به گزارش ایسنا، درخت مظهر زندگی و کمال است، از بذری که جوانه می‌زند و سر از خاک بیرون می‌آورد تا به رشد و کمال غایی خود برسد و فواید بسیاری که در چرخه طبیعت دارد، همه بیانگر اهمیت این عنصر گران بها در طبیعت است.
درخت قلب تپنده جنگل است و این روزها نبض این قلب بیمار ضعیف می‌زند، برخی به دنبال عمل پیوند قلب به جنگل‌های ایران هستند تا با کاشت نهال‌های جوان، جای خالی درختان کهنسال چند صد ساله را پر کنند و مناطق مخروبه و ویران شده جنگل توسط بهره‌برداری‌های انسان را دوباره احیا کرده و تپش‌های این قلب را قوت ببخشند اما همه می‌دانند که پس از عمل پیوند، مراقبت و نگهداری درست بسیار مهم است در غیر این صورت قلب پس می‌زند، شاید از همین‌رو باشد که تاکنون عملیات احیای برخی از مناطق جنگل‌های کشور یا ناموفق بوده و یا کارآیی لازم را ندارد.
جنگل‌های هیرکانی حدود 40 میلیون سال قدمت دارند و هر بار که تیشه به ریشه درختی می‌خورد، آه از نهاد جنگل بر می‌خیزد و این مادر پیر و رنجور، بار دیگر یکی از فرزندان خود را از دست می‌دهد اما با تکرار این قصه تلخ در چند دهه اخیر، گوش‌های جنگل به صدای اره‌ها و تیشه‌ها عادت کرده و می‌داند باز هم ویرانی در راه است.
برخی اینگونه می‌پندارند که توسعه بدون تخریب امکان‌پذیر نیست و تاوان این توسعه را طبیعت داده است که قطعاً دود آن به چشم انسان‌ها نیز می‌رود، چون زندگی بشر به عناصر طبیعت وابسته است.
درختان از عناصر اصلی و مهم جنگل‌ها و جنگل از ارکان مهم طبیعت محسوب می‌شوند که نقش مهمی در تولید آب، خاک و هوا ایفا می‌کنند اما در چند دهه اخیر با قطع درختان و برداشت بی‌رویه چوب توسط بهره‌برداران قانونی و قاچاقچیان چوب، جنگل‌ها از درون به مخروبه تبدیل شد و از طرفی جاده‌سازی، سدسازی، طرح‌های گردشگری و توسعه کشاورزی موجب شد سطح عرصه‌های جنگلی بسیار کاهش پیدا کند.
در سال‌های اخیر مشارکت‌های سازمان‌های مردم نهاد و سمن‌های محیط زیست در زمینه درختکاری، پاکسازی طبیعت، موضع‌گیری و مخالفت شدید در برابر قطع درختان و تخریب جنگل‌ها و دیگر مسائل محیط زیست، چشمگیر و مشهود بوده است اما برای اثرگذاری بیشتر هر چه دست‌های یاری مردم اضافه شود صدای مردم رساتر می‌شود تا روزی برسد که صدای حمایت و حفاظت مردم از طبیعت آنقدر بلند باشد که صدای اره‌ها و تیشه‌ها را خاموش کند و جنگل‌ها به معنای واقعی نفس بکشند تا تداوم تنفس انسان‌های امروز و فردا تضمین شود.
در سال 1395 قانون طرح تنفس جنگل در برنامه ششم توسعه در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید که طبق آن هر گونه بهره‌برداری از جنگل‌های شمال ایران برای یک دوره 10 ساله ممنوع شد اما این طرح نیز با حاشیه‌هایی همراه بود که زمان ممنوعیت بهره‌برداری از چوب جنگل‌ها را به جای اجرا از ابتدای برنامه ششم توسعه، از سال چهارم برنامه ممنوع کردند و از طرفی بهره‌برداری و قطع درختان شکسته، خشک شده، افتاده و ریشه‌کن شده، مجاز شمرده شده است. باید منتظر ماند و دید که آیا پیش از آن‌که نفس‌های جنگل به شماره بیفتد، این طرح به‌درستی اجرا می‌شود یا نه؟
*جنگل می‌تواند زمینه‌های توسعه پایدار را فراهم کند
«سید احسان ساداتی» رئیس بخش تحقیقات منابع طبیعی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی منابع طبیعی مازندران در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: درخت به‌عنوان یکی از عناصر گونه‌های جنگلی می‌تواند با تولید اکسیژن، هوا را تلطیف و با تعرق، محیط اطراف خود را خنک کند هم‌چنین در پدیده فتوسنتز با دریافت دی‌اکسیدکربن، آلودگی‌های محیطی را کاهش می‌دهد و از طرفی درخت می‌تواند آب را دریافت کرده و به آرامی به سمت دل خاک هدایت کند که اینگونه از فرسایش خاک جلوگیری می‌شود.
