به گزارش ایسنا، برنامه «چشم شب روشن» با اجرای محمد صالح علاء میزبان حسین پارسایی کارگردان تئاتر «الیور توئیست»، بردیا کیارس موسیقیدان و آهنگساز و هادی قضات خواننده آواز کلاسیک بود تا به همراه مهرداد رایانی مخصوص مجری بخش تئاتر درباره ضرورت‌های شکل‌گیری تئاتر موزیکال صحبت کنند.
در ابتدای این برنامه، حسین پارسایی در خصوص اینکه چرا دنبال ساخت تئاتر «الیور توئیست» رفته است و علت مسکوت ماندن این موضوع با وجود منتشر شدن خبرش طی دوسال اخیر، گفت: همکاران دیگرم در حال تولید این تئاتر در ورژن‌های مختلف بودند و به همین دلیل احساس کردم زمان مناسبی برای این شکل از اجرا با روایت موزیکال نیست. من نیز در آن زمان در تدارک یک سالن مناسب بودم و تالار وحدت محدودیت زمانی داشت و همه عوامل دست به دست هم داد تا پاییز این تئاتر را روی صحنه ببریم.
رایانی مخصوص نیز با بیان مقدمه‌ای در رابطه با تئاتر موزیکال توضیح داد: در حوزه هنرهای نمایشی یکی از اشکال اجرا به نام هنر اجرا یا پرفورمنس شروع شد و رشته‌های مختلفی پیدا کرد. قبل از آن در قرن 17 و 18 تقسیمات متعددی در حوزه تئاتر مطرح شد که اپرا نویسی، تئاتر موزیکال و بالماسکه از جمله آنها بود. یکی از گونه‌هایی که در حوزه هنرهای نمایشی قرار می‌گیرد، تئاتر موزیکال است. اگر امکان دارد در خصوص این تئاتر و نسبت‌های موسیقایی و ترکیبات مختلف هنری که در این شکل نمایشی وجود دارد، صحبت کنید.
پارسایی در این باره گفت: وقتی از تئاتر موزیکال صحبت می‌کنید، دو وجه برابر موسیقی و نمایش دارید و زمانی که قرار است یک روایت موسیقایی از یک مفهوم داشته باشید، باید به هماهنگی کامل در این حوزه برسید. این کار دشواری است که بسیار در آن آموختم. طبیعی است هر اثری متناسب با ایده اجرایی ظرفیتهای بخشهای موسیقی و نمایش را اشغال میکند و شاید امکان بیان مقیاس‌های دقیق در این رابطه وجود نداشته باشد. مهمترین موضوع این است که در این تئاتر موسیقی در خدمت یک مفهوم نمایشی است و از نظر دیداری موسیقی- به رهبری آقای کیارس و ارکستر بادی کارا- این روایت را همراهی میکند.
این کارگردان تئاتر افزود: برای اینکه روایت خود را به شکل آوازی داشته باشیم، موسیقی نیز به همان نسبت ظرفیتهای نمایشی دارد. این تئاتر کاری است که بین رهبر ارکستر و کارگردان شکل می‌گیرد و در بسیاری از مواقع پیش می‌آید به حدی روایت موسیقی کامل است که کارگردان مجبور میشود دیالوگ‌ها را حذف کند یا بخشی از میزانسن را تغییر دهد. برعکس این موضوع هم صادق است؛ یعنی گاهی موسیقی تحت تأثیر نمایش قرار می‌گیرد و خوشبختانه به قدری این تعامل بین ما وجود داشت که کوچکترین نگرانی درباره نرسیدن به این هدف نداشتیم. این هم صدایی و هم آوایی به دلیل تمرین‌های مستمر به وجود آمد و سه ماه پیش تولید و 6 ماه تمرین داشتیم.
در ادامه این بحث، کیارس درباره تئاتر موزیکال تشریح کرد: در این حوزه کاری تئاتر موزیکال از قرن 17 و 18 موسیقی آوازی هم به فرمی رسید که شاهد آثار بزرگی از آهنگسازان دنیا هستیم. متأسفانه تعداد اجراهایی که در این نوع کار دیده میشود، کمتر است و شرایط بهتر میشود که اگر مردم با این نوع تئاتر موزیکال آشنا شوند، چون همه چیز به صورت زنده است و چیزی از قبل شکل نگرفته است.
