه ثانویه پس از تست و تطابق داشتن آن با انتظارات محققان، به ایران منتقل خواهد شد که با اجرای این امر عملیات اپتیکی این رصدخانه به پایان می‌رسد.

میزان اعتبارات تزریق شده به یک طرح ملی نجومی

وی با بیان اینکه در سال 1395 مبلغ 60 میلیارد تومان در جدول 14 برای این طرح در نظر گرفته شده بود،‌ گفت‌: عدم تخصیص اعتبار به موارد مندرج در این جدول و حذف کامل آن در بودجه 1396 به تحقق این پروژه در زمان مقرر آسیب زد.

خسروشاهی با بیان اینکه ما همچنان با بودجه مقرر عمرانی "قطره‌چکانی"حرکت می‌کنیم، یادآور شد: البته معتقدیم ساختار اجرایی به اهمیت پروژه واقف است و همه نشانه‌ها از محدود بودن منابع مالی در بخش عمرانی و تحقیقاتی حکایت دارد. با وجود این باید توجه داشت این پروژه حدود 40 درصد پیشرفت داشته است و هرچه این منابع دیرتر تزریق شود، سرمایه‌گذاری‌ که در این طرح صورت گرفته است، دچار فرسایش می‌شود.

وی با بیان اینکه دولت از این پروژه کلان به عنوان نخستین پروژه کلان علوم پایه حمایت کرده است، گفت: اگر در تخصیص اعتبارات به موقع عمل شود، مشکلات ما بسیار کمتر خواهد شد.

پول، پاشنه آشیل ساخت گنبد رصدخانه

وی در خصوص ساخت گنبد رصدخانه، گفت: تا روزی که اعتبارات تامین نشود، نمی‌توانیم ساخت گنبد را آغاز کنیم. البته در اجرای این طرح حامیانی داریم که در دوره 10 ساله اجرای طرح رصدخانه از ما حمایت کرده‌اند.

مجری طرح رصدخانه ملی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری را از جمله حامیان این طرح عنوان کرد و یادآور شد: حمایت این معاونت باعث شده است نه تنها برخی از بخش‌های مهم تلسکوپ مانند آینه اصلی امروز در اختیار ما باشد، بلکه مسیر ساخت بخش‌های دیگر تلسکوپ و رصدخانه نیز با حمایت این معاونت هموار شده است.

به گفته وی نمونه‌سازی بخش کنترل، خرید و صیقل آینه ثانویه، تامین برخی از تجهیزات پایشگاه گرگش، خرید و ساخت آینه اولیه را از جمله بخش‌هایی دانست که با حمایت معاونت علمی اجرایی شده است.

خسروشاهی در عین حال با تاکید بر اینکه اجرا و تکمیل رصدخانه ملی طرحی است که نیاز به صبر و حوصله دارد، گفت: ساخت رصدخانه خرید یک محصول تجاری نیست و برای اجرای آن عوامل زیادی باید در کنار هم قرار گیرند. ضمن اینکه کیفیت پروژه نباید فدای سرعت شود.

آینه بدون نگهدارنده؟

مجری طرح رصدخانه ملی در پاسخ به این سوال که آیا آینه اولیه بدون آماده بودن نگهدارنده آن دچار آسیب و خلل نمی‌شود، توضیح داد: همانطوری که قبلا گفتم، آنچه که ما را در اجرای طرح‌ها کند می‌کند، مساله تامین اعتبار و چالش‌های فنی است. از آنجایی که ساخت آینه‌ زمان‌بر بود و یک محصول مشخصی بود، آن را سفارش دادیم. اما نگهدارنده نیاز به طراحی و داوری داشت. بطور کلی تاخیر و تسریع، ماهیت این پروژه‌ها است. اما ما با عامل مهمی به نام "تامین اعتبار" مواجهیم که در برنامه زمانی تاثیرگذار است.

وی افزود: در این طرح تاکید ما بر این بود که "ما هیچ اجزایی را نمی‌سازیم، مگر آنکه صحت طراحی به تایید برسد". در این دو سال، قبل از آنکه به طراحی تفصیلی برسیم، چندین بار بازبینی انجام شد و ساخت نگهدارنده آینه ثانویه در سال 96 آغاز شد.

خسروشاهی با بیان اینکه تاکنون طبق برنامه پیش رفتیم، گفت: ای کاش شرایط مالی این طرح به گونه‌ای بود که می‌توانستیم کار بیشتری را عرضه کنیم، چون آمادگی فنی آن وجود دارد و تمام بخش‌های آن با در نظر گرفتن مسایلی که در کشور موجود است، اجرایی شده است.