وی با بیان این‌که جنگل به‌عنوان بستر حیات می‌تواند زمینه‌های توسعه پایدار را فراهم کند، افزود: جنگل برای ذخایر آب‌های زیر زمینی مفید است و حفظ منابع آبی در عرصه‌های پایین‌دست به حفظ اراضی مستعد کشاورزی منجر می‌شود.
ساداتی خاطرنشان کرد: مشکلاتی که در بحث تغییر اقلیم از جمله سرمای زودرس، گرمای طولانی مدت و کاهش بارندگی ایجاد شده به‌علت کاهش سطح جنگل‌ها، تراکم پوشش‌های درختی و علفی، شکنندگی اکوسیستم‌های جنگلی و تعرضات و تخریب‌های زیاد به جنگل است که در نتیجه با کمبود آب و گرم شدن زمین مواجه شدیم.
*گونه‌های انحصاری جنگل‌های هیرکانی در معرض خطر انقراض
این دکتری علوم جنگل گرایش اکوفیزیولوژی ادامه داد: به مرور زمان استرس‌های محیطی بر گونه‌های درختی تأثیر گذاشته و آسیب‌پذیر شدند و ضعف فیزیولوژیک گونه‌های درختان جنگلی موجب شد که آفات و امراض تأثیر مخرب بیشتری بر روی آن‌ها بگذارد و از طرفی برخی گونه‌های گیاهی مانند شمشاد که بومی و انحصاری جنگل‌های هیرکانی ایران است و هم‌اکنون در هیچ جای دنیا وجود ندارد باید آن‌ها را حفظ کنیم اما در سال‌های اخیر شمشادها دچار خشکیدگی شدند که علت اصلی آن آفت شب پره یک آفت غیربومی بوده که دشمن طبیعی آن هنوز پیدا نشده است.
رئیس بخش تحقیقات منابع طبیعی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی منابع طبیعی مازندران گفت: طبق قانون مصوب سال 1371 در سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، 15 گونه از درختان جنگل‌های ایران ممنوع‌القطع هستند که شامل زربین، سرخدار، شمشاد، سرو خمره‌ای، سفید پلت، حرا، چندل، اُرس، فندق، زیتون طبیعی، بنه(پسته کوهی)، گردوی جنگلی، گون، شیشم و بادام کوهی است.
*شاه بلوط 400 ساله باغ جهانی عباس‌آباد بهشهر تک پایه جنگل‌های مازندران
ساداتی با بیان این‌که بذر گونه‌های درختان کمیاب و در حال انقراض را به صورت حفاظتی در مرکز بذر جنگلی خزر در کلوده محمودآباد نگهداری می‌کنند هم‌چنین گونه‌های در معرض خطر انقراض، ممنوع‌القطع نیز هستند، افزود: بلوط یکی از گونه‌های بومی جنگل‌های هیرکانی است که هم‌اکنون هم‌چنان پراکنش دارد البته گونه شاه بلوط 400 ساله در باغ جهانی عباس آباد بهشهر گونه نادری است که این درخت تک پایه جنگل‌های هیرکانی مازندران محسوب می‌شود.
این استاد دانشگاه گفت: جنگل‌های هیرکانی شمال ایران مربوط به دوران سوم زمین‌شناسی هستند که سرمای یخ‌بندان به این مناطق نرسید و بسیاری از گونه‌های جنگلی که در جنگل‌های هیرکانی یافت می‌شود در جنگل‌های اروپا از میان رفته و فقط فسیل آن‌ها باقی مانده است و از طرفی در اروپا بیشتر گونه‌های سوزنی برگ وجود دارد اما در جنگل‌های هیرکانی گونه‌های پهن برگ موجود است، از همین‌رو باید برای حفظ گونه‌های نادر جنگل‌های هیرکانی تلاش بیشتری انجام شود.