این آهنگساز در خصوص تفاوت این نوع از اجرا با اپرا توضیح داد: اپرا و اپرت هر کدام ساختار خاصی دارند؛ اما زمانی که حرف از تئاتر موزیکال باشد، معنی مردمی‌تری پیدا میکند. معمولا قشر خاصی در خارج از کشور به اپرای واگنر می‌روند، اما الیور توئیست را خیلی از مردم می‌شناسند. از زمانی که این پروژه به من پیشنهاد شد، پذیرفتم چون در ایران خیلی کم انجام می شود. زمانی که آقای پارسایی در خصوص این تئاتر توضیح داد، ما چند ورژن از این تئاتر داشتیم و دسترسی به پارتیتور هم برایمان مشکل شده بود؛ چون چاپ شده این اثر در دنیا وجود نداشت و اگر بود، باید می‌خریدیم. ما توانستیم ورژنی را بخریم که تنظیم آن مربوط به ویلیام دیوید برون همراه سازهای آن بادی، پرکاشن، پیانو و گروه کر بود. حدود یک ماه بدون حضور بازیگران تمرین کردیم.
در ادامه هادی قضات در خصوص بخش آواز تئاتر الیور توئیست تشریح کرد: در بخش آوازی ما در کستینگ، کارگردان اصرار داشت که از بچه‌هایی که هنرهای حرکتی انجام می‌دهند، استفاده شود و بسیاری از آنها تکنیک‌های آوازی یاد گرفتند و خیلی‌ها برای بار اول می‌خواندند. تکنیک کاری ما به شیوه‌ای بود که می‌توانستم پیش بینی کنم استقبال خوبی از آن میشود. همزمان با این کار اشعار ترجمه شد و کلمات مناسب برای آواز را انتخاب کردیم.
او همچنین یادآور شد:درباره‌ی تئاتر موزیکال بعد از اپرا، جزو هنرهایی است که خیلی از آن استقبال میشود و دو نشانه که در آن نقش دارد شامل حرکات موزون و آواز میشود. آوازی که بازیگر باید به صورت زنده اجرا کند، به کمک رهبر ارکستر همراهی می شود. موسیقی که خواننده را همراهی میکند، نقش بزرگی در بازیگری هنرمند دارد. اولین موزیکال را در آمریکا داشتیم و تا حالا ادامه پیدا کرده و قطعات فاخری ساخته میشود که «الیور توئیست» و «بینوایان» از جمله آنهاست.
پارسایی در خصوص این فرآیند آوازی بیان کرد: ما دو انتخاب بیشتر نداشتیم؛ یا باید سراغ خوانندگانی می‌رفتیم که باید آموزش بازیگری می دیدند یا باید سراغ بازیگرانی می‌رفتیم که ذوق و هوش خوبی برای موسیقی داشتند. آقای قضات پیشنهاد کرد خوانندگان را بهتر می‌توانیم به بازیگری نزدیک کنیم، اما من با توجه به تجربه‌ام از کسانی استفاده کردم که در حوزه بازیگری با موسیقی آشنا هستند.
وی درباره افرادی که در این تئاتر همکاری می‌کنند، گفت: با گروه موسیقی و کر و بازیگران بخش کودک و نوجوان و مردم شهر 160 تا 200 نفریم. ما از 11 صبح تا 11 شب در چند مکان مختلف طی 6 ماه تمرین می‌کردیم؛ یعنی گروه موسیقی، آوازی و حرکت بچه‌ها جدا کار می‌کردیم. حدود 5 ماه پراکنده تمرین کردیم و یک ماه آخر را به صورت مستمر.
پارسایی با اشاره به مشورت‌هایی که برای این تئاتر صورت گرفته، بیان کرد: ما اتاق فکر 15 نفره داشتیم که همیشه هم با ایده‌هایم موافق نبودند. زمانی متوجه نگرانی‌های آقایان قضات و کیارس شدم که 20 روز به اجرا مانده بود و به کمک این دوستان به فهم صحیحی از کار موزیکال رسیدم. آقای کیارس گفتند که باید سراغ سازهای بادی بروم و پذیرفتم.