این محقق حوزه نجوم با تاکید بر اینکه چنین پروژه‌هایی همانطور که چارت طرح نشان می‌دهد، باید به صورت "موازی"اجرایی شود، اظهار کرد: متاسفانه به دلیل کمبود اعتبارات ساخت نگهدارنده دیرتر از موعد آغاز شد.

اجرای لایه‌نشانی آینه تلسکوپ و هراس از ریزگرد

خسروشاهی با اشاره به اثرات ریزگردها بر آینه تلسکوپ، خاطر نشان کرد: یکی از دلایلی که قله 3 هزار و 600 متری گرگش را انتخاب کردیم، این بود که غبار در چنین ارتفاعی اندک است. ریزگردها بعد از آنکه از کانون آن مهاجرت می‌کنند، در زیر لایه وارونگی قرار می‌گیرند و این رصدخانه در بالای لایه وارونگی قرار دارد. اگر از قله گرگش به اطراف نگاه کنید، در برخی از روزهای سال لایه‌ای از غبار زیر پای شما است. در اکثر موارد هوا صاف است.

وی اضافه کرد: به طور کلی هر سازه‌ای در ارتفاع کمتر از 3 هزار متر در زیر لایه وارونگی قرار می‌گیرد؛ از این رو اگر رصدخانه‌ای در کشور ساخته شود که در ارتفاع کمتر از 3 هزار متر باشد با پدیده ریزگردها مواجه خواهد شد.

به گفته این محقق، برخی از رصدخانه‌ها مانند رصدخانه" لاپاما" که در ارتفاع 2500 متری ساخته شده است، با چالش غباری که از آفریقا به این منطقه مهاجرت می‌کند،  مواجه است.

خسروشاهی با بیان اینکه وجود ریزگردها موجب کدورت اپتیکی آینه تلسکوپ خواهد شد، گفت: آینه‌ها با استفاده از یخ خشک شست‌وشو داده می‌شوند، ولی در نهایت غبار و فرآیند شستن آینه در محل تلسکوپ باعث آسیب دیدن لایه 80 میکرونی آلومینیوم روی آینه می‌شود که در این صورت این لایه شسته شده و آینه از نو لایه‌نشانی می‌شود. این الگویی است که در همه رصدخانه‌ها در پیش گرفته شده است و ما هم همین روش را دنبال می‌کنیم.

آینه تلسکوپ 

مجری طرح رصدخانه ملی تاکید کرد: بخش لایه‌نشانی این طرح نیز با صنایع داخلی اجرایی خواهد شد و اجرای آن نیاز به تامین اعتبار دارد.

وی با بیان اینکه دانش فنی لایه‌نشانی در کشور موجود است، گفت: با چندین شرکت داخلی مذاکره کردیم و ایده‌های خود را در این زمینه ارائه کردند و ما نیازهای خود را نیز اعلام کردیم و در سال جاری در صورتی که اعتبارات تامین شود، شرکت‌های همکار در زمینه لایه‌نشانی را تعیین خواهیم کرد.

آخرین وضعیت سازه تلسکوپ

خسروشاهی با اشاره به بخش سازه فلزی تلسکوپ و سیستم کنترلی، اظهار کرد: بخش عمده‌ای از سیستم کنترل این تلسکوپ که شامل نرم‌افزارها می‌شود، در داخل کشور در حال ساخت است و بخش سخت افزاری آن را نیز شرکت سازنده تلسکوپ بر عهده می‌گیرد.

به گفته مجری طرح بر اساس طرح توسعه ساخت بخش سازه فلزی تلسکوپ شامل "یاتاقان"، "چنگال" و "بخش مرکزی و تجهیزات کنترل" شامل "سیستم کنترل موتورها" توسط شرکت سازنده تلسکوپ اجرایی خواهد شد. اما نرم‌افزار و سخت‌افزار سطح بالا یا به عبارت دیگر سامانه کنترلی که توسط کاربران و مهندسان تلسکوپ مورد استفاده قرار می‌گیرد، مانند رهگیر اجرام آسمانی توسط مهندسان طرح انجام می‌شود.