*اکوسیستم‌های ایران آسیب‌پذیر و شکننده است
ساداتی گفت: متأسفانه بهره‌برداری‌های غیرمجاز و قاچاق چوب در جنگل‌های ایران صورت می‌گیرد و فرهنگ حفظ عرصه‌های منابع طبیعی بسیار پایین است در حالی که ایران در کمربند خشک کره زمین قرار دارد و آسیب‌پذیری و شکنندگی اکوسیستم‌های کشور بسیار بالا است و با توجه به 240 میلیمتر میانگین بارندگی ایران، باید در جهت حفظ عرصه‌های جنگلی تلاش بیشتری از سوی مردم و مسئولان صورت گیرد، چون تخریب جنگل بر روی کمبود آب و کاهش عمق سفره‌های آب زیرزمینی تأثیرگذار است.
وی خاطرنشان کرد: عوامل طبیعی مانند کمبود نزولات جوی، گرم شدن زمین، تنش‌های محیطی، آفات و بیماری‌ها و عوامل انسانی مانند بهره‌برداری‌های غیرمجاز، نبود حفاظت قوی به‌علت سطح بسیار وسیع جنگل‌ها، صعب‌العبور بودن مسیرهای جنگلی، عدم امکانات حفاظتی در پای هر درخت، ضعف فرهنگی مردم در حفاظت از جنگل و کمبود مأموران حفاظتی جنگل از جمله عواملی هستند که حیات جنگل‌ها را در معرض خطر نابودی قرار داده است.
این دکتری علوم جنگل با بیان این‌که قطع بی‌رویه درختان، فرسایش خاک، کمبود آب، خشک شدن تالاب‌ها، بروز ریزگردها و تغییر اقلیم در نتیجه بستر توسعه پایدار در زمینه محیط زیست و منابع طبیعی را نابود می‌کند، گفت: برای تشکیل هر یک سانتی‌متر مکعب خاک تقریباً 300 تا 400 سال زمان نیاز است در حالی که با قطع درختان و ایجاد فرسایش وسیع خاک، آب‌های جاری خاک را از میان می‌برد و به پایین دست هدایت می‌کند.
*جنگل‌های هیرکانی بستری مناسب برای اکوتوریسم
رئیس بخش تحقیقات منابع طبیعی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی منابع طبیعی مازندران با اشاره به این‌که جنگل‌های شمال به‌علت برخی ویژگی‌ها با سایر جنگل‌های دنیا متفاوت است، افزود: جنگل‌های شمال با حدود 90 گونه گیاهی از تنوع گونه‌ای بسیار بالایی برخوردار است و به ویژه در فصل پاییز تنوع در رنگ‌های درختان موجب نشاط در انسان می‌شود و از طرفی پهن برگ بودن درختان و توپوگرافی و تپه ماهور بودن مناطق جنگلی شمال، چشم‌انداز بسیار زیبایی را خلق کرده است.
ساداتی با بیان این‌که جنگل‌های هیرکانی قابلیت راه‌اندازی طرح‌های اکوتوریسم و گردشگری را دارد که با توجه به اجرای طرح تنفس جنگل و ممنوعیت بهره‌برداری از جنگل‌ها می‌توان از این ظرفیت استفاده کرد، خاطرنشان کرد: با فرآورده‌های فرعی جنگل‌های شمال مانند خرمالوی کوهی، تمشک، قارچ، کندوهای زنبورعسل طبیعی هم‌چنین با استفاده از منظره‌ها و مسیرهای زیبای جنگلی، آبشارها، چشمه‌ها و رودخانه‌های جاری در دل جنگل‌ها می‌توان گردشگران داخلی و خارجی را جذب کرده و اکوتوریسم کشور را رونق بخشید که البته باید با فرهنگسازی مردم را ترغیب کرد تا بدانند برای داشتن درآمد پایدار باید جنگل را حفظ کنند.