او خاطرنشان کرد: چالش ما با آقای قضات بیشتر بود و می‌گفتم ممکن است بچه‌ها از پس این کار بر نیایند و او می‌گفت مطمئن باشید که این اتفاق به درستی می‌افتد. او یک گروه آوازی حرفه‌ای داشت و همه آنها را به درخواست من کنار گذاشت و پس از آن یک گروه 40 نفره بازیگر کودک تحویل ما داد. آقای کیارس یکبار سر تمرین آمدند و آقای قضات را تحسین کردند که کارشان را به درستی انجام می‌دهند.
قضات در ادامه در رابطه با چالشی که به وجود آمد گفت: تکلیف همه چیز در این پروژه مشخص بود، اما تکلیف من این بود که بچه‌های حیطه دیگری را بدون اینکه نت خوانی بلد باشند، به دنیای خودم بیاورم. چندین بار با سولیست‌ها کار کردیم و باید تغییر می‌دادیم. نُتی که دستم بود برای اجرای صحنه‌ای بود، اما از طرفی هم باید می‌گفتند خیلی باید شبیه ورژنی باشد که در تنظیم فیلم قرار دارد. فکر می‌کنم کار سختی بود، اما من به مدیریت خوب و اشتیاقی که در بچه‌ها دیدم، ایمان دارم.
وی تصریح کرد: فکر می‌کنم بعد از «الیورتوئیست» ما به شکل دیگری که در جهان کار میشود، بتوانیم ادامه دهیم. من خیلی روی چیزی که آهنگساز روی کاغذ مینویسد، تعصب دارم و باید پایبند به تلاش آهنگساز باشم.
کارگردان تئاتر «الیور توئیست» در خصوص این موضوع گفت: این یک کار پر هزینه و پرحاشیه با چشم اندازی روشن بود و هرکس سر تمرین می‌آمد به ما انرژی می‌داد.
پارسایی درباره هزینه‌های اجرای تئاتر «الیور توئیست» خاطرنشان کرد: فکر می‌کنم تا پایان اجرا چیزی حدود دو و نیم میلیارد تومان هزینه داشت. موسسه‌ای به نام «حریر هنر شرق» یک سوم این رقم را پرداخت کرد. به دلیل فروش زودهنگام بلیت و نوع پرداخت زودهنگام اجرا هزینه آن تأمین شد. من ریالی از بخش خصوصی دیگر یا دولتی دریافت نکردم و تنها یک اسپانسر تبلیغاتی داشتم که در سطح شهر بود. برای تبلیغ محصولات و دمنوش‌ها از بیلبوردهای تبلیغاتی استفاده کردند، اما ما دو سوپراستار داریم که از آنها استفاده کردیم که البته تمامی اعضای گروه تئاتر برای ما ارزشمند هستند. یک شرکت تبلیغاتی اگر بخواهد تبلیغ کند باید میلیاردها پرداخت کند و من نیز از حضور بازیگرانم استفاده کردم.
وی در پایان عنوان کرد: هزینه تولید، قیمت بلیت را مشخص میکند که چند شب اجرا و با چند بلیت داریم. زمانی که دو و نیم میلیارد خرج این نمایش کردیم، گاهی با محاسبات ذهنی غلط قضاوت میشود. طبیعی است که زمان و هزینه‌ای که صرف این نمایش شده بیشتر و قیمت آن هم بیشتر است. قیمت بلیت این نمایش اگر به نسبت هزینه باشد، حدود 200 هزار تومان میشود. قیمت بلیت کنسرت در تالار وحدت 120 تومان است و از نمایش خبری نیست، اما ما یک ارکستر و نمایش بزرگ داریم. قیمت بلیت برای روزهای اول نمایش در ردیف اول 140 هزار تومان و در بالکن سه، 40 هزار تومان بود. اکنون قیمت 95 هزار تومان است، چون بنیاد رودکی به ما گفت که تسهیلات و امکانات، سالن و فضای تمرین می‌دهد و قیمت بلیت برای ردیف‌های ابتدایی از 140 هزارتومان تبدیل به 95 هزار تومان شد.
انتهای پیام