مجری طرح در پاسخ به این سوال که چرا تلسکوپ 3.4 متری که در ابتدای این طرح تعیین شده بود، در روند اجرای پروژه تغییر نکرده، با تاکید بر اینکه امکان ارتقای تلسکوپ در حین اجرای طرح وجود ندارد، گفت: امکان ارتقای سیستم‌های کنترل وجود دارد ولی قطر آینه‌ها و سازه تلسکوپ قابل ارتقاء نیست و اساسا نیازی هم به این کار وجود ندارد. در هر صورت مشخصه اصلی یک تلسکوپ قطر آینه آن است و به محض قطعی شدن این پارامتر نمی‌توان تغییری ایجاد کرد.

جایگاه تلسکوپ ایران در میان سایر تلسکوپ‌های مهم دنیا

به گفته وی، تلسکوپ 3.4 متری تلسکوپی قدرتمند در دنیا است و تلسکوپ کوچکی محسوب نمی‌شود که نیازی به ارتقاء داشته باشد.

1401 نورگیری رصدخانه ملی

وی در خصوص زمان نورگیری تلسکوپ 3.4 متری رصدخانه، اضافه کرد: در صورتی که همه زیرساخت‌ها و اعتبارات لازم تامین شود، نورگیری تلسکوپ 3.4 متری رصدخانه ملی در سال 1401 خواهد بود.

خسروشاهی با تاکید بر اینکه این جمله را در سال‌های گذشته با احتیاط می‌گفتیم، یادآور شد: تمام تلاش‌ ما در ابتدای سال ۹۵ تا شهریور ۹۶ صرف رفع چالش‌های فنی شد و صحه‌گذاری متخصصان است که پشتوانه این ادعا است.

این محقق حوزه نجوم با تاکید بر اینکه تلسکوپ اصلی این رصدخانه باید با دقت از مرتبه یک بر روی 36 هزارم درجه (یک دهم ثانیه قوسی) بتواند اجرام آسمانی را رهگیری کند، ادامه داد: این حساسیت‌ها در نجوم سابقه طولانی دارد و شاید بهترین نمونه از این چالش‌های فنی مربوط به آشکارسازی امواج گرانشی باشد که باید حساسیت آن در اندازه‌گیری فاصله چنان باشد که گویی بخواهیم مدار زمین را با دقت یک اتم تعیین کنیم. تلسکوپ 3.4 متری ما نیز با قدرت رهگیری حدود یک بر روی 36 هزارم درجه ساخته می‌شود؛ در حالی که در کشور ما هیچ وسیله رهگیری با این دقت وجود ندارد که 100 تن وزن و ۱۱ متر ارتفاع داشته باشد، ضمن آنکه باید در هوای آزاد و در مقابل باد قرار گیرد.

خسروشاهی با تاکید بر اینکه علاوه بر آن سیستم کنترلی باید مدام تغییر وضعیت را سنجش و اصلاح کند، گفت: یعنی سیستم کنترلی باید چنان عمل کند که تغییرات سازه تلسکوپ بدلیل تغییرات دما و رهگیری در طول شبانه‌روز باعث افت کیفیت داده‌ها نشود. آینه‌ها از جنسی هستند که نسبت به تغییرات دما حساس نیستند، اما سازه فلزی تلسکوپ بر اثر سرما و گرما منبسط و منقبض می‌شود.

مجری طرح ادامه داد: درست است که با رفع چالش‌های فنی اقدام به ساخت بخش عمرانی کرده‌ایم، ولی این به معنای پایان تلاش ما نیست؛ بلکه تا روزی که تحقیقات علمی با این رصدخانه آغاز نشود، کار ما پایان نمی‌یابد و البته که آن روز چالش‌هایی علمی پیش روی ما خواهد بود، اما قطعا این کار برای منجمان لذت‌بخش خواهد بود.

بهره‌برداری از سیستم رصدی میدان دید گسترده در سایت رصدخانه

مجری طرح از بهره‌برداری یک سیستم رصدی میدان دید گسترده در سایت رصدخانه ملی خبر داد و گفت: محفظه و تجهیزات رصدی این سامانه رصدی ساخته شده است و در انتظار بهبود شرایط جوی هستیم تا نصب تجهیزات را آغاز کنیم.

وی با بیان اینکه طراحی، ساخت و آزمون‌های مربوط به این رصدخانه در بخش توسعه فناوری انجام شده است، افزود: به این ترتیب با نورگیری این سامانه رصدی عملا بهره‌برداری علمی از سایت گرگش آغاز می‌شود.

انتهای پیام