*از ظرفیت مشارکت‌های مردمی در حفاظت از جنگل بیشتر استفاده شود
وی افزود: برای فرهنگسازی حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست باید در مدارس، دانشگاه‌ها، صداوسیما و دیگر رسانه‌ها اهمیت جنگل و آب را اطلاع‌رسانی کنند هم‌چنین از ظرفیت مشارکت‌های مردمی و سمن‌های محیط زیست در جهت حفاظت از جنگل بیشتر استفاده شود. اکنون که بهره‌برداری از جنگل ممنوع شده، برای حفاظت باید برنامه‌ای داشته باشیم و اعتباراتی برای حفاظت احیای بخشی از جنگل که اکوسیستم آسیب‌پذیرتر است اختصاص دهند تا پوشش گیاهی ایجاد شود.
این دکتری علوم جنگل تصریح کرد: قوانین نباید به گونه‌ای باشد که برخی افراد جرأت کنند به راحتی از جنگل برداشت غیرمجاز چوب کرده و به اراضی جنگلی تعرض کنند و باید جریمه‌های متخلفان منابع طبیعی سنگین‌تر شود تا مردم ارزش هر یک درخت را درک کنند، چون زمانی که جنگل‌های چند میلیون ساله از بین بروند احیای آن‌ها امکان‌پذیر نیست.
*اهمیت و ضرورت حفظ خاک در جنگل‌های شمال کشور
«حامد اسدی» عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: در جنگل‌های شمال کشور که عمق خاک پایین بوده حفظ خاک به ویژه در مناطق میان بند و بالابند مورد اهمیت است و اگر پوشش درختی وجود نداشته باشد خاک‌ها خیلی زود فرسایش پیدا می‌کنند و به مرور منطقه‌ای مشابه دامنه جنوبی البرز را شاهد هستیم.
وی افزود: جنگل‌ها نقش مهمی در حفظ چرخه آب دارند و زمانی که در جنگل بارندگی اتفاق می‌افتد تا 15 دقیقه اول آبی به سطح زمین نمی‌رسد اما پس از آن به تاج درخت و کم کم به کف اراضی جنگلی و بر روی لاشبرگ‌ها می‌ریزد که برگ‌های خشک آب را ذخیره می‌کنند و اگر بارندگی زیاد باشد آب وارد نهرهای کوچک داخل جنگل شده و آب اضافه از جنگل خارج می‌شود. اگر هنگام خروج املاحی به همراه داشته باشد تعدادی درخت یا شاخه در داخل نهرها سقوط کرده و سدهای طبیعی ایجاد می‌کنند و آبی که در این نهر جاری می‌شود باید از صدها سد طبیعی عبور کند و بالاخره این آب ساکن می‌شود و املاح خود را ته‌نشین می‌کند که آب بسیار صاف و زلالی بدست می‌آید.
این دکتری علوم جنگل خاطرنشان کرد: جنگل از جهت تعدیل دما بسیار حائز اهمیت است که داخل محیط جنگل با بیرون از آن تفاوت دما وجود دارد و داخل جنگل بسیار خنک‌تر از بیرون جنگل است و درختان هوای معتدل و مطبوع را فراهم می‌کند.
*تغییر اقلیم در ایران بیشتر به‌صورت خشکسالی است
اسدی گفت: تغییر اقلیم در سال‌های اخیر به‌علت افزایش حجم گاز دی‌اکسید کربن در جو و پدیده گلخانه‌ای است که میانگین درجه حرارت در کره زمین افزایش یافته و برخی قسمت‌ها دچار خشکسالی شدند و از طرفی درجه حرارت برخی قسمت‌های کره زمین کاهش یافته و بارش‌های بیشتری دارند اما تغییر اقلیم در ایران بیشتر به‌صورت خشکسالی است که در مناطق شرق جنگل‌های شمال به ویژه گرگان و جنگل گلستان هم‌چنین جنگل‌های بالابند مناطق کوهستانی که حدود 2000 متر ارتفاع دارند به وضوح خشکسالی‌ها دیده می‌شود و اثرات کمبود بارش در این مناطق مشهود است.
