به گزارش ایسنا و به نقل از روابط عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قزوین، «محمدعلی حضرتی» مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قزوین با اعلام این خبر گفت: مهارت کلش بافی به‌عنوان یک هنر دستی و سنتی قدیمی و اصیل است که با ساقه‌های گندم در اندازه‌های مختلف با مهارت خاص و خلاقیت بافندگان تهیه می‌شود. این دست بافته‌ها با کاربری‌های سبد جهت حمل‌ونقل و نگهداری انگور، نگهداری نان (ناندانی) و تخم‌مرغ (تخم‌مرغ دانی) به کار می‌رود.

وی ادامه داد: رشته کلش‌بافی در بسیاری از روستاها و شهرهای شهرستان تاکستان - به علت وجود باغات فراوان انگور و کاربرد فراوان آن در فصل برداشت - در میان زنان این منطقه بسیار پرطرفدار بوده که متأسفانه هم‌اکنون از میان بافندگان فراوان این رشته، تنها چند بانوی پیشکسوت این هنر را زنده نگه‌داشته و به تولید آن اشتغال دارند.

حضرتی با اشاره به روند تاریخی این هنر تشریح کرد: با توجه به نتایج حاصل از کاوش‌های باستان‌شناسی، در هزاره هفتم و ششم پیش از میلاد که هنوز چرخ سفالگری ابداع نشده بود، سفالگران از سبدها به‌عنوان قالب برای شکل‌دهی به ظروف سفالی استفاده می‌کرده‌اند. زمانی که گِل سفال هنوز خیس و مرطوب است آن را با توجه به شکل سبد، حالت داده و قبل از خشک شدن ظرف گلی، سبد را از آن جدا می‌کرده‌اند که اثر طرح سبد بر روی سطح ظرف سفالی باقی می‌ماند و یکی از راه‌های بازشناسی شیوه‌های سبدبافی در دوران باستان طرح‌های به‌جامانده در روی سفال است. در محوطه چهاربنه (سگزآباد) که قدمت آن به 6000 تا 5200 قبل از میلاد تاریخ‌گذاری شده این آثار شناسایی و معرفی‌شده است.

این مقام مسئول حفاظت از این هنر را ضروری دانست و توضیح داد: با رشد شهرنشینی و پیشرفت تکنولوژی علاوه بر رفاه و توسعه آسیب‌های بسیاری به حوزه میراث معنوی و ناملموس واردشده، کم‌رنگ شدن آئین‌ها، سنت‌ها و رسوم متنوع و کهن، بی‌میلی جوانان نسبت به برگزاری و یادگیری آئین‌ها و هنرهای سنتی نیز ارمغان توسعه و پیشرفت است، رشته کلش‌بافی ازجمله رشته‌های سنتی و به‌نوعی آئینی منطقه تاکستان به شمار می‌رود که با توجه به عدم شناخت کافی در حال فراموشی بوده و حفظ این رشته که زمانی پیوند ناگسستنی در الگوی معیشتی و اجتماعی مردمان تات و ترک شهرستان تاکستان داشته ضروری است.

وی با اشاره به وضعیت کنونی و احیای این هنر اصیل تصریح کرد: در حال حاضر هنر کُلش‌بافی در شهرستان تاکستان (شهر تاکستان، شهر نرجه و روستای دیال آباد) وجود دارد. این هنر امروزه رونق و اعتبار گذشته خود را به دلیل صنعتی شدن اقلام حمل‌ونقل (سبد پلاستیکی، سبد چوبی و ...) ازدست‌داده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قزوین درگذشته تولیدکنندگان دست‌ساخت‌های کُلشی، با توجه به سبک زندگی روستایی، با مصرف‌کنندگان خود ارتباط نزدیک و پیوسته‌ای داشتند و تولیدات دستی خود را بسته به نیاز مصرف‌کننده تغییر و تولید می‌کردند، اقلام ساخته‌شده از کُلش در منطقه تاکستان به علت ساخت خوب از استقامت بالایی برخوردار بوده که نظر تاجران را برای خرید جلب کرده و درنتیجه این تبادلات اقتصادی و انتقال این کالا به مناطق اقماری، بافته‌های کلُشی تاکستان به‌نوعی در کنار محصول انگور و مشتقات آن جزو اقلام شناخته‌شده و معروف به شمار می‌رفته است.

وی، خلاقیت، اصالت، ارزش و تولید گروهی را ازجمله شاخص‌های این هنر خواند و یادآور شد: برای پیشرفت این رشته نیاز به حمایت و برنامه‌ریزی است. اگر شرایط و امکانات لازم مهیا شود و مشکلات تولیدکنندگان را تا حد امکان مرتفع کنیم فضای کاری، کاملاً گسترده و پیشرفته خواهد شد.

حضرتی شناسایی هنرمندان فعال این رشته و تهیه کارت شناسایی برای آنان، ترغیب هنرمندان فعال این رشته به فعالیت و تولید بیشتر و حمایت‌های مادی و معنوی به آنان ازجمله فروش محصولاتشان در فروشگاه‌های صنایع‌دستی، ترغیب هنرمندان این رشته به انتقال تجربیات به هنرجویان صنایع‌دستی، فراهم کردن مقدمات آموزش این رشته در مرکز آموزش صنایع‌دستی، در نظر گرفتن بسته‌های حمایتی از پیشکسوتان این رشته را ازجمله راهـکارهای حفـاظتی عنوان کرد و گفت: با همراهی و همکاری هنرمندان پیشکسوت و آموزش به نوجوانان و جوانان می‌توانیم این هنر اصیل و بومی را حفظ و با توسعه و ترویج آن زمینه ایجاد اشتغال و درآمدزایی را در منطقه فراهم کنیم.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قزوین یادآور شد: با توجه به اهمیت هنرهای سنتی و صنایع‌دستی اصیل، هنر کُلش‌بافی استان قزوین در جلسه شورای تخصصی ثبت میراث ناملموس که با حضور دکتر طالبیان معاون میراث فرهنگی و دکتر نظری مدیرکل دفتر ثبت آثار کشور و اعضای شورا برگزار شد ارائه و موردبررسی و تائید نهایی قرارگرفته و در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسید و امیدواریم بتوانیم در راستای حفاظت و صیانت از میراث ناملموس و هنرهای ارزشمند استان به‌خصوص هنر کلش‌بافی گام‌های مؤثری برداریم.

انتهای پیام