به گزارش ایسنا، محمدرضا ضیایی‌بیگدلی در نشست علمی با عنوان «دستاوردها و ناکامی‌های ارتقای حقوق انسانی پس از گذشت ۷ دهه از تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر» که در دانشکده حقوق دانشگاه تهران برگزار شد، اظهار کرد: اعلامیه حقوق بشر نتیجه تلاش‌ها و اقدامات کمیته نگارش منتخب کمیسیون حقوق بشر به عنوان رکن فرعی اقتصادی- اجتماعی سازمان ملل است. این اعلامیه اولین سند بین‌المللی مستقل در زمینه حقوق بشر بوده و پیش از آن منشور ملل متحد مواد معدودی را به این موضوع اختصاص داده بود.
وی افزود: اعلامیه حقوق بشر کامل‌تر از حقوق بشر آمریکا و اعلامیه حقوق بشر و شهروند فرانسه است. کمیته نگارش اعلامیه پیشنهاد کرده بود که اعلامیه در یک معاهده بین‌المللی گنجانده شود و همچنین یک دادگاه بین‌المللی حقوق بشر تشکیل گردد که مورد موافقت قرار نگرفت.
این استاد حقوق بین‌الملل خاطرنشان کرد: اعلامیه فی نفسه یک قطعنامه اعلامی است و جنبه توصیه‌ای دارد، اما به تدریج به قواعد عرفی یا عام‌الشمول و بعضا آمره تبدیل شده است و بی تردید یکی از منابع و سرچشمه‌های فیاض حقوق بشر است و می‌توان آن را قانون اساسی حقوق بشر نامید و از این رو الگویی برای قوانین کشورها در زمینه حقوق بشر بوده و مورد تایید برخی از سازمان‌های منطقه‌ای نیز قرار گرفته است.
ضیایی بیگدلی در ادامه گفت: اعلامیه حقوق بشر اسلامی معروف به اعلامیه قاهره ۱۹۹۰ نیز ملهم از این اعلامیه است.
وی تصریح کرد: اعلامیه حقوق بشر هر چند الزام آور نیست، اما راهنمای معتبری جهت تفسیر منشور ملل متحد و به طور کلی قواعد حقوق بشری و همچنین بیانگر آرمان انسانی جامعه بین‌المللی است که موجب گسترش مفاهیم حقوق بشری منشور ملل متحد شده است.
وی افزود: اجماع جهانی برای احترام به حقوق بشر اعلامیه را از حالت یک مجموعه حقوقی فراتر برده و در قالب یک ایدئولوژی قرار داده است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: حقوق بشر کم و بیش بر تمامی عرصه‌های حقوق بین‌الملل سایه افکنده تا آنجا که امروزه سخن از انسانی شدن حقوق بین‌الملل به میان آمده است. متاسفانه در هر شاخه‌ای که حقوق بشر بیشتر نفوذ کرده و کارآمدی‌های بیشتری داشته، ناکارآمدی‌ها نیز بیشتر بوده است. بیشترین کارآمدی‌ها و در مقابل آن ناکارآمدی‌ها و چالش‌ها در حقوق بین‌الملل را در شاخه حقوق بشر می‌توان مشاهده کرد.
ضیایی بیگدلی در مورد رابطه بین صلح و حقوق بشر خاطرنشان کرد: یکی از ارکان اصلی سازمان ملل متحد شورای امنیت است و شورای امنیت مسئولیت اولیه حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را بر عهده دارد. طبق ماده ۳۹ منشور تشخیص تهدید علیه صلح و نقض صلح و تجاوز با خود شورای امنیت است.
وی تصریح کرد: عملکرد شورای امنیت مخصوصا بعد از جنگ سرد به این سمت می‌رود که نقض حقوق بشر توسط کشورها را به عنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌المللی قلمداد می‌کند. در اعلامیه جهانی حقوق بشر هم به نوعی بین صلح و حقوق بشر ربط می‌دهد. در واقع نقض صلح منجر به تهدید یا نقض حقوق بشر می‌شود و فقدان حقوق بشر صلح را به خطر می‌اندازد.
ضیایی بیگدلی گفت: شاخه یا موضوعی از حقوق بین‌الملل را نمی‌بینیم که سبقه و زمینه‌ای از حقوق بشر در آن وجود نداشته باشد.
انتهای پیام