این استاد دانشگاه منابع طبیعی ساری گفت: تعریف سازمان خار و بار جهانی از جنگل این است که 10 درصد یک سطح معینی پوشیده از گونه‌های درختی باشد که البته این تعریف برای مناطق مختلف رویشی ایران مانند جنگل‌های زاگرس، ایران و توران صادق است، چون تاج پوشش آن‌ها از همان ابتدا کم بوده است اما جنگل‌های هیرکانی شمال کشور که در گذشته تاج پوشش 100 درصد داشته و مهم‌ترین کارکرد جنگل‌های شمال تاج پوشش آن‌ها بود و همه خدمات دیگر جنگل را به وجود می‌آورد اما هم‌اکنون همان مساحت جنگل با تاج پوشش 20 درصد را به‌عنوان جنگل تعریف می‌کنند که قطعاً کارکرد گذشته خود را از دست داده است. از همین‌رو در سال‌های اخیر با بارش باران‌های شدید در منطقه نکا و بهشهر در شرق مازندران حادثه سیل رخ داد و اکنون نیز با هر بارش شدید همه منتظر سیل‌های ویرانگر هستند.
*نیمی از مساحت جنگل‌های هیرکانی به مخروبه تبدیل شده است
وی افزود: در حاشیه روستاها زمانی که بخشی از عرصه جنگلی توسط یک کشاورز یا دامدار مورد تجاوز قرار می‌گیرد شاید کاملاً از میان نرود اما تراکم پایه درختان و در نتیجه تاج پوشش جنگل کاهش می‌یابد و در واقع به یک جنگل مخروبه تبدیل می‌شود و کارکرد اصلی خود را از دست می‌دهد و از همین‌رو نیمی از مساحت جنگل‌های هیرکانی به مخروبه تبدیل شده است و حتی اگر اسم جنگل را بر روی آن بگذاریم کارکرد گذشته خود را ندارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با اشاره به این‌که جنگل‌های هیرکانی 40 میلیون سال قدمت دارند، اظهار کرد: در ابتدا باید مشکلات اقتصادی و اجتماعی در ایران را برطرف کرد تا وضعیت قاچاق چوب جنگل‌ها کاهش یابد و اگر یک عرصه منابع ملی برای طرح‌های گردشگری و اکوتوریسم به یک فرد واگذار می‌شود نباید به دنبال تصاحب و تملک شخصی باشد اما متأسفانه این مشکل در ایران وجود دارد که بخشی از عرصه‌های جنگلی یا مراتع را برای اجرای طرح‌های گردشگری یا کشاورزی به یک فرد اجاره می‌دهند اما پس از چند سال نمی‌توانند بازپس‌گیری کنند.
*اکوتوریسم نباید در توده‌های خاصی از جنگل متمرکز شود
اسدی با بیان این‌که جنگل‌های هیرکانی از نظر زیبایی شناختی بی‌نظیر هستند و می‌توان از این پتانسیل برای رونق گردشگری و توسعه مازندران بهره جست، خاطرنشان کرد: شاید با تعریف مسیرهای پیاده روی متعدد در عرصه‌ها جنگلی دسترسی مردم به جنگل بیشتر و آسان‌تر شود و اینگونه خطرات بهره‌برداری‌های غیرمجاز و برداشت چوب افزایش یابد اما در واقع اکوتوریسم نباید در توده‌های خاصی از جنگل متمرکز شود و باید در نقاط مختلفی پارک‌های جنگلی تعریف شود تا میزان جمعیت در سطوح مختلف جنگل‌ها پراکنده شوند.
وی افزود: از همه استان‌های کشور به جنگل‌های شمال مسافرت می‌کنند و به فرض این‌که اگر در پارک‌های جنگلی که تعریف شده سالانه جمعیت زیادی از مردم در زیر درختان فقط راه بروند، خاک فشرده می‌شود و ریشه درخت نمی‌تواند به خوبی تنفس کند و حتی اگر درخت از میان نرود دچار مشکل شده و در برابر آفات و بیماری‌ها و کمبود باران و خشکسالی ضعیف و آسیب‌پذیر می‌شود که البته به این مشکل باید ریختن زباله و بقایای آتش را نیز اضافه کرد.
*به مرور زمان منابع چوبی جنگل‌های کشور به اتمام می‌رسد
این دکتری علوم جنگل اظهار کرد: هر چه زمان می‌گذرد مردم آگاه‌تر می‌شوند اما هم‌اکنون برخی این گونه فکر می‌کنند که با شکستن شاخه درختان برای تهیه هیزم، جنگل با این وسعت زیاد هیچ گاه تمام نمی‌شود اما در پاسخ این تفکر باید گفت با ادامه این روند به مرور زمان منابع چوبی جنگل‌های کشور به اتمام می‌رسد.
اسدی گفت: هم‌اکنون مراجعه‌کننده‌ها به جنگل‌های کشور به ویژه جنگل‌های شمال بسیار بیشتر از گذشته شده است و فقط اهالی بومی شهرستان و روستائیان حاشیه جنگل تنها افرادی نیستند که وارد جنگل می‌شوند بلکه مردم از سراسر کشور و حتی گردشگران خارجی به جنگل‌های شمال مسافرت می‌کنند و اگر هر نفر بخواهد یک شاخه درخت را بشکند و یک مشت خاک برای گلدان خانه خود بردارد تا چند دهه آینده جنگل‌های شمال نابود می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با بیان این‌که هر اقدامی امروز در جنگل‌ها انجام دهیم اثرات آن 50 سال آینده نشان می‌دهد، خاطرنشان کرد: در واقع هر بخشی از جنگل را برای تفرج مردم آزاد گذاشتند آن منطقه به سمت سیر قهقرایی رفته و حالت طبیعی خود را از دست داده است و اینگونه تمام لاشبرگ‌ها از میان می‌روند و خاک فشرده می‌شود و دیگر جنگل زادآوری و پویایی ندارد.
*15 اسفند زمان مناسبی برای درختکاری نیست
این استاد دانشگاه گفت: 15 اسفند زمان مناسبی برای درختکاری نیست، چون زمان مناسب برای انتقال و کاشت نهال در اوایل زمستان و دی ماه است که درخت خواب بوده و فعالیت فیزیولوژیک آن بسیار پایین است و از همین‌رو روز درختکاری به‌عنوان یک حرکت سمبلیک به جهت فرهنگسازی برای مردم انجام می‌شود و در واقع به احیای اراضی جنگلی نابود شده هیچ کمکی نمی‌کند. البته سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور همه نهال‌کاری‌های خود را در روز 15 اسفند انجام نمی‌دهد و بخش اعظم منابع نهالستان‌های کشور در اوایل زمستان توزیع و کاشته می‌شوند.
وی افزود: سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور هر سال بر اساس طرح‌های جنگل، پیمانکاران بهره‌بردار از چوب‌های جنگل را موظف می‌کرد تا در همان عرصه نهال‌کاری کنند که متأسفانه این کار یا اصلاً انجام نمی‌شد یا ناقص صورت می‌گرفت از همین‌رو در مناطقی که تحت مدیریت پیمانکار بود جنگل تخریب می‌شد، چون پس از نهال کاری حفاظت دقیق و درستی صورت نمی‌گرفت و در آن عرصه بوته‌های تمشک و علف‌های هرز رویش پیدا می‌کرد و نهال‌ها از بین می‌رفتند. در حالی که اگر بخواهند جنگل کاری به درستی انجام شود تا سه سال نخست پس از کاشت نهال به مراقبت کامل از جمله آب دادن و حرص علف‌های هرز نیاز دارد تا درخت رشد کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری گفت: ایران به‌عنوان یک کشور خشک و نیمه خشک به وجود جنگل و اثرات مفید آن بسیار نیاز دارد و باید جنگل‌ها را حفظ کرد از طرفی بهره‌برداران چوب از جنگل‌های کشور می‌گویند که کمتر از میزان رویش سالیانه درخت از جنگل‌ها برداشت می‌کنیم و آسیب زیادی به جنگل نمی‌رسانیم اما در حقیقت در سال‌های گذشته بیشتر بهره‌برداری‌های چوب از جنگل‌های کشور به‌صورت غیراصولی انجام می‌شد، چون نظارت‌ها بر عملکرد پیمانکاران در مرحله خروج چوب از جنگل و احیای عرصه جنگلی برداشت شده به درستی صورت نگرفت. از طرفی با احداث جاده برای بهره‌برداری‌های قانونی پیمانکاران، پس از مدتی راه را برای قاچاقچیان چوب باز می‌کرد و مجموعه این عوامل موجب شد که سطح و کیفیت جنگل‌ها کاهش یافته و به اکوسیستم ضربه بزند.
گزارش از «مریم یخکشی» خبرنگار ایسنا مازندران
انتهای